FARKLI ENDİKASYONLAR İÇİN UYGULANAN AKUPUNKTUR, ÇOCUKLARDA OKUL BAŞARISI ÜZERİNE OLUMLU ETKİ YAPAR MI? Demet TAŞ, H.Volkan ACAR Ulus Devlet Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Servisi, Ankara Ankara Eğitim ve Araştırma Hst. Anest. ve Rean. Kliniği, Ankara

GİRİŞ Akupunktur erişkinlerde olduğu gibi, çocuklarda da yaygın olarak kullanılan bir tedavi yöntemidir Çocuklarda kullanılan TAT yöntemlerinin incelendiği bir çalışmaya göre Akupunktur %32 (2. sırada) Snyder J Snyder J. Curr Opin Pediatr 2012

GİRİŞ Bu retrospektif çalışmada, farklı nedenlerle akupunktur tedavisi alan çocuk hastalarda, okul başarısının akupunktur sonrası olumlu yönde etkilenip etkilenmediği incelenmiştir

GEREÇ VE YÖNTEM Ağustos 2011 – Haziran 2012 Ulus Devlet Hastanesi Pediatri Polikliniği Farklı nedenlerle akupunktur tedavisi alan 40 pediatrik hasta Retrospektif inceleme İki dönem karne notları Matematik Sosyal Bilgiler Türkçe

SONUÇLAR n=40 Yaş 11,1±2,7 Yaş Aralığı 7-16 Cinsiyet Erkek 22 (%55,0)   Erkek 22 (%55,0) Kadın 18 (%45,0)

SONUÇLAR Akupunktur tedavisine başvurma nedenleri DEHB (Dikkat eksikliği - Hiperaktivite) - 25 hasta Enüresis noktürna - 8 hasta Migren - 2 hasta Obesite - 2 hasta Atopik dermatit - 1 hasta Alopesi areata - 1 hasta Tourette sendromu - 1 hasta DEHB (Dikkat eksikliği – Hiperaktivite) şikayetiyle başvuran 25 hastanın 4’ü «Sınırda IQ»

Tüm Olguların 1. Dönem ve 2. Dönem Ders Notları Dersler 1.Dönem 2.Dönem p-değeri Matematik 65,5±22,2 71,8±21,5 0,002 Sosyal Bilgiler 74,8±16,2 77,6±16,8 0,049 Türkçe 70,1±19,7 74,6±17,5 0,007

IQ Düzeyi Sınırda Olan 4 Olgu Dışlandıktan Sonra Kalan Olgu 36 Olgunun 1’nci Dönem ve 2’nci Dönem Ders Notları Dersler 1.Dönem 2.Dönem p-değeri Matematik 67,3±22,5 74,5±20,5 <0,001 Sosyal Bilgiler 76,4±15,3 80,5±14,4 0,004 Türkçe 72,9±18,5 77,3±16,2 0,015

DEHB Tanılı 21 Olgunun 1’nci Dönem ve 2’nci Dönem Ders Notları Dersler 1.Dönem 2.Dönem p-değeri Matematik 60,9±21,4 70,8±20,1 0,003 Sosyal Bilgiler 72,5±12,8 77,6±13,5 0,023 Türkçe 67,8±16,9 74,0±16,4 0,027

TARTIŞMA DEHB Çocukluktaki en sık nörodavranışsal bozukluk (% 4-12) Dikkatsizlik, motor aşırı aktivite ve huzursuzluk ile karakterize Çocuklarda düşük okul başarısı, aile üyeleri ve akranları ile ilişkilerde sorunlar Etyolojisinde genetik ve çevresel faktörler Bu çocuklarda hem morfolojik hem de işlevsel beyin farklılıkları Korpus kallosum, bazal ganglia ve frontal lobların büyüklüğünde azalma ve frontal-striatal dopamin yollarında hipoperfüzyon Tedavi Stimülanlar en etkili ilaç (en sık MPH ve türevleri) Bu ilaçlar dikkat eksikliği ve hiperaktivite gibi çekirdek belirtileri azaltmada etkilidir. Ancak okuma becerileri, akademik başarıyı ya da anti-sosyal davranışları iyileştirme olasılıkları düşüktür

TARTIŞMA Akupunktur, çocuklardaki birçok hastalıkta güvenli ve etkin tedavi sağlayan bir yöntemdir Akupunktur, çocuklardaki primer şikayetleri düzeltmesinin yanısıra, mental fonksiyonları olumlu yönde etkilediği için okul başarısı üzerine de olumlu katkılar sağlamaktadır Hayvanlarda ve insanlarda yapılan değişik çalışmalar da, akupunkturun bu olumlu özelliğini destekler niteliktedir

TARTIŞMA Çalışmamızda izlenen ders notlarındaki iyileşmede akupunkturun öğrenme ve hatırlama üzerine etkisinin etkili olduğunu düşünmekteyiz Çeşitli çalışmalar, akupunkturun bellek ve öğrenme yetisinde olumlu yönde değişikliklere neden olduğunu ortaya koymuştur Fonksiyonel MR (fMRI) çalışması Orta derecede kavrama sorunu olan hastalarda akupunktur uygulaması sonrası, hafıza ve kavrama ile ilgili olan beynin temporal ve frontal loblarındaki beyin aktivitelerinde artış saptanmış Manni L. Physiol Behav 2009 Jing XH. Neurosci Lett 2008 Yu JC. Physiol Behav 2005 Chang YH. 1999 Y Guo 2002 L Wang 2004 Feng SF. Neurosci Lett 2010

TARTIŞMA Akupunkturun DEHB’de okul başarısını artırması Dopaminerjik Serotoninerjik Nörotropik maddeler

TARTIŞMA Hastalarımızın çoğunluğunu oluşturan DEHB tanılı hastaların tedavisinde en çok tercih edilen ilaç Metilfenidat’dır ve etkisini DA ve NA taşınmasını bloke ederek gösterir. Bunun sonucunda postsinaptik DA ve NA düzeyleri artar DA, doğrudan etkiyle prefrontal korteks, hipokampüs ve striatumdaki sinaptik bağlantılarda ve bellek regülasyonunda önemli rol oynar DA, dolaylı etkiyle ACh regülasyonuna katkıda bulunarak bellek performansını etkiler Kimko HC Clinical Pharmacokinet 1999, Kuczenski R J.Neurochem 1997, Jay 2003, Umegaki et al, 2001

TARTIŞMA Akupunktur DA düzeyleri üzerine etkilidir Serebral iskemi sonucu deneysel demans oluşturulan sıçanlarda Du 20 noktasına uygulanan akupunkturun, serebral korteks ve hipokampüs bölgelerinde dopamin artışına neden olduğu ve beyin atrofisinin düzeyini azalttığı gösterilmiştir Chin Min Chuang American Journal of Chinese Medicine 2007

TARTIŞMA Hipokampüs, kısa dönemli ve üç boyutlu hafızada rol oynayan bir beyin bölgesidir Akupunktur, hipokampüs bölgesindeki hücrelerin korunmasında etkilidir Kesner RPNeurobio Learn Mem. 2004, LJSantinRev.Neurol 2000, Shufang Feng Neuroscience 2010

TARTIŞMA Klinik olarak ise akupunkturun limbik yapıların küçülmesini önleyici etkisi, algılama kapasitesini geliştirmektedir Bu etkinin ortaya çıkmasında serotoninerjik yolağın önemli bir işlevi olabileceği ileri sürülmektedir Akupunktur, serotonin düzeyini artırdığı için bu yolla da öğrenme ve algılama işlevlerine olumlu katkı sağlıyor olabilir JG dos SantosNeurosc.Lett 2005, JM Brezun Hippocampus2000

TARTIŞMA Akupunkturun öğrenme ve bellek fonksiyonlarını regüle edici etkisinde, nörotropik maddelerin de rolü olabilir Çalışmalar göstermiştir ki, akupunktur nörotropik maddeler üzerine etkilidir Sosyal olarak izole edilip öğrenme kapasiteleri azalmış olan sıçanlar iki gruba ayrılmış ve EA uygulanan sıçanların strese dayanıklılıklarının ve öğrenme becerilerinin arttığı, belleklerinin de olumlu yönde etkilendiği saptanmıştır Chen J.Neurosci Res 2007, Yun SJ NeurosciLett 2002, Luigi Manni Physiology&Behavior 2009

TARTIŞMA Akupunktur, Alzheimer hastalığındaki öğrenme ve bellek performansını da düzeltmektedir Bu etkinin mekanizmasının, akupunkturun kolinerjik nöronlara olumlu etkisi olduğu düşünülmektedir Hyungoung Kim Neuroscience Lett 2010, T.Miao 2009

TARTIŞMA Yapılan çalışmalar, Du 26, HT 7, BL 23, PC 6 gibi noktaların öğrenme ve hafıza kapasitesini arttırdığını göstermiştir PC 6’ya uygulanan akupunkturun, anksiyolitik etki sağladığı bilinmektedir. PC 6 akupunkturu strese bağlı patolojik durumları azaltması yanında hafızayı da güçlendirmektedir,bu bulgular kronik strese maruz bırakılmış bir sıçan çalışmasında gösterilmiştir Bu etkiden beyindeki kolinerjik nöronların etkili olduğu görülmüştür Kolinerjik nöronların insan ve hayvanlarda öğrenme ve hafıza fonksiyonlarında etkili olduğunu düşünülmektedir Xiang Hong Jing Neurosci Lett 2008, H.Y.Kim Neurosci Lett 09/2010, M.Kazushige Pharmacol.Biochem.Behav 2001

TARTIŞMA Diğer rat çalışmaları ve bizim çalışmamız birlikte değerlendirilidiğinde; Akupunkturun konsantrasyonu artırarak ve belleği olumlu yönde etkileyerek okul başarısına olumlu katkısı olduğunu söyleyebiliriz

Teşekkürler