Marmara 1991 yılında Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nde açılan Klinik Farmasi Yüksek Lisans Programı ile ülkemizde de klinik eczacılık eğitimine bir adım atılmış oldu. 1995 yılında aynı fakültenin 4.sınıf programına alınan klinik eczacılık dersi 1998-99 öğretim yılından itibaren uygulamalı olarak verilmeye başlanmıştır. 1996 yılında Klinik Eczacılık Bilim Dalı’nın kurulmasını takiben bu alanda görev alacak öğretim elemanlarının yetiştirilmesi amacıyla doktora programı da açılmıştır. Ankara Üniversitesi’ndeki Klinik Eczacılık Yüksek Lisans Programı ve Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi 4.sınıf programında yer alan klinik eczacılık dersi, konunun ülkemizde de yayılmaya başladığının bir göstergesidir. 1991 de başladı. Ankara arkasından geldi.

Antimikrobiyal ilaç kullanımını optimize etme Antimikrobiyal stewardship Antimikrobiyal direnç kontrol gelişimi Morbidite, mortalite ve uygunsuz antibiyotik kullanım maliyetlerini azaltma.

Ekonomik analiz, alternatif tercihlerin hem maliyetler hemde çıktılar açısından kıyaslamalı analizidir. Tamekonomik analizler dört ana gruptan oluşmaktadır: • Maliyet minimizasyonu (cost-minimization), • Maliyet etkililik (cost-effectiveness), • Maliyet faydalanım/yarar (cost-utility), • Maliyet kar /kazanç (cost-benefit) analizleri.

• Klinik çalışmaların kalitesinin tespiti ve sonuçlarının maliyet etkililik hesaplarında kullanılması, • İlaçların maliyetlerini değerlendirme aşamaları, • Aynı konuda yapılan çalışmaların değerlendirilmesi, • İlaçların yaşam kalitesine etkisi ve bunun maliyet etkililik çalışmalarında kullanılması, • İlaçların fiyatlandırılması, Eşdeğerlik, yakın eşdeğerlik kavramı

Antibiyotik tüketimini ölçüm metotları Dünya Sağlık Örgütü’nün geliştirdiği ve belirli aralıklarla güncelleştirdiği yaklaşımdır. Anatomical Therapeutical Chemical (ATC) Classification /DDD sistemi de denilen bir hesaplama metodu kullanılmaktadır (www.whocc.no/atcddd). Tanımlanmı günlük doz= Defined Daily Doses (DDDs) DDD hesaplanırken her antibiyotik için ortalama devam dozu (ana endikasyon, 70 kg erikin) hazırlanmıştır ve aktif maddeyi gram (veya I.U.) olarak almak gerekmektedir. DDD miktarı = Kutu sayısı x Kutudaki tablet sayısı x Gram olarak tablet ağırlığı / Antibiyotiğin gram olarak DDD değeri. Bu hesaplama metodunda; hastanede yatan hastalar için günlük doz (DDD) toplamının 100-hasta-güne oranlanması şeklindedir. Bu şekilde elde edilen değere ‘antibiyotik tüketim indeksi (AT)’ adı verilmektedir.

DDD metodunun avantajları Antibiyotik kullanım yoğunluğunun hesaplanması fiyat ve kutu büyüklüğünden bağımsızdır ve her antibiyotik için günlük kullanılan doz aynı DDD’yi ifade etmektedir. Örnek olarak; 0.24 g gentamisin 4 g sefotaksim 14 g piperasilin aynı DDD değerine sahiptir. Ülkeler/hastaneler/klinikler aynı yöntemle kullandıkları antibiyotik yoğunluğunu hesaplayabilirler. Antibiyotik tüketimini ölçüm metotları Dünya Sağlık Örgütü’nün geliştirdiği ve belirli aralıklarla güncelleştirdiği yaklaşımdır. Anatomical Therapeutical Chemical (ATC) Classification /DDD sistemi de denilen bir hesaplama metodu kullanılmaktadır (www.whocc.no/atcddd). Tanımlanmı günlük doz= Defined Daily Doses (DDDs) DDD hesaplanırken her antibiyotik için ortalama devam dozu (ana endikasyon, 70 kg erikin) hazırlanmıştır ve aktif maddeyi gram (veya I.U.) olarak almak gerekmektedir. DDD miktarı = Kutu sayısı x Kutudaki tablet sayısı x Gram olarak tablet ağırlığı / Antibiyotiğin gram olarak DDD değeri. Bu hesaplama metodunda; hastanede yatan hastalar için günlük doz (DDD) toplamının 100-hasta-güne oranlanması şeklindedir. Bu şekilde elde edilen değere ‘antibiyotik tüketim indeksi (AT)’ adı verilmektedir. Hastanelerde Toplumda DDD/ 100 yatak/gün DDD/ 1000 kişi/gün Örnek:” Amoksisilin 4 DDD/1000 kişi-gün demek, o yıl içinde her gün için 1000 kişiden 4’ü 1 g amoksisilin aldı” demektir. Gentamisin 2 DDD/100 yatak-gün: “Hastanedeki her 100 yatak için her gün 2 hasta 240 mg gentamisin aldı” demektir ndeksi [Tanımlanmı günlük doz (TGD)/100 hasta-gün] Tardu/Estonya’da 41, Badajoz/spanya’da 51, Huddinge/ sveç’te 47 ve Rijeka/Hırvatistan’da 39 olarak bulunmutur. Rijeka/Hırvatistan’dan 1990’da aynı hastaneden ikinci çalımadan yedi yıl önce bildirilen deer 85.6 idi. Almanya’da sekiz üniversite hastanesini kapsayan bir pilot çalımada antibiyotik kullanım younluu (DDD/100 hasta-gün olarak) dahili kliniklerde 79.3 DDD/100, cerrahi kliniklerde 60.1 DDD/100 olarak bulunmutur(5). Türkiye’de bu konuda yapılan birkaç küçük boyutlu çalıma mevcuttur. Bunlardan biri Dicle Üniversitesi Hastanesinde 2001-2002 yıllarında yapılmıtır ve bu çalımada antibiyotik tüketim indeksi 90 TGD/100 hasta-gün deerinin üzerinde bulunmutur(4,8).