Oyun Analizi: Centipede Kürşat ERSOLAK
Klasik Arcade Oyunları Oyun salonlarında jeton kullanılarak oyun oynanan makinelerdeki oyunlara denir. Bu oyun makinelerinin üzerinden 5-6 tuş vardır. Bu tuşlar yardımı ile oyun yönetilir. Bir kült olan klasik arkade oyunlarını bilgisayar oyunları olarak düşünebiliriz.
Klasik Arcade Oyunları Teknolojik gelişmeler ile birlikte ticari olarak eski çekiciliğini kaybetti. Oyun geliştiricileri bu oyunlarla halen ilgileniyor. Çünkü; Eğlence Meraklılarına ulaştırmak Taklitlerini oluşturmak Yeni gameplay üretmek
Klasik Arcade Oyunları Bütün Arcade oyunları klasik olarak nitelendirmek mümkün değil. 1970-1990 yıllar Klasik Arcade Oyunlarının Altın Çağı olarak nitelendirilmesi yüzünden bu dönemde çıkan bütün oyunların klasik olduğu sanılabilir.
Klasik Arcade Oyunları Oyunların benzer özellikleri taşıyor. Oyunlarda bazı ticari kaygıları söz konusu; Oyunun kolay anlaşılma ki; ilk kez oynayan oyunun nasıl çalıştığını ve başarılı olma için ne gerektiği anlamalı Bir jetonda bir oyunun süresi çok uzun olmamalı (uzman oyuncu da dahi). Bir jetonla ortalama 2,5 dakika oynanması bekleniliyor. Oyuncu oyunu yeniden oynayıp, kazanmayı istemeli.
Klasik Arcade Oyunları Günümüz ev oyunlarından daha rafine.(Akıllı cihaz oyunları) Ev oyunu alınması ile en az 100 kerelik jeton bedeli bir kerede ödenir. Oyunlardaki puanlama ve yüksek puan listesi oyunlarda oyuna karşı bağımlılık sağlaması ve daha çok para harcaması için yapılır. Teknolojik sınırlılıklar oyun gelişimini etkileşmiştir.
Klasik Arcade Oyunları Çoğu Klasik Arcade oyunun temel bileşeni gameplay stillerindeki şiddet çeşitleridir Centipede, Missile Command, Pac-Man ve Frogger Klasik Arcade oyunlarının çoğu düşmana ateşle saldırma fikri etrafında döner. Centipede, Space Invaders, Galaga ve Tempset Klasik Arcade oyunlarının şiddet içermesine rağmen ortak özelliklerinin analiz edilmesi ile bilgisayar oyunları tarihine kaynak ve yeni hazırlanacak oyunlara ilginin sağlanmasında yeni bilgiler toplanmasını sağlayabilir.
Klasik Arcade Oyunlarının Özellikleri Tek ekran oyunu (Singel screen play) Sınırsız oyun (Infinite play) Çoklu yaşam/can (Multiple lives) Puanlama/Yüksek Puan (Scoring/High scores) Öğrenmesi kolay, basit oynanabilirlik.(Easy-to-Learn, Simple Gameplay) Hikayesiz (No story)
Tek ekran oyunu Klasik Arcade oyunları teknolojik sınırlılık yüzünden sadece sabit tek bir ekranda akar. Bazen oyuncu hareketiyle oyunun gerçekleştiği dünyanın sadece bir kısmı görülür. Klasik Arcade oyunlarının bir kısmında bölümlerin olması nedeniyle farklı ekran görüntüleri söz konusudur. Joust, Pac-Man ve Mario Bros
Çoklu yaşam/can Klasik Arcade oyununda belli sayıda can vardır. Bu sayede acemi oyuncular canları bitmeden oyun mekaniğini öğrenebilir. Oyuncuların tüm canlarını bitirmeden yeni bir strateji ile oyunu kurmasına teşvik eder.
Puanlama/Yüksek Puan Çoğu Klasik Arcade oyunda farklı amaçlarla gerçekleştirmek için puanlama vardır. Centipe oyununda; yokedilen her mantara 1, kırkayak segmentlerine 10, kırkayak başına 100 ve akrebe 1000 puan veriliyor. Yüksek puan tablosu ile oyuncular sıralamada yerlerini görebilirler ve motive olurlar (övünme).
Puanlama/Yüksek Puan
Öğrenmesi kolay, basit Gameplay Klasik Arcade oyunlarının öğrenilmesi kolay ama usta olması zordur. Oyuncular oyunu deneme yanılma ile öğrenirler. Oyunların bazılarında can kaybını kısa süreliğine engelleyen özellikler var. kalkan, güç Oyunları karmaşık ya da tutarsız olması acemi oyucuları ticari olarak kaybetmekle sonuçlanabilir.
Hikayesiz Genelde Klasik Arcade oyunlarında hikaye anlatımı seçilmemiş. Bilim kurgu, savaş gibi konularla ilişkilendirilerek oyuncular oyuna ayarlanmış. Kendine has gameplay ile ortaya çıkan oyunlarda vardır. Pac-man, Q*Bert Tasarımcılar ayrıntıları anlatmayı gerekli görmemiş.
Hikayesiz
Arcade Centipede (1981) Bugünün standartlarına göre zor bir oyun olmasa da farklı gameplay öğeleri ile benzersiz ilgi çekici bir oyundur. Oyunu zorlaştırmada sürekli düşmanın artmasına kolay yol olmasına rağmen zaman geçtikçe oyunun az sayıdaki elementleri ile etkileşim artar. Geliştiriciler; Ed Logg ve Donna Bailey 1981-1991 arasında 55.988 adet satılmış.
Girdi Arcade oyunlarında PC oyunları gibi sabit bir girdi birimi yoktur. Tasarımcı oyuna uygun kontrolleri de tasarlar. Centipede’de girdi birimi olarak ateşleyici düğme ve trackball vardır.
Girdi Trackball Space Invaders’a göre daha hızlı ve aşağı yukarı hareket edebiliyor. Oyuncu avatarı ekranın alt kısmında, tabandan dikey olarak 6 satırlık hareketi varken; yatay ekranı kullanması serbest. Bu kısım oyuncu hareket alanını oluşturur.
Girdi Ateşleyici Sadece ileri doğru ateşliyor. Sınırsız sayı ve hızla ateşleme yapıyor. Avatar’ın altında kalan düşmanlar öldürülemiyor. Mantarlar altında iken ateşleyici 4 kat hızlı çalışıyor. Bir ateş ekranın üstüne ya da önündeki nesneye çarpmadan yeniden ateş edilemiyor.
Bağlantılar Güçlü yanı tüm elementlerin birbiriyle uyumlu olmasıdır. Kırkayak Örümcek Pire Akrep Mantarlar Avatar
Oyun Elementleri Oyundaki tüm yaratıklar mantarlarla bir şekilde ilişkilidir. Mantar sayısı azalmazsa kırkayak oyuncu bölgesi çabuk varır. Zehirli mantarlar vurulmazsa kırkayak direkt oyuncu bölgesine dalar. Pirenin daha çok mantar bırakması ile akrep daha çok mantarı zehirler. Örümceğin mantarları yemesi ile pire tekrar ortaya çıkıp mantar bırakır.
Oyun Elementleri Kırkayağın ekranın üst tarafına yakın yerde öldürülmesi daha çok mantar kalmasına ve sonraki kırkayağı aşağı daha kolay varmasına neden olur. Kırkayağın oyuncu bölgesinde öldürülmesi esnasına her an oyuncu ölebilir. Avatar düşmanlardan(kırkayak, örümcek ve pire) uzakta durarak güvende kalır ama düşmanlarını öldürmesi zorlaşır. Düşmana yakınken öldürmek daha kolay ama ölmek de kolay.
Oyun Elementleri Centipede bulmaca ve Klasik Arcade nişancı oyunlarını birleştirir. Her düşmanın mantarlar ve birbirleri ile etkileşimi oyuncuya benzersiz bir mücadele için etkileşim sağlar.
Gerilimin artması Oyunun başarısının büyük bölümü oyun boyunca gerilim artması sayesinde olur. Pire 2 kez ateş alınca ölür. İlk isabeti alınca hızı artar, ikinci atışı isabet ettirmek zorlaşır.
Gerilimin artması Kırkayak ortasından vurulursa bölünür ve her yeni bölünmede yeni başlar oluşur. Bu şekilde segment sayısı azalır ama düşman sayısı artar. Oyuncu bölgesine kırkayak gelmesi ile oyuncu çılgınca ona öldürmeye çalışır. Kırkayağın oyuncu alanına gelmesi ile yeni kırkayak başları oluşur. Bu başlar gittikçe daha hızlı hareket eder.
Gerilimin artması Kırkayağı tüm segmentlerinin vurulması ise oyunda yeni bölüm başlar. Bu anlık rahatlamayı sağlar. Canlanan tam kırkayak ekranın tepesinden harekete başlar. Kırkayak tam değilse kalanların herbiri baş olarak ortaya çıkar. Her yeni bölümde alandaki mantar sayısı artar, kırkayak kolay hareket ederken, avatarın hareket alanı daralır.
Gerilimin artması Oyuncu alanı civarındaki mantarları temizlemek kolaydır ama yukarıdaki mantarların önünde mantar olduğundan zordur. Kırkayak oyuncu alanına geldiğinde oyun hızlanır, oyuncu panikler. Mantarlar bölüm değişse bile isabet almadığı sürece kaybolmazlar. Yeni bölümde eskilerin yanına yeni mantarlar eklenir. Puan hiç azalmaz. 5000 puana varılınca örümcek hızı 2 katına ulaşır.
Gerilimin artması Kısıtlı hareket alanı yüzünden örümceğin avatara çarpması, avatarın onu vurmasından olasılığı yüksektir. Avatarın vurulması ile kırkayak ekranın tepesinden başlar ve tüm mantarların durumu baştaki haline döner.
Tek kişi, Tek Oyun Centipede tek kişi tek oyun sistemi döneminde geliştirildi.