EKSOKRİN : (Duktal veya asiner hücrelerden kaynaklanır) PANKREAS TÜMÖRLERİ EKSOKRİN : (Duktal veya asiner hücrelerden kaynaklanır) a) BENİĞN : Kist Adenomalar b) MALİĞN : Adenokarsinoma Kist Adenokarsinoma Müsinöz Karsinoma Sarkoma Lenfoma ENDOKRİN : (Langerhans adacık hücrelerinden kaynaklanır) a) BENİĞN b) MALİĞN

Pankreas kanseri Kadın ve erkeklerde 4. sırada kansere bağlı ölüm nedenidir. Yüzbin nüfus başına yılda 7.8 kişide görülür. Tüm kanserlerin %2’sinden, Kansere bağlı ölümlerin %5’den sorumludur. Tanı konulduğunda hastaların sadece %10-15’i rezektabldır.

Sinsi bir hastalıktır, semptomlar çok geç ortaya çıkar. Semptomatik hastaların %85’inde tümör lokal veya sistemik olarak invazivdir.

İştahsızlık Halsizlik Keyifsizlik Yorgunluk Kilo kaybı Ağrı ortaya çıkmadan kanser mevcuttur.

Tıkanma sarılığı en erken belirtidir. Diyabet başlangıcı Eksokrin yetmezlik Depresyon Venöz trombosis

Diyabetes Mellitüs Sigara içme Ailevi hikaye (%5-10) Herediter yatkınlık (Hastaların %10-20’de BRCA2 gen mutasyonu bulunur) Diyabetes Mellitüs Obesite Hareketsiz yaşam tarzı Kronik pankreatit (5 misli)

Karbonhidrat antijen (CA 19-9) daha güvenilir fakat spesifik değil. CA 19-9 > 300 U/ml anrezektabilite ile uyumludur CEA Prognoz belirlemede ve rekürrens takibinde yararlıdır.

Ultrasonografi Non-invaziv, Ucuz, CT’ye göre yetersiz

Çift kontrast ince kesit abdominal CT CT-Anjio Bitişik olmama Pankreas dışı yayılım Superior mesenterik ven, splenik ven,portal ven invazyonu Superior mesenterik arter invazyonu

MR İlave maliyet CT’nin sağladığına çok az katkı MRKP Non-invaziv pankreatik ve bilier kanal görüntüleme avantajı

Positron Emisyon Tomografi (PET) Çok sınırlı bir katkısı vardır. ERCP İnvaziv Yüksek oranda işlemciye dayalı %5-10 pankreatit riski var Fırça sitolojisine ve forseps biopsisine dayalı tanı Stent yerleştirmesi

Endoskopik Ultrasonografi Tümör tesbitinde (özellikle, < 3cm) ve evrelemesinde yüksek hassasiyet EUS eşliğinde çölyak plaksus blokajı Evreleme laparoskopisi Laparoskopik ultrasound Laparoskopik sitoloji

Hastanede kalış:9.5+0.4 Mortalite:% 0 Reoperasyon:%1.5 Readmission:%11 Pankreatik fistül:%9.2 Gastrik boşalmada gecikme:%6.1 Diğer komplikasyonlar:%8.5

İNSİLÜNOMA Hücre: Hormon / Peptid: İnsilün, C-peptid, proinsilün Sendrom : Whipple triadı Tedavi : Diyet, diazoxide, Octreotide, Steroid, Glukagon

GASTRİNOMA Hücre: Hormon / Peptid: Gastrin Sendrom : Zollinger-ellison sendromu Diyare-Peptik ülser-Reflü Tedavi : PPI, Oktreotid

GLUKOGONOMA Hücre: Hormon / Peptid: Glukogon Sendrom : Diyabetes Mellitüs,Migratuvar nekrolitik Eritem, Trombosis Tedavi : Oktreotid, Perioperatif atnti...,Çinko

VİPOMA Hücre: Hormon / Peptid: VIP Sendrom : WDHA Sulu diyare, Hipokalemi, Aklorhidri Tedavi : Oktreotid

KARSİNOİD Hücre: Hormon / Peptid: Serotonin, 5-HIAA, CgA Sendrom : Flashing, Diyare, Astım, Kapak hastalığı Tedavi : Oktreotid

PANKREAS KANSERİ ETYOLOJİ: Kesin olarak bilinmiyor RİSK FAKTÖRLERİ SİGARA İÇME AŞIRI YAĞLI VE PROTEİNDEN ZENGİN DİYETLE BESLENME AŞIRI KAHVE İÇİLMESİ

PANKREAS KANSERİ YAŞ: 55-70 SEKS: ERKEKLERDE İKİ MİSLİ DAHA SIK ERKEKLERDE 4., KADINLARDA 5.SIKLIKTA KANSERDEN ÖLÜM NEDENİDİR. TÜM SİDİRİM SİSTEMİ KANSERLERİNİN % 10 ‘UNDAN SORUMLUDUR

PANKREAS KANSERİ PATOLOJİ: % 90 DUKTAL ADENO KARSİNOM LOKALİZASYON: %75 PANKREAS BAŞI TANI KONULDUĞUNDA TÜMÖR % 10 PANKREASDA SINIRLI % 40 LOKAL OLARAK İLERLEMİŞ % 50 UZAK METASTAZ

KLİNİK BULGULAR PANKREAS BAŞI: TIKANMA SARILIĞI AĞRISIZ SARILIK %13 KİLO KAYBI KARIN AĞRISI KAŞINTI SIRT AĞRISI DİYABETES MELLİTÜS %20 STEATORE DUODENAL OBSTRUKSİYON GÖVDE-KUYRUK: SPESİFİK SEMPTOMLARI YOK TROMBOFİLEBİTİS MİGRANS

BAŞLANGIÇ SEMPTOMLARI BAŞLANGIÇ SEMPTOMU < 2 cm 2.1-4 cm 4.1 – 6 cm > 6cm TOPLAM SEMPTOM YOK % 17.3 % 8.8 % 5.4 % 3.7 % 7.1 KARIN AĞRISI % 25.1 % 28.3 % 34.4 % 38.6 % 32.2 KİLOKAYBI % 2.7 % 4 % 4.3 % 4 % 4.1 BULANTI-KUSMA % 0.7 % 1.5 % 2.3 % 2.1 % 1.8 MALNUTRİSYON % 6 % 6 % 6 % 7.4 %6.1 SARILIK % 21 % 23.9 % 17.1 % 9.1 % 17.7 HALSİZLİK % 4.6 % 4.9 % 3.5 % 2.7 % 4 ABDOMNAL KİTLE % 0 % 0.5 % 0.8 % 1.9 % 0.9 SIRT AĞRISI % 4.6 % 4.6 % 7.2 % 8.8 % 6.3 DİABET % 7.3 % 6.3 % 5.8 % 7.3 % 6.4 Shinichi Egawa, Pancreas, 28;3:235-240, 2004

FİZİK MUAYENE SARILIK KAŞINTI İZLERİ HEPATOMEGALİ %65 ABDOMİNAL KİTLE %10 ASİT %5 COURVOİSİER-TERRİER BELİRTİSİ %25

TANI TIKANMA SARILIĞININ TEYİD EDİLMESİ TOTAL BİLİRÜBİN DİREKT BİLİRÜBİN ALKALEN FOSFOTAZ SERUM AMİLAZ %5 TÜMÖR MARKIRLARI CA 19-9, CEA

GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ ULTRASOUND TOMOGRAFİ MR KOLANJİOGRAFİ ERCP PTK ENDOSKOPİK ULTRASONOGRAFİ LAPAROSKOPİ ANJİOGRAFİ BARYUMLU MİDE DUODENUM GRAFİSİ İNCE İĞNE ASPİRASYON BİOPSİSİ

GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ GÖRÜNTLEME < 2 cm 2.1-4 cm 4.1 – 6 cm > 6cm TOPLAM US % 40.5 % 42.9 % 40.2 % 35.3 % 39.9 CT % 19.1 % 25.1 % 29.7 % 29 % 26.5 ERCP % 17.5 % 9.5 % 8 % 8 % 9.5 PTCD % 10.2 % 10.5 % 7.6 % 6.3 % 8.5 Shinichi Egawa, Pancreas, 28;3:235-240, 2004

TÜMÖR MARKIRLARI MARKIR < 2 cm 2.1-4 cm 4.1 – 6 cm > 6cm TOPLAM CA 19-9 % 48.4 % 72.3 % 71.6 % 66 % 69 CEA % 19.5 % 42.4 % 33.7 % 53.6 % 33.2 DUPAN-2 % 35.3 % 61.8 % 66.1 % 52.8 % 59.7 SPAN-1 % 47.6 % 80.2 % 88.2 % 65.4 % 78.1 ELASTASE –1 % 62.2 % 45.4 % 47.6 % 37.1 % 48.4 Shinichi Egawa, Pancreas, 28;3:235-240, 2004

TNM EVRELEMESİ T1 : PANKREAS İÇİNDE SINIRLI 2 CM VEYA DAHA KÜÇÜK TÜMÖR T2 : PANKREAS İÇİNDE SINIRLI 2 CM’DEN BÜYÜK TÜMÖR T3 : PANKREAS DIŞINA TAŞMIŞ ÇÖLYAK VE SUPERİOR MESENTERİK ARTERİ TUTMAMIŞ TÜMÖR T4 : ÇÖLYAK VEYA SUPERİOR MESENTERİK ARTERİ TUTMUŞ

TNM EVRELEMESİ N1 : LENF NODU METASTAZI M1 : UZAK METASTAZ

TNM EVRELEMESİ EVRE I A : T1, N0, M0 EVRE I B : T2, N0, M0 EVRE II A : T3, N0, M0 EVRE II B : T1, N1, M0 T2, N1, M0 T3, N1, M0 EVRE III : T4, N0-1, M0 EVRE IV : T1-T4, N0-1 , M1

PROGNOZ HASTALARIN %5’İNDEN DAHA AZI EVRE1 2 CM’DEN KÜÇÜK TÜMÖRLERİN %40’ı EVRE 1 Hermanek P, Eur J Surg Oncol 17: 167-172,1991

CERRAHİ TEDAVİ -1 PANKREAS BAŞI WHİPPLE(PANKREATİKODUODENEKTOMİ) %40-50 DİSTAL MİDE REZEKSİYONU DUODENEKTOMİ KOLESİSTEKTOMİ DİSTAL KOLEDOK REZEKSİYONU PANKREAS BAŞI REZEKSİYONU

WHIPPLE PANKREATİKOJEJUNOSTOMİ KOLEDOKOJEJUNOSTOMİ (10CM DİSTALE) GASTROJEJUNOSTOMİ(15 CM DİSTALE) ROUX-EN Y JEJUNOJEJUNOSTOMİ