TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI Hazırlayan: Öğr. Gör. Funda YORULMAZ
TÜKETİCİ DAVRANIŞI NEDİR? Tüketici Davranışı; kişinin özellikle ekonomik ürünleri ve hizmetleri satın alma ve kullanmadaki kararları ve bunlarla ilgili faaliyetleri olarak tanımlanabilir. Kişinin çevre ile olan etkileşim süreci olarak tanımlanabilen insan davranışı, temelde tüketici davranışının ana yapısını oluşturur. Her düşünce, duygu ya da eylem insan davranışlarının bir parçasıdır. O halde, tüketicinin Pazar ile ilgili davranışını insan davranışları içinde incelemek gerekir.
TÜKETİCİ DAVRANIŞLARININ ÖZELLİKLERİ Tüketici davranışı, tüketicilerin zaman, enerji, para v.b. kısıtlı kaynaklarını tüketime yönelik nasıl kullandığını inceler. Tüketici davranışlarının özelliklerine gelince 7 tanedir. Bunlar: Tüketici davranışları güdülenmiş bir davranıştır. Tüketici davranışları dinamik bir süreçtir. Tüketici davranışı çeşitli faaliyetlerden oluşur. Tüketici davranışı karmaştır ve zamanlama açısından farklılıklar gösterir. Tüketici davranışı farklı rollerle ilgilenir. Tüketici davranışı çevre faktörlerinden etkilemedir. Tüketici davranışları farklı kişiler için, farklılıklar gösterebilir.
Tüketici Davranışlarına Etki Eden Etmenler İç değişkenler ya da psikolojik etkiler olarak tanımlanan etmenler, Dış değişkenler ya da sosyo-kültürel belirleyiciler denilen etmenler, Demografik değişkenler, Pazarlama çalışmalarının etkileri olarak tanımlanan etmenler, Durumsal etkiler olarak adlandırılan etmenler.
Tüketici Davranışını Etkileyen Psikolojik Etmenler Öğrenme Güdülenme Algılama Tutum Kişilik
Öğrenme Öğrenme, davranışlarda meydana gelen kalıcı değişiklik olarak tanımlanabilinir. Öğrenmeyi çevre ile uyum sağlama olarak tanımlayanlar da vardır. Öğrenme, tüketici davranışları bakımından farklılık gösterir. Bu farklılık geçmiş deneyimlerden kaynaklanır, ürünler ve markalarla ilgili olarak algılamalarda, düşüncelerde ve eylemlerde değişikliği açıklar
Güdülenme Güdülenme, uyarılmış ihtiyaç olarak tanımlanabilinir. İhtiyaçlar tepki verme eğilimi yaratırken, güdüler belirli bir tepkiye yön verir. Çağdaş pazarlamanın bir boyutu tüketicilerin ihtiyaçlarını belirlemek ve bu ihtiyaçlara cevap vermek iken, diğer boyutu tüketicinin ihtiyaçlarını gidermeye güdülemektir.
Algılama Algılama, çevrenin, insanların, nesnelerin, kokuların, seslerin, hareketlerin, tatların ve renklerin gözlemlemesiyle ilgilidir. Algılama sürecini aşağıda olduğu gibi net bir şekilde gösterilebilinir: Çevreden gelen fiziksel uyarıcılar Görüntüler,sesler,tatlar,kokular, dokunmalar Maruz Kalma Duyum Dikkat İlgilenim Yorum Tepki Uyarıcı Duyum Organları Dikkat Yorum Tepki Kişisel uyarıcılar (Beklentiler, güdüler, deneyimler) Dikkat kkKısa/ Uzun Süreli Bellek
Uyarıcı Uyarıcı, duyularımıza gelen girdilerden birisidir. Ürünler, reklamlar, markalar, ambalajlar, mağaza dizaynları, uyarıcı olarak görev yaparlar. Maruz kalma; tüketicinin uyarıcı ile fiziksel olarak kontak kurmasıdır. Girdilere ulaşmamıza, yani maruz kalmamıza, duyu organlarımız ( göz, kulak, burun, ağız ve deri) yardımcı olur. İki tür uyarıcının varlığından söz edilebilir: Çevreden gelen fiziksel uyarıcılar ve kişinin kendisi tarafından ortaya çıkarılan uyarıcılar. Her iki tür girdinin birlikteliği, algılanmanın kişinin kendine özgü olmasına yol açan ana nedenlerden birini oluşturmaktadır.
TUTUMLAR Tutum, bir bireye atfedilen ve onun psikolojik bir nesneye ilişkin düşünce, duygu ve muhtemelen davranışlarını organize eden bir eğilimdir. Bir bireyin tutumlarını gözle göremeyiz ama onun davranışlarına bakarak bir nesneye ilişkin tutumu hakkında bilgi sahibi olabiliriz. Kişilerin oluşturdukları tutumlar onların satın alma kararlarını doğrudan etkiler.
KİŞİLİK Kişilik, kişinin iç ve dış çevresi ile kurduğu, diğer kişilerden ayırt edici, tutarlı ve yapılaşmış bir ilişki biçimidir. Pazarlama açısından kişilik çok önemlidir. Kişilik bir reklamı sevmeyi, karar vermek için toplanılacak bilginin türlerini ve toplama yöntemlerini, toplanan bilgiyi işlemeyi ve ikna olunabilirliliği etkilemektedir.
Tüketici Davranışını etkileyen Demografik Etkiler Yaş Cinsiyet Eğitim Coğrafik yerleşim Meslek Gelir
Tüketici Davranışını Etkileyen Sosyo-Kültürel Etkiler Danışma Grupları Sosyal Sınıf Aile Kişisel Etkiler Kültür
Tüketici Davranışını Etkileyen Durumsal Etkiler Fiziksel Çevre Sosyal Çevre Zaman Satın Alma Nedeni Duygusal ve Finansal Durum
TÜKETİCİ SATIN ALMA SÜRECİ SORUNUN BELİRLENMESİ SEÇENEKLERİ ve BİLGİLERİ ARAMA SEÇENEKLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ SATIN ALMA KARARI SATIN ALMA SONRASI DEĞERLENDİRME TATMİN veya TATMİN OLMAMA