Maddenin Tanecikli Yapısı Maddenin Halleri

4-Maddenin Hâllerinin Tanecikli Yapısı Neler Öğreneceğiz Maddenin katı, sıvı ve gaz hallerinin özelliklerini Bu hallerin tanecik özelliklerini öğreneceğiz. Anahtar Kavramlar Titreşim hareketi Öteleme hareketi 2

Bu tanecikler atom veya molekül olarak isimlendirilmişti. Bütün maddenin taneciklerden oluştuğunu öğrendik. Bu tanecikler atom veya molekül olarak isimlendirilmişti.

MADDENİN HALLERİ SIVI GAZ KATI SIVI Su Süt Zeytinyağı KATI Kalem Aşağıda, günlük hayatta kullandığımız katı, sıvı ve gaza örnekler SIVI Su Süt Zeytinyağı KATI Kalem Sandalye Masa GAZ Hava Su buharı Oksijen

KATI MADDELERİN TANECİKLİ YAPISI BUZ DENİZİ Katı hali, maddenin en düzenli halidir. Maddeyi oluşturan tanecikler; Aralarında boşluk yok denecek kadar azdır. Sadece oldukları yerde titreşim hareketi yaparlar. Yer değiştirmedikleri için aralarında boşluk değişmez. Belirli bir şekle ve hacme sahiptirler. Sıkıştırılamazlar. Akışkan değildir. 5

KATI MADDELERİN TANECİKLERİ SADECE TİTREŞİM HAREKETİ YAPARLAR. Boşluk Titreşim KATI MADDELERİN TANECİKLERİ SADECE TİTREŞİM HAREKETİ YAPARLAR. 6

SIVI MADDELERİN TANECİKLİ YAPISI Maddeyi oluşturan tanecikler; Aralarında boşluk ,katılara göre daha fazladır. Titreşim hareketinin yanı sıra öteleme hareketi de yaparlar. Yer değiştirebilirler. Belirli bir şekli yok ve hacme sahiptirler. Sıkıştırılamazlar. Akışkandırlar. SU 7

SIVI MADDELERİN TANECİKLERİ TİTREŞİM VE ÖTELEME HAREKETİ YAPARLAR. 8

GAZ MADDELERİN TANECİKLİ YAPISI Maddeyi oluşturan tanecikler; Aralarındaki boşluk katı ve sıvılara göre oldukça fazladır Titreşim hareketinin yanı sıra öteleme hareketi de yaparlar. Yer değiştirebilirler. Belirli bir şekle ve hacme sahip değildir. Sıkıştırılabilirler. Akışkandırlar. GAZ 9

GAZ MADDELER GAZ MADDELERİN TANECİKLERİ TİTREŞİM VE ÖTELEME HAREKETİ YAPARLAR.

MADDE TANECİKLERİNİN HAREKETİ SIVI GAZ KATI 11

SIVI VE GAZ HALDEKİ MADDELERİN TANECİKLERİ ÖTELEME HAREKETİ DE YAPAR. SONUÇ MADDEYİ OLUŞTURAN TANECİKLER, MADDENİN TÜM HALLERİNDE TİTREŞİM HAREKETİ YAPAR. SIVI VE GAZ HALDEKİ MADDELERİN TANECİKLERİ ÖTELEME HAREKETİ DE YAPAR. 12

MADDE KATI GAZ SIVI TİTREŞİM ÖTELEME 13

Elimdeki madde sadece titreşim hareketi yapıyor Öğrencilerin özelliklerini belirttiği maddeler hangisinde doğru olarak verilmiştir? Elimdeki madde sadece titreşim hareketi yapıyor Elimdeki madde akışkandır ve tanecikleri temas halindedir Öykü Selman Elimdeki kapalı kapta bulunan madde kabın her yerinde homojen olarak yayılmıştır. Elimdeki madde taneciklerinde boşluk yoktur. Kiristal yapılıdır. Emin Ekin . Ekin . . Öykü . . Selman . Emin . A) Bakır çubuk Alkol Balondaki hava Çay B) Metal kaşık Meyve suyu Su Kalem C) Kum Alkol Gazoz Şeker D) Demir çubuk Su Toptaki hava Tuz 14

MADDELERİN HAL DEĞİŞİMİ KATI SIVI GAZ 15

MADDELERİN HAL DEĞİŞİMİ Erime:Maddenin ısı alarak katı hâlden sıvı hâle geçmesi olayıdır. Donma:Maddenin ısı vererek sıvı hâlden katı hâle geçmesi olayıdır. Buharlaşma:Maddenin ısı alarak sıvı hâlden gaz hâle geçmesi olayıdır. Yoğunlaşma:Maddenin ısı vererek gaz hâlden sıvı hâle geçmesi olayıdır. Süblimleşme:Maddenin ısı alarak katı hâlden sıvı hâle geçmeden gaz hâle geçmesi olayıdır. Kırağılaşma:Maddenin ısı vererek gaz hâlden sıvı hâle geçmeden katı hâle geçmesi olayıdır. 16

MADDELERİN HAL DEĞİŞİMİ 17

SAF SUYUN HAL DEĞİŞİMİ GAZ sıvı-gaz SIVI Katı-sıvı KATI Sıcaklık ˚C 100 SIVI Katı-sıvı Zaman KATI -20 18 18

25 0C oda sıcaklığında X, Y ve Z maddelerinin halleri nedir? DONMA SICAKLIĞI KAYNAMA SICAKLIĞI X 50 0C 120 0C Y 20 0C 80 0C Z --10 0C 25 0C K A T I G A Z S I V I 25 0C 25 0C Z= GAZ X= KATI Y= SIVI

SU BUHARI Beni oluşturan tanecikler, Bağımsız hareket eder. Öteleme, titreşim hareketi yapar. Hava benden oluşur, sıkışırım, Yağmuru da ben oluştururum. Bilin bakalım ben maddenin hangi haliyim? SU BUHARI 20

Bulutlar Gaz Kayalar Katı Göl Sıvı

Atom, maddenin parçalanmayan yapıtaşıdır. Aşağıdaki ifadelerin doğru olanın başına “D” yanlış olanın başına “Y” harfi koyunuz? Y Atom, maddenin parçalanmayan yapıtaşıdır. Atomla ilgili araştırmalar yapan bilim insanlarından biri de Dalton’dur. Bir elementin yapısında tek tür atom bulunmaz. Bileşikler saf maddeler olup tümü moleküllü yapıdadır. İyot alkol içerisinde tanecikler halinde dağılır. Fiziksel değişmede maddenin kimliği de değişir. Mumun erimesi kimyasal bir değişmedir. Maddelerin her halinde tanecikler arasında boşluklar aynıdır. Katı maddelerin tanecikleri yalnızca titreşim hareketi yapar. D Y Y D Y Y Y D 22

D D Y D D Y D Y Y Y Su buharlaşırken fiziksel değişmeye uğrar. Limonata bir karışımdır. Öteleme hareketini sadece gazlar yapar. Kimyasal değişmelerde elementlerden bileşik, bileşiklerden element veya farklı bileşikler oluşabilir. Bileşikler her zaman moleküler yapıya sahip değildir. Bakırın en küçük yapı birimi moleküldür. Okulun kantininde pişirilen tost kimyasal bir değişmeye uğramıştır. Canlılarda atomların bileşmesiyle hücre-doku-organ ve canlı oluşur. Katı maddeler öteleme hareketi yaparken, gazlar sadece titreşim hareketi yaparlar. En az iki madde kendi özelliğini kaybetmeden oluşturdukları saf maddeye bileşik denir. D Y D D Y D Y Y Y 23

Aşağıdaki cümleleri kutudaki kelimelerden uygun olanıyla tamamlayınız. Tüm maddeler …………….. denen küçük taneciklerden oluşmuştur. Birden fazla sayıda atomun birbiriyle bağ yapması sonucu …………… oluşur. Ağaç yapraklarının sararması ……………….. bir değişimdir. Sıvı maddelerin tanecikleri hem ……………… hem de ……………… hareketi yapar. Yapısında birden fazla farklı atom bulunduran …………… maddelere ……………… adı verilir. Maddenin kimlik değiştirmediği türden bir değişim ……………… değişim olarak adlandırılır. atom molekül kimyasal titreşim öteleme saf bileşik fiziksel kimyasal titreşim öteleme bileşik molekül saf atom fiziksel 25