AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI MUHASEBE VE FİNANSMAN UZMANLIK DALI TMS32 FİNANSAL ARAÇLAR :SUNUM ÖGRETİM.

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
TİCARİ İŞLEMLER VE VARLIK KAYNAK YAPISINA ETKİLERİ
Advertisements

İŞTİRAKLERDEKİ YATIRIMLAR(TMS-28)
İKTİSAT FAKÜLTESİ İKTİSAT BÖLÜMÜ Para Teorisi ve Politikası
ÜNİTE 16 TAHVİL DEĞERLEMESİ
BİLGİSAYARLI MUHASEBE I
MUHASEBE STANDARTLARI HİSSE BAZLI ÖDEMELER
Öğretim Görevlisi Süleyman DAL
NAKİT - ÇEK HAREKETLERİ MENKUL KIYMETLER ve MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
TİCARİ İŞLEMLER VE VARLIK KAYNAK YAPISINA ETKİLERİ
MALİ BORÇLAR Dr. Ergün Kaya
SERMAYE( KAYNAK) MALİYETİ
İŞLETME II FİNANSMAN FONKSİYONU 4.DERS Yrd. Doç. Dr. Recep KILIÇ

GENEL MUHASEBE I HAZIR DEĞERLER
MENKUL KIYMETLER ÜNİTE 7
BİLANÇO GELİR TABLOSU.
Menkul Sermaye İradı.
İŞTİRAKLER VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
Chapter 1 Learning Objectives
KUR DEĞİŞİMİNİN ETKİLERİ
HAZIRLAYAN: TANER KAYA
BİLANÇO 1 DÖNEN VARLIKLAR 3 K.V.YABANCI KAYNAKLAR
Yrd. Doç.Dr. Volkan DEMİR T.C. GALATASARAY ÜNİVERSİTESİ
FİNANSAL TABLOLARIN FARKLI PARA BİRİMİNE ÇEVRİLMESİ (DÖNÜŞTÜRÜLMESİ)
TMS – 23 BORÇLANMA MALİYETLERİ
TİCARİ KAR VEYA ZARARIN HESAPLANMASINDA TEK DÜZEN HESAP PLANINDA YAPILAN DÖNEM SONU KAYITLARI Bilanço Hesaplarında Maliyet Hesaplarında Gelir Tablosu.
HAZIR DEĞERLER VE MENKUL KIYMETLER
Pasif Hesapların Envanter ve Değerlemesi
NET İŞLETME (ÇALIŞMA) SERMAYESİ DEĞİŞİM TABLOSU
Bölüm 2 Finansal Analiz Muhasebe: Karar vermenin dayanağı: Ne durumdayız? İşletmelerin finansal durum analizi Karar vermede kullanılan kritik oranlar.
Prof.Dr. İbrahim LAZOL DAÜ-2012
ÜNİTE 5 (Bölüm 1) FİNANSAL ANALİZ
MUHASEBE UYGULAMALARI
Sermaye Maliyeti Yatırımcı açısından sermaye maliyeti;
İŞTİRAKLERİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ (YÖNTEMLER)
MUHASEBE UYGULAMALARI
İŞTİRAKLER VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ Prof. Dr. İbrahim Lazol DAÜ- 2012
Gıda ve sigara devi RJR Nabisco’nun 1988 yılında A dereceli 5 milyar $ borcu vardı. O yıl şirket el değiştirdi ve 19 milyar $ borç ihraç edilerek hisse.
YATIRIM KARARLARINDA PARANIN ZAMAN DEĞERİ
NAKİT AKIŞ TABLOLARI TMS-7 (IAS-7)
Finansal Tablolar Analizi (muhasebe sistemi tekrarı)
Menkul Kıymet Borsaları
GENEL MUHASEBE 1 Yrd. Doç. Dr. Serhan Gürkan KBÜ İşletme Fakültesi
MALİ VE TİCARİ BORÇLARA İLİŞKİN DÖNEMSONU İŞLEMLERİ
GENEL MUHASEBE 1 Yrd. Doç. Dr. Serhan Gürkan KBÜ İşletme Fakültesi
HAZIR DEĞERLER ile MENKUL KIYMETLER ve MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
Bu hesap grubunda, kredi kurumlarına olan kısa vadeli borçlar ile kısa vadeli para ve sermaye piyasası araçları ile sağlanan krediler ve vadesine bir.
MENKUL KIYMETLERE İLİŞKİN DÖNEMSONU İŞLEMLERİ
Sermaye Maliyeti *Firmalar sadece özkaynaklarını projelerin
GENEL MUHASEBE ıı YRD. DOÇ. DR. SERHAN GÜRKAN Karabük Üniversitesi İşletme Fakültesi
FİNANSAL TABLOLAR F.Dilvin Taşkın. Finansal Tablolar ve Raporlar Yıllık Rapor??? 1. Bilanço: belirtilen tarihte işletmenin sahip olduğu varlıkları.
GENEL MUHASEBE ıı Yrd. Doç. Dr. Serhan Gürkan
GENEL MUHASEBE ıı Yrd. Doç. Dr. Serhan Gürkan
MUHASEBEDE KULLANILAN FİNANSAL TABLOLAR
FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMİ VE MUHASEBE KAYDI
YRD.DOÇ.DR(YMM-BD-DU) E.YASEMİN YEGİNBOY
Sermaye Maliyeti Sermaye maliyeti; kullanılan veya kullanılması planlanan her çeşit kaynağın, maliyetlerinin ağırlıkları dikkate alınarak ortalamasının.
Sermaye Maliyeti Sermaye maliyeti; kullanılan veya kullanılması planlanan her çeşit kaynağın, maliyetlerinin ağırlıkları dikkate alınarak ortalamasının.
Sermaye Maliyeti Sermaye maliyeti; kullanılan veya kullanılması planlanan her çeşit kaynağın, maliyetlerinin ağırlıkları dikkate alınarak ortalamasının.
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
ÇALIŞMA SORULARI.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM KAR DAĞITIM KARARLARI.
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
TMS-19 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
TFRS 13 GERÇEĞE UYGUN DEĞER
İÇİNDEKİLER Tahvil ve Hisse Senetlerinin Değerlemesi, Risk ve Getiri Analizi Varlıkların Değerlemesi Tahvil Değerlemesi Hisse Senetlerinin Değerlemesi.
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
HESAP PLANI.
Sunum transkripti:

AFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ İŞLETME ANABİLİM DALI MUHASEBE VE FİNANSMAN UZMANLIK DALI TMS32 FİNANSAL ARAÇLAR :SUNUM ÖGRETİM ÜYESİ;YRD.DOÇ.DR NACİYE GÖKÇE HAZIRLAYAN;OSMAN BULUT

FİNANSAL ARAÇLAR STANDARTLARI Finansal araçların muhasebeleştirmesine ilişkin olarak TMSK tarafından üç standart yayınlanmıştır . yayınlanan bu üç standart finansal araçlarla ilgili olması nedeniyle birleştirilerek ele alınmıştır. Finansal araçlar la ilişkin olarak uluslara arası muhasebe standartları kurulu, yeni bir çalışma başlatmış ve bu kapsamda 2009 yılında IFRS 9’u yayınlamıştır UMS (TMS) 32 Finansal Araçlar: Sunum UMS (TMS) 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme UFRS (TFRS) 7 Finansal Araçlar: Açıklamalar

UFRS 7 – (TFRS 7): Finansal Araçlar: Açıklamalar standartı Bu standardın amacı,;finansal tablo kullanıcılarının aşağıdaki hususları değerlendirebilmeleri için gerekli olan bilgilerin işletme finansal tablolarında kamuoyuna açıklanmasını sağlamaktır: (a) Finansal araçların işletmenin finansal durumu ve performansı açısın dan önemi; ve (b) İşletmenin dönem içerisinde ve raporlama dönemi sonunda finansal araçlar nedeniyle maruz kaldığı risklerin niteliği ve düzeyi ile işletmenin sözü edilen riskleri yönetme şekli.

TMS 32 Finansal Araçlar:SUNUM TMS 32, finansal araçların sunumuna ilişkin ilkeleri ortaya koymaktadır. Finansal araçların muhasebeleştirilmesi ve ölçümüne ilişkin hususlar “TMS 39 Finansal Araçlar:Muhasebeleştirme ve Ölçme” Standardı ile “TFRS 9 Finansal Araçlar” Standardında;açıklama hükümleri ise “TFRS 7 Finansal Araçlar: Açıklamalar” Standardında ele alınmaktadır. Bu Standardın amacı, finansal araçların borç veya özkaynak olarak sunulmaları ile finansal varlık ve borçların netleştirilmelerine ilişkin ilkeleri belirlemektir. Bu Standart, ihraç eden (ihraçcı) açısından finansal araçların, finansal varlık, finansal borç ve özkaynağa dayalı finansal araç olarak sınıflandırılması, bunlara ilişkin faiz, temettü, kayıp ve kazançların sınıflandırılması ve finansal varlık ve borçların netleştirilmeleri gereken durumlara uygulanır

Standardın kapsamı; Finansal araçlara ilişkin TMS 32, TMS 39 ve TFRS 7 (sunum-muhasebeleştirme ve ölçme açıklamalar) standartları temel olarak aşağıdaki durumlar dışındaki her türlü finansal araca uygulanır: • TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar standardının uygulandığı çalışanlara sağlanan fayda planlarındaki işveren hak ve yükümlülüklerine bu standart uygulanmaz. • Bir işletmenin başka bir işletmedeki menkul kıymetleri üzerinde önemli etkinliği veya kontrol gücü olması durumunda veya iş ortaklığı şeklinde bir yatırımı olması durumunda bu standart uygulanmaz.

• TFRS 2 Hisse Bazı Ödemeler standardının kapsamına giren finansal araçlar için bu standart uygulanmaz. • TFRS 4 Sigorta Sözleşmeleri standardı’nın kapsamına giren finansal araçlar için bu standart uygulanmaz. Bu Standart, işletmenin beklenen alış, satış ya da kullanım gerekliliklerine uygun olarak finansal olmayan bir kalemin alınması veya teslimi amacı ile düzenlenmiş olan ve elde tutulmaya devam edilen sözleşmeler hariç olmak üzere, net ödemenin nakit ya da başka bir finansal araçla ya da finansal araç sözleşmesi gibi finansal araçların takası yoluyla yapıldığı finansal olmayan bir kalemin alım ya da satım sözleşmelerine uygulanır

Net ödemenin nakit ya da başka bir finansal araçla ya da finansal araçların takası yoluyla yapıldığı finansal olmayan bir kalemin alım veya satım sözleşmelerini düzenlemenin birçok yolu vardır. Bunlar aşağıdakileri içerir: (a) Sözleşme hükümlerinin her iki tarafa da net ödemeyi nakit karşılığı, başka bir finansal araç ya da finansal araçların takası yoluyla yapma izni vermesi (b) Net ödemenin nakit karşılığı, başka bir finansal araç ya da finansal araçların takası yoluyla yapılacağının sözleşme hükümlerinde açık olarak belirtilmemesi; ancak işletmenin pratikte benzer sözleşmelere ilişkin net ödemeyi nakit karşılığında, başka bir finansal araçla ya da finansal araçların takası yoluyla yapması (karşı tarafa veya başka bir tarafa, netleştirme sözleşmesinin düzenlenmesi ya da sözleşmenin kullanılması veya vadesinin gelmesinden önce satılması yoluyla),

© Benzer sözleşmelerde, işletmenin fiyattaki ya da satıcının kâr marjındaki kısa dönemli dalgalanmalardan kâr sağlamak amacı ile sözleşmeye konu malı teslim alıp teslimden kısa bir süre sonra satma uygulamasının bulunması, (d) Sözleşme konusu finansal olmayan kalemin kolaylıkla nakde çevrilebilmesi.

Finansal araç: Bir finansal araç, bir işletmenin finansal varlığın da ve diğer bir işletmenin finansal borcunda yada öz kaynağa dayalı finansal aracından artışa neden olan herhangi bir sözleşmedir. Bu tanımlamaya göre finansal araçlar; finansal varlıklar, finansal borçlar ve türev finansal araçlardan oluşmaktadır. Temel finansal araçlar; -Hisse senedi -Tahvil -Bono -K/Z Ortaklığı senedi -Finansman bonosu

31.12..... TARİHLİ BİLANÇO FİNANSAL Kasa Bankalar Alınan Çekler ARAÇLAR Aktif Pasif FİNANSAL VARLIKLAR FİNANSAL BORÇLAR Kasa Bankalar Alınan Çekler Alıcılar Alacak Senetleri Menkul Kıymetler Kredi Alacakları (Bankalar için) Mali Borçlar Ticari Borçlar Çıkarılan Menkul Kıymetler Mevduatlar (Bankalar için) TÜREV FİNANSAL ARAÇLAR Vadeli İşlem Sözleşmeleri (Forward Contracts) Seçimlik Hak Sağlayan Sözleşmeler (Options Contracts) Organize Vadeli İşlem Sözleşmeleri (Futures Contracts) Vadeli Takas Sözleşmeleri (Swap Contracts) Vadeli İşleme Konu Ticari Mal Sözleşmeleri (Commodity Contracts)

Finansal varlıklar TMS 32’de aşağıdaki unsurlar ile tanımlanmaktadır; -Nakit ; Kasa ve Banka hesapları -Başka işletmeden Finansal Varlık Alma Hakkı; Alıcılar -Başka işletme ile Olası Olumlu Koşullarda Finansal Araç Değişim Hakkı; Alınan Çekler, Alacak Senetleri -Başka işletmenin Öz kaynak Aracına Sahip Olmak; Menkul Kıymetler -Sözleşmeden doğan haklar;Ticari alacak senetleri, kredi alacakları,tahviller gibi

Finansal borçlar TMS 32’de aşağıdaki unsurlar ile tanımlanmakta; Aşağıdaki borçlardan herhangi biridir: (a) (i) Başka bir işletmeye nakit ya da başka bir finansal varlık verilmesi için veya (ii) Potansiyel olarak işletmenin aleyhine olan koşullarda finansal varlık veya borçların başka bir işletme ile takas edilmesi için düzenlenen sözleşmeden doğan yükümlülük; veya (b) İşletmenin özkaynağına dayalı finansal aracıyla ödenecek veya ödenebilecek olan veya (i) İşletmenin değişken sayıda özkaynağına dayalı finansal aracını vermek zorunda olduğu ya da olabileceği bir türev olmayan sözleşme; veya (ii) İşletmenin belirli sayıda özkaynağına dayalı finansal aracını, belirli bir nakdini ya da başka bir finansal varlığını takas etmesi dışındaki şekillerde ödenecek ya da ödenebilecek bir türev sözleşme.

Bu amaçla, işletmenin özkaynağına dayalı finansal araçlar, söz konusu araçların gelecekte yapılacak tahsilatları ya da teslimatlarına ilişkin sözleşmeler olarak düzenlenen araçları içermez. • Borcun Nakit Olarak ya da Bir Finansal Varlık Verilerek Ödenmesi; Mali Borçlar, Ticari Borçlar, Çıkarılan Tahviller • Öz kaynağa Dayalı Borçlanma: işletmenin borcunu sahip olduğu öz sermaye araçları ile ödeyecek olması, öz sermayeye dayalı borçlanmadır.

Türev finansal araçlar; İşletmeler arası sözleşme ile bir finansal aracın bir veya daha fazla finansal riskini nakletme amacıyla şartlı ya da şartsız değişim hakkı tanıyan sözleşmelerdir. En çok kullanılan türev finansal araçlar aşağıda sıralanmıştır: • Vadeli işlem Sözleflmeleri (Forward Contracts) • Organize Vadeli işlem Sözleşmeleri (Futures Contracts) • Vadeli Takas Sözleşmeleri (Swap Contracts) • Seçimlik Hak Sağlayan Sözleşmeleri (Option Contracts) • Vadeli işleme Konu Ticari Mal Sözleşmeleri(Commodity Contracts)

TFRS finansal araçlar ile ilgili şu aşamaların yapılması gerekliliğini vurgulamaktadır; 1- SINIFLANDIR! 2- DERLEMEYE TABİ TUT! 3- MUHASEBELEŞTİR! 4- GEREKEN AÇIKLAMALARI DİPNOTLARDA BELİRT

FİNANSAL ARAÇLARIN DEGERLEME ÖLÇÜLERİ 1. Maliyet Değeri işletmenin edindiği finansal varlıkların ve yükümlülüğe girdiği finansal borçların tutarıdır. işlem maliyetleri (komisyon benzeri ödemeler) dahildir.

FİNANSAL ARAÇLAR -DEĞERLEME- Maliyet Değeri –ÖRNEK- ABC işletmesi 500 TL’ye halka açık olmayan bir şirketin % 10 hissesini (finansal varlık) satın almıştır. Önemli etkinlik ve kontrol gücü yoktur. Bu satın almayla ilgili 50TL komisyon ödemiştir. Menkul Kıymet Maliyeti: 500 TL + 50TL =550TL 1 118 MALİYETLE DEĞERLENECEK FİNANSAL VARLIKLAR 550 TL 100 KASA

FİNANSAL ARAÇLAR -DEĞERLEME- Maliyet Değeri –ÖRNEK- ABC şirketi,hissesini aldığı şirketten 40 TL kar payı tahsil etmiştir. 2 100 KASA 40 TL 640 İŞT. TEMETTÜ GELİRİ Volkan DEMİR

FİNANSAL ARAÇLAR -DEĞERLEME- Maliyet Değeri –ÖRNEK- Şirket bilanço değeri 550 TL olan finansal varlığını (hisse senedini) 600 TL’ye satmıştır. Bu satıştan 50 TL kar sağlamıştır. 3 100 KASA 600 TL 118 MALİYETLE DEĞERLENECEK FİNANSAL VARLIKLAR 645 FİNANSAL VARLIKLAR SATIŞ KARLARI 550TL 50 TL Volkan DEMİR

2. itfa Edilmiş Maliyet Değeri;İşetmenin edindiği finansal varlıkların ya da yükümlülüğe girdiği finansal borçların ilk muhasebeleştirmede ölçülen tutarına, etkin faiz oranı ile ölçülen tutar ile sabit faiz oranı ile ölçülen tutar arasındaki farkın eklenmesi, finansal varlığın ya da finansal borcun itfa edilmiş maliyet değerini göstermektedir. itfa edilmiş maliyet değerine bazı kaynaklarda iskontolanmış maliyet değeri de denilmektedir. Etkin faiz yöntemi; finansal varlık veya borcun itfa edilmiş maliyetlerinin hesaplanması ve ilgili faiz gelir veya giderlerinin ilişkili oldugu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi süresince yapılacak gelecekteki tahmini nakit ödeme ve tahsilatlarını, tam olarak ilgili finansal varlık veya borcun net defter değerine indirgeyen orandır.

FİNANSAL ARAÇLAR -DEĞERLEME- İtfa Edilmiş Maliyet Değeri . İLK MUHASEBELEŞTİRMEDE ÖLÇÜLEN TUTAR + ETKİN FAİZ ORANI İLE İSKONTO EDİLEN TUTAR – SABİT FAİZ TUTARI = İTFA EDİLMİŞ MALİYET DEĞERİ

FİNANSAL ARAÇLAR -DEĞERLEME- İtfa Edilmiş Maliyet Değeri -ÖRNEK- ZND şirketi; KLM şirketinin ihraç ettiği, nominal değeri 100.000 TL olan cari faiz oranı % 6 ve yıllık kupon faizi ödemesi 6.000 TL olan (yıl sonu faiz ödemeli) 5 yıllık bir tahvili 1 Ocak 2001 tarihinde 93.400 TL’ye (100 TL komisyon dahil) satın almıştır. ZND şirketi, satın aldığı bu tahvili VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK YATIRIMLAR (Finansal Araç) olarak sınıflandırmıştır. (100.000 TL -93.400 TL = 6.600 TL İskonto Tutarı) 1 Ocak 2001 tarihindeki kayıt şu şekildedir; 1 113 VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK YATIRIMLAR 93.400 100 KASA Volkan DEMİR

TAHVİLİN NOMİNAL DEĞERİ 100.000 TL 2001 2002 2003 2004 2005 TAHVİLİN NOMİNAL DEĞERİ 100.000 TL Volkan DEMİR

FİNANSAL ARAÇLAR -DEĞERLEME- İtfa Edilmiş Maliyet Değeri -ÖRNEK- Etkin Faiz Oranı % 7,64 Yıllar (A) İLK MUHASEBELEŞTİRME DEĞERİ (B) YILLIK KUPON FAİZİ ÖDEMESİ (% 6) (C) Raporlanacak Faizi Geliri (A x % 7,64) (D) İskonto Edilen Tutarın İtfası (C – B) (E) Dönem Sonunda İtfa Edilmiş Maliyet Değeri (A + D) 2001 93.400 TL 6.000 TL 7.133 TL 1.133 TL 94.533 TL 2002 7.220 TL 1.220 TL 95.753 TL 2003 7.313 TL 1.313 TL 97.066 TL 2004 7.413 TL 1.413 TL 98.479 TL 2005 106.000 TL 130.000 TL 7.521 TL 1.521 TL 6.600 TL 0 TL

2 3 4 5 6 100 KASA 113 VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK YATIRIMLAR 1 100 KASA 113 VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK YATIRIMLAR 642 FAİZ GELİRLERİ 6.000 TL 1.133 TL 7.133 TL 3 1.220 TL 7.220 TL 4 1.313 TL 7.313 TL 5 1.413 TL 7.413 TL 6 113 VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK YATIRIMLAR 106.000 TL 98.479 TL 7.521 TL

3. Gerçeğe Uygun Değer Karşılıklı pazarlık ortamında, bilgili ve istekli gruplar arasında bir varlığın el değiştirmesi yada bir borcun ödenmesi durumunda ortaya çıkması gereken tutardır. Gerçeğe uygun değerin hesaplanmasında aşağıdaki unsurlar gösterge olarak kullanılabilir: • Aktif Bir Piyasa; borsadan, satıcıdan, simsardan, sanayi grubundan, fiyatlama hizmeti yapan veya düzenleyici bir kuruluştan elde edilmesinin mümkün olması • Son dönemlerde gerçekleştirilen piyasa işlemleri • Büyük ölçüde aynı olan başka bir finansal araca ilişkin gerçeğe uygun değerin referans olarak alınması • İskonto edilmiş nakit akışı analizleri • Opsiyon fiyatlama modellerini

Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar GERÇEĞE UYGUN DEĞER -ÖRNEK- ARAÇLAR Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar GERÇEĞE UYGUN DEĞER -ÖRNEK- ABC işletmesi 20 Mart 2010 tarihinde adedi 50 TL olan ZND şirketi hisselerinden 1.000 adedini 50.000 TL nakit ödeyerek satın almıştır. ABC işletmesi bu hisse senetlerini gerçeğe uygun değer farkı kar/zarara yansıtılacak finansal varlıklar olarak kaydetmiştir. 20 Mart 2010 1 110 Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/Zarara Yansıtılacak Finansal Varlıklar 110.00 Hisse Senetleri 50.000 50TL x 1.000 adet 100 KASA

Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar GERÇEĞE UYGUN DEĞER -ÖRNEK- ARAÇLAR Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar GERÇEĞE UYGUN DEĞER -ÖRNEK- 31 Mart 2010 tarihinde ZND şirketi hisselerinin değeri 64 TL olmuştur. 2______________31 Mart 2010__________________ 110 Gerçeğe Uygun Değer Farkı 14.000 TL Kar/Zarara Yansıtılacak Finansal Varlıklar 110.00 Hisse Senetleri 649 DİĞER OLAĞAN GELİR VE KARLAR 14.000 TL 649.00 Gerçeğe Uygun Değer Karları -14 TL x 1.000 adet = 14.000 TL- ___________________________________________

Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar -ÖRNEK- ARAÇLAR Alım Satım Amaçlı Finansal Varlıklar -ÖRNEK- 1 Nisan 2010 tarihinde ABC şirketi ZND şirketi hisselerinin tamamını 64.000 TL’ye satmıştır. 3______________31 Mart 2007__________________ 100 KASA 64.000 TL 110 Gerçeğe Uygun Değer Farkı 64.000 TL Kar/Zarara Yansıtılacak Finansal Varlıklar 110.00 Hisse Senetleri 64 TL x 1.000 adet = 64.000 TL- ____________________________________________

_____________25 Aralık 2008__________________ İşletme borsada işlem gören bir anonim şirketin nominal değeri 1TL olan hisselerinden 1.000 adedini 1.5 TL ‘den 25 Aralık 2008 tarihinde satın almıştır . Aracı kurum 25 TL komisyon almıştır . Hisse senedleri alış bedeli ve komisyon gideri banka aracılığıyla ödenmiştir. 31.12 .2008 tarihinde bu hisse senetleri gerçeğe uygun değer i 1.7 TL’dir . Satış halinde ortaya çıacak işlem maliyeti ise 30 TL’dir a)Alış işlemi _____________25 Aralık 2008__________________ 110 HİSSE SENETLERİ 1.500 TL Alış bedeli 653 KOMİSYON GİDERİ 25 102 BANKALAR 1.525 ___________________________________________

b) dönem sonu değerleme ______________31 Aralık 2008__________________ 110 HİSSE SENETLERİ 200 649 DİĞER OLAĞAN GELİR VE KARLAR 200 Borsa değerindeki artış __________________________________________

Bu hisse senetleri izleyen dönemde 2 TL’den satılması durumunda aşağıdaki kayıt yapılı ______________2009________________________________ 102 BANKALAR 2.000 110 HİSSE SENETLERİ 1.700 Alış bedeli 1.500 Borsa değer artışları 200 645 FİNANSAL VARLIKLARIN SATIŞ KARLARI 300 ___________________________________________________________________

______________31.12.2008__________________ Eğer bu hisse senetlerinin 31.12.2008 tarihinde gerçeğe uygun değeri 1.3 TL olursa,bu durumda zarar ortaya çıkar. ______________31.12.2008__________________ 659 DİĞER OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR 200 Borsa değer azalışı 100 HİSSE SENETLERİ 200 Borsa değer azalışı _______________________________________

Hisse senetlerinin birimi 2 TL’den satılması halinde ______________2009__________________ 102 BANKALAR HESABI 2.000 110 HİSSE SENETLERİ 1.300 645 FİNANSAL VARLIKLAR SATIŞ KARLARI 700 _______________________________________

FİNANSAL ARAÇLARIN SINIFLANDIRILMASI Finansal Varlıklar Finansal varlıklar 4 (dört) sınıfa ayrılabilir ve bu sınıflandırmaya göre değerlenir ve muhasebeleştirilir. • Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar (Zarar)’a Yansıtılan Finansal Varlıklar: Alım satım amaçlı elde tutulan finansal varlıklar ile ilk muhasebeleştirme sırasında, işletme tarafından, gerçeğe uygun değeri kar veya zarara yansıtılan varlıklar olarak sınıflandırılan varlıklardır.Borsada işlem gören finansal varlıklar ve aktif piyasası olan finansal varlıklar bunun en temel örneğidir.

• Vadeye Kadar Elde Tutulacak Yatırımlar : İşletmenin vadeye kadar elde tutma niyet ve imkanının bulunduğu, sabit veya belirlenebilir nitelikte ödemeler içeren ve sabit bir vadesi bulunan finansal varlıklardır. .Kredi ve Alacaklar : işletmenin sabit ya da belirlenebilir nitelikte ödemelere sahip olan ve aktif bir piyasada işlem görmeyen alacaklarından oluşur. Alıcılar, Alacak Senetleri gibi hesaplar bu sınıftaki finansal araçların en temel örnekleridir.

Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar : Yukarıdaki üç sınıflandırmaya da girmeyen finansal varlıklar ile işletmenin alım-satım amaçlı elde tutmadığı finansal varlıklar Satılmaya Hazır Finansal varlıklar olarak sınıflandırabilir.

FİNANSAL VARLIKLAR -SINIFLANDIRMA- ARAÇLAR FİNANSAL VARLIKLAR -SINIFLANDIRMA- UFRS BİLANÇOSU BİLANÇO Aktif Pasif Aktif Pasif Kasa Bankalar Alınan Çekler Alıcılar Alacak Senetleri Menkul Kıymetler Kredi Alacakları (Bankalar için) GUD FARKI K/Z VADEYE KADAR ELDE TUTULAN KREDİ VE ALACAKLAR SATILMAYA HAZIR

FİNANSAL BORÇLAR -SINIFLANDIRMA- ARAÇLAR FİNANSAL BORÇLAR -SINIFLANDIRMA- UFRS BİLANÇOSU BİLANÇO Aktif Pasif Aktif Pasif Mali Borçlar Ticari Borçlar Çıkarılan Menkul Kıymetler Mevduatlar (Bankalar İçin) GUD FARKI K/Z VADEYE KADAR ELDE TUTULAN

TÜREV FİNANSAL ARAÇLAR -SINIFLANDIRMA- Aktif Pasif FİNANSAL VARLIKLAR FİNANSAL BORÇLAR GUD FARKI K/Z’a Yansıtılan Finansal Varlıklar (Alım Satım Amaçlı) GUD FARKI K/Z’a Yansıtılan Finansal Varlıklar (Alım Satım Amaçlı) TÜREV FİNANSAL ARAÇLAR Vadeli İşlem Sözleşmeleri (Forward Contracts) Seçimlik Hak Sağlayan Sözleşmeler (Options Contracts) Organize Vadeli İşlem Sözleşmeleri (Futures Contracts) Vadeli Takas Sözleşmeleri (Swap Contracts) Vadeli İşleme Konu Ticari Mal Sözleşmeleri (Commodity Contracts)

Sonuç; Finansal varlık ve yükümlülüklerin muhasebeleştirilmesinde Türkiye Muhasebe Standartları(TMS) ve Vergi Usul Kanunu (VUK) açısından farklar bulunmaktadır. TMS temel bir yaklaşım olarak tahakkuk eden faiz gider ve gelirlerini etkin(efektif) faizi esas alarak itfa edilmiş maliyet üzerinden dönemlere dağıtmaktadır. Vergi Usul Kanunu(VUK)’ndaki uygulama ise tahakkuk eden faizin dönemlere eşit olarak dağıtılması biçimindedir

Edinilen tahviller açısından TMS, tahvillerin ilk ölçümlemelerinde edinme maliyetlerinin gerçeğe uygun değerini esas almaktadır. Vadeye kadar elde tutulacak yatırımların edinilmesine ilişkin giderlerin maliyete eklenmesi gerekmektedir.Bu varlıklar sonraki ölçümlemelerde itfa edilmiş maliyet bedelleriyle ölçülürler. Vadeye kadar elde tutulacak varlıkların sonraki ölçümlerinde faiz gelirleri gelir tablosunda raporlanır. Değer artışları raporlanmaz. VUK ise edinilen tahvillerin ilk muhasebeleştirmede borsada işlem görmeyen tahvillerin alıs bedeli ile işlemiş faizin toplamı üzerinden, işlem görenlerin ise borsa rayiciyle değerleneceğini belirtmiştir.

Tahvillerin sonraki ölçümlemelerinde ise VUK, borsa rayicinin uygulanamadığı hallerde, menkul kıymetin alış bedeline vadesinde elde edilecek gelirin değerleme gününe kadar geçen süreye isabet eden kısmının eklenerek değerleneceğini, borsada işlem görenlerin ise borsa değeri üzerinden değerleneceğini belirtmektedir.

kaynakça Galatasaray Üniversitesi İşetme Fakültesi Muhasebe-Finansman Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Volkan Demir .http://ufrsturk.wordpress.com/2013/04/20/tms-32-finansal-araclar-sunum-onemli-kavramlar/ Finansal Araçlar: Sunuma İlişkin Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 32) Hakkında Tebliğ .LİTAŞ, C. 2011 «UFRS uygulamaları, Hipotez yayınları TMS 39 Çerçevesinde Bir Finansal Araç Olarak Tahviller Fahri AYÇÇEK*(Muhasebe Ve Finansman Dergisi)