MADDE İLE ISI ARASINDAKİ İLİŞKİ AYŞENUR ELMAS 258 BURÇİN ULUŞAN 324

MADDENİN TANECİKLİ YAPISI Katı madde taneciklerinin arasında boşlukların yok denecek kadar az olduğunu için sadece titreşim hareketi yapabilen katı madde tanecikleri kol kola girmiş ögrencilere benzer.ısı alan maddenin taneciklerinin hızı(hareketliliği)artar ısı veren maddenin taniciklerinin hızı (hareketliliği)azalır.

Isı maddelerin iç enerjisidir  Isı maddelerin iç enerjisidir. Bu enerjinin kaynağı, moleküllerin birbirine uyguladığı kuvvet ve moleküllerin hareketleridir. Moleküllerin bir birine uyguladığı kuvvetin sonucunda oluşan enerji, potansiyel enerji ( PE ) olarak adlandırılır. Belirgin olarak, madde hal değiştirirken değişir. Moleküllerin hareketlerinin sonucunda oluşan enerji kinetik enerji ( KE ) olarak adlandırılır. Moleküllerin hareket hızları değiştiğinde değişir.                           

Boşlukta yer kaplayan, hacmi, kütlesi ve eylemsizliği olan her şeye madde denir. Madde, doğada fiziksel özelliklerine göre katı, sıvı ve gaz olarak 3 halde bulunur.  • Madde hangi halde olursa olsun bütün maddeler taneciklerden oluşmuştur. Maddeleri oluşturan tanecikler bazı maddelerde atomu bazı maddelerde de molekülü temsil eder.

Çevremizde bulunan tüm maddeler taneciklerden oluşmuştur  Çevremizde bulunan tüm maddeler taneciklerden oluşmuştur. Bu tanecikler hareketlidirler ve taneciklerin hareketleri bir etkiyle hızlanabilir ya da yavaşlayabilir. Peki, taneciklerin hareketlerini nasıl değiştirebiliriz?   Buzdolabından çıkardığımız soğuk meyve suyunun bir süre sonra sıcaklığının arttığını, sıcak bir çorbanın ise bir süre sonra sıcaklığının azaldığını fark ederiz. Meyve suyunun sıcaklığı artarken onu oluşturan taneciklerin hareketleri nasıl değişir?

Bir çaydanlıkta suyu ısıtmaya başladığımızda, zamanla suyun yüzeyinde su buharı moleküllerinin çaydanlığın ağzından hareketlenerek dışarıya çıktığını görürüz. Bu da ısı arttıkça taneciklerin hareketlerinin hızlandığına güzel bir örnektir. Şunu unutmamamız gerekir ki burada gözlemlediğimiz hareket tek bir moleküle değil, dev molekül yığınlarına aittir.

Aynı miktardaki sıvılara farklı miktarda ısı verildiğinde , daha fazla ısı verilen sıvının sıcaklık değişimi daha fazla olur. Farklı miktardaki sıvılara aynı miktarda ısı verildiğinde ise madde miktarı fazla olan sıvının sıcaklık değişimi daha az olur.

*Maddeyi oluşturan tanecikler çarpışarak birbirlerine enerjilerini aktardıkları için her tanecik farklı enerjiye sahip olabilir ve her çarpışmada da enerjileri değişebilir. *Bir maddenin sıcaklığının ölçümünde o maddeyi oluşturan taneciklerin hepsi rol oynar. Taneciklerin enerjileri birbirinden farklı olduğu için sıcaklık ölçümü taneciklerin ortalama hareket enerjileri ile ilişkilidir. Taneciklerin ortalama hareket enerjilerinin göstergesi ise sıcaklıkolarak adlandırılır. Sıcaklık termometre ile ölçülür. (Not: Sıcaklık termometre ile ölçülürken ısı kalorimetre kabı ile ölçülür.) *Termometre sıcaklığı ölçülen maddelerin hangisinin hareket enerjileri ile ilgili bilgi verir.