AÇS-AP ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ ÇORUM

EMZİRME NİÇİN ÖNEMLİDİR

ANNE SÜTÜNÜN ÖNEMİ Hayatın ilk 6 aylık döneminde bebeklere verilecek tek besin öğesi anne sütü olmalıdır. İlk 6 aylık dönemde anne sütü bebeğin tüm gereksinimlerini karşılamaktadır.

Emzirme bebeğin tüm besin gereksinimini karşılarken ayrıca bebeğin ve annenin sağlığını da korur ve bu tip beslenmeden tüm aile duygusal ve ekonomik yararlar sağlar.

Anne sütü ile beslenmenin bebek açısından yararları ; Tam olarak bebeğin ihtiyacı olan besinleri içerir. Kolaylıkla sindirilir ve bebek tarafından verimli bir şekilde kullanılır. Bebeği enfeksiyonlara karşı korur.

Çeşitli araştırmalarda anne sütü alan bebeklerin ishalden ölme riski; hiç anne sütü almamış bebeklerden 14 kez az, kısmen alanlardan 1/3 oranında daha azdır.

Yapay mamalarla beslenmeden çok daha ucuzdur. Anne bebek bağını, yani yakın ve sevgi dolu bir ilişki kurulmasını sağlar. Bebeğin büyüme ve gelişmesini sağlar. Her an sıcak ve temiz olarak mevcuttur. Yeni bir gebeliğin gelişmesine kısmen engel olur.

Anneye yararları ; Annenin sağlığını korur. Uterusun ilk büyüklüğüne dönmesine yardımcı olur, ki bu da kanamada azalma sağlayıp anneyi anemiden korur. Emzirme annede over ve meme kanseri riskini azaltır.

SÜTÜN İÇERİĞİ

ANNE SÜTÜNÜN BİLEŞİMİ Doğumdan sonra ilk birkaç gün içinde salgılama sarımsı renkli, yapışkan nitelikli, yoğunluğu yüksek süte KOLOSTRUM (Ağız sütü) denir.

Kolostrumun içeriğinde daha fazla anti efektif maddeler ve akyuvar olması bebeğin doğumdan sonra karşılaşacağı hastalıklara karşı ilk bağışıklığı sağladığından ; bebeğin ilk Pasif aşısı olarak nitelendirilir. Kolostrum bebeğin olgunlaşmamış barsaklarının doğumdan sonra olgunlaşmasına yardımcı olan Epidermal büyüme faktörü içerir. Bu da barsağın erken olgunlaşmasını sağlar ve bebekte allerji ve diğer besinlere entolerans gelişmesini önler.

Yüksek doz K vitamini içermesi yeni doğanın hemorajik hastalığından korunmasında önemlidir. Kolostrumun bazı vitaminlerden (özellikle A) zengin olması ve bazı İmmünglobinlerin (özellikle Ig A) yüksek olması ; bebekte oluşabilecek enfeksiyonların hafif geçirilmesine neden olur. Ayrıca vitamin A nın göz hastalıklarından korunmasına faydası vardır.

Kolostrumun miktarı az olduğu için böbreklere önemli bir metabolik yük oluşturmaz. Kolostrumun bebeğin barsaklarını mekonyumdan temizlemeye yardım eden hafif Müshil etkisi de vardır. Bu şekilde billuribin de barsaktan atılır ve sarılığın önlenmesi kolaylaşır.

Anne Sütü Bileşiminde Değişiklikler Kolostrum annenin doğumdan sonraki birkaç gün boyunca ürettiği süttür. Koyudur. Rengi sarımtırak veya berraktır Olgun süt birkaç gün sonra üretilen süttür. Sütün miktarı artar: göğüsler dolu, sert ve ağır hissedilir. Bu süreç “sütün gelmesi” olarak bilinir. Ön süt öğünde en erken salgılanan süttür. Sonsüt öğün sonunda salgılanan süttür.

Ön süt son sütten daha mavidir Ön süt son sütten daha mavidir. Çok miktarda üretilir ve yüksek miktarda protein, laktoz ve diğer besinleri içerir. Bebek ön sütten fazla miktarda içtiğinden gerek duyduğu bütün suyu bundan karşılar. Bebeklerin 6 aylığa kadar sıcak havalarda bile diğer sulu içeceklere gereksinimleri yoktur. Diğer içeceklerle susuzluklarını giderirlerse, anne sütünü daha az almak isteyebilir. Sonsüt ön sütten daha beyaz görünür çünkü daha fazla yağ içerir. Bu yağ anne sütü ile alınan enerjinin büyük bölümünü karşılar. Bu nedenle bebeği memeden kısa sürede ayırmamak gerekir. Bebek kendi bırakana kadar memede tutulmalıdır.

Olgun anne sütünün bileşimi Süt miktarı ve laktoz sentezi arttıkça kolostrumun bileşimi de hızla değişir, 30 – 40 saat sonra olgun sütü bileşimine ulaşır. Olgun anne sütünün bileşimi -Gün içindeki alınma zamanına, -Bir emzirme döneminin değişik evrelerine, -Annenin diyetine -Bebeğin prematüre olup olmamasına göre değişiklik gösterir.

BU SÜTLER ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR ? 2 BU SÜTLER ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR ? ANNE SÜTÜ   İNEK SÜTÜ Hayvan sütü insan sütünden daha fazla protein içerir. Protein Protein   Yağ       Bir bebeğin tam olgunlaşmamış böbrekleri için, hayvan sütlerindeki proteinin fazlasını atmak zordur.           Protein önemli bir besin maddesidir ; büyüme ve gelişme için gereklidir. Daha fazla proteinin daha iyi olduğunu düşünebilirsiniz, ancak hayvanlar insanlardan hızlı büyüdükleri için daha yüksek protein konsantrasyonu içeren sütlere ihtiyaçları vardır.   Laktoz          

Bileşimleri ayarlanmış olmakla birlikte formül sütleri de anne sütünden farklıdır. Formül sütleri soya, bitkisel yağ ve hayvan sütleri gibi bir çok değişik maddeden yapıldığından bebekle için mükemmel olmaktan çok uzaktır.

DEĞİŞİK SÜTLER İÇİNDEKİ PROTEİN NİTELİKLERİ ARASINDAKİ FARK 3 İNSAN   İNEK SÜTÜ       ANTİ EFEKTAN PROTEİNLER WHEY PROTEİNLER     % 80 KAZEİN   KESİLMİŞ SÜTÜN KATI KISIMLARI % 35 KAZEİN HAZMI KOLAY HAZMI GÜÇ

Tüm sütler protein olarak kazein ve whey proteinleri içerirler Tüm sütler protein olarak kazein ve whey proteinleri içerirler. Ancak bunlar nitelik yönünden birbirinden farklıdırlar. İnek sütündeki proteinin çoğunu kazein oluşturur. Kazein, bebeğin midesinde yoğun ve sindirilemeyen pıhtılar oluşturur. İnsan sütündeki kazein daha azdır ve sindirimi kolay pıhtı oluşturur.

Çözülebilir yada whey proteinleri de farklıdır Çözülebilir yada whey proteinleri de farklıdır.İnsan sütünde a laktalbumin, hayvan sütünde b laktoglobulin vardır. İnsan sütündeki whey proteinlerinin çoğu anti infektif proteinlerdir ve bebeği enfeksiyonlardan korurlar. Hayvan sütü yada süt formülleri ile beslenen bebeklerde anne sütü alanlara göre egzama yada astıma yol açan alerjiler daha çok görülür.

Hayvan sütlerindeki b laktoglobulin anti infektif protein içermediği gibi ayrıca allerjen özelliktedirler. Bu nedenle yapay beslenen bebeklerde hayvan sütü proteinlerine entolerans gelişebilir. Değişik türde protein içeren besinleri aldıklarında ishal, karın ağrısı, döküntü görülebilir. İshal kronikleşebilir ve malnütrisyon gelişmesi kolaylaşır.

İnek sütünde Taurin yok iken, insan sütünde bol miktarda bulunur. Taurin safra tuzlarının konjugasyonunu sağlar, ayrıca bir nörotransmitter ve nöromodülatör olarak merkezi sinir sisteminin gelişimine katkıda bulunur. Taurin safra tuzlarının konjugasyonunu sağlar, ayrıca bir nörotransmitter ve nöromodülatör olarak merkezi sinir sisteminin gelişimine katkıda bulunur.

Bütün sütlerde yağ bulunur Bütün sütlerde yağ bulunur. Bu insan veya hayvan yavrusunun ihtiyacı olan enerjinin çoğunu sağlar. İnsan sütünde hayvan sütü yada süt formüllerinde bulunmayan veya miktarı çok az olan yağ asitleri vardır. ( Linoleik ve arişidonik asit gibi ) YAĞ

Bu esansiyel yağ asitleri bebeğin büyüyen beyni ve gözleri ile sağlıklı kan damarlarının gelişimi için gereklidir. İnsan sütü ayrıca yağ sindirimine yardımcı olan Lipaz enzimi içerir ki bu enzim hayvan sütleri ve formül sütlerde bulunmaz. Bu nedenle anne sütündeki yağ diğer sütlerdekine göre daha kolay sindirilir ve bebek tarafından daha iyi kullanılır. Bu yağ asitleri ayrıca prostaglandin sentezi içinde gereklidir.

Yapay besinlerle beslenen düşük doğum ağırlıklı bebeklerde esansiyel yağ asidi eksikliği sonucu yetersiz mental gelişme ve yetersiz görme saptanmıştır. İnsan sütü kolesterolden özellikle HDL kolesterolden zengindir ve bu özelliği nedeniyle ateroskleroza karşı koruyucu olduğu kabul edilmektedir

Anne sütünün yağ içeriği değişkendir Anne sütünün yağ içeriği değişkendir. Sabahları en düşük öğle vakti en yüksektir. Emzirmenin başlangıcında alınan sütte ( ön süt ) yağ içeriği düşük su içeriği yüksektir. Bu sayede başlangıçta bebek susuzluğunu giderir. Emzirmenin ilerleyen evrelerinde yağ miktarı 3 – 5 kat artarak bebeğe doygunluk hissi verir ve bebeğin memeyi bırakmasını sağlar.

KARBONHİDRAT İnsan sütünün en önemli şekeri Laktoz dur. Ayrıca sütün içinde az miktarda galaktoz, fruktoz ve oligosakkaritler bulunur. Laktoz enerji gereksiniminin % 40 nı sağlar.

Galaktoz, MSS nin gelişimine katkıda bulunan gikolipitlerin sentezi için gereklidir. Ayrıca Kalsiyum ve Demir emilimini Laktobasillus bifidus kolanizasyonunu arttırarak gastrointestinal sistemde patojen mikroorganizmaların üremesine engel olur.

VİTAMİNLER İnsan sütündeki vitamin düzeyleri annede bir yetersizlik yoksa her zaman bebeğin gereksinimlerini karşılayacak durumdadır. Anne sütündeki A ve C vitaminleri inek sütünden fazladır. Ancak K vitamin düşüktür.

Eğer kolostrum yeteri kadar alınmamışsa yeni doğanın hemorajik hastalığı gelişebilir. Bunu önlemek için yeni doğana 1 mg Im K vitamini yapılır.

B vitaminleri çoğu inek sütünde anne sütünden 2 – 3 katı fazladır B vitaminleri çoğu inek sütünde anne sütünden 2 – 3 katı fazladır. Bu yüksek konsantrasyonlar bebeğin gereksinimden fazladır. Normal koşullarda anne sütündeki D vitamini bebek için yeterlidir. Ancak annenin depolarının düşük oluşu, bebeğin yeterince güneşlendirilememesi halinde anne sütündeki D vitamini bebeği Raşitizm den koruyamaz.

Dengeli beslenen bir annenin sütündeki suda eriyen vitaminler bebeğin gereksinimini karşılar. Sadece anne sütü alan bir bebeğe polivitamin verilmesi gerekli olmadığı halde sakıncalıda olabilir.

İnsan sütündeki bir çok mineral (kalsiyum, fosfor, demir, magnezyum, çinko, flor) düzeyi annenin diyetinden etkilenmez. Anne sütündeki mineral miktarı inek sütüne oranla 4 kat daha azdır. Bu nedenle böbrek solüt yükü bebeğin kapasitesini aşmaz. İnsan ve inek sütü eşit oranda su içerir. İnsan sütüyle alınan su bebeğin su ihtiyacını tümüyle karşılar. İnsan ve inek sütü eşit oranda su içerir. İnsan sütünün renal solüt yükü düşük olduğundan idrarla olan su kaybı azdır, ve alınan su bebeğin ihtiyacını tümüyle karşılar.

Sıcak iklimlerde bile anne sütü ile beslenen 4 -6 aylık bebeklere ilave su vermek gerekmez. Ayrıca bebeğin susuzluğu, su ve diğer içeceklerle giderilirse anne sütünü daha az alabilir.

DEĞİŞİK SÜTLERDEKİ VİTAMİN FARKLARI 5 DEĞİŞİK SÜTLERDEKİ VİTAMİN FARKLARI İNSAN SÜTÜ İNEK SÜTÜ B VİT C VİT A VİT

6 SÜTTE DEMİR İNSAN SÜTÜ 50-70µG/100ml   İNEK SÜTÜ   50 % Emilen 10

Eğer bebek anneden yeterli depoyu alabilmiş ise insan sütündeki demir miktarı hayatın ilk 4 – 6 ayı demir eksikliği anemisini gelişimini önler. İnek sütündeki demirin % 10, insan sütündeki demirin % 50 si emilir.

Bazı süt formüllerine demir katılmıştır Bazı süt formüllerine demir katılmıştır. Ancak bu demir iyi emilemediğinden bebeği anemiden korumaz. Ayrıca fazla alınan demir patojen mikroorganizmaların üremesini kolaylaştırır.

Ca/P oranının yüksek olması nedeniyle emilimi daha fazladır Anne sütündeki kalsiyum miktarı inek sütüne oranla düşük olmasına rağmen ; Ca/P oranının yüksek olması nedeniyle emilimi daha fazladır Anne sütü bebekler için sadece bir besin değildir Bebeği enfeksiyonlara karşı koruyan canlı bir sıvıdır. Ayrıca annenin geçirmiş olduğu enfeksiyonlara karşı gelişmiş antikorlar da içerir. Anne sütü bir çok Ig içerir. (sekratuar Ig A, Ig G, Ig M, Ig D) Anne sütü, bebeği enfeksiyonlara karşı koruyan akyuvarları ve bir dizi anti infektif faktörleri içerir.

ANNE DAHA ÇABUK FERTİL OLUR 14 YAPAY BESLENMENİN TEHLİKELERİ ANNE BEBEK ARASINDAKİ YAKIN İLİŞKİYİ ENGELLER İshal ve solunum yolu hastalıklarına yakalanma olasılığı artar Allerji ve hayvan sütüne intolerans gelişebilir Kronik hast.riski artar İshal kronikleşir Bebekte obesite olabilir. Malnutrisyon, vit. A eksikliği görülebilir Mental yönden çok iyi gelişmeyebilir Enfeksiyon ve Malnutrisyondan Ölme riski artar Anemi riski, Kanser riski artar (over/meme) ANNE DAHA ÇABUK FERTİL OLUR

UYGUN ZAMANLI TAMAMLAYICI BESLENME 15 DOĞAL BESLENME ANNE SÜTÜ AĞIRLIKLI BİBERONLA BESLENME KARIŞIK BESLENME UYGUN ZAMANLI TAMAMLAYICI BESLENME

ÖNERİLER DOĞUMDAN SONRAKİ İLK 1/2 - 1 SAAT İÇİNDE EMZİRMEYE  16 ÖNERİLER DOĞUMDAN SONRAKİ İLK 1/2 - 1 SAAT İÇİNDE EMZİRMEYE BAŞLANMALIDIR.  İLK 6 AYDA SADECE ANNE SÜTÜ VERİLMELİDİR.  6 AYDAN İTİBAREN EK BESİNLERE BAŞLANMALIDIR.  1,5 -2 YAŞINA KADAR EK BESİNLERLE BİRLİKTE EMZİRMEYE DEVAM EDİLMELİDİR. 

SÜT ÇOCUĞU BESLENMESİNDE TERİMLER Doğal Beslenme (tek başına anne sütü) Bebeğe anne sütüne ek olarak hiç bir yiyecek ya da su dahil içecek verilememesidir (ilaçlar, vitamin ya da mineral damlaları dışında; sağılmış anne sütü de verilebilir).

Anne sütü ile beslenme Bu, anne sütü ile beslenme demektir, fakat ek olarak az miktarda su veya temeli su olan. çay gibi içeceklerin de verilmesidir

Tam emzirme Doğal beslenme ya da anne sütü ile beslenme demektir.

Biberonla beslenme Bebeğe besini biberonla vermektir. İçinde sağılmış anne sütü dahil her şey olabilir.

Yapay beslenme Bebeğin hiç emzirilmemesi ve yalnız yapay besinlerle beslenmesidir.

Karışık beslenme Bebeği emzirmek aynı zamanda süt veya başka besinler vermektir.

Uygun zamanlı tamamlayıcı besinler verme 6 aylıktan sonra bebeğe anne sütüne ek olarak başka besinler verilmesidir.

ANNE SÜTÜ İLE MUTLU SAĞLIKLI BEBEKLER

TEŞEKKÜRLER