SINIFLANDIRMA İşletmenin bir yıllık dönemi içinde nakde dönüşebilecek varlıkları dönen varlıklar grubu içinde gösterilir. Bir yıldan daha uzun sürede nakde dönmesi beklenen hizmetlerinden bir hesap döneminden daha uzun süre yararlanılması beklenen varlıklar duran varlıklar grubu içinde gösterilir. İşletmenin bir yıllık dönemi içinde vadesi gelecek borçları kısa vadeli yabancı kaynaklar içinde gösterilir. Bir yıldan daha uzun sürede vadesi gelecek borçları uzun vadeli yabancı kaynaklar içinde gösterilir.
VADELİ ÇEKLERİN SENETLER HESABINA VİRMANI --------------------------31.12.2007------------------- 121-ALACAK SENETLERİ H. 101-ALINAN ÇEKLER H. Vadesi 31.12.2007 tarihinden sonraki çeklerin alacak senetlerine virmanı --------------------------31.12.2007------------------- 103-VERİLEN ÇEKLER H. 321-BORÇ SENETLERİ H. Vadesi 31.12.2007 tarihinden sonraki çeklerin borç senetlerine virmanı
197-SAYIM VE TESELLÜM NOKS. H. 100-KASA H. SAYIM VE TESELLÜM FARKLARI --------------------------31.12.2007------------------- 197-SAYIM VE TESELLÜM NOKS. H. 100-KASA H. 102 BANKA H. 153 TİCARİ MAL H. Fiili envanterin , kaydi envanterden eksik çıkması durumunda mevcutlar fiili duruma getirilir. --------------------------31.12.2007------------------- 689-OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR H. 197-SAYIM VE TESELLÜM NOKS. H. Farkın sebebinin tespit edilememesinden dolayı KKEG olarak zarar hesabına devir. KDV m.30/c ‘ ye göre zayi olan mal KDV’si indirilemez.
679-OLAĞAN GELİR VE KARLAR SAYIM VE TESELLÜM FARKLARI --------------------------31.12.2007------------------- 100- KASA H. 397-SAYIM VE TESELLÜM FAZL.H. 102- BANKA H. 153- TİCARİ MAL H. Fiili envanterin , kaydi envanterden fazla çıkması durumunda mevcutlar fiili duruma getirilir. --------------------------31.12.2007------------------- 397-SAYIM VE TESELLÜM FAZL.H. 679-OLAĞAN GELİR VE KARLAR Farkın sebebinin tespit edilememesi durumunda kar hesabına devir.
656-KAMBİYO ZARARLARI H. 100-KASA H. YABANCI PARA DEĞERLEMESİ --------------------------31.12.2007------------------- 656-KAMBİYO ZARARLARI H. 100-KASA H. 102-BANKA H. 120-ALICILAR H. Değerleme kurunun kayıtlardaki kurdan daha düşük olması durumunda aradaki farkın kayıtlara alınması --------------------------31.12.2007------------------- 300.BANKALAR H. 646-KAMBİYO KARLARI H. 320-SATICILAR H. Değerleme kurunun kayıtlardaki kurdan daha düşük olması durumunda aradaki farkın kayıtlara alınması
YABANCI PARA DEĞERLEMESİ --------------------------31.12.2007------------------- 100-KASA H. 646-KAMBİYO KARLARI H. 102-BANKA H. 120-ALICILAR H. Değerleme kurunun kayıtlardaki kurdan daha yüksek olması durumunda aradaki farkın kayıtlara alınması Yurtdışı Alıcılara ait kur farkları 601-Yurtdışı satışlar hesabı ile ilişkilendirilir.
YABANCI PARA DEĞERLEMESİ --------------------------31.12.2007------------------- 254-TAŞITLAR H. 300-BANKA KREDİLERİ H. 258-YAPILMAKTA OLAN YATIRIMLAR H. 320-SATICILAR H. Değerleme kurunun kayıtlardaki kurdan daha yüksek olması durumunda aradaki farkın kayıtlara alınması ( 163 nolu VUK GT ‘ göre , sabit kıymetlerin alındıkları yıl sonuna kadar oluşan borçlanma maliyetleri aktifleştirilir. )
YABANCI PARA DEĞERLEMESİ --------------------------31.12.2007------------------- 780-FİNANSMAN GİDERLERİ H. 300-BANKA KREDİLERİ H. 320-SATICILAR H. Değerleme kurunun kayıtlardaki kurdan daha yüksek olması durumunda aradaki farkın kayıtlara alınması ( borçlanma ile ilgili kur farkları finansman gideridir. )
MENKUL KIYMET DEĞERLEMESİ Madde hükmüne göre hisse senetleri ile fon portföylerinin en az yüzde 51’i Türkiye ’ de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgeleri ve borsa rayici bulunmayan getirisi ihraç edenin k/z bağlı olarak doğan ve değerleme günü getirisinin hesaplanması mümkün olmayan menkul kıymetler alış bedeliyle değerlenecektir. Bunların dışındaki tüm menkul kıymetler ise borsa rayici ile değerlenecektir. ( VUK.279 )
BORSA DEĞER ARTIŞI VEYA CARİ DÖNEME İLİŞKİN GETİRİLERİ GELİR KAYDEDİLECEKLER -Hazine bonoları, -Devlet tahvilleri, (İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gördüğünden borsa rayici ile değerlenecektir), -Gelir ortaklığı senedi, -Özel sektör tahvilleri, -İpotek teminatlı menkul kıymetler -Varlık teminatlı menkul kıymetler -Finansman bonoları, -Toplu Konut, Kamu Ortaklığı ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetler, -Banka bonoları, -Banka garantili bonolar, -Portföyünün %49’dan fazlası yabancı ülkelerde kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgeleri
MENKUL KIYMET GELİRLERİNDE DÖNEMSELLİK --------------------------31.12.2007------------------- 181-GELİR TAHAKKUKLARI 642-FAİZ GELİRLERİ Borsa rayici ile değerlenen menkul kıymetlerin döneme isabet eden gelirlerinin kaydı . ( VUK 279 )
ŞÜPHELİ ALACAK KARŞILIĞI VUK ’ nun 323 üncü maddesinde, “ ticari ve zirai kazancın ” elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla , şüpheli hale gelen alacaklar için değerleme gününün tasarruf değerine göre “Pasifte” karşılık ayrılabileceği hükme bağlanmıştır. Buna göre, - Sadece ticari ve zirai faaliyetle iştigal eden mükelleflerden, - Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin şüpheli hale gelen alacakları için karşılık ayırabilecekleri sonucu ortaya çıkmaktadır.
ŞÜPHELİ ALACAK AYRILMASINA İLİŞKİN ŞARTLAR 1- Alacak Ticari ve Zirai Kazancın Elde Edilmesi ve İdame Ettirilmesi İle İlgili Olmalıdır 2- Alacağın Tahsili Şüpheli Hale Gelmelidir a) Alacağın Dava ve İcra Safhasında Bulunması b) Yapılan Protesto veya Yazıyla Bir Defadan Fazla İstenilmesine Rağmen Borçlu Tarafından Ödenmemiş Bulunan Dava ve İcra Takibine Değmeyecek kadar küçük alacaklar 3- Alacak Teminatsız Olmalıdır 4- Karşılık Alacağın Şüpheli Hale Geldiği Dönemde Ayrılmalıdır 5- Karşılığın Hangi Alacağa Ait Olduğu Belirtilmelidir
----------------------31.12.2007---------------- MUHASEBE KAYITLARI --------------------------31.12.2007------------------- 128-ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR H. 120-TİCARİ ALACAKLAR H. Şüpheli alacaklar hesabına virman ----------------------31.12.2007---------------- 654- KARŞILIK GİDERLERİ H. 129-ŞÜPHELİ ALACAK KARŞ. H. Karşılık ayrılması
MUHASEBE KAYITLARI --------------------------31.12.2007------------------- 129-ŞÜPHELİ ALACAK KARŞILIĞI H. 128-ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR H. Alacağın değersiz hale gelmesi --------------------------30.11.2008------------------- 102-BANKALAR H. 128-ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR H. Alacağın tahsil edilmesi
----------------------31.12.2008----------------- MUHASEBE KAYITLARI ----------------------31.12.2008----------------- 129-ŞÜPHELİ ALACAK KARŞILIĞI H. 644-KONUSU KALMAYAN KRŞLK.H. Alacak tahsil edildiğinden karşılık hesabının kapatılması
a ) ----------------------31.12.2007----------------- 320-SATICILAR H. VAZGEÇİLEN ALACAKLAR MUHASEBE KAYITLARI --------------------------31.12.2007------------------- 689-OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR H. 120-ALICILAR H. Alacaktan vazgeçilmesi durumu ( Alacaklı açısından ) a ) ----------------------31.12.2007----------------- 320-SATICILAR H. 549- ÖZEL FONLAR H. Satıcının alacağından vazgeçmesi nedeni ile 3 yıl fonda bekletilecek borç.
549- ÖZEL FONLAR H. VAZGEÇİLEN ALACAKLAR MUHASEBE KAYITLARI 679-OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR H. 3 yıl içinde zararla itfa edilemediği için k/z hesabına devir
REESKONT İŞLEMLERİ F =A x n x t 36.500+(n x t) F : Reeskont Faizi A : Senetli Alacak Tutarı (Nominal Değer) n : Vade (gün olarak) t :Reeskont Faiz Oranı ( Merkez Bankası yıl sonuna kadar değiştirmediği takdirde 29 olarak uygulanacaktır. ) Yabancı paralı senetlerde 31-12-2007 tarihindeki Libor oranları uygulanacaktır. Libor oranları sabit olmayıp vadelere göre değişmektedir.
REESKONT İŞLEMLERİ --------------------------31.12.2007------------------- 657- REESKONT FAİZ GİDERLERİ H. 122- ALACAK SENETLERİ REESKONTU H. --------------------------01.01.2008------------------- 122- ALACAK SENETLERİ REESKONTU H. 647- REESKONT FAİZ GELİRLERİ H. 2007 Yılında yapılan reeskont işleminin iptali
REESKONT İŞLEMLERİ --------------------------31.12.2007------------------- 322-BORÇ SENETLERİNİN REESKONTU H. 647-REESKONT FAİZ GELİRLERİ H. --------------------------01.01.2008------------------- 657- REESKONT FAİZ GİDERLERİ H. 322-BORÇ SENETLERİ REESKONTU H. 2007 Yılında yapılan reeskont işleminin iptali
DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI 119-Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı 158-Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı 241-Bağlı Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı 244-İştirakler Sermaye Payları Değer Düşüklüğü 247-Bağlı Ortaklıklar Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı
DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI MUHASEBE KAYITLARI --------------------------31.12.2007------------------- 157-DİĞER STOKLAR H. 153-TİCARİ MALLAR H. Değeri düşen stokların diğer stoklar hesabına virmanı
DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI MUHASEBE KAYITLARI --------------------------31.12.2007------------------- 654-KARŞILIK GİDERLERİ H. 158-STOK DEĞ. DÜŞ. KARŞ. H. Stokların yangın , deprem , su baskını vb. nedeni ile değerinin düşmesi ve takdir komisyonu kararı olması durumunda gider olarak dikkate alınmaktadır. Teknolojik değişimlerden vb. dolayı gerçekleşen değer düşüklükleri KKEG ‘ dir. Kullanım süresi geçen , bozulan malların takdir komisyonu kararı ile imha edilmesi durumunda gider olarak dikkate alınacaktır.
DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI MUHASEBE KAYITLARI --------------------------31.12.2007------------------- 654-KARŞILIK GİDERLERİ H. 241-BAĞLI MENK.KIYM.DEĞ.DÜŞ.KARŞ.H. KKEG olarak mali karın hesaplanmasında dikkate alınır.
DÖNEMSELLİK --------------------------31.12.2007------------------- 180-GELECEK AYLARA AİT GİDERLER H. 760-PAZARLAMA SATIŞ DAĞ. GİD.H. 730-GENEL ÜRETİM GİDERİ H. 770-GENEL YÖNETİM GİDERİ H. 2007 yılına ait olmayan giderlerin gelecek dönem giderlerine kaydı.
DÖNEMSELLİK --------------------------31.12.2007------------------- 181-GELİR TAHAKKUKLARI 642-FAİZ GELİRLERİ Vadeli Mevduatların dönem sonuna kadar tahakkuk eden faizlerinin kaydı. ( VUK 281 ) Faiz gelirine ait banka tarafından kesilen stopajın , kurum beyannamesi verildiği döneme kadar yatırılması durumunda , döneme isabet eden faiz gelirine ait stopaj , kesinti yoluyla ödenen vergi olarak beyan edilebilir.
DÖNEMSELLİK --------------------------31.12.2007------------------- 780-FİNANSMAN GİDERLERİ H. 381-GİDER TAHAKKUKLARI H. Kredi faizlerinin döneme isabet eden kısmının tahakkuk kaydı . ( VUK 285 )
DÖNEMSELLİK --------------------------31.12.2007------------------- 600-SATIŞLAR H. 380-GELECEK AYLARA AİT GELİRLER H. Kira gelirleri , Basın-yayın abone gelirleri , Bakım-onarım gelirleri, gibi döneme ait olmayan gelirlerin diğer döneme aktarılması.
AMORTİSMAN HESAPLARI --------------------------31.12.2007------------------- 373-MALİYET GİDERLERİ KARŞILIĞI H. 257-BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR H. 268-BİRİKMİŞ AMORTİSMANLAR H. Geçici Vergi dönemlerinde 373 hesap kullanılarak gider ve maliyet hesaplarına kaydedilen amortismanların dönem sonunda Birikmiş Amortismanlar hesabına virmanlanması
YENİLEME FONU --------------------------31.12.2007------------------- 120-ALICILAR H. 11.800 257-BİRİKMİŞ AMORT. H. 1.000 253-MAKİNE TESİS H. 5.000 391-HESAPLANA KDV H. 1.800 549-YENİLEME FONU H. 6.000 Yenilenmesine karar verilen makinenin satış kaydı ve satış gelirinin yenileme fonuna alınışı , yeni makine alındığında ayrılan amortismanlar yenileme fonundan mahsup edilecektir.
ÜRETİM İŞLETMELERİNDE MALİYETLER --------------------------31.12.2007------------------- 151-YARI MAMUL – ÜRETİM H. 711-İLK MAD. MLZ. YANSITMA H. 721-DİREKT İŞÇİLİK YANSITMA H. 731-GEN. ÜRETİM GİD. YANSITMA H. Yansıtma hesapları kullanılarak üretilen mamullerin maliyetlerinin kayıtlara alınışı
ÜRETİM İŞLETMELERİNDE MALİYETLER --------------------------31.12.2007------------------- 152-MAMULLER H. 151-YARI MAMULLER H. Tamamlanan mamullerin kaydı
ÜRETİM İŞLETMELERİNDE MALİYETLER --------------------------31.12.2007------------------- 620-SATILAN MAMUL MALİYETİ H. 152-MAMULLER H Stok değişimleri dikkate alınarak satılan mamul maliyetlerinin kaydı. Fiili stok sayımları yapılmalıdır.
TİCARET İŞLETMELERİNDE MALİYETLER --------------------------31.12.2007------------------- 621-SATILAN TİCARİ MAL MALİYETİ H. 153-TİCARİ MALLAR H. Stok değişimleri dikkate alınarak ticari mal maliyetlerinin kaydı Fiili stok sayımları yapılmalıdır.
HİZMET İŞLETMELERİNDE MALİYETLER --------------------------31.12.2007------------------- 622-SATILAN HİZMET MALİYETİ H. 741-HİZMET MALİYETİ YAN.H. Tamamlanan hizmet maliyetlerinin kaydı
GELİR TABLOSU HESAPLARININ OLUŞTURULMASI --------------------------31.12.2007------------------- 630-ARAŞTIRMA GELİŞTİRME GİDERLERİ H. 751-ARŞ. GLŞ. GİD. YANS. H. 631-PAZARALAMA SATIŞ DAĞI. GİD. H. 632-GENEL YÖNETİM GİDERLERİ H. 660-KISA VADELİ BORÇLANMA GİDERLERİ H. 661-UZUN VADELİ BORÇLANMA GİDERLERİ H. 761-PAZ.SAT.DAĞ.GİD.YAN.H. 771-GENEL YÖN. GİD.YAN.H. 781-FİNANSMAN GİD.YAN.H.
DÖNEM KAR ZARARININ HESAPLANMASI --------------------------31.12.2007------------------- 690-DÖNEM KAR ZARAR H. 610-SATIŞTAN İADELER H. 611-SATIŞ İSKONTOLARI H. 620-SATILAN MAMULLER MALİYETİ H. 621-SATILAN TİCARİ MAL MALİYETİ H. 622-SATILAN HİZMET MALİYETİ H. 630-ARAŞTIRMA GEŞİLTİRMA GİD. H. 631-PAZ.SAT.VE DAĞ.GİD. H. 632-GENEL YÖNETİM GİD. H. 654-KARŞILIK GİD. H. 655-MENKUL KIYEMT SATIŞ ZARARLARI 656-KAMBİ ZARARLARI H. 657-REESKONT FAİZ GİD. H. 659-DİĞER OLAĞAN GİD. VE ZAR. H. 660-KISA VADELİ BORÇ.GİD. H. 661-UZUN VADELİ BORÇ. GİD. G. 680-ÇALIŞMAYAN KISIM GİD. VE ZAR. 681-ÖNCEKİ DÖN. GİD.VE ZAR. 689-DİĞER OLAĞANDIŞI GİD.VE ZAR. H. SMM , Faaliyet giderleri , Diğer olağan gider ve zararlar , Borçlanma giderleri ve Olağandışı giderlerin K/Z hesabına devri
DÖNEM KAR ZARARININ HESAPLANMASI --------------------------31.12.2007------------------- 600-YURTİÇİ SATIŞLAR H. 601-YURTDIŞI SATIŞLAR H. 602-DİĞER GELİRLER H. 640-İŞTİRAKLERDEN TEMETTÜ GELİRLERİ 641-BAĞLI ORTAKLARDAN TEMETTÜ GELİRLERİ 642-FAİZ GELİRLERİ H. 643-KOMİSYON GELİRLERİ H. 644-KONUSU KALMAYAN KARŞILIKLAR 645-MENKUL KIYMET SATIŞ KARLARI 646-KAMBİYO KARLARI 647-REESKONT FAİZ GELİRLERİ 649-DİĞER OLAĞAN GELİR VE KARLAR H. 671-ÖNCEKİ DÖNEM GELİR VE KARLAR H. 679-DİĞER OLAĞANDIŞI GELİR VE KARLAR H. 690-DÖNEM KAR VE ZARARI H. Satış gelirleri , Diğer gelirler , Önceki dönem gelir ve karları ve Olağandışı gelirlerin K/Z hesabına devri
DÖNEM VERGİSİNİN KAYDI --------------------------31.12.2007------------------- 690-DÖNEM KAR ZARAR H. 691-DÖN.KAR.VER.YÜK.KAR.H. 692-DÖNEM NET KARI H. 690 Dönem kar zarar hesabının kapanışı ve dönem vergisinin kaydı 690 Gelir Gider tablosundaki ticari kardır. Mali kar hesaplanarak dönem vergisi bulunur.
DÖNEM VERGİSİNİN KAYDI --------------------------31.12.2007------------------- 691-DÖN.KAR.VER.YÜK.KAR.H. 370-DÖN.KAR.VER.DİĞ.YAS.YÜK.KAR.H. Dönem vergisinin bilanço hesaplarına devri
NET DÖNEM KARININ KAYDI --------------------------31.12.2007------------------- 692-NET DÖNEM KARI H. 590-DÖNEM NET KARI H. Net dönem karının bilanço hesaplarına devri
DÖNEM VERGİSİNİN TİCARİ KARDAN FAZLA OLMASI DURUMU --------------------------31.12.2007------------------- 690-DÖNEM KAR ZARAR H. 1.000 591-DÖNEM NET ZARARI H. 200 691-DÖN.KAR.VER.YÜK.KAR.H. 1.200 Mali karın hesaplanan vergisi bazı durumlarda ticari kardan fazla olabilmektedir. Bu durumda dönem karı zarara dönüşmektedir.
DÖNEM ZARARININ KAYDI --------------------------31.12.2007------------------- 591-DÖNEM NET ZARARI H. 690-DÖNEM KAR ZARAR H. Dönem sonunda ticari zarar olması durumunda , dönem k/z hesabı bilanço hesabı olan dönem net zararı hesabına virmanlanacaktır.
PEŞİN VERGİLERİN DÖNEM SONU KAYDI --------------------------31.12.2007------------------- 371-PEŞİN ÖDENEN VERGİLER H. 193-PEŞİN ÖDENEN VERGİ H. Dönem içinde ödenen geçici vergiler , kesinti yoluyla ödenen vergiler ödenecek kurum vergisinden mahsup edilmek üzere bu hesaba virmanlanır. Ödenecek kurum vergisinden fazla olan kısım 193 hesapta bırakılır.