ABD Güvenlik Stratejileri 1

ABD Güvenlik Stratejileri Kuruluş Dönemi Birinci Dünya Savaşı ve Sonrası İkinci Dünya Savaşı ve Sonrası Soğuk Savaş ve Sonrası Bush Dönemi Obama Dönemi

Kuruluş Dönemi Güvenlik Stratejileri * Temeller “Protestan” mezhebine dayalı Hıristiyanlık, Yahudilik, Anglo-Saksonluk ve Liberal düşünceler. * Söz konusu kökler, güvenlik algılayışının ve uygulanan güvenlik stratejilerinin de temellerini oluşturmuştur. 3

Kuruluş Dönemi Güvenlik Stratejileri * Amerikan Bağımsızlık Bildirisi’nde; Tüm insanların eşit yaratılması” esasına dayanan bir bakış açısı yerini almıştır. √ İlke olarak Avrupa’dan uzak kalmasını getirmiş, √ Barışçıl güvenlik politikaları geliştirmesine sebep olmuştur.

Kuruluş Dönemi Güvenlik Stratejileri * Avrupa’da barışın bozulmasının değiştirdiği güvenlik algılaması çerçevesinde; √ Gelişmelere karşı daha fazla sorumluluk hisseden bir yaklaşıma yönelmiş, √ Barış eksenli güvenlik yaklaşımlarını yavaş yavaş terk etmeye başlamıştır. Kendini kanıtlama görevi Thomas Jefferson ABD değerlerinin yayılması

Kuruluş Dönemi Güvenlik Stratejileri * Monroe Doktrini √ Öncelikle ABD’nin Amerika Kıtasında topraklarını genişletme fırsatı yakalamasını sağlamıştır. * 1861-1865 İç Savaş √ Toprak genişletme stratejisini bir süre durdurmuştur. √ 1868 yılında Başkan Andrew Johnson Alaska’yı Ruslardan alarak genişleme stratejisini yeniden başlatmıştır.

Kuruluş Dönemi Güvenlik Stratejileri * Silahlanma √ 1880’lerde başlayan silahlanma kararı, 1895’de hatırı sayılır bir deniz gücüne kadar ulaşmıştır. Alfred Mahan, ABD’li Amiral Deniz Hakimiyeti Teorisi

Kuruluş döneminden 1900’lara kadar olan sürede ABD Kuruluş Dönemi Güvenlik Stratejileri Kuruluş döneminden 1900’lara kadar olan sürede ABD * Önceleri bağımsızlık, * Sonra ilkeler etrafında güçlenme ve bu süreç esnasında topraklarını genişletme, * En son olarak da tarafsızlık şemsiyesi sağlayan Monroe Doktrini’nin sunduğu yaklaşım çerçevesinde askeri güç oluşturmaya dayalı güvenlik stratejileri uygulamıştır.

Birinci Dünya Savaşı ve Sonrası Güvenlik Stratejileri * Başkan Theodore Roosevelt ,1902 yılında, √ Büyük bir deniz gücü haline gelmesi ve Avrupa’dan kaynaklı sorunlar nedeniyle; ABD Monroe Doktrini’ni bırakmış Müdahaleci bir güvenlik yaklaşımını kabul etmiştir. Güvenlik felsefesindeki en büyük dönüşüm

Birinci Dünya Savaşı ve Sonrası Güvenlik Stratejileri * Wilson √ Almanya’nın Avrupa’da güç dengelerini bozan işgalleri karşısında başlangıçta ülkesinin, “dünya barışına karşı yükümlülüğü olduğu düşüncesi” doğrultusunda, savaşan taraflar arasında hakemlik yapmaya çalışmıştır. √ Savaşa girerken de amaçlarının, “yeni ve daha adil bir uluslararası düzen kurmak” olduğunu açıklayarak, işgalci amaçlar taşımayan bir güvenlik stratejisi hedeflediklerini ifade etmiştir.

Birinci Dünya Savaşı ve Sonrası Güvenlik Stratejileri * Wilson Prensipleri Açık diplomasi, Denizlerin serbestliği, Genel silahsızlanma, Ticari engellerin kaldırılması, Sömürgecilikle ilgili taleplerin tarafsız bir şekilde çözülmesi, Belçika’nın yeniden kurulması, Rus topraklarının boşaltılması, Halkların kendi kaderlerini tayin serbestliği, Milletler Cemiyeti’nin kurulması.

Birinci Dünya Savaşı ve Sonrası Güvenlik Stratejileri Birinci Dünya Savaşı ve sonrasında ABD * Amerika kıtasındaki toprak kazanımlarından sonra, kendi kıtasından uzak coğrafyalara gitmeyi sağlayan bir deniz gücü oluşturarak yayılmacı yeni bir güvenlik stratejisi geliştirmiştir. * Almanya’nın Avrupa dengelerini bozması karsısında, gücünü dengeleri sağlayacak şekilde kullanarak, Avrupa’da önemli bir pozisyona gelmiştir. * Özellikle Milletler Cemiyeti’ni Wilson prensipleri çerçevesinde kurarak, ilkelere dayalı güvenlik algılamalarının kurumsallaşmasını sağlamıştır.

İkinci Dünya Savaşı ve Sonrası Güvenlik Stratejileri 1929 Ekonomik Buhranı İç sorunlar Tarafsızlık Müdahaleci bir güvenlik strateji İkinci Dünya Savaşına müdahale

İkinci Dünya Savaşı ve Sonrası Güvenlik Stratejileri BM’nin kurulması Siyasi alan Dünya Bankası Ekonomik alan Bretton Woods sistemi IMF Dolar

Soğuk Savaş ve Sonrası Dönem Güvenlik Stratejileri * 1945-1962 Dönemi; √ Sovyetler Birliği’nin komünist ideolojisini dünyanın her yerindeki ülkelere yaymak istemesi, ABD’nin küresel ölçekte güvenlik stratejileri geliştirme düşüncesini tetiklemiştir √ Sovyetler Birliği’nin Türk Boğazları’na yönelik düşünceleri ve Yunanistan’da Sovyet yanlılarını desteklemesi, Amerika’nın Sovyetler Birliği’nin Doğu Akdeniz ve Orta Doğu’ya yönelik yayılmacılığını engellemeye yönelik politikalar geliştirmesine yol açmıştır.

Soğuk Savaş ve Sonrası Dönem Güvenlik Stratejileri * 1945-1962 Dönemi; Koruma Stratejisi Truman Doktrini-1947 Türkiye, Yunanistan

Soğuk Savaş ve Sonrası Dönem Güvenlik Stratejileri * 1945-1962 Dönemi; Koruma Stratejisi Truman Doktrini-1947 Türkiye, Yunanistan Sovyetler Birliği

Soğuk Savaş ve Sonrası Dönem Güvenlik Stratejileri * 1945-1962 Dönemi; 4 Nisan 1949 12 Ülke

Soğuk Savaş ve Sonrası Dönem Güvenlik Stratejileri * 1945-1962 Dönemi; Caydırıcılık √ ABD, müttefiklerinin Sovyetler Birliği’ne nazaran daha güçlü nükleer silah sistemlerine ve bunları uzak mesafelere taşıyacak füzelere sahip olmasını hedeflemiştir.

Soğuk Savaş ve Sonrası Dönem Güvenlik Stratejileri Döneme damgasını vuran diğer olaylar * Kore ve Vietnam savaşları, * İsrail’in kuruluşu ve Arap-İsrail savaşları, * Berlin ablukaları, * U-2 Casus uçak olayı, * Küba Füze krizi.

Soğuk Savaş ve Sonrası Dönem Güvenlik Stratejileri * 1962-1979 Dönemi; “Yumuşama” dönemi ABD ve Sovyetler Birliği arasında “stratejik silahların sınırlandırılmasına dayalı” karşılıklı güven anlayışının gelişmesine sebep olmuştur. √ 1972’de (SALT-1), √ 1979’da ise (SALT-2)

Soğuk Savaş ve Sonrası Dönem Güvenlik Stratejileri * 1979-2001 Dönemi; Reagen’ın sertlik politikası 1 2 Orta menzilli nükleer füzelerin NATO Avrupa ülkelerine konuşlandırılması Stratejik Savunma Girişimi (Yıldız Savaşları)

Soğuk Savaş ve Sonrası Dönem Güvenlik Stratejileri * 1979-2001 Dönemi; Kuveyt’in kurtarılması ABD askeri gücünün Orta Doğu’da kalmasını sağlayan süreçte uygulanan strateji

Soğuk Savaş ve Sonrası Dönem Güvenlik Stratejileri * 1979-2001 Dönemi; √ Clinton döneminde; ABD öncelikle Orta Doğu’daki faaliyetlere Bush Dönemi benzeri politikalarla devam etmiştir. √ İran, Kuzey Kore ve Suriye gibi devletlerin “serseri devletler” adıyla nitelendirildiği ve bu ülkelerin nükleer silahlara sahip olmasını engellemeyi öngören “karşı savunma inisiyatifi” isimli politika geliştirilmiştir. √ Küresel ekonominin ve demokrasinin güçlenmesi anlayışına dayalı bir güvenlik stratejisinin oluştuğu bir zaman dilimi de olmuştur.

Bush Dönemi Güvenlik Stratejileri Kitle imha silahları Terörizm Haydut devletler

Bush Dönemi Güvenlik Stratejileri Terörist şiddet ve kaos ortaya çıkmadan önce, askeri gücün kullanılarak müdahalede bulunulması Önleyici saldırı, Önleyici vuruş Pre-emptive strike Afganistan müdahalesi Irak müdahalesi İran’a müdahale tehdidi

Bush Dönemi Güvenlik Stratejileri Önleyici saldırı “Her ulus şimdi bir karar almak zorundadır. Ya bizimlesiniz, ya da teröristlerden yanasınız. Bu günden sonra, terörizmi koruyan ve destekleyen hangi rejim olursa olsun Birleşik Devletler tarafından düşman bir rejim olarak addedilecektir.”

Bush Dönemi Güvenlik Stratejileri Bush Doktrini * Bush Doktrini’ne göre insan onurunun tüm dünyada korunması ABD’nin temel amacıdır. * İnsanların özgürlük ve haklarının koruyucusu olduğu ilan edilmiştir. * Stratejinin en önemli başlığı terörle mücadeledir.

Bush Dönemi Güvenlik Stratejileri Bush Dönemi-Diğer Konular * Bölgesel çatışmaların ve kitle imha silahlarının yayılmasının önlenmesi, * Küresel ekonomik büyümenin serbest piyasa ve serbest ticaret yoluyla sağlanması, * Demokratik kurumların artması ve işbirliklerin güçlendirilmesi , * Haydut devletlerle mücadele.

Mayıs 2010 Ulusal Güvenlik Stratejisi * Obama Dönemi; UGS’ye Genel Bakış Stratejik Yaklaşım İlgi/Çıkar Alanları Sonuç

Mayıs 2010 Ulusal Güvenlik Stratejisi * Genel Bakış √ ABD’nin 21’inci yüzyılın sorunlarıyla başa çıkacak bir uluslar arası düzeni şekillendirmesi gerektiği yaklaşımıyla başlıyor. “İsrail ile komşularımız arasında kapsamlı bir barış tesis etmek üzere var gücümüzle çalışıyoruz. Bu çabalarımız dâhilinde, İsrail'in güvenliğini temin eden iki devletli bir çözüm de bulunuyor. Bir yandan da, Filistin halkının kendilerine kalıcı bir devlet kurma yönündeki meşru taleplerini gerçekleştirmek için çaba harcıyoruz.”

Mayıs 2010 Ulusal Güvenlik Stratejisi * Stratejik Yaklaşım AB daha entegre Rusya güçlü bir ses Çin ve Hindistan daha fazla ilişki içinde

Mayıs 2010 Ulusal Güvenlik Stratejisi * Stratejik Yaklaşım “G-8’in bu günün uluslararası ortamını daha iyi yansıtan G-20’ye dönüşmesi gibi modern oluşum ve düzenlemelere olan desteğimizi artırmalıyız.”

Mayıs 2010 Ulusal Güvenlik Stratejisi * Stratejik Yaklaşım √ Ulusal gücün geliştirilmesi başlığı altında; savunma, diplomasi, ekonomi, kalkınma, anavatan savunması, istihbarat, stratejik iletişim, ABD vatandaşları ve özel sektör konuları incelenmektedir. √ “Amerikan vatandaşlarının düşünceleri, değerleri, enerjileri, yaratıcılıkları ABD’nin en büyük gücüdür.” ifadesi bir kez daha vurgulanmaktadır.

Mayıs 2010 Ulusal Güvenlik Stratejisi * İlgi alanları/Ulusal çıkar; Güvenlik Ana Eksen Uluslar arası düzen Refah Değerler

Mayıs 2010 Ulusal Güvenlik Stratejisi * ABD’nin, vatandaşlarının ve müttefiklerinin/ortaklarının güvenliğinin sağlanması, * El Kaide başta olmak üzere terörizmle, aşırıcılıkla/radikalizmle mücadele, * KİS, nükleer ve biyolojik silahların yayılmasının önlenmesi ve nükleer maddelerin güvenliğinin sağlanması, * Orta Doğu’da barış, güvenlik ve fırsatların geliştirilmesi, * Uzay ve siber uzayın kullanılması ve güvenliği, * Askeri gücün son seçenek olarak kullanılması.

Mayıs 2010 Ulusal Güvenlik Stratejisi Refah * Yeni fırsatlar ve refah sağlayacak olan açık uluslar arası ekonomi sistemi içerisinde güçlü, yenilikçi ve büyüyen bir Amerikan ekonomisine sahip olunması amaçlanmaktadır. Eğitim imkânlarının ve insana yatırımın geliştirilmesi, Bilim, teknoloji ve inovasyonun geliştirilmesi, Dengeli ve sürdürülebilir bir ekonomik büyümenin sağlanması, Sürdürülebilir kalkınmanın hızlandırılması, Vergi gelirlerinin akıllıca kullanımı hedeflenmektedir.

Mayıs 2010 Ulusal Güvenlik Stratejisi Değerler * ABD içerisinde ve dışında evrensel değerlere saygı ve desteklenmesine önem verilmektedir. * Demokrasi ve insan haklarının geliştirilmesine vurgu yapılmaktadır. * Özellikle halkların nasıl yönetildiklerine dair söz söyleme hakkına sahip olmalarına önem verilmektedir. Halkın isteklerini yerine getiren hükümetlerin destekleneceği vurgulanmıştır.

Mayıs 2010 Ulusal Güvenlik Stratejisi Uluslararası Düzen * Küresel tehditlerle mücadele etmek için ABD liderliğinde güçlü işbirlikleriyle barış ve güvenliğe dayalı bir uluslar arası düzen inşa edilmesinin, ABD stratejisinin dayandığı önceliklerden biri olduğu belirtilmiştir. Çevrenin korunması ve iklim değişikliğine karşı önlem alınması, Ülkelerin kendi kendilerine yetmeleri için destek verilmesi, Uluslararası kuruluşların ve ittifakların güçlendirilmesi, Çatışmaların önlenmesi ve yaraların sarılmasına yardım edilmesi,, 21’inci yüzyılın diğer etki merkezleriyle işbirliği kurulması.

Mayıs 2010 Ulusal Güvenlik Stratejisi Terörizmle/aşırıcılıkla/radikalizmle mücadele, KİS, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi ve nükleer maddelerin güvenliğinin sağlanması, Uzay ve siber uzayın kullanılması ve güvenliği, Askeri gücün son seçenek olarak kullanılması, Dengeli ve sürdürülebilir bir ekonomik büyümenin sağlanması ve sürdürülebilir küresel büyüme, Evrensel değerlere saygı ve desteklenmesi, Uluslararası kuruluşların ve ittifakların güçlendirilmesi, Çevrenin korunması ve iklim değişikliklerine karşı önlem alınması, Çatışmaların önlenmesi ve yaraların sarılmasına yardım edilmesi.

Bush ve Obam Dönemi Karşılaştırma Bush Dönemi Obama Dönemi Konular Terörle mücadele (En önemli başlık) Terörizmle/aşırıcılıkla/radikalizmle mücadele Haydut devletlerle mücadele Bölgesel çatışmaların ve kitle imha silahlarının yayılmasının önlenmesi Çatışmaların önlenmesi ve yaraların sarılmasına yardım edilmesi KİS, nükleer silahların yayılmasının önlenmesi ve nükleer maddelerin güvenliğinin sağlanması Küresel ekonomik büyümenin serbest piyasa ve serbest ticaret yoluyla sağlanması Dengeli ve sürdürülebilir bir ekonomik büyümenin sağlanması ve sürdürülebilir küresel büyüme İklim değişikliği ve sürdürülebilir küresel büyüme Demokratik kurumların artması ve işbirliklerin güçlendirilmesi Uluslararası kuruluşların ve ittifakların güçlendirilmesi Özgürlük ve hakların koruyucusu olma Demokrasi ve insan haklarının geliştirilmesi İnsan onurunun korunması İnsan haysiyetinin korunması 41

Bush ve Obam Dönemi Karşılaştırma Bush Dönemi Obama Dönemi Yöntem Önleyici saldırı, önleyici vuruş Ekonomik ve ticari baskılarla barışçıl çözüm arayışı Askeri güç kullanımı Diplomasi ve uzlaşı Askeri gücün son seçenek olarak kullanılması Olaylar Afganistan işgali, Irak işgali, İran’a müdahale tehdidi Afganistan ve Irak’taki askeri varlığın sona erdirilmesi, İran ile nükleer silah müzakereleri 42

Ocak 2012 Savunma Stratejisi Küresel Güvenlik Ortamı Çin Halk Cumhuriyeti Kontrol dışında kalan bölgeler. * Asya-Pasifik bölgesinde iş birliği imkânlarının geliştirileceği, * Çin’in ABD ekonomisini ve güvenliğini uzun vadede etkileme potansiyeline sahip olduğu, * Çin’in, askeri gücüne ilişkin stratejik niyetini açıkça ifade etmesi gerektiği, * Meşru hükümetlerin kontrolü dışında kalan bölgeler üzerinde ABD tarafından kontrol tesis etme gayretlerine devam edileceği,

Ocak 2012 Savunma Stratejisi Küresel Güvenlik Ortamı * Orta Doğu’da şiddet yanlısı aşırı uçların ve istikrarı bozan tehditlerin engelleneceği, * Körfezin güvenliğine, ABD ve müttefiklerinin bölgede askeri varlık bulundurmasına önem verileceği, * İsrail’in güvenliğinin ve kapsamlı bir barışın desteklenmeye devam edileceği,

Ocak 2012 Savunma Stratejisi Küresel Güvenlik Ortamı * NATO’nun asli ortak olduğu, * Rusya ile temasın artırılacağı, * Afrika ve Latin Amerika da dâhil, daha fazla ülke ile güvenlik alanında iş birliği yapılacağı vurgulanmaktadır.

Ocak 2012 Savunma Stratejisi ABD Silahlı Kuvvetlerinin Asli Görevleri * Terörizmle mücadele ve gayrinizami harp, * Caydırıcılık ve savunma, * Kitle imha silahları ile mücadele, * Siber ortam ve uzayda etkin harekât, * Nükleer caydırıcılığın sürdürülmesi, * Sivil makamların desteklenmesi, * İstikrar sağlayıcı güç konuşlandırılması, * İstikrar harekâtı ve ayaklanmaya karşı harekât, * İnsani yardım harekâtı.

Ocak 2012 Savunma Stratejisi ABD Silahlı Kuvvetlerinin Asli Görevleri Bu görevleri yaparken; * Afganistan’ın tekrar terörist üssü olmasının engelleneceği, * Bir büyük çaplı ve uzun süreli harekâta devam ederken, ikinci bir bölgede olası bir mütecavizin tehdidine tedbir getirmekle yetinileceği, * Büyük çaplı, uzun süreli istikrar harekâtı icra edilmeyeceği, * Nükleer gücün muhafaza edileceği, * Çin ve İran’ın ise asimetrik yollara başvurabileceği ifade edilmektedir.

Ocak 2012 Savunma Stratejisi 2020’nin Müşterek Kuvvetine Doğru * Genel anlamda bir küçülme hedeflense de, hazır ve yetkin bir güce sahip olunacağı, * Savunma masraflarının mutlaka azaltılacağı, * Kaynak önceliklendirmesi yapılacağı, * Muharip birlikler/ihtiyat birlikleri dengesinin gözden geçirileceği, * Alınan derslerin teşkilattan eğitime kadar her alanda uygulamaya konulacağı, * Savunma sanayi ve bilim/teknoloji yatırımlarına devam edileceği belirtilmektedir.

Ocak 2012 Savunma Stratejisi ABD’nin; * Çin’in yeni bir süper güç olarak çıkmasını şimdiden engellemeyi amaçladığı, * Irak ve Afganistan savaşlarından alınan dersler kapsamında uzun süreli benzer bir harekât icra etmeyi öngörmediği, * Hava ve Deniz Kuvvetlerine ağırlık vererek sıklet merkezini Pasifik bölgesine kaydıracağı, Orta Doğu’da belirli bölgelerde güç bulunduracağı, * Avrupa’da kuvvet indirimine giderken AB’yi bir ortak olarak görmeye devam edeceği, * NATO’nun dikkatini Pasifik bölgesine çekmek isteyebileceği değerlendirilmektedir.

ABD Güvenlik Stratejileri 50