YAKITLAR VE ISITMA sistemlerinde ENERJİ VERİMLİLİĞİ Güniz GACANER 13.06.2012

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Enerji tüketimi 1970 yılından bu yana dünya çapında ikiye katlandı ve 2030 yılına kadar da üçe katlanacağı belirtilmektedir. Bunun sonucu olarak; -katı ve sıvı fosil yakıtlar azalıyor, -enerji fiyatları yükseliyor, -yüksek karbondioksit emisyonu iklimimizi, çevreyi etkiliyor. Geleceği güvence altına almak için enerji verimliliği bugünün gereklilikleri arasında yer almaktadır.

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Fosil kaynaklar, sadece yakıt olarak değil aynı zamanda başta ilaç olmak üzere kimya sektöründe pek çok alanda kullanılmaktadır. Bu yönü ile de korunması en azından tüketiminin azaltılması önemlidir. Fosil yakıtların yanması sonucu ortaya çıkan CO2 diğer sera gazlarına göre %55'lik bir oranla, doğal sıcaklık dengelerinin bozulmasında en büyük etkiyi yaparak Küresel Isınma'ya neden olmaktadır. Atmosfere atılan diğer sera gazları ise CO, SO2, NOx gibi zehirli gazlar ve radyoaktif maddelerdir. Termik santrallarda, sanayide ve binalarda yakıt olarak kömür kullanıldığında, bu kirlilik etmenlerinin yanı sıra kül de açığa çıkar. Kül civa, kurşun, arsenik ve kadmiyum içermesi nedeniyle yüksek oranda kirletici etkiye sahiptir.

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Hastane ve sağlık birimlerinin enerji konusundaki talepleri yüksektir ancak bu binalar, süreçleri optimize etmek ve enerji tasarrufu yapmak için devasa bir potansiyel barındırır. Enerjiyle, kurulumla ve bakımla ilişkilendirilen belli başlı maliyetler -ısıtma, -kullanım sıcak suyu, -havalandırma, -klima -aydınlatma Bu uygulamalar için akıllı ve entegre bina yönetim çözümlerinin kullanılmasıyla önemli ölçüde enerji tasarrufu sağlanabilir.

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Hastanelerde çeşitli enerji kaynakları (ısıtma yakıtı, doğal gaz, kömür ve yenilenebilir enerji) kullanılarak; ısı (ısıtma ve havalandırma), soğutma (klima, soğuk depolama odaları ve ameliyathaneler) ve elektrik (tıbbi ve teknik sistemlerin çalışması, bina ekipmanı, aydınlatma, asansörler vb.) şeklinde binanın çeşitli bölümlerinde kullanılır. Isıtma, havalandırma ve aydınlatma sistemleri enerji tüketiminin başında gelir. Deneyimler, enerji tüketen bu kaynaklar daha etkili bir şekilde kontrol edildiğinde tipik bir hastanedeki toplam enerji talebinin %20'ye kadar azalabileceğini göstermektedir.

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Enerji tasarrufu, üretimde kaliteli üretimlerin ve konforumuzdan fedakarlık etmeden, istenen çevre koşullarının hayat kalitemizi yükselterek enerjiyi verimli kullanarak sağlanmasıdır. -Enerjiyi verimli üretmek Yer ısısı, güneş enerjisi ve biokütle gibi geleceğe yönelik yenilenebilir enerjilerin kullanımı ve verimi yüksek sistemler kurulması -Enerjiyi verimli kullanmak Isıtmada gidiş suyu sıcaklıklarını düşürmek ve ısı dağılımını optimize etmek -Enerji kayıplarını azaltmak Bina kabuğunda (duvar, çatı, döşeme, pencere) verimli ısı yalıtımı kullanılması, tesisatlarda (boru, hava kanalı, armatürler, depolar vb.) yalıtım yapılması

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Isı Yalıtımı Enerji tüketimimizin %82 ’si ısıtma için kullanılmaktadır. TS 825 Isı yalıtım standardına uygun olarak ısı yalıtım önlemlerinin alınması ile bu kayıplar azaltılabilir ve %25 den %50’ye varan yakıt tasarrufu sağlanması mümkün olabilecektir..

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Isıtma ve Alınacak Önlemler: -Bu konuda yapılabilecek en önemli iyileştirme eskimiş, verimi düşük ısıtma sistemlerinin güneş enerjisi sistemleri ile tamamlanan modern yoğuşmalı kazanlarla değiştirilmesi,   -Isıtma sistemlerinin bakım ve kontrolü baca gazı ölçümlerine dayalı brülör ayarlarını da kapsayacak şekilde yapılmalı veya yaptırılmalıdır. -Kazanlarda yanma kontrolü ve yanmanın optimizasyonu, otomatik modülasyonlu brülörlerin kullanılması, ısı yalıtımı, ısı transfer yüzeylerinin temiz tutulması, atık ısıların kullanımı -Kazanlar uygun kapasitede seçilmelidir, buhar ve su sızıntılarının önlenmelidir, buhar kazanlarında kondens geri dönüşünün artırılması ve blöf kayıplarının azaltılması,

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Isıtma ve Alınacak Önlemler: -İklimlendirme sistemlerinde ısıtıcı bataryalar ve filitreler temiz tutulmalı, havalandırma kanallarında sızıntılar önlenmeli, havalandırma kanalları uygun şekilde yalıtılmalıdır. -Oda sıcaklığını1ºCarttırmak için yaklaşık % 6-8 oranında daha fazla yakıt gerekmektedir.   --Isıtma sezonundaki iç ortam sıcaklıkları konfor şartlarından fedakarlık etmeden minimumda tutulmalıdır. . -Odaların sıcaklığının artması halinde pencereleri açmak yerine radyatör musluğunu kısılmalıdır.

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Isıtma ve Alınacak Önlemler: -Radyatörlerde termostatik radyatör vanası kullanılarak, Oda sıcaklığı ayarlanan değere gelince radyatörde su dolaşımı kesilir ve odanın normal değerden daha fazla ısınması önlenerek enerji tasarrufu yapılır. -Yine klima santralı ısıtıcı, soğutucu bataryalarında iki/üç yollu motorlu vanalar kullanılarak mekanik tesisat otomasyon sistemi ile enerji tasarrufu sağlanabilmektedir. -Binada mekanik tesisat otomasyon sisteminin kurulması; dış hava sıcaklığı ve iç ortam sıcaklığı esas alınarak gece-gündüz ve saatlere göre ayar yapma olanağı sağlayan otomatik kontrol sistemlerinin uygulanması ile de önemli oranda tüketimler azaltılabilir.

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Isıtma ve Alınacak Önlemler: Dış Hava Su Sıcaklıgı Oda Sıcaklıgı 15 °C 40 °C 21 °C 10 °C 50 °C 21 °C 5 °C 60 °C 21 °C 0 °C 70 °C 21 °C - 5 °C 80 °C 21 °C

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Optimizasyon yoluyla daha çok enerji verimliliği Isıtma ve havalandırma sistemlerinin enerji verimliliği çeşitli önlemler alınarak optimize edilebilir. İlk olarak, ısı üretiminin ve dağılımının etkili bir şekilde denetlenip denetlenmediği kontrol edilmelidir. Aynı durum, ayrı ayrı odaların doğru sıcaklık kontrolü için de geçerlidir. Optimize edilmiş zamanlayıcı programları doğru zamanda doğru yerde doğru sıcaklığın olmasını sağlar. Hava kalite kontrol işlevi de kontrol edilmelidir. Akıllı oda kullanım sistemleri kullanılmayan odaların ısıtılmasını, soğutulmasını veya havalandırılmasını önler.

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Optimizasyon yoluyla daha çok enerji verimliliği Açıklanan tüm önlemler talebi büyük ölçüde azaltır. Çeşitli sistemlerin entegre kontrolü tüketimin daha da azaltılabileceği anlamına gelir. Entegrasyon ısıtma, havalandırma ve aydınlatma sistemlerinin ve büyük olasılıkla güç tüketen diğer cihazların ve jeneratörlerin bir arada kontrol edilmesidir. Bu amaçla, ayrı ayrı hizmetler arasında büyük miktarda bilgi aktarımı yapılmalıdır. Bu aktarım kolaylıkla ve düşük maliyetle kurulabilen akıllı bir entegrasyon çözümüyle kolaylaştırılır.

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Günümüzde tasarım ve inşa biçimleri sayesinde kullanıcılarına ve çevreye standart binalardan daha az zarar veren binalar tasarlamak ve binaların çevre ve yaşayanlar üzerindeki olumsuz etkilerinin kaldırılabilmesi için (yeşil bina) tasarım aşamasında aşağıdaki belirtilen hususlar dikkate alınarak tasarımların yapılması ile başta yapacağımız enerji tasarrufu önlemlerinin alınması sağlanacaktır .   Çevre Performansı (Çevre Faktörü): Tüm atık ve salımların en aza indirgenmesi Konfor Performansı (İnsan Faktörü): Isıl, iç mekan, hava kalitesi, aydınlatma Enerji Performansı (Enerji faktörü): Sürdürülebilir enerji ve ekserji verimi Parasal Performans (Ekonomi Faktörü): En fazla yarar/maliyet oranı

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ HVAC Uygulamalarında Isı Geri Kazanım Sistemleri:  -Sudan suya ısı geri kazanım sistemi  -Havadan havaya ısıgeri kazanım sistemi Özellikle egzost edilen havadan ısının geri kazanılması ile büyük enerji tasarrufları elde edilmektedir. -Çapraz akışlı ısı eşanjörleri -Isı tekerleği ısı eşanjörleri -Serpantinden serpantine ısı geri kazanımı -Isı borusu ile ısı geri kazanımı

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Yenilenebilir Enerji Sistemleri:   Birim CO2 Salımı

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Yenilenebilir Enerji Sistemleri:  

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Yenilenebilir Enerji Sistemleri:  

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Yenilenebilir Enerji Sistemleri: Kojenerasyon-Trijenerasyon Sistemleri Kojenerasyon: Birleşik elektrik ve ısı üretimi Trijenerasyon: Birleşik elektrik, ısı, soğutma üretimi  

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ Yenilenebilir Enerji Sistemleri: Bölgesel ısıtma ve soğutma sistemleri Bölgesel ısıtma ve soğutma sistemleri, ısıl enerjiyi merkezi bir kaynaktan alarak, mahal ısıtma, soğutma, su ısıtma veya proses ısıtma amacıyla kullanılmak üzere konutlara, ticari, endüstriyel tüketicilere dağıtılır. Enerji buhar, sıcak su, veya soğuk su olarak borularla dağıtılır. Bölgesel ısıtma ve soğutma sistemleri ısıl yük yoğunluğu yüksek olan alanlarda kullanılır. Kurulması gereken entegre sağlık kompleksleri , Merkezi kaynak yada üretim santrali herhangi bir türden kazan, herhangi bir atık yakıcı, bir jeothermal kaynak, güneş enerjisi, veya elektrik üretiminin yan üretimi olarak çıkan ısıl enerji (kojenerasyon, trijenerasyon) olabilir.  

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ SONUÇ -Enerji verimliliğinin arttırılmasının en büyük sonucu fosil yakıtların tüketiminin azaltılması,   Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı yine fosil yakıtların tüketiminin azaltılmasında en büyük etkiyi yapar, -Biyolojik yakıtların kullanılması, -Biyokütle den elde edilen gaz ve sıvı yakıtlar zaman içerisinde fosil yakıtların yerini alarak enerji temininde daha fazla güvence sağlayacaklar, -Sıvılaştırılmış biyolojik yakıt da zaman içerisinde fosil kaynaklı sıvı yakıtın yerini alabilir. 

YAKITLAR VE ISITMADA ENERJİ VERİMLİLİĞİ -Isı pompası ile enerji tasarrufu sağlayabilir ve ısıtma giderlerinizi ciddi oranda düşürebilirsiniz. -Tüm ısıtma sistemleri için sıcak su hazırlamaya ve ısıtmaya destek olarak güneş enerjisi sistemler mantıklı ve çevre dostu bir çözüm olarak kullanılabilir. -Mevcut hastanelerin birçoğu şehir merkezlerinde küçük işletmeler olarak kalmıştır, sürekli plansız ilaveler yapılarak hizmetler artırılmaya çalışılıyor, kurulu olan sistemler hem ihtiyaçları karşılayamıyor hem de enerji verimsiz olarak çalışıyor. -Entegre Sağlık Sitelerinin Kurulması; halkın sağlık hizmetlerini rahat alabilmesi, tüm ihtiyaçlara cevap verebilmesi, daha sağlıklı enerji verimli sistemlerin kurulması ile büyük oranda enerji tasarrufu sağlanabilir.

TEŞEKKÜR EDERİM Güniz GACANER 09.06.2012