Alan ve personel dozimetrisi ALİ ÇELİK

Radyasyonun Keşfi 1895 yılında Wilhelm Conrad Röntgen tarafından X-ışınlarının keşfi (ilk klinik görüntü),

X IŞINLARI

HÜCRELERİN RADYASYONA KARŞI DUYARLILIK SIRASI ( Bölünen hücreler radyasyona karşı daha hassastır.) • Beyaz kan hücreleri (Lenfositler) • Kırmızı kan hücreleri (Eritrositler) • Sindirim sistemi hücreleri • Üreme organı hücreleri • Cilt hücreleri • Kan damarları • Doku hücreleri (Kemik ve Sinir Sistemi)

RADYASYONDAN KORUNMA (Müsaade Edilen Maksimum Doz) Radyasyon çalışanları için müsaade edilen maksimum doz sınırı, birbirini takip eden beş yılın ortalaması 20 mSv’i geçemezken (yılda en fazla 50 mSv), toplum üyesi diğer kişiler (halk) için aynı şartlardaki bu sınır 1 mSv’in altında tutulmaktadır.

RADYASYONDAN KORUYUCU AYGITLAR Kurşun önlük, eldiven, gözlük, boyunluk, paravanlar, gonadal koruyucular ve kurşun camlar yaygın olarak kullanılmaktadır. Kurşun koruyucuların içerisindeki kurşun tabakalarının çatlama riski nedeniyle kurşun önlükler katlanmamalı, saklanırken askıya asılmalıdır.

RADYASYONDAN KORUNMADA 3 ANA MADDE ZAMAN MESAFE ZIRHLAMA

ZAMAN Tıbbi işlemlerin radyasyon üretilebilen bir cihaz ya da radyoaktif bir kaynak kullanılarak yapıldığı ortamlarda ne kadar az zaman geçirilirse o kadar az doza maruz kalınır.

MESAFE Tıbbi işlem sırasında kullanılan radyoaktif kaynakla veya radyasyon cihazı ile ışınlamanın yapıldığı sırada aradaki mesafe ne kadar fazla ise o kadar az doza maruz kalınır.

ZIRHLAMA Radyasyon kaynağı ile kişi arasında uygun bir engel olması durumunda en az doza maruz kalınır.

UYGUN ZIRHLAMA KURŞUN PARAVAN KURŞUN ÖNLÜK TİROİD KALKANI GÖZLÜK TOPRAK BETON

RADYASYONDAN KORUNMA (MONİTOR) Monitor, iyonlaştırıcı radyasyonların ve radyoaktif kontaminasyonun varlığını ve derecesini tayin etmektir. PERSONEL MONİTOR: Kişiler tarafından alınan toplam vücut dozunun rutin olarak ölçülmesidir.

DOZİMETRE Dozimetre : Radyasyon kaynakları ile çalışan kişilerin maruz kaldığı radyasyon dozunun belirlenmesinde kullanılan cihazlar ve yapılan işlemleri ifade eden sistemdir. Dozimetreler çalışma önlüğünün üst cebine, yakaya veya kemere (dozimetre öne gelecek şekilde) klips ile takılarak tüm vücudu temsil eden radyasyon dozunun ölçülmesi sağlanır. Dozimetreler, çalışma saatleri dışında radyasyondan uzak bir alanda muhafaza edilmelidir

PERSONEL MONITOR Film Dozimetreleri TLD Dozimetreleri Ekzo-elektrodozimetreleri Kimyasal Dozimetreler Cam Dozimetreleri

Kalem dozimetre Koruyucu önlük Troid koruyucu Koruyucu kurşun gözlük Koruyucu paravan Kişisel dozimetre

PERSONEL MONİTORİNG HİZMETİNİN AMAÇLARI 1- Personelin maruz kaldığı kişisel radyasyon dozlarının maksimum müsaade edilen seviyenin altında tutulabilmesi için, alınan dozları ölçmek ve kayıtlarını tutmak, 2- Personele, radyasyon bakımından sağlığının korunduğu güvencesini vermek,

Radyasyon Alanlarının Sınıflandırılması ALAN MONİTORİNG Radyasyon Alanlarının Sınıflandırılması Maruz kalınacak yıllık dozun 1 mSv değerini geçme olasılığı bulunan alanlar radyasyon alanı olarak nitelendirilir ve radyasyon alanları radyasyon düzeylerine göre sınıflandırılır Radyasyon alanındaki çeşitli noktalarda maruz kalınan radyasyon miktarını tespit etmek üzere belli noktalara sabitlenmiş bir alan dozimetresi olarak kullanılabilir. Alan izleme dozimetreleri, hem personel hem de diğer insanların radyasyona maruz kalmasına karşı yeterli koruma önlemi alınmasını sağlamak üzere kullanılmaktadır.