Farklı Sistemlerde Kentleşme ve Kentleşme Politikası

Kentleşme ve kent planları farklı ekonomik sistemlere göre değişebilir. Kapitalist ve sosyalist ülkelerin kentleşme biçimleri, (keskin olmamakla birlikte) tipik bazı farklılıklara sahiptir.

Kapitalist Ülkelerde Kentleşme K, üretim araçlarının mülkiyetinin bireylerde olduğu ve kar için üretim yapılan sistem. K’de kentlerin iç yapısında belirgin sınıfsal farklılaşmalar vardır. K toplum özellikleri, K kentlerin de ortak özellikleridir. Toprak, kamunun değil, bireyin iyeliğinde/kentin imarında yüksek gelir grubu belirleyici/toprak ve konut, ticaretin konusu/arsa değerlerinin artışı + karşılanır Yoksul ve yardıma iht. Duy. Yön. Devlet devreye girer.

Gelişmiş ülkelerde bu durum başarılı iken GOÜ de sorunludur. “Bağımlı kentleşme” olgusu ve GÜ kentleri ile GOÜ kentleri arası ilişkiler En uygun kent büyüklüğü için arayış ve çözüm ol. Sunma Devletin kente ve kentleşmeye müdahalesi: kent merk. düzenlenmesi, yoksullara konut sağlanması, ırk ayrımının toplumsal barışı bozcu etk. giderme önlemeleri, yoksul kentlilerin eşit okuma, sağlık hakl. sağlanması

Kentlerde belirgin sınıfsal farklılaşmalar vardır. Kapitalist toplumların özellikleri kentler için de geçerlidir. Toprak mülkiyeti bireylere aittir, kamuya değil. Kentlerin imarında ve planlamasında yüksek gelir kümeleri rol oynar. Toprak ve konut ticarete konudur. Arsa spekülasyonları ile fiyat artışları genellikle olumlu bulunur.

Arsa spekülasyonunun dar gelirli ve yoksul aileleri ezmesini önleyici toplumsal yasalar vardır. Kapitalist ve sanayileşmiş ülkelerde düzenli ve sağlıklı kentleşme için çeşitli önlemler alınmıştır ve bunlar taviz verilmeksizin uygulanır. Planların uygulanmasına önem verilir. Bu durum azgelişmiş ülkelerde yüksek gelir grubunun lehine uygulamalarla bozulur.

Gelişmiş kapitalist ve az gelişmiş kapitalist ülkelerde büyüklük olarak birbirine yakın kentler olsa bile bunların gelişmişlik durumu birbirinden farklıdır. AGÜ kentleşme, “asalak kentler(bağımlı kentleşme)” esasına dayanır. BK, GÜ’nün AGÜ üzerinde sömürücü ticaret kapitalizmine dayalı üstünlük kurmasına paralel olarak, bu ülkelerde büyük iş ve ticaret kentlerinin kurulmasına olan ihtiyaç nedeniyle ortaya çıkmış kentlerdir. Özellikle Latin Amerika’daki kentler, bazı Afrika kentleri, Güneydoğu Asya’daki kentler örneklerdir.

En uygun kent büyüklüğü arayışları yaygındır. KÜ planlama daha çok kentleşmenin sonuçlarına yöneliktir. En uygun kent büyüklüğü arayışları yaygındır. Kentlerin genellikle çok büyümesi olumlu karşılanır. Kapitalist sistemin doğasından kaynaklanan sorunlar, mekanda toplumsal adaletin sağlanması yöntemleriyle giderilmeye çalışılır. Devlet, toplumsal yaşama karışarak,gelir dağılımını düzeltmeye çalışır. Devletin kente karışması daha çok kent merkezlerinin düzenlenmesi, yoksul kesimlere konut sağlanması, ırk ve etnik yapı ayrımı gibi toplumsal huzuru bozucu etkilerin giderilmesi yöntemleri arama, dar gelişlilere eğitim, iş, sağlık, konut ve benzeri hakları sağlama gibi olanaklar yaratmak biçiminde kendini gösterir.

Türkiye

Yunanistan

ABD (New York)

Londra

Sosyalist Ülkelerde Kentleşme Tam bir uygulama birliği yok Üretim araçları ve kent toprakları özel mülkiyet konusu değil Bu nedenle daha yönlendirilebilir bir kentleşme mümkün Semtler arası açık ve keskin bir farklılaşma yok İnsanların en temel kent hizmetleri belli düzeyde karşılanır Toplumsal yapının türdeşliği Gecekondu ve işsizler ordusunun olmayışı Sınıfsız toplum yapısı

Kentleşme, tarihsel gelişmenin ürünü olarak görülür. Feodalite, yoğun nüfuslu kentler, kapitalizm, teknolojik nitelikli kentsel gelişme eleştirilir. Sosyalist toplum özellikleri: kamusal mülkiyet, refahın eşit dağılımı. Sosyalizmde hızlı sanayileşme ve kentleşmenin hızlanması esası Stalin dönemi: sosyalist kent düşüncesi Doğu blokunda sosyalist kent uygulama yöntemlerini arayış

Konut ve kentsel hizmetlerin belirli bir düzeyde karşılanmış olması, toplumsal yapının türdeşliği, gecekondu ve burada yaşayan yoksul kesimlerin olmayışı.

Moskova

Ukrayna

Macaristan (Budapeşte)

Vietnam

Küba