BORU HATLARINDA DOĞAL GAZIN AKIŞ ENERJİSİNDEN YARARLANILMASININ TEORİK BİR İNCELEMESİ Dr. Kemal BİLEN A THEORETICAL ANALYSIS OF BENEFITING FROM FLOW ENERGY OF NATURAL GAS DURING PRESSURE REDUCTION AT PIPELINES Haziran-2009, İstanbul
2/20 Amaç Doğal gazın basıncının, hat üzerine kurulan bir türbin- jeneratör ikilisi (turbojeneratör) aracılığı ile düşürülmesi ve böylece elektrik enerjisi elde edilmesi amaçlanmıştır. Yani; ana hattaki doğal gazın kullanılabilir enerjisinin (ekserjisinin) ne kadarlık bir kısmından yararlanılabileceği tespit edilmiş olacaktır. Bu durumda, doğal gaza başlangıçta kompresörler aracılığı ile aktarılmış olan enerjinin bir kısmı geri kazanılmış olacaktır.
3/20 Günümüzde Enerji Eksenli Çalışmalar: Mevcut sistemlerde verimin artırılması çalışmaları; yoğuşmalı kombiler, ara soğutuculu içten yanmalı motorlar, vs. Yeni ve yenilenebilir enerji kaynakları; güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi, jeotermal enerji, vs. Enerji elde edilmeye uygun hal değişimleri; dalga hareketi, nehirlerin akışı, baca gazlarının su ile filtrelenmesi, dönel kapıların hareketi, vs. Bu çalışma, üçüncü guruba giren bir çalışma! Enerji Eksenli Çalışmalar
4/20 Çeşitli Uygulamalar Şekil 1. 1MW gücünde LNG türbininin yer aldığı basınç düşürme istasyonu* (*Courtesy of Ebara International Corporation, Cryodynamics Division, Sparks Nevada)
5/20 Tuzla-Tepeören Basınç Düşürme ve Ölçüm İstasyonu (Tuzla RMS)
6/20 Basınç Düşürmede Kullanılan Kısılma Vanaları
7/20 Doğal Gaz
8/20 Önerilen Deney Tesisatları
9/20
10/20 Teorik İnceleme Sonuçları
11/20
12/20
13/20
14/20
15/20
16/20 Doğal gazın bileşimi, hacimsel olarak; % 85 Methane, % 6 Ethane % 7 Azot, ve % 2 Propane şeklinde olsun Sabit Entalpide Genişlemede Giriş Basıncı-Çıkış Sıcaklığı Değişimi
17/20 Sabit Entalpide Genişlemede Giriş-Çıkış Sıcaklığı Değişimi
18/20 Sonuçlar ve Öneriler
19/20 Ayrıca;
20/20 Teşekkür Ederiz…