(STOK, KASA VE ORTAKLAR CARİ HESABINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR) VERGİ AFFI KANUNU (STOK, KASA VE ORTAKLAR CARİ HESABINA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR) Hazırlayanlar Sami KAZICI Soner ÜLGEN Ankara YMM Odası Başkanı Baş Hesap Uzmanı

SUNUM KONU BAŞLIKLARI I- STOK BEYANLARI A-İşletmede Mevcut Kayıtlarda Yer Almayan Emtia, Makine, Teçhizat ve Demirbaşlar B-Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Bulunmayan Emtia, Kasa Mevcudu ve Ortaklardan Alacaklar

A- İŞLETMEDE MEVCUT AMA KAYITLARDA OLMAYAN EMTİA VE ATİK’LER (Kayıtdışı alış) Uygulamadan Kimler yararlanabilir? Bütün gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri uygulamadan yararlanabilecektir. Serbest meslek erbabı, ferdi ticari işletmeler, adi ortaklıklar, kollektif şirketler, adi komandit şirketler ile sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu müesseseleri, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler ve iş ortaklıkları bu düzenlemeden yararlanabilirler 30 Haziran 2011 Tarihine Kadar Yararlanma İmkanı var

A- İŞLETMEDE MEVCUT AMA KAYITLARDA OLMAYAN EMTİA VE ATİK’LER (Kayıtdışı alış) Aktife Alınan Kıymetler İçin mükelleflerin Kendilerince veya Bağlı Oldukları Meslek Kuruluşlarınca tespit edilecek RAYİÇ DEĞER dikkate alınacaktır. Aktife Alınacak Kıymetler İçin Envanter Listesi ile Vergi Dairesine Başvuru Yapılması Gerekmektedir.

Aktife Alınan Emtia ve ATİK’ler için KDV hesaplanacaktır. A- İŞLETMEDE MEVCUT AMA KAYITLARDA OLMAYAN EMTİA VE ATİK’LER (Kayıtdışı alış) Aktife Alınan Emtia ve ATİK’ler için KDV hesaplanacaktır. KDV ORANI: Genel oranda KDV’ye tabi olanlar için % 10 İndirimli Oranda KDV’ye tabi olan emtia ve ATİK için tabi olduğu oranın yarısı dikkate alınacaktır.

A- İŞLETMEDE MEVCUT AMA KAYITLARDA OLMAYAN EMTİA VE ATİK’LER (Kayıtdışı alış) Hesaplanan KDV 1 seri no.lu 6111 sayılı Kanun Genel Tebliğinin ekinde yer alan KDV Stok Beyannamesi (Ek:20/A) ve eki envanter listesi (Ek:20/B) ile beyan edilecektir. Katma değer vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine başvuru yapılacaktır.

Taksitlendirme İmkanı Yok A- İŞLETMEDE MEVCUT AMA KAYITLARDA OLMAYAN EMTİA VE ATİK’LER (Kayıtdışı alış) Hesaplanan KDV sorumlu sıfatıyla beyan edilecek ve beyan süresi içerisinde ödenecektir. Taksitlendirme İmkanı Yok

A- İŞLETMEDE MEVCUT AMA KAYITLARDA OLMAYAN EMTİA VE ATİK’LER (Kayıtdışı alış) Bilanço Esasında Aktife Kayıt Edilen Emtia ve ATİK’ler için özel karşılık ayrılacak. Emtia için ayrılan karşılık ortaklara dağıtılması veya tasfiye halinde sermayenin unsuru sayılacak vergilendirilmeyecektir.

ÖTV KDV matrahına Dahil Edilmeyecektir. A- İŞLETMEDE MEVCUT AMA KAYITLARDA OLMAYAN EMTİA VE ATİK’LER (Kayıtdışı alış) Aktife Alınan Mal ÖTV’ye tabi ise ÖTV’si ödenerek mal kayıtlara alınabilecektir. I,II, III ve IV sayılı Listelerde Yer Alan Mallar İçin Hangi Aşamada Özel Tüketim Vergisi Hesaplanacağı ÖTVK’nun 1.madde de yer almaktadır. ÖTV KDV matrahına Dahil Edilmeyecektir. (zira Rayiç Bedel ÖTV dahil tutardır)

A- İŞLETMEDE MEVCUT AMA KAYITLARDA OLMAYAN EMTİA ÖTV’nin KONUSUNA GİRİYORSA ÖTV’nin konusuna giren malların beyan tarihindeki miktarı ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan ÖTV, 1 seri no.lu 6111 sayılı Kanun Genel Tebliğinin ekindeki (Ek:21) numaralı beyanname ile kağıt ortamında beyan edilecektir.

A- İŞLETMEDE MEVCUT AMA KAYITLARDA OLMAYAN EMTİA VE ATİK’LER (Kayıtdışı alış) Teslimleri KDV’den müstesna olan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlarla ilgili olarak bu uygulamadan yararlanılamayacağı” hüküm altına alınmıştır.

STOK AFFINDAN YARARLANAN EMTİA VE ATİK İÇİN ÖDENENEN KDV’NİN İNDİRİMİ MÜMKÜN MÜDÜR? Makine, teçhizat ve demirbaşlar üzerinden sorumlu sıfatıyla ödenen vergi hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyecektir. (Gider veya Maliyet Unsuru 2011 Yılında II.geçici vergilendirme döneminden itibaren) Emtia üzerinden sorumlu sıfatıyla ödenen vergi ise genel esaslara göre indirilebilecektir.

KAYDA ALINAN MALLARLA İLGİLİ KDV 9/2 VE ÖTV 4/3 UYGULANMAYACAKTIR Stok Beyanında bulunan mükelleflere, KDV Kanununun (9/2) maddesi uyarınca belgesiz mal bulundurduğu gerekçesiyle malın emsal bedeli üzerinden cezalı tarhiyat yapılmayacak; ayrıca, beyan edilerek ödenen ÖTV için de vergi cezası kesilmeyecektir.

Satış Bedeli 100.000 TL’nin altında olmayacaktır ÖRNEK:Genel oranda katma değer vergisine tabi olan bir malın belirlenen rayiç bedeli 100.000 TL’dir. Şirketin bu bildirimine ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde olacaktır. __________________________    /   _________________________          153 TİCARİ MALLAR                  100.000  191 İNDİRİLECEK KDV               10.000                 525 KAYDA ALINAN EMTİA KARŞ.            100.000                         360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR          10.000                    (Sorumlu sıfatı ile ödenecek KDV) __________________________    /   _________________________ Satış Bedeli 100.000 TL’nin altında olmayacaktır

ÖRNEK: Genel oranda katma değer vergisine tabi olan madeni yağın mükellef tarafından belirlenen rayiç bedeli (ÖTV dahil bedel) 500.000 TL’dir. Mükellef stoklarında bulunan ancak kayıtlarında yer almayan 10 ton madeni yağ için envanter listesini hazırlamıştır. __________________________    /   _________________________          153 TİCARİ MALLAR                  500.000  191 İNDİRİLECEK KDV                50.000                 525 KAYDA ALINAN EMTİA KARŞ.            489.440                         360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR           60.560                   Sorumlu sıfatı ile ödenecek KDV…...50.000 Özel Tüketim Vergisi…………………10.560 __________________________    /   _________________________ Madeni yağın kilogram başına özel tüketim vergisi tutarı 1,0560 TL’dir. Şirketin bu bildirimine ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde olacaktır.

ÖRNEK: (T) A.Ş., GVK 42. Madde kapsamında yıllara yaygın inşaat ve onarım işi faaliyeti ile iştigal etmektedir. Firma daha önce kayıtdışı aldığı ve Baraj inşaatında kullandığı malzemeleri (çimento-demir) kayıtlarına almak istemektedir. __________________________    /   _________________________          150 İLK MADDE VE MALZEME H   1.500.000  191 İNDİRİLECEK KDV                  150.000                  525 KAYDA ALINAN EMTİA KARŞ.            1.500.000                         360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR           150.000                    (Sorumlu sıfatı ile ödenecek KDV) __________________________    /   _________________________

ÖRNEK: Genel Oranda KDV’ye tabi Sabit kıymetlerin mükellefçe belirlenen rayiç bedeli 125.000 TL olup envantere alınmasına ilişkin muhasebe kayıtları aşağıdaki şekilde yapılacaktır.  _______________________________  /  ____________________ 253 TESİS MAKİNA VE CİHAZLAR               125.000 689 DİĞER OLAĞANÜSTÜ GİD.VE ZAR.        12.500                      526 DEMİRBAŞ MAKİNE VE TEÇHİZAT ÖZEL KARŞILIK HESABI 125.000    360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR            12.500                            (Sorumlu sıfatıyla ödenecek KDV) ________________________________  /  _____________________

31.12.2011 Tarihinde Söz konusu Karşılık 257 Birikmiş Amortisman Hesabına Alınacaktır.  _______________________________  /  ____________________  526 DEMİRBAŞ MAKİNE VE TEÇHİZAT ÖZEL KARŞILIK HESABI 125.000    257 BİRİKMİŞ AMORTİSMAN HESABI            125.000                           ________________________________  /  _____________________ -Ayrılan bu karşılık Birikmiş Amortisman olarak değerlendirilecektir. -ATİK’in Satılması Durumunda Satış Bedelinin Tamamı Kâr Olur. - Satış Bedelinin 125.000 TL’nin altında olmaması gerekir.

BEYAN EDİLEN KIYMETLER İÇİN BA FORMU VERİLECEK MİDİR? Beyan edilen kıymetler üzerinden hesaplanarak beyan edilen vergiler dahil kıymetlerin rayiç bedelleri, vergi numarasına yer verilmeksizin “Muhtelif Satıcılar kaydı düşülmek suretiyle beyanın yapıldığı döneme ait Ba formuna dahil edilecektir.

B- KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE İŞLETMEDE BULUNMAYAN EMTİA Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin hepsi yararlanabilecektir 30 Haziran 2011 Tarihine Kadar Yararlanma İmkanı var ATİK’ler için bu uygulamadan yararlanma imkanın yoktur.

KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE İŞLETMEDE BULUNMAYAN EMTİA Kayıtlarda mevcut olmayan emtialar için, gayrisafi kâr oranını dikkate alınarak fatura düzenlenecek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirilerek (Hasılat+ KDV) kayıtlara intikal ettirilebilecektir. Uygulama mükellefler açısından herhangi bir avantaj getirmemektedir.

KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE İŞLETMEDE BULUNMAYAN EMTİA Emtia hangi oranda KDV’ye tabi ise O oranda hesaplanacaktır. (% 1 - % 8 - %18) KDV ilgili dönem beyannamesine dahil edilecektir. Satış hasılatı gelir veya kurumlar vergisi matrahına dahil edilecektir.

KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE İŞLETMEDE BULUNMAYAN EMTİA Aktif Hesaplarda meydana gelen artışın tespit edilmesi halinde ilgili hesap borçlandırılacaktır. (Kasa, Banka,Çek, Senet) Tespit Yapılamaması durumunda ise 689 Diğer Olağandışı Gider ve Zarar Hesabı dikkate alınacaktır.

ÖRNEK: Kayıtlarında bulunan ancak stoklarda yer almayan (A) malının miktarı 10 ton olup, kendi kayıtlarına göre bu malın birim maliyeti 120,00 TL/Kg ve gayri safi karlılık oranı ise %10’dur.   _______________________________   /   _______________________ 689 DİĞER OLAĞANÜSTÜ GİDER VE ZARAR   1.557.600 (Kanunen Kabul Edilmeyen Gider)      600 YURTİÇİ SATIŞLAR                                  1.320.000 391 HESAPLANAN KDV                                     237.600 ________________________________  /   ________________________ - Bu kayıt dışı mal satışı için çek alınmışsa 101 Alınan Çekler Hesabı kullanılır.

KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE İŞLETMEDE BULUNMAYAN EMTİA İşletmede mevcut olmayan emtialar nedeniyle kesilen faturalar işletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerce, yasal defterlerine hasılat kısmına kaydedilecektir.

KAYITLARDA YER ALDIĞI HALDE İŞLETMEDE BULUNMAYAN EMTİA İşletmede mevcut olmayan emtia nedeniyle düzenlenen faturalar Bs formuna dahil edilecektir.

C- KASA MEVCUDU VE ORTAKLARDAN ALACAKLAR 6111 sayılı yasa ile getirilen düzenleme ile Yeni Türk Ticaret Kanununun 358 ve 395. maddeleri, ortaklara, yönetim kurulu üyelerine ve Kanunun 393. maddesinde sayılan yakınlarına, kendilerinin ve söz konusu yakınlarının ortağı oldukları şahıs şirketlerine ve en az yüzde yirmisine katıldıkları sermaye şirketlerine, borçlanma yasağı getiriyor.

C- KASA MEVCUDU VE ORTAKLARDAN ALACAKLAR 6111 sayılı yasa ile getirilen düzenleme ile Bilançolarında görülen ancak gerçekte işletmede bulunmayan : kasa mevcutları İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarına ilişkin kayıtlarını düzeltebilirler. 30 Haziran 2011 Tarihine kadar Kanun hükümlerinden yararlanma imkanı var.

KASA MEVCUDU VE ORTAKLARDAN ALACAKLAR İşletmenin esas faaliyet konusu ilgili bir ödünç verme ilişki varsa yasa hükmünden yararlanma imkanı yokturl. (131 Ortaklardan Alacaklar+ 231 Ortaklardan Alacaklar) –(331 Ortaklara Borçlar+ 431 Ortaklara Borçlar) % 3 oranında hesaplanan vergi, beyanname verme süresi içinde ödenecektir.

KASA MEVCUDU VE ORTAKLARDAN ALACAKLAR Farklı Ortaklardan Alacak-Borç ilişkisinin bulunması durumunda netleştirme yapılıp yapılmayacağı konusunda herhangi bir belirleme yapılmamıştır. Ortaklardan Alacakların bulunmadığı sadece Ortaklara Borçlarının bulunduğu durumda yasadan yararlanma imkanı.

Örnek: (A) A.Ş.’nin 31/12/2010 tarihi itibarıyla düzenlediği bilançosunda Ortaklardan Alacaklar ve Borçlar Hesabının Durumu aşağıdaki gibidir; 131- Ortaklardan Alacaklar 0 TL 231- Ortaklardan Alacaklar 0 TL 331 - Ortaklara Borçlar 0 TL 431- Ortaklara Borçlar 600.000 TL _______________________/_________________________________ 431- Ortaklara Borçlar 600.000 689 Diğer olağan dışı gider 18.000 679 DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR VE K.         600.000 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR H                                     18.000 _____________________________________________________

KASA MEVCUDU VE ORTAKLARDAN ALACAKLAR Ödenen vergiler, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilmez. 31.12.2010 tarihli bilançodaki Kasa Hesabı ile Beyan tarihi itibariyle fiilen Kasa Hesabında bulunan tutar birlikte değerlendirilecektir.

Örnek: (A) A.Ş.’nin 31/12/2010 tarihi itibarıyla düzenlediği bilançosunda kasa hesabında 150.000 TL görünmekle birlikte fiilen kasada bulunmayan tutar 145.000 TL’dir. Beyan tarihi itibariyle Kasa mevcudu 200.000 TL ________________________________  /   ________________________ 689 DİĞER OLAĞANÜSTÜ GİDER VE ZARAR   149.350 (Kanunen Kabul Edilmeyen Gider)     100 KASA HESABI                                   145.000 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR H                                     4.350 Hesaplanan Vergi: (145.000x%3=) 4.350 TL

Örnek: (A) A.Ş.’nin 31/12/2010 tarihi itibarıyla düzenlediği bilançosunda kasa hesabında 150.000 TL görünmekle birlikte, beyan tarihi itibariyle Kasa mevcudu 110.000 TL ________________________________  /   ________________________ 689 DİĞER OLAĞANÜSTÜ GİDER VE ZARAR   103.000 (Kanunen Kabul Edilmeyen Gider)     100 KASA HESABI                                   100.000 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR H                                     3.000 Hesaplanan Vergi: (100.000x%3=) 3.000 TL

Örnek: (A) A.Ş.’nin 31/12/2010 tarihi itibarıyla düzenlediği bilançosunda Ortaklardan Alacaklar ve Borçlar Hesabının Durumu aşağıdaki gibidir; 131- Ortaklardan Alacaklar 150.000 TL 231- Ortaklardan Alacaklar 75.000 TL 331 - Ortaklara Borçlar 85.000 TL 431- Ortaklara Borçlar 60.000 TL _______________________/_________________________________ 331 - Ortaklara Borçlar 85.000 431- Ortaklara Borçlar 60.000 131- Ortaklardan Alacaklar 70.000 231- Ortaklardan Alacaklar 75.000 __________________________________________________________

Örnek: (A) A.Ş.’nin 31/12/2010 tarihi itibarıyla düzenlediği bilançosunda kasa hesabında 150.000 TL görünmekle birlikte, beyan tarihi itibariyle Kasa mevcudu 110.000 TL ________________________________  /   ________________________ 689 DİĞER OLAĞANÜSTÜ GİDER VE ZARAR   82.400 (Kanunen Kabul Edilmeyen Gider)     131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR H         80.000 360 ÖDENECEK VERGİ VE FONLAR H                                     2.400 Hesaplanan Vergi: (80.000x%3=) 2.400 TL

D- KAYITDIŞI ALINAN ANCAK KAYITLI SATILAN MALLAR Kanun düzenlemesinde bu konuya ilişkin herhangi bir belirleme yapılmamıştır. Bu mükellef açısından gayrisafi karlılık dikkate alınarak bir maliyet hesaplanması ve bu maliyet tutarının dönem sonuç hesapları ile ilişkilendirilmesi ancak herhangi bir şekilde buna ilişkin katma değer vergisi tutarının indirim olarak dikkate alınmaması gerekmektedir.

SONUÇ TEŞEKKÜRLER