DOLAŞIM SİSTEMİ HAZIRLAYAN: Uğur ÖZEL Fen ve Teknoloji Öğretmeni
DOLAŞIM SİSTEMİNİN GÖREVLERİ KALP, KAN VE KAN DAMARLARINDAN OLUŞUR. HÜCRELERE BESİN VE OKSİJEN TAŞIR. HÜCRELERDEKİ ATIKLARIN HÜCRELERDEN UZAKLAŞTIRILMASINI SAĞLAR.
DOLAŞIM SİSTEMİ ORGANLARI KALP KAN KAN DAMARLARI
KALP Kalbimizi iki katlı ve dört odacıktan oluşan eve benzetebiliriz. Üst odacıklara KULAKCIK,alt odacıklara ise KARINCIK denir.
KALBİMİZİN YAPISI
KALBİMİZ… KALBİMİZİN SOL TARAFINDA TEMİZ KAN(OKSİJEN MİKTARI FAZLA OLAN KANA DENİR),SAĞ TARAFINDA İSE KİRLİ KAN(KARBONDİOKSİT MİKTARI FAZLA OLAN KANA DENİR) BULUNUR. KİRLİ VE TEMİZ KAN KALPTE ASLA BİRBİRİNE KARIŞMAZ.KALBİN SAĞ VE SOL TARAFINI AYIRAN ETTEN BİR TABAKA VARDIR.
KALBİMİZ… Kalbimizi meydana getiren KARINCIKLARDAN ATARDAMARLAR çıkar, KULAKCIKLARA ise TOPLARDAMARLAR girer. TOPLARDAMARLAR VE ATARDAMARLARIN HÜCRELERE GİREBİLECEK KADAR İNCELMESİYLE KILCALDAMARLAR MEYDANA GELİR.
KILCAL DAMARLAR KILCALDAMARLAR VÜCUDUMUZU BİR AĞ GİBİ SARAR.
KAN DOLAŞIMI ÇEŞİTLERİ Vücudumuzda iki çeşit kan dolaşımı vardır: 1-KÜÇÜK KAN DOLAŞIMI 2-BÜYÜK KAN DOLAŞIMI
KÜÇÜK KAN DOLAŞIMI SAĞ KARINCIKTAN (KİRLİ KAN) AKCİĞER ATARDAMARI İLE AKCİĞERE BURADA KANIN TEMİZLENDİKTEN SONRA KALBİN SOL KULAKCIĞINA GELMESİNE DENİR.
BÜYÜK KAN DOLAŞIMI SOL KULAKCIĞA GELEN KAN SOL KARINCIĞA GEÇER.BURADAN AORT ATADAMARI İLE BÜTÜN VÜCUDU DOLAŞTIKTAN SONRA ÜST VE ALT ANA TOPLARDAMAR İLE SAĞ KULAKCIĞA GELMESİNE DENİR. NOT:ATARDAMARLAR TEMİZ KAN TAŞIMASINA RAĞMEN akciğer atardamarı KİRLİ KAN TAŞIR.
KAN DOLAŞIMI
KAN HÜCRELERİ KAN PLAZMASINDA (kan serumunun altındaki koyu renkli kısım) 1-ALYUVARLAR(ERİTROSİT) 2-AKYUVARLAR(LÖKOSİT) 3-KAN PULCUKLARI(TROMBOSİT) BULUNUR. ŞİMDİ BUNLARIN YAPILARINI İNCELEYELİM…
ALYUVARLAR(ERİTROSİT) Yapısındaki Hemoglobinden dolayı kırmızı renklidir Hücrelere oksijen ve karbondioksit taşımakla görevlidir. 1 mm kan 4-5 milyon tane bulunur. Olgunlaşınca çekirdekleri kaybolur. Yükseklere çıkıldıkça sayısı artar.
AKYUVARLAR(LÖKOSİT) Vücudun savunma işini yapar. Kemik iliği,lenf düğümleri ve dalakta yapılır. 1 mm kanda 7-8 bin tane bulunur. Çekirdekli ve çekirdeksiz çeşitleri vardır.
KAN PULCUKLARI(TROMBOSİT) KANIN PIHTILAŞMASINI SAĞLAR MİKROSKOPTA GÖZÜKMEZ ÇOK KÜÇÜK VE ÇEKİRDEKSİZDİR. NOT:Akyuvarların mikropları yutarak yok etmesine fagositoz denir.
KAN GRUPLARIMIZ…
Kan Alış- Verişleri…
LENF DOLAŞIMI KANA GÖRE DAHA YAVAŞTIR. YAĞLARIN KANA KARIŞMASINI SAĞLAR. BADEMCİK,KOLTUK ALTLARI VE KASIKLARDA BULUNUR. AKYUVAR ÜRETİMİ YAPARLAR. LENF SIVISINDA ALYUVAR YOKTUR. DİREK KALBE AÇILMAZ BAĞIŞIKLIKTA GÖREVLİDİR.
Kan Yoluyla Bulaşan hastalıklar AİDS HEPATİT B HEPATİT C BU HASTALIKLAR ÖLÜMCÜL HASTALIKLARDIR. NOT:BERBERDE TRAŞ OLURKEN MUTLAKA JİLET DEĞİŞTİRİLMELİ. HASTANEDE İĞNE YAPILIRKEN MUTLAKA ENJEKTÖR DEĞİŞTİRİLMELİDİR.