KBRN AFET TRİAJI Dr. Deniz GÜNEY

KBRN TEHDİTLERİ (Kitle İmha Silahları)

TANIMLAR Kimyasal harp maddeleri ve zehirli endüstriyel kimyasal maddeler Biyolojik harp maddeleri ve toksinler Radyasyon yayan cihazlar ve radyasyon kazaları Nükleer silahlar

TANIMLAR * Kontaminasyon: Personel, araç ve gerecin KBRN harp maddelerine maruz kalarak kirlenmesidir. * Dekontaminasyon: Kontaminasyonun giderilmesi amacı ile yapılan fiziksel ve kimyasal temizleme işlemidir.

KBRN Kimyasal üreten tüm fabrikalar Kimyasal depolar Tankerler Kamyon Tren Gemi Boru hatları Salgın hastalıklar Radyoaktif malzeme olan yerler Nükleer reaktörler Terörizm

BÖLGEMİZDEKİ KBRN FAALİYETLERİ KİMYASAL SİLAHLAR BİYOLOJİK SİLAHLAR ISRAEL NÜKLEER SİLAHLAR www.fas.org 6

GLOBAL KBRN RİSK ANALİZİ ZAYİAT GERÇEKLEŞME İHTİMALİ NÜKLEER SİLAHLAR BİYOLOJİK 100.000 1.000 10.000 100 GELİŞTİRİLMİŞ CİHAZ KİMYASAL RADYASYON YAYAN CİHAZLAR

KBRN KAYNAKLI KİTLESEL YARALANMALAR OLAY ÖNCESİ KBRN OLAYI KBRN OLAYI SONRASI HASTANE ÖNCESİ HASTANE AŞAMASI *HAZIRLIK * TIBBİ YARDIM *ARAMA-KURTARMA ACİL TIBBİ YARDIM ZAMAN

KBRN OLAYI MADDİ HASAR CAN KAYIPLARI KİTLESEL YARALANMA PANİK KAOS PSİKOLOJİK ÇÖKÜNTÜ SİSTEMİN KİLİTLENMESİ

TRİAJ NERELERDE YAPILIR? Dinamiktir - Hastane öncesi alanda - Ambulansta - Acil serviste

TRİAJIN AMACI YAŞAMIN KORUNMASI, İLERİDE OLABİLECEK YAŞAM KAYIPLARINI VE İLERİ YARALANMALARI ÖNLEMEK, KISITLI KAYNAKLARIN KORUNMASI, HASTANELERDE AŞIRI YÜKLENMENİN ÖNLENMESİ

TRİAJ KARTI (ÖN) KART NO İL KODU YARALANMALAR TRİAJ KODU NAKİL YOLU NAKİL POZİSYONU İKİNCİ TRANSPORT BİRİNCİ TRANSPORT

TRİAJ KARTI (ARKA) YAPILAN UYGULAMALAR VE SAATLERİ SERUMLAR VE SAATLERİ SM İADE VERİLEN İLAÇLAR VE SAATLERİ HEKİMİN NOTU HEKİMİN KİMLİĞİ İKİNCİ TRANSPORT BİRİNCİ TRANSPORT

06 001 000001 Serumlar/İlaçlar 06 001 000001 06 001 000001 06 001 000001

Değişik Triaj Kodlama Örneği

Toplum Nasıl Reaksiyon Göstermektedir? 5.500 sarin-Tokyo mağdurunun birçoğu (%87’si) hastanelere kendi imkanlarıyla gelmişlerdir İlk mağdur gaz açığa çıktıktan 10 dakika sonra ulaşmıştır Birçok endişeli insan KBRN vakalarının ardından tıbbi tedavi için acil servise başvuracaktır

Fiziksel olarak yaralı: “duygusal olarak endişeli” Toplum nasıl reaksiyon göstermektedir? – Goiania [Brazilya] Radyolojik kaza Maruz kalanların sayısı = 250 Bu olay yayınlandığında, tıbbi yardıma başvuranların sayısı = 60,000 Belirtiler & semptomlar akut radyasyon sendromuna yakalananların sayısı =5000 Radyoaktif incelemesine maruz kalanların sayısı exposure125,000 = ( Nüfusun % 12.5 luk kesimi Fiziksel olarak yaralı: “duygusal olarak endişeli” oran = 1:500

KBRN OLAYI SONRASI (HASTANE ÖNCESİ)

KBRN KAYNAKLI KİTLESEL YARALANMALAR OLAY ÖNCESİ KBRN OLAYI KBRN OLAYI SONRASI HASTANE ÖNCESİ HASTANE AŞAMASI * TIBBİ YARDIM *ARAMA-KURTARMA ZAMAN

KBRN OLAYI SONRASI (HASTANE AŞAMASI) Herhangi bir KBRN olayından hemen sonra yaralılar olay yerini hızla terk ederler ve ilk 6 saat içinde acil servislere başvururlar. Yaralıların çoğu acil servise yürüyerek, taksi veya kendi özel araçları ile gelirler. Ambulans ile getirilen yaralı sayısı tüm yaralıların sayısına oranla çok azdır. Acil servislere tıbbi yardım için başvuranların çoğu asemptomatik, etkene maruz kalmamış kimselerdir. Bu kişiler hastane kaynaklarının gereksiz yere kullanılmasına neden olurlar.

KBRN OLAYI SONRASI (HASTANE AŞAMASI) Acil servise gelen gerçek yaralıların çoğu kontaminasyona maruz kalmıştır. Yaralılara ilk müdahaleyi acil servis çalışanları yapar. Acil servis çalışanları; sekonder kontaminasyon açısından en büyük riski taşıyan gruptur.

KBRN’de TRİAJ Öncelikle hastaneye tüm girişler kapatılır. Acil Ambulans girişleri kontrollü olacak şekilde acil servis girişinden verilir. KBRN Dekontaminasyonu yapılmaksızın hiçbir hastanın acil servise girişine izin verilmez. Dekontaminasyon acil girişinden biraz uzakta olacak şekilde hastane sağlık personeli tarafından yapılmalıdır.

CBRN Intervention at Hospital 29 29

KBRN’de TİRAJ Radyolojik ve Nükleer vakalarda kişiler dekontaminasyona alınmadan önce vütün vücut kılları traş edilir (saç, sakal bıyık ve diğerleri). Her ne olursa olsun KBRN’nin R ve N’sinde dekontaminasyon yapılır. Hastanede yapılan Dekontaminasyonda triaj eğitimi almış sağlık personeli tarafından yapılır. Tedavi gerekiyorsa dekontaminasyonda başlanabilir. Sahada KBRN triajı dekontaminasyondan sonra yapılır.

KBRN’de TRİAJ Triaj için için gerekli tüm malzemeler hazır halde tutulmalıdır. KBRN triajında da bütün triajlar gibi triaj kartı ve kayıtları yapılmalıdır. Biyolojik ajanlara karşı gerektiğinde enfeksiyon hastalıkları uzmanından veya mikrobiyoloji uzmanlarından bilgi desteği alınmalıdır. Her hastaya Triaj kartı ve kimliklendirme yapılmalıdır.

KBRN OLAYLARINA YAKLAŞIM BROŞÜRÜ

2-3 Eylül 2013 tarihlerinde Hatay, Şanlıurfa ve Kilis illerinde KBRN farkındalık eğitimleri Kimyasal ve biyolojik Tehditlere Yönelik Yaklaşım Algoritması hazırlandı

TABLO 1

TABLO 2

TABLO 4

TABLO 3

TABLO 5

KBRN Mevzuat Başbakanlık tarafından çıkarılan KBRN yönetmeliği temel kriterdir. Sağlık Bakanlığı tarafından da yükümlü olduğu KBRN Yönergesi çıkarılmıştır. Hastane dekontaminasyonu ve triajından hastane çalışanları sorumludur. Yönetimi hastane yöneticisi (hastane başhekimine) aittir. 2015 yılında hem yönetmelik hem de yönerge güncellenecektir.

Son söz KBRN dünyada ve ülkemizde çok bilinen bir konu değildir.

Soru Katkı??? Teşekkürler