ÇOCUKLARIMIZA DİNİMİZİ NASIL ANLATALIM Psk. Enise Akgül

Kendisi dindar olduğu halde çocuğu dinle-diyanetle hiç ilgili olmayan anne-baba gerçekten çok fazla. Sebep?

Çocuklarda değer ve inançlar 2-3 yaşından itibaren şekillenmeye başlar. Bu yaştan itibaren çocukta din ve ahlâk gelişimi, bir yandan aile bireylerinin tutum ve davranışlarını taklit yoluyla kazanılırken, diğer yandan çocuk, çevrede olup bitenleri kavrayabilmek ve varoluş nedenlerini anlamak için yoğun bir çaba içerisine girer. Çünkü inanma ihtiyacı, yeme, içme, sevme, saygı görme gibi temel ihtiyaçlardan biridir.

Her kavram her yaşta anlaşılmaz Küçük çocukların gözle görülmeyen, elle tutulmayan kavramları anlayabilmeleri zordur. Bu sebeple 4 ila 7 yaşlarda çocukların, Allah’ı bir şeye benzeterek kavramaya çalışması doğaldır. “Allah’ın ayağı dağ kadar mıdır?”

Soyut düşünebilme kabiliyeti, tam olarak ergenliğe geçişle birlikte, yani 12-14 yaşlarında kazanılır.

TAKLİT Çocuk kendisine öğretilen, tavsiye edilen davranışların bir örneğini yakın çevresinde, özellikle ailesinde görmek ister. Çocuğuna eğitim vermek isteyen bir aile, ona "taklit edilecek iyi örnekler" göstermek zorundadır. İslâm'ın emrettiği esasları ciddî ve samimî olarak aile büyükleri yaparsa, çocuklar önce bunları şuursuz olarak taklit edeceklerdir. Bu taklit giderek kuvvetli bir alışkanlık haline gelecektir.

Dört yaşındaki çocuklara ibadetler ve dua çok ilginç gelir, bizi taklit etmeye çalışırlar. Bizimle birlikte namaz kılmak, dua etmek, oruç tutmak, camiye gitmek çok hoşlarına gider. Teşekkürü, duayı sesli yapalım.

Kur'ân davranışları taklit edilecek kişileri belirleyerek taklit mekanizmasını tavsiye eder. "Bana yönelenlerin yoluna uy."

ÖZDEŞLEŞME Çocuk, başlangıçta değişken, kararı tam olarak belirlenmemiş, fakat uyum gücü ve eğilimine sahip bir yapıdadır. Bundan dolayı çocuk çevresinde gördüğü örnekleri benzeme ve aynîleşme (özdeşleşme, identification) mekanizması ile kısmen kendisine mâleder. Daha sonra da onları taklide başlar. Benimsemek taklitten ötedir.

SORULARA ÇOCUK MANTIĞI İLE YAKLAŞMAK NASIL ANLATALIM SORULARA ÇOCUK MANTIĞI İLE YAKLAŞMAK Masallar hikayeler Yaşına uygun basit anlatım yapmak

Neden Allah’ı göremiyoruz? -çünkü gözlerimiz küçük Bu masa kendi kendine olur mu? — Olmaz. Yani bunu yapan biri var, diyorsun. — Evet.

Küçükken Allah: Ben küçükken Allah'ı dünyanın en yüksek camisinde dünyayı seyreden bir adam olduğunu düşünüyordum. Kuran okurken bir görünmez anten çıkarıyor; camilerde de böyle bir anten çıkıyor, Allah bunun duyuyor ve bilgisayarla isteği yerine getiriyor. Büyükken Allah: Şimdi Allah'ı sonsuz bir güç olarak düşünüyorum. Küçükken Allah: Küçükken birçok kararsızlığım oldu: İnansam mı, inanmasam mı? Doğrusu ben göremediğim şeye pek inanmıyordum. Ama sonra anneannemin söylediği kafamı etkiledi. Ya cübbeli yaşlı bir adam ya da yakışıklı bir adamdı. Büyükken Allah: Şimdi ise farklı düşünüyorum. Ne zaman isterse istediği şekle giren bir varlık. Küçükken Allah: Küçükken inanmıyordum, bazıları beni inan diye zorlayınca bunlar rüyalarıma giriyordu. Ondan çok aşırı korkuyordum. Bu etki 1. sınıftan 2. hatta 3. sınıfa kadar sürdü. Büyükken Allah: Şimdi Allah'ın büyük birisi olduğuna inanıyorum.

Din eğitiminin temelinde 2 şey yatar: Allah sevgisi Allah korkusu (takva)

Korkutmak? “Allah annelerini üzen çocukları sevmez, cehenneminde yakar”. “Gördün mü, bak benim sözümü dinlemedin, düştün. İşte Allah seni böyle cezalandırdı!.”

“Çocukları Kötü Eğitmenin Yolları” adıyla “Çocukları Dinsiz Yapmanın Yolları” başlığı altında şu tavsiyeler yer alıyor: Zorla dua ezberletin, ezberleyemediği zaman cezalandırın. Yaramazlık yaptığı zaman Allah’ın onu cehennemde yakacağını söyleyerek korkutun. Din adamlarını, dindar akrabalarınızı ve komşularınızı çekiştirin, yaptıkları hataları sayarak gözden düşürün.