Slide 1 Avrupa Birliği Tek Hizmetler Piyasası için Mesleki Niteliklerin Tanınması Henri Olivier FEE Genel Sekreteri FEE (Fédération des Experts Comptables Européens – Avrupa Muhasebeciler Federasyonu) AVRUPA’YA GİDEN YOL – MUHASEBE RAPORLAMA VE KURUMSAL GÜÇLENDİRME PROGRAMI

Slide 2 Avrupa Birliği Tek Hizmetler Piyasası için Mesleki Niteliklerin Tanınması GÜNDEM 1.Geçmiş:  Avrupa Birliği Tek Hizmetler Piyasası  Meslek Uzmanlarının Serbest Dolaşımı 2.Teknik Hususlar:  Kuruluş  Hizmetlerin Sağlanması  Sınırlayıcı Ticaret Uygulamaları

Slide 3 1. Geçmiş  Avrupa anlaşmaları üç temel serbestlik tanımaktadır:  Malların serbest dolaşımı,  Sermayenin serbest dolaşımı,  İnsanların serbest dolaşımı.  Buradaki amaçlardan birisi, mallar, hizmetler ve finans için tek bir piyasanın oluşturulmasıdır.  Eğer gerçekte malların serbest dolaşımı yoksa, bu demektir ki hizmetler ve sermaye piyasaları için hala kat edilmesi gereken bir mesafe vardır.

Slide 4 1. Geçmiş  Lizbon’da Mart 2000’de gerçekleştirilen zirvede AB Devlet ve Hükümet Başkanları 2010 yılına kadar AB’yi dünyadaki en rekabetçi ve bilgiye dayalı ekonomisi haline getirme hedefi üzerinde anlaşmışlardır (Lizbon Stratejisi)  Bu amaca ulaşmak için, özellikle hizmet alanında Tek Piyasa oluşumunun tamamlanması ve mesleklerin ve finansal hizmetlerin düzenlenmesi hala önemli bir görev olarak bulunmaktadır.

Slide 5 1. Geçmiş  Meslek uzmanlarının serbest dolaşımı ve mesleki hizmetlerin serbest olarak sunulması, göçmenlerin niteliklerinin eşdeğerliliği sorununu ortaya çıkarmaktadır.  Bunun sebebi, bir mesleğe giriş ile ilgili gerekliliklerin hizmetlerin kalitesini sağlayarak tüketicileri koruduğunun varsayılmasıdır.  AB’de hizmet ticaretinin önündeki diğer engellerin kaldırılması (fiyat sınırlamaları, reklam, sigorta, vs.) sorununun da ele alınması gerekmektedir.

Slide 6 1. Geçmiş  AB anlaşmaları aşağıdaki iki hususta bir ayrıştırma yapmaktadır:  Kuruluş – ister vatandaşı olduğu üye devletteki kuruluşunu taşımak istesin isterse de ikinci bir kuruluşa sahip olmak istesin, meslek uzmanı vatandaşı olduğu üye devlette bir altyapıya sahiptir.  Sınır ötesi hizmet sunumu – hizmetler geçici olarak ve ara sıra sağlanır (hizmetlerin süresi, sıklığı, düzenliliği ve sürekliliğine göre değerlendirilir).

Slide 7 1. Geçmiş  Yıllar boyunca, kuruluş niteliklerin karşılıklı olarak tanınması hakkındaki Direktife göre düzenlenmiştir.  Pek çok meslek, ilgili özel faaliyet alanındaki Direktiflere göre düzenlenmektedir. Muhasebecilerin ve denetçilerin özel bir sektörel Direktifi bulunmamaktadır.  Yasal denetçilerin nitelikleri ile ilgili Sekizinci Direktif (84/285/EEC) eğitim ile ilgili asgari kurallar getirmiştir. Ancak bu Direktifin amacı insanların serbest dolaşımını geliştirmek değildir.  89/48/EEC sayılı Direktif düzenlenmemiş olan tüm meslekler için genel bir sistem getirmektedir. Bu Direktif muhasebeciler ve denetçiler için de geçerlidir.

Slide 8 1. Geçmiş  Yasal denetçilerin nitelikleri ile ilgili Sekizinci Direktif, denetçilerin bir başka Üye devlette tescilinin düzenlenmesi bakımından oldukça yararlı olmuştur. Uygulamada, çoğu AB üye devleti kayıtlı denetçi olmayan muhasebeciler için aynı sistemi uygulamaktadır. (Bakınız – FEE’nin Mesleğe Kabul ile İlgili Çalışması – 2002)  Ancak aşağıdaki hususlarda herhangi bir ayrıntılı düzenleme bulunmamaktadır:  Sınır ötesi hizmet sunumu,  Meslek firmalarının serbest dolaşımı.

Slide 9 1. Geçmiş  Kısa bir süre önce mesleki niteliklerin tanınması ile ilgili olarak mevcut sistemi koordine edip geliştirecek yeni bir Direktif onaylanmıştır.  Yasal denetçilerin nitelikleri hakkındaki Sekizinci Direktif kısa bir süre sonra yenisi ile değiştirilecektir. Bu yeni Direktif tek piyasada denetçilerin serbest dolaşımı da dahil olmak üzere, bu faaliyetin tüm yönlerini geniş bir şekilde kapsayacaktır.

Slide Geçmiş  Avrupa Komisyonu, hizmet ticaretindeki engellerin kaldırılması amacıyla dahili piyasada hizmetler ile ilgili bir Direktif önerisi sunmuştur. Bu Direktif en azından muhasebe faaliyetlerinin bazı yönlerini kapsamaktadır.  Avrupa Komisyonu rekabet politikası kapsamında, meslek kuruluşları tarafından sınırlayıcı uygulamalar konulmasını düşünmektedir ve bu konuda bir bildiri yayınlamıştır.

Slide Teknik Hususlar  Mesleki niteliklerin tanınması : temel kuruluş ilkeleri 1.Bir Üye Devlet, kendi sınırları içerisinde muhasebeciler için aranan nitelikleri belirleyebilir. 2.Bir Üye Devlet, bir başka üye devlette sağlanan niteliklerin eşdeğerliğini kabul eder, ancak ciddi farklılıklar bulunması halinde, telafi edici önlemleri uygulamaya koyabilir.

Slide Teknik Hususlar  Bu telafi edici önlemler arasında şunlar bulunabilir:  Başvuru sahibinin çalışacağı üye devletteki düzenlenmiş meslek kurallarına uygun olarak faaliyet gösterip gösteremeyeceğinin tespit edilmesine yönelik bir yeterlilik testi; başvuru sahibinin kendi ülkesindeki mesleki koşulları yerine getirerek faaliyet gösteren bir meslek mensubu olduğu dikkate alınmalıdır.  Yeni faaliyet gösterilecek üye devlette belirli nitelikleri haiz bir meslek uzmanı gözetiminde yürütülecek bir adaptasyon süreci; bu süreç en fazla 3 yıl olmalıdır ve muhtemelen uygulamaya yönelik eğitim ve değerlendirmeyi de içerebilir.

Slide Teknik Hususlar  Muhasebe mesleğinin veya başka ilgili faaliyetlerin düzenlemeye tabi olduğu çoğu AB Üye Devleti, daha sade ve kolay bir sistem olan yeterlilik testi sistemini uygulamıştır.  Farklılıkların çoğu kanunlardan ve yönetmeliklerden kaynaklanmaktadır (şirketler hukuku – vergi mevzuatı – iflas mevzuatı, vs).  Muhasebecilerin üye devletlerde gösterdikleri faaliyetlerin kapsamındaki farklılıklardan dolayı güçlüklerle karşılaşılabilir.

Slide Teknik Hususlar Mesleki Niteliklerin Tanınması : Hizmet Sunumunun Temel Esasları  Yeni faaliyet gösterilecek üye devlette aranan niteliklere sahip olunduğuna yönelik kanıt bulunmalıdır.  Hizmet sağlayıcıların aranan niteliklere sahip olup olmadıkları daha sonra ele alınabilir; aranan niteliklere sahip olmadığı değerlendirilen meslek uzmanının söz konusu üye devlette hizmet sağlaması engellenebilir.  Muhasebe hizmetlerinin sınır ötesi olarak sunumu tamamen deregüle edilmiş değildir. İlk faaliyet gösterilen üye devlet ile yeni faaliyet gösterilecek üye devlet hizmet kalitesinin sağlanması bakımından işbirliği yapmalıdır.

Slide Teknik Hususlar  Orijin ülke unvanının kullanılması  Yetkili mercilerin önceden bilgilendirilmesi veya proforma tescil (opsiyonel)  Meslek tanımı, unvanların kullanılması ve mesleğin kötüye kullanılması konularında, ilk faaliyet gösterilen ülke kurallarının uygulanması  Yeni faaliyet gösterilen ülkede daha sonra yapılacak kontrol

Slide Teknik Hususlar Önerilen Hizmetler Direktifinin amacı, hizmetlerin önündeki engellerin ve sınırlayıcı uygulamaların kaldırılmasıdır. Temel esaslar şunlardır:  Yetkilendirme prosedürünün sınırlanması.  Uyruğa dayalı koşulların veya muhasebecilerin bir başka Üye Devlette kuruluşunun bulunmasının engellenmesinin yasaklanması.  Bazı sınırlayıcı uygulamalar, tek piyasa hedefi ile uyumu bakımından değerlendirilmelidir.

Slide Teknik Hususlar  Değerlendirilecek koşullar  Belirli bir yasal statü;  Muhasebe firmalarının asgari sermayesi;  Kuruluş sayısı üzerindeki sınırlama;  Asgari veya azami tarife;  Hizmetleri ortak olarak sağlama yükümlülüğü;  Ticari iletişim kuralları;  Mesleki sigorta ve teminatlar;  Çok disiplinli faaliyetler;  vs.

Slide 18 Sonuçlar  Avrupa Birliği’nin, meslek mensuplarının Topluluk içerisinde serbest dolaşımının sağlanmasını da içeren hedefleri, muhasebe hizmetleri içinde tam olarak geçerlidir.  Sınırlamaların kabul edilebilir olması için, kamu çıkarına dayalı olmaları ve/veya tüketicilerin korunmasına yönelik olması gerekir.  Eğitim ile ilgili gereklilikler konusundaki ciddi farklılıklar bir sorun olarak ortaya çıkabilir; ancak telafi edici önlemler orantılı olmalıdır.