AFETLERDE İLETİŞİM ve HABERLEŞME

HER BİRİM ve OPERATÖR TELSİZ KULLANMASINI BİLMELİDİR

AMAÇ Acil Durum ve Afetlere müdahale ile ilgili kurum çalışanlarının, her durum ve koşulda sağlıklı haberleşme yapabilmek için gereken en temel bilgilerle donanmalarını sağlamak. Telsiz kullanmak mandala basmaktan ibaret değildir.

Haberleşmenin Önemi Telsiz haberleşmesi, bir organizasyonun ana merkezi ile yardımcı merkezlerinin, merkezler ile seyyar ünitelerin ve seyyar ünitelerin birbiri ile iletişim kurmaları yönünden yaşamsal bir öneme sahiptir.   Her ne kadar merkezler, aralarındaki iletişim için normal hallerde telefon, faks ve bilgisayar aracılığı ile haberleşme olanağına sahip olsalar bile olağanüstü durumlarda ve afetlerde ulusal telefon şebekesinin hizmet dışı kalması durumunda tek haberleşme seçenekleri telsizdir. Merkez ile seyyar birimlerin arasındaki haberleşme ile seyyar ünitelerin birbirleri ile yapacakları haberleşme için ise telsiz her durumda tek seçenektir. Cep telefonları, işletme masrafları ve afetlerdeki genel şebeke problemlerinden etkilenme olasılıklarından dolayı alternatif değildirler. Bu saptamalardan yola çıkarak telsiz haberleşmesinde şartlara göre değişen bir yük ve öncelikler ile bunlara uyum sağlamak için gerekli olan organizasyon, kurallar ve haberleşme disiplini gibi kavramların gündeme geldiğini görürüz. Bunlar, haberleşmeyi içerik yönünden bir düzene sokmak zorunluluğunu da gündeme getirir.

FREKANSLAR Dalga

FREKANSLAR Dalga nasıl yayılır ve söner

FREKANSLAR Dalga Boyu ve Frekans 1 Hertz = 1 saniye ‘de 1 tam salınım

FREKANSLAR HF – High Frequency 3-30 MHz (Uzun Menzil: Şehirler ve Milletler arası) VHF – Very High Frequency 30-300 MHz (Şehir içi ve Uzun menzil ) UHF – Ultra High Frequency 300-1000 MHz (Orta Menzil: Açık Alan ve Link için ) Mikrodalga 1000 MHz Üstü

FREKANSLAR Simpleks : Yakın Kanal Semi Dupleks : Röle Full Dupleks : Telefonlar

FREKANSLAR Simpleks: Yakın Kanal

FREKANSLAR Röle Sistemi (Repeater)

SORULAR ......

TELSİZ’LERİN KULLANIMI

EL TELSİZLERİ

TELSİZLER’DE Açma-kapama Kanal seçme Acil durum Susturma adı da verilen bir “squelch” Güç ayar Kanal tarama Tuş kilidi Tuş takımı kombinasyonu

Tuşların Fonksiyonları Telsizlerde bir “açma-kapama” düğmesi (bazı cihazlarda ayrı, bazı cihazlarda ise ses düğmesi ile ortak, genellikle “on-off” yazan), ayrıca araç ve sabit tip cihazlarda bir mikrofon (bu mikrofonların kenarında bir “bas-konuş” düğmesi bulunur). El cihazlarında bu düğme cihazın sol kenarında, mikrofon ise cihazın ön yüzünde ve cihaz gövdesinin yüzeyinde yer alır. “Bas-konuş” düğmesinin üzerinde bazen “PTT” yazar. Ses ayar düğmesinde “Volume” yazabilir. Bunun haricinde “susturma” adı da verilen bir “squelch” (bazen basma, bazen çevirme tipi) bir düğme vardır. Bu düğme ile cihazın alıcısının ortam gürültüsü nedeniyle “açılması” önlenir. Düğmenin ayarı yükseltilince cihazın hassasiyeti (duyması) zayıflatılır, düğme ayarı düşürülünce (azaltılınca) ise hassasiyeti arttırılır. Ayarın, kanalda görüşme olmadığı anda cihazdan ses gelmeyecek şekilde yapılması gereklidir, ancak ortamdaki gürültü seviyesine koşut olarak değiştirilmesi gerekebilir. Bazı cihazlarda bu düğme sabit ayarlıdır ve üzerine basıldığı zaman “susturma” iptal edilecek şekilde düzenlenmiştir. Özellikle “yakın kanal” görüşmelerinde zayıf duyulan bir haberleşmenin “duyulması” için bu düğmeye basılarak kısa süre için “susturma”’nın devre dışı bırakılması gerekebilir.

Tuşların Fonksiyonları 2 Bazı cihazlarda “susturma” düğmesinin hemen yanında (veya altında), üzerinde “monitor” yazan bir düğme vardır. Bu düğme “susturma” işlemini kısa süre için devre dışı bırakmak içindir ve zayıf istasyonu duymak için yukarıda bahsedilen yöntemin bir alternatifidir. Cihazlarda ayrıca bir “kanal seçme” düğmesi vardır. Genellikle bunlarda ya “kanal” ya da “channel” veya “ch” yazar. “Çevirmeli” düğme, “yukarı ok/aşağı ok işaretli düğme“ veya ASELSAN cihazlarda içinde kırmızı kare olan “basma tipi” düğme şeklindedir. Bazı cihazlarda bulunan rakamlı tuş takımlarıyla da kanal seçimi gerçekleştirilir. Bazı cihazlarda ayrıca “kanal tarama” düğmesi vardır. Bu özelliğin AFETLER’DE VE 112 Acil bünyesinde kesinlikle kullanılmaması gerekir. Bazı el cihazlarının sol kenarında “güç ayar düğmesi” de vardır (Low/High, Düşük/Yüksek). Mümkün olabildiği oranda alçak güçle (Low) çıkış yapılması ve ancak karşı istasyona düşük güçle ulaşılmasının olanaksız olduğu durumlarda yüksek güç (High) kullanılması halinde el cihazının kullanım süresi ciddi oranda artacaktır. Cihazlarda ayrıca değişik uyarı ışık ve sesleri vardır. ASELSAN cihazlarda her uyarı türü için cihaz ekranında sorunun ne olduğu bilgisi de görülür. El cihazlarında en sık rastlanan uyarı “akü zayıf” uyarısıdır ve bu durumda ses uyarısı ile birlikte cihaz ekranın üst sağ köşesinde bir uyarı sembolu görülür. Bu durumda cihaz derhal şarj cihazına takılmalıdır. Diğer sesli uyarıların (dinleme ve/veya gönderme anında) sürekli duyulması halinde sorunlu cihazın derhal 112 Acil Merkez’deki telsiz teknisyenine ve/veya konuyla ilgili yetkiliye götürülmesi gereklidir. Cihazlar hiçbir surette yetkisiz kişilere tamir ettirilmemeli veya kurcalattırılmamalıdır.

Açma kapama Kanal seçme Acil durum Tuş takımı Kanal Tarama Tuş Kilidi

Güç Ayar Susturma

SORULAR ......

Genel Haberleşme Kuralları-1 *Aktarılacak mesaj, net ve muhatabının anlayacağı şekilde oluşturulmalı, kısa ve öz olmalıdır. *Mesajlar kabaca İVEDİ–ÖNCELİKLİ–RUTİN-İDARİ olarak Değerlendirilmeli ve öncelik sırasına konmalıdır *Haberleşmede heyecanın yeri yoktur. *Çağrı yaparken önce karşı tarafın çağrı işareti daha sonra gönderme yapanın işareti (kodu) verilir. *Çevrim kontrol istasyonunun (merkez istasyonu) talimatlarına uyulur.

Genel Haberleşme Kuralları-2 **Çevrimden herhangi bir nedenle ayrılmak gerekirse bunu mutlaka çevrim kontrol istasyonuna bildirilir ve onay almadan ayrılanılmaz. Aynı şekilde dönüş de bildirilir. *Gönderme bittiğinde göndermenin sonunda “TAMAM” diyerek belirtilir. *Karşı istasyonun mesajını eksiksiz alındıysa “ANLAŞILDI TAMAM” alınmadıysa “ANLAŞILMADI” veya “ALINMADI” şeklinde bir mesaj gönderimi ile karşı istasyon bilgilendirilir. *Mesajın bittiğini gönderme sonunda “BİTTİ” diyerek belirtilir.

Genel Haberleşme Kuralları-3 *Konuşmaya başlanmadan önce en az 3 sn. frekansın dinlenmesi gereklidir. Aksi taktirde üst üste konuşmalar olacaktır *(PTT) düğmesine bastıktan iki saniye sonra konuşmaya başlanır aksi takdirde otomatik kimlik tanıtımı ilk sözleri bastırıp anlaşılmaz hale getirecek ve gereksiz tekrarlara neden olacaktır. *Karşı istasyonun mesajı kesintili geliyorsa (ve varsa) susturma düğmesine basarak otomatik alıcı susturması devre dışı bırakılır. *Merkezden çağrı aldığında (daha önce bildirilmediyse) konumunuz kendiliğinden bildirilir.

Genel Haberleşme Kuralları-4 *Mikrofon veya el telsizini ağıza beş santim uzakta tutularak ve bağırmadan konuşulur. Aksi halde göndermenin anlaşılırlığı bozulur. * Merkezin zayıf duyulması durumunda lüzumsuz tekrarları azaltmak ve haberleşme verimini arttırmak için el telsizinde önerilen “en iyi duyduğun yerde durup haberleş” yöntemin kullanılması uygundur. * Telsiz haberleşmesi gizlilik derecesindeki mesajların iletilmesi için uygun değildir. Üçüncü şahıslarca kolaylıkla dinlenir.

SORULAR ......

AFET HABERLEŞME TEKNİKLERİ 1-HF/SSB(UZUN MESAFE) 2-VHF-UHF (YEREL VE BÖLGESEL)

Kullanılan Telsiz Birimleri KULLANILAN TELSİZ BİRİMLERİ Kullanılan Telsiz Birimleri AFETLERDE VE NORMAL ZAMANLARDA KULLANILAN TELSİZ BİRİMLERİ EL – ARAÇ – VE SABİT CİHAZLARDIR . BU SİSTEMLER GENELLİKLE HF VHF UHF OLARAK CALIŞMAKTALARDIR

EL TELSİZLERİ KANALLI EL TELSİZLERİ FREKANS VE DİĞER TUM BİLGİLERİN BİLGİSAYAR YARDIMI İLE GİRİŞİ YAPILAN EL TELSİZLERİDİR.MONO BAND ÇALIŞIRLAR 2 FARKLI GÜÇ KADEMESİ VARDIR PRORAMSAL OLARAK AYARLANIR. VFO’LU EL TELSİZLERİ BİLGİSAYAR KULLANMADAN FREKANS VE DİĞER BİLGİLERİN ELLE GİRİŞ YAPILDIĞI EL TELSİZLERİDİR. 3 FARKLI GÜÇ KADEMESİ VARDIR . 0.5 WATT - 5 WATT ARASI GÜÇLERİ VARDIR . MONO BAND ,DUAL BAND, TRİ BAND ÇALIŞIRLAR

El Telsizleri EL TELSİZLERİ Bu telsizler ile yapılan haberleşmede karşı istasyonun en iyi duyulduğu yerin bulunup haberleşmenin oradan ve yürünüyorsa tercihen durarak yapılması gereklidir. Yüksek ve etrafı açık noktalardan haberleşme yapılması ve gerekli hallerde kısa bir süre için bu tür bir konuma çıkılması haberleşme yapılmasına yardımcı olur. El telsizleri sınırlı bir akü kapasitesine sahiptirler. Dolayısıyla lüzumsuz tekrarlar ve çağrılarla yürütülen verimsiz bir haberleşme, akünün şarj ömrünün çok kısalması ve sonuçta telsizin çok çabuk devre dışı kalmasına neden olacaktır. Sesin çok açılması da akü kullanım ömrünü kısaltır. El telsizlerini, anteni vücuttan olabildiğince uzakta kalacak şekilde taşıyınız. Vücuda yakın duran telsiz anteni alıcı duyarlılığını olumsuz etkiler. En iyi yer göğüs hizasında çapraz konumdur. Çoğu telsiz için bu tür taşımaya uygun askılar mevcuttur. Bu konumda ayrıca hoparlörden gelen ses daha iyi anlaşılacak, dolayısıyla telsizin sesinin çok açılmasına gerek kalmadığı için batarya kullanım ömrü uzayacaktır.

ARAÇ TELSİZLERİ -1- Araç Telsizleri -1- VFO’LU ARAÇ TELSİZLERİ ÖZELLİKLERİNE GÖRE MONO BAND- DUAL BAND VE TREE BAND ÇALIŞIR. ARAÇ TELSİZLERİNİN EL TELSİZLERİNDEN FARKLI 2 ÖZELLİĞİ VARDIR CIKIS GUÇLERİ 5-50 WATT ARASI DEĞİŞTİRİLEBİLEN 3 KADEMESİ VARDIR VE HARİCİ ANTEN KULLANILDIGI İÇİN GÖRÜŞME MESAFESİ HEM (RX) ALMA MODUNDA HEMDE (TX) GONDERME MODUNDA COK DAHA İYİDİR. KULANIMI KARISIK OLMAKLA BERABER UZMAN PERSONEL TARAFINDAN YAPILMALIDIR.

ARAÇ TELSİZLERİ - 2 KANALLI ARAÇ TELSİZLERİ VFO’LU ARAÇ TELSİZLERİNE GÖRE FARKLARI MONO BAND CALIŞIRLAR ÇIKIŞ GÜÇLERİ 2 KADEMELİDİR KULLANIMI BASİT VE SORUNSUZDUR

ARAÇ TELSİZLERİ -3- Araç Telsizleri Bu telsizlerle yapılan haberleşme genelde el telsizleri kadar zor olmamakla birlikte merkezin zayıf duyulması durumunda lüzumsuz tekrarları azaltmak ve haberleşme verimini arttırmak için el telsizinde önerdiğimiz “en iyi duyduğun yerde durup haberleş” yöntemin burada da kullanılmasında fayda vardır. Araç telsizlerinin anteninin kırılması veya aşırı şekilde bükülmesi ya da araç gövdesine değmesi durumunda derhal telsiz teknisyenine başvurup gereğini yaptırınız. Görev bitimi sonrasında park edilen ARAÇTAKİ araç telsizi kapatılmalıdır. Zira açık konumda akım çekerler ve araç aküsünün deşarj olmasına neden olabilirler. Kısa park durumları ise sorun yaratmaz. Tüm bu temel kurallara uyulması halinde telsiz haberleşmesi sorunsuz bir şekilde yapılacaktır.

HF TELSİZLER-1 AFETLERDE ASLA VAZGEÇİLEMEYEN TEK HABERLEŞME YONTEMİDİR UZUN MESAFE HABERLEŞMELERİNDE KULLANILIR BU TELSİZLERİN EXTRA EKİPMANLARA İHTİYACLARI VARDIR

HF EKİPMANLARI-1 ANTEN TUNER LERİ(AYARLAYICI) HF BANDINDA HABERLEŞME YAPILIRKEN HER FREKANSA GORE ANTEN İMAL ETMEK ZOR OLDUĞUNDAN KULLANILAN EKİPMANDIR AFET HABERLEŞMELERİNDE ÖRNEĞİN 7000 MHZ FREKANSINDA GORUSME YAPMAK İÇİN 40 MT DALGA BOYUNDA 14250 MHZ DE GORUSME YAPMAK İÇİNDE 20MT DALGA BOYUNDA ANTENE İHTİYAC DUYULUR ANTEN TUNERLERİ İÇLERİNDEKİ BOBİN VE KONDANSATORLERLE BU GOREVİ ÜSTLENİRLER HF EKİPMANLARINDA EN VAZGEÇİLMEZLERİDİR. 2 ÇESİT TUNER VARDIR MANUEL VE OTOMATİK

HF EKİPMANLARI -2 WHİP ANTEN DAR ALANLARDA KULLANILAN BECERİKLİ BİR ANTENDİR CALIŞMA SAHASINDA YER PROBLEMİ YOK SA KULLANILAN GERİLDİĞİ YONE GORE CALIŞAN ÖRNEĞİN GERİLME YONU KUZEY- GUNEYSE DOGU BATI PERFORMANS GOSTEREN ANTENDİR

ANTENLER Antensiz çalıştırma ! Uygun anten kullan ! Antenden tutarak taşıma !!!!!!!!! Sahaya çıkmadan telsizini test et! Araç antenini eğip bükme!

KONUM SEÇME Anten anteni görme prensibi Yansıma kaynaklı ölü noktalar Frekans kirliliği Faraday kafesi etkisi (Yüksek Gerilim Hatları, vb.)

SORULAR ......

TELSİZ KULLANIMI Zorlama! Islatma! Kirletme! Düşürme, çarpma! Antensiz çalıştırma! Antenden tutarak taşıma!

TELSİZ KULLANIMI Ses ayarı Frekans ayarı (talimatlara uy) Güç ayarı Mandal (PTT düğmesi) Işıklı ve sesli göstergeler Susturma (squelch) ayarı

TELSİZ KULLANIMI Mikrofon 5-10 cm mesafeden konuş ASLA bağırma! Tane tane konuş! Rüzgarı önüne al!

TELSİZ KULLANIMI Batarya/Akü Verimli kullan, hayatın ona bağlı olabilir: 1-1.5 saat kullanım, 15-16 saat şarj Dinlerken 6x, Gönderirken 50x enerji

TELSİZ KULLANIMI Batarya/Akü (devam) Sesi fazla açma! Gereksiz yüksek güç kullanma! Soğuktan koru! Lüzumsuz konuşma! Tali önemdeki haberleşme için ortak frekansı kullanma!

TELSİZ KULLANIMI Batarya/Akü (devam) Yalnız mandallayarak haberleşme şekli Yedek batarya ve değişimi Akü türlerine göre şarj şekli Görev bitiminde telsizi kapat

SORULAR ......

SAHA HABERLEŞME DÜZENİ KOMUTA KONTROL O.Y.Y TİM 1 TİM2 Afad LOJİSTİK 112 EMNİYET KV.(155-156) TİM N

UMKE ANKARA

Sabrınız için TEŞEKKÜRLER ersingokhankarsli@gmail.com