Bitki Yapısı

Bitki’de genel görünüş

Reproductive shoot (flower) Bitkilerde hayvanlarda olduğu gibi organ, doku, hücre hiyerarşisine sahip Root sistem ve shoot sistem Üç basic organ; kök (root), gövde, yaprak Figure 35.2 Reproductive shoot (flower) Terminal bud Node Internode Terminal bud Vegetative shoot Blade Petiole Stem Leaf Taproot Lateral roots Root system Shoot Axillary

Root (kök) Ortama bağlar Mineral ve su absorbe eder Organik madde depo eder Gravitropism Absorbsiyon tip (uç) kısma yakın yerde olur (çok sayıda ince türler, yüzey artırır) Lateral kök ve emici tüyler aynı mı? Kazık ve saçak kök

Embryonic root veya radicle Epicotyl (will become the shoot-stems and leaves) Radicle (embryonic root) Hypocotyl (connection between cotyledon and radicle) Cotyledon (seed leaf) Note: If the seed has one cotyledon, it is a monocot. Corn is a monocot. If it has two, it is a dicot. A bean is a dicot.

Tap (kazık) root ve Fibrous (açak) kök Her iki tipte radicle’den orjin alır

Radicle’den başka yerde orjin alan kök Adventitious Roots: Radicle’den başka yerde orjin alan kök

Modifiye kök (a) Prop roots (b) Storage roots (c) “Strangling” aerial roots (d) Buttress roots (e) Pneumatophores (f) Photosynthetic roots Prop:An adventitious root that arises from the stem, penetrates the soil, and helps support the stem, as in corn Storage roots: these roots are modified for storage of food or water, such as  carrot and beets Buttress:Tropical soils are nutrient poor.Roots must traverse the surface for minerals, so roots grow on the surface (no tap root). So, to keep this tall baobab tree standing upright, the roots grow in diameter but only in the vertical dimensions to form ridge roots…called buttress roots Some aerial roots have an epidermis that is several cells thick, an adaptation to reduce water loss. Pneumatofor:Some plants that grow in swamps and other wet places may produce spongy outgrowths called pneumatophores from their underwater roots (figure 38.21a). The pneumatophores commonly extend several centimeters above water, facilitating the oxygen supply to the roots beneath. Contractile roots. The roots from the bulbs of lilies and of several other plants such as dandelions contract by spiraling to pull the plant a little deeper into the soil each year until they reach an area of relatively stable temperatures. The roots may contract to a third of their original length as they spiral like a corkscrew due to cellular thickening and constricting. (f) Contractile roots

Dış Anatomi Root cap (Kök şapkası) Hücre bölünme bölgesi Uzama bölgesi Farklılaşma bölgesi

Root Cap (Kök şapkası) Her bir kök ucunda yüksük şeklinde olan hücre grubu Mekanik yaralanmaya karşı kök’ü korur Golgi mükilaj salgılar ve labirent oluşturur Yer çekiminin algısında etkili Amyloplastlar (statolit) hücrenin alt kısımlarında gruplaşmış

Hücre bölünme bölgesi Apical meristem - gün içinde bir veya iki defa bölünür Meristem : protoderm (epidermis oluşturur) ground meristem (zemin dokuyu verir) prokambium (primary phloem ve xylem)

Uzama bölgesi Hücreler daha uzun ve geniş

Farklılaşma bölgesi epidermal hücrelerin uzantısı olarak emici tüyler oluşur Su alımı için yüzey artırıcı Kütikül kökte vardır ama emici tüylerde yok

Farklılaşma bölgesi

Lateral kök Pericycle’dan köken alır Figure 35.14 Cortex Vascular cylinder Epidermis Lateral root 100 m 1 2 3 4 Emerging lateral root

Bülünme Böl. Root Cap Koteks dışına doğru büyüme Saçaklı (Fibrous) kök, çok sayıda lateral kök oluşumu

Kökte apical meristem

Protoderm Protoderm

Procambium Procambium

Ground Meristem Ground Meristem

Gövde (Stem) Suyu ve suda çözünmüş maddeleri köklerden yapraklara taşır Yapraklarda üretilen besini bitkinin diğer bölümlerine iletir Çiçeği meyveyi ve yaprağı taşır Bitkinin dik durmasını sağlar Bazen toprak altında bulunabilir

Alternate dizilmiş nodlara sahip Nodlar arası kısım; Internod Aksillari bud (tomurcuk); lateral shoot (dal) Terminal bud;tip kısımda bulunur uzamayı sağlar Apikal dormansi ??

Apikal dormansi; apikal meristemde üretilen bazı enzimlerin lateral meristemdeki büyümeyi baskılaması Dallı olan bitkiler apikal dormansi zayıf Apical meristem uzaklaştırıldığında bitki daha dallı (fırça) olacak

Modifiye Gövde Bulb Stolon Corm Rizom Tuber Thorn Fotosentetik Kladofil (e) Corm. A corm is a swollen, vertical stem with a papery covering Rhizomes. The edible base of this ginger plant is an example of a rhizome, a horizontal stem that grows just below the surface or emerges and grows along the surface. (d) Tubers. Tubers, such as these red potatoes, are enlarged ends of rhizomes specialized for storing food. The “eyes” arranged in a spiral pattern around a potato are clusters of axillary buds that mark the nodes. (c) Bulbs. Bulbs are vertical, underground shoots consisting mostly of the enlarged bases of leaves that store food. You can see the many layers of modified leaves attached to the short stem by slicing an onion bulb lengthwise. (b) Stolons. Shown here on a strawberry plant, stolons are horizontal stems that grow along the surface. These “runners” enable a plant to reproduce asexually, as plantlets form at nodes along each runner. (a) Storage leaves Stem Root Node Rhizome

Rizom Toprak altında horizontal yetişen gövde adventitious root bulunur İris, ginger (zencegil)

Stolon (runner) Toprak üstünde yetişen horizontal stem Uzun internod Çilek

Tuber Toprak altı stolonların ucunda besin depo eder Patatesin üzerindeki gözenekler (eyes) gövdede bulunan nodlardır

Bulb (soğan) Küçük stem üzerinde bir bud (tomurcuğun) etli büyük yapraklarla sarılması adventitious roots soğan

Corm Bulb’a benzer fakat tüm kısım stemden oluşur. Stem etrafı kagıtsı bir yapıyla kaplanmış Besin depo eder ve adventitious rootlar var Crocus (Çiğdem)

Kladofil yaprak benzeri stem asparagus

Fotosentetik Stem Kaktüs Besin ve su depo eder fotosentez

Thorn (Diken) Keçi boynuzu Black Locust (yaprak; stipules)

Yaprak (Leaf) Fotosentez, gaz alış veriş, terleme Düz bir blade ve sap (stalk, petiole)

Yaprak kısımları Kutikul: dış kısım, mumsu, su kaybını önler Epidermis: Yaprağın alt ve üst kısımında bulunan kutikul altındakı kısım Vasküler doku: Yaprakta ven içerisinde bulunan Xylem ve Phloem Mezofil: Fotosentezin gerçekleştiği kısım Palizat Spongy (sünger) Stoma: gaz alışveriş Guard cell

Taksonomistler için yaprak morfolojisi önemli Figure 35.6a–c Petiole (a) Simple leaf. A simple leaf is a single, undivided blade. Some simple leaves are deeply lobed, as in an oak leaf. (b) Compound leaf. In a compound leaf, the blade consists of multiple leaflets. Notice that a leaflet has no axillary bud at its base. (c) Doubly compound leaf. In a doubly compound leaf, each leaflet is divided into smaller leaflets. Axillary bud Leaflet

Modifiye yaprak (a) Tendrils. The tendrils by which this pea plant clings to a support are modified leaves. After it has “lassoed” a support, a tendril forms a coil that brings the plant closer to the support. Tendrils are typically modified leaves, but some tendrils are modified stems, as in grapevines. (b) Spines. The spines of cacti, such as this prickly pear, are actually leaves, and photosynthesis is carried out mainly by the fleshy green stems. (c) Storage leaves. Most succulents, such as this ice plant, have leaves modified for storing water. (d) Bracts. Red parts of the poinsettia are often mistaken for petals but are actually modified leaves called bracts that surround a group of flowers. Such brightly colored leaves attract pollinators. (e) Reproductive leaves. The leaves of some succulents, such as Kalanchoe daigremontiana, produce adventitious plantlets, which fall off the leaf and take root in the soil.

Flower (Çiçek) Sepal Petal Stamen Pistil (carpel)

Perianth Petal: Corolla Sepal:Calyx

Pedisel Çiçek sap kısmı

Reseptakül Çiçegin tüm kısımlarını üzerinde taşıyan, çiçek sapının genişlemiş kısmı

Genelde yeşil, çiçeğin daha narin kısımlarını korur Sepal Genelde yeşil, çiçeğin daha narin kısımlarını korur

Nadirde olsa farklı renk olabilir

Kaliks Sepal grubu

Petal Sepal’in iç kısımda Farklı renli Polinatörleri çeker

Korolla Petal grubu

Üremede görevli olmayan çiçek kısımları Perianth Sepal + Petals Üremede görevli olmayan çiçek kısımları

Sepal ve petal arasında renk ayrımı yok Tepal Sepal ve petal arasında renk ayrımı yok

Üreme kısmı Çiçeğin orta kısmında

Arranged around the female parts Stamen Erkek üreme kısmı Arranged around the female parts

Polen üretimi ve toplanması Anther Stamen üst kısmı Polen üretimi ve toplanması

Filament Anteri tutan sap kısmı

Çiçeğin dişi üreme kısmı Pistil Çiçeğin dişi üreme kısmı

Poleni yakalamak için yapışkan kısım Stigma Pistil’in uç kısmı Poleni yakalamak için yapışkan kısım

Stigma ve ovary arasında Style Pistil’in boyun kısmı Stigma ve ovary arasında

Ovülü içeren pistil kısmı Ovaryum Ovülü içeren pistil kısmı

Ovule Yumurtanın üretildiği ve fertilizasyon sonrası tohumun oluştuğu çiçek kısmı

Sepals, petals, stamens and pistil Complete (Tam) flower 4 kısımda var Sepals, petals, stamens and pistil

4 parçadan en az biri eksik Incomplete flowers 4 parçadan en az biri eksik

Perfect Flower Erkek ve Dişi organ var

Seks parçalarından biri eksik Imperfect flowers Seks parçalarından biri eksik