Edebiyatımızdaki İlkler Şemseddin Sami (Fraşeri), (1 Haziran 1850 Frashër (Arnavutluk) - 5 Haziran 1904 İstanbul), Arnavut asıllı Türk yazar, ansiklopedist ve sözlükçü. *Türk harfleriyle yazılan ilk Türkçe roman olan Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat'ın (1872), *ilk Türkçe ansiklopedi olan Kamus-ül Alam'ın (1889-1898) *Modern anlamdaki ilk geniş kapsamlı Türkçe sözlük olan Kamus-ı Türki'nin (1901) yazarıdır. Şemseddin Sami Bey ve eşi
Namık Kemal (21 Aralık 1840, Tekirdağ - 2 Aralık 1888, Sakız Adası), Türk Milliyetçiliğinin öncülerinden, Jön Türklerden, ünlü yazar ve şairdir. *Özellikle "İntibah" isimli romanı *"Vatan, Yahut Silistre" isimli tiyatro oyunu ile tanınır. *İlk tarihi roman “Cezmi” Asıl adı Mehmed Kemal'dir. Namık adını ona şair Eşref Paşa vermiştir. Mehmet "Namık" Kemal
Nabizade Nazım Doğumu: 1862 (?) İstanbul Ölümü: 6 Ağustos 1893 İstanbul Mesleği: Yazar Milliyeti: Türk/Osmanlı Dönem: Tanzimat Tür: Düz yazı İlk eseri: Yadigârlarım, 1886 *ilk Türk romanlarından olan “Karabibik” 'in de yazarıdır.
Recaizade Mahmut Ekrem d: 1 Mart 1847, İstanbul - ö. 31 Ocak 1914), Türk şair ve yazar. *İlk realist roman olan “Araba Sevdası” ‘nında yazarıdır. *1870'te ilk oyunu Afife Anjelik, *1871'de ilk şiir kitabı Nağme-i Seher yayınlandı
Mehmet Rauf d: 12 Ağustos 1875 - ö: 23 Aralık 1931) Türk edebiyatçı. *İlk psikolojik roman olan “Eylül” ‘ün yazarıdır. *İlk defa 1900-1901 yılları arasında “Servet-i Fünun” dergisinde tefrika edilen Eylül'ün kitap halinde ilk baskısı 1901 yılında yapılmıştır.
Samipaşazade Sezai d: 1860 İstanbul - ö. 26 Nisan 1936 İstanbul) Türk realist öykücü, romancı. ESERLERİ ROMAN: *Sergüzeşt (1889) ÖYKÜ: *Küçük Şeyler (1892) OYUN: *Şir (arslan, 1879) SOHBET-ELEŞTİRİ-ANI: *Rumuzu’l- Edeb (1900) *İclal (1923)
Şinasi (1826-1871) şair,yazar,ilk Türk gazetecisi. “Tercüme-i Manzume” (1859). “Şair Evlenmesi” (Bir perdelik komedi,1860). *İlk makale “Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi”. *İlk fabl. *İlk noktalama işaretleri. *İlk atasözleri kitabı :Şinasi / Durub-i Emsal-ı Osmaniye
İlk Gazeteler * İlk resmî gazete “Takvim-i Vakayi” (1837) * İlk yarı resmî gazete “Ceride-i Havadis” : Churchill (1840) * İlk özel gazete “Tercüman-ı Ahval” (1860) * “Tasvir-i Efkâr” (1862)
*İlk yerli roman :Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat *Batılı tekniğine uygun kusursuz ilk roman :Halit Ziya Uşaklıgil/ Aşk-ı memnu *İlk çeviri roman :Yusuf Kamil Paşa/ Fenelon’dan Telemak /1859 *İlk pastoral şir:A.Hamit Tarhan / Sahra *Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan :A.Hamit / Eşber veya Sardanapal *Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri:A.Hamit / Nesteren *İlk bibliyografya: Keşfü’z Zünun / Katip Çelebi *İlk hatıra kitabı: Babürşah / Babürname *İlk hamse yazarı: Ali Şir Nevai
Türkçe yazılan ilk kitap : Kutadgu Bilig *İlk hikaye kitabı :A.Mithat / Letaif-i Rivayet *İlk tezkire :Ali Şir Nevai / Mecalisün Nefais *İlk antolojisi: Ziya paşa / Harabat *İlk mizah dergisi:Diyojen / Teodor Kasap *İlk fıkra yazarı : Ahmet Rasim *İlk siyasetname : Kutadgu Bilig *İlk mensur şiir örneklerini veren : Halit Ziya
*Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan : Mehmet Emin Yurdakul *Dünya edebiyatındaki ilk modern roman : Cervantes / Don Kişot *İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk: Fecr-i Ati *Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser : KUTADGU BİLİG *İlk seyahatname : MİR’ATÜL MEMALİK / SEYDİ ALİ REİS *İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi *Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü *Dünya edebiyatındaki ilk hikayeci ve eseri: Boccaio Decamkeron www.edebiyatogretmeni.net