Çoklu Zeka Kuramı (Theory of Multiple Intelligences)

“Stephen draws Rome” adlı videoyu izleyiniz. http://www.youtube.com/watch?v=jVqRT_kCOLI

Çoklu zekâ kuramı ilk olarak 1983 yılında Howard Gardner tarafından ortaya atılmıştır.

Çoklu zekâ kuramının temel varsayımı zekâyı tek bir parçadan oluşan bir yapı olarak değil, farklı bileşenlerden oluşan bir yapı olarak kabul etmesidir. Bu yönüyle çoklu zekâ kuramı, zekâyı daha çok mantıksal, uzamsal ve sözel becerilerin bir bileşimi olarak gören klasik bakış açısından farklılaşmaktadır.

Gardner zekâyı, bir kültürde değer verilen ya da önemli sayılan bir problemi çözme ya da bir ürünü ortaya koyma potansiyeli olarak tanımlamıştır.

Çoklu zekâ kuramının ilkeleri: Zekâ çok yönlüdür. Normal bir birey tüm zekâ alanlarına sahiptir. Bireyde bazı zekâ alanları baskın bazıları ise çekinik olabilir. Her bireyin zekâ profili kendine özgüdür.

Çoklu zekâ kuramının ilkeleri: Zekâ alanları geliştirilebilir, ya da bu alanlar zayıflayabilir. Her bir zekâ alanı, diğer alanların gelişimi için kullanılabilir.

Sözel dilsel zeka Dile ait özellikleri yazılı veya sözlü etkili biçimde kullanabilme, kendini ifade edebilme. İşiterek, okuyarak, konuşarak, tartışarak, iletişime geçerek öğrenme.

Matematiksel mantıksal zeka Mantıksal düşünebilme, soyut işlemler yapabilme, sayıları etkili kullanabilme ve sorgulama, varsayım çıkarma, problem çözebilme. Sınıflandırarak, neden sonuç ilişkileri kurarak, karşılaştırarak, soyut düşünerek öğrenme.

Görsel uzamsal zeka Şekil, desen, tasarım, soyut ya da somut görüntüleri görebilme, görselleştirebilme. Görselleştirerek, resim çizerek, model oluşturarak, kavram haritası oluşturarak öğrenme.

Müziksel ritmik zeka Müziksel ve ritimsel formlarla kendini ifade edebilme, müzik ritimlerini algılayabilme. Şarkı söyleyerek, müzik ve ritim eşliğinde öğrenme.

Bedensel zeka Bedeninin farkında olma, bedenini ustalıkla kullanabilme. Rol yaparak, doğaçlama yaparak, dokunarak, bedenini kullanarak öğrenme.

Sosyal kişilerarası zeka Diğer insanlarla iletişim kurabilme, insanların isteklerini, duygu ve ihtiyaçlarını anlayabilme. İletişim kurarak, paylaşarak, işbirliği yaparak, birlikte çalışarak öğrenme.

İçsel zeka Kişinin kendisi hakkında farkındalığa sahip olması, kendi davranışlarını yönetebilmesi, kendini gözlemleyebilmesi. Kendi öğrenme sürecini gözlemleyerek, günlük tutarak öğrenme, bağımsız ve bireysel çalışma, kendi kendine düşünme.

Doğa zekası Doğayı, canlıları tanıma, anlama. Açık havada öğrenme, doğa ve canlılarla ilgili etkinlikler yaparak öğrenme.

Bu sekiz adet zekâ alanına ek olarak kurama dâhil edilmeye aday olan zekâ türü de varoluşsal zekâdır. Varoluşsal zekâ, insanoğlunun varoluşu ile ilgili sorulara karşı hassas olması ve bu soruları çözmeye çalışması olarak açıklanabilir.

Notlar: 1983 yılında Howard Gardner tarafından ortaya atılmıştır. Zekâyı, bir kültürde değer verilen ya da önemli sayılan bir problemi çözme ya da bir ürünü ortaya koyma potansiyeli olarak tanımlanmıştır. Zekâ çok yönlüdür. Bireyde bazı zekâ alanları baskın bazıları ise çekinik olabilir. Zekâ alanları geliştirilebilir, ya da bu alanlar zayıflayabilir.

Notlar: Çoklu zeka alanları şunlardır: Sözel Matematiksel mantıksal Görsel uzamsal Müziksel ritmik Bedensel Sosyal kişiler arası İçsel Doğa

Uygulama Çoklu zeka kuramındaki zeka türlerinin her biri ile ilgili öğretim etkinlikleri tasarlayınız.