ENGELLİ ÇOCUKLARA SAĞLIK HİZMETİ SUNUMU T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu ENGELLİ ÇOCUKLARA SAĞLIK HİZMETİ SUNUMU ÇOCUKLAR VE GENÇLER İÇİN ÖZEL GEREKSİNİM RAPORU (ÇÖZGER) YENİ

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu ULUSLARARASI MEVZUAT

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu ÖZEL GEREKSİNİMİ OLAN ÇOCUKLARIN HAKLARI Devlet, durumları sebebiyle özel eğitime ihtiyacı olanları topluma yararlı kılacak tedbirleri alır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 1982 Özel eğitime erken başlamak esastır. Özel eğitim gerektiren bireyler için bireyselleştirilmiş eğitim planı geliştirilmesi ve eğitim programlarının bireyselleştirilerek uygulanması esastır. Ailelerin, özel eğitim sürecinin her boyutuna aktif katılmalarının sağlanması esastır. Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname-No: 573/1997

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Özürlülük Ölçütü,Sınıflandırılması Ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik 18 Mart 1998 - Sayı: 23290 On altı yıldır ana yapısı değişmeden yürürlükte kalmıştır 2006, 2010, 2012, 2013 yıllarında temelinde değişiklikler yapılmaksızın yayınlanmıştır

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Özürlülük Ölçütü,Sınıflandırılması Ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik Toplumumuzun en az onda birini oluşturan özel gereksinimleri olan (engelleri olan) erişkin, ergen ve çocukların hak ve hizmetlere ulaşımında “pasaport” niteliği taşımakta Ülkemizde engelli sağlık kurulu raporu veren ; Hastane sayısı 390 Hakem hastane sayısının 38’e çıkarılması

Teknik işleyiş düzenlemeleri Teknik içerik düzenlemeleri Bilgilendirme T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Özürlülük Ölçütü,Sınıflandırılması Ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik Mekan düzenlemeleri Teknik işleyiş düzenlemeleri Teknik içerik düzenlemeleri Bilgilendirme Kurumlar arası işbirliği

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Ülkemizde 1 – 18 yaş arası 132.420 çocuk, engelli sağlık kurulu raporu aldı. Engel Durumu Kişi Sayısı Dil ve Konuşma 5.876 Görme 4.941 İşitme 5.757 Ortopedi 9.874 Ruhsal ve Duyusal 11.484 Sınıflanamayan 45 Süreğen Hastalıklar 31.720 Zihinsel 62.723

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu GÜNCEL BİLİMSEL İLKELERE UYGUN YENİ YÖNETMELİK: ÇÖZGER YENİ MODEL İÇİN YASAL DÜZENLEMELERİ UYGULAMALARI İNCELENEN ÜLKELER Dünya Sağlık Örgütü Araştırması 32 ülke UNICEF CEECIS Araştırması 23 ülke Bakanlıkların resmi internet siteleri, sosyal sigorta kurumları, sivil toplum örgütleri internet siteleri Güncel bilimsel yazın, canlı kaynaklar Amerika Birleşik Devletleri Avustralya Fransa İngiltere İsrail İtalya Kanada

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu İNCELEME ÖZETİ

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu 2012: BİLİMSEL İNCELEME ASPB, SB, UNICEF istemiyle ÖSKRY ‘nin tıp bilimine, ulusal ve uluslararası hukuka uygunluğu incelenmiştir

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu ÇOCUKLAR VE GENÇLER İÇİN ÖZEL GEREKSİNİM RAPORU HAKKINDA YÖNETMELİK ( ÇÖZGER ) AMAÇ Çocukluk ve gençlik döneminin, gelişim süreci nedeni ile erişkin dönemden farklılık göstermesinden dolayı özel gereksinimleri olan çocukların ve gençlerin gereksinimlerinin erişkinlerden farklı şekilde belgelenerek; Sağlık, Eğitim, Rehabilitasyon, Sosyal, ekonomik haklara ve hizmetlere erişimlerinin sağlanmasıdır.

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu KAPSAM Çocukların-gençlerin özel gereksinimlerine ilişkin sınıflandırma çalışmalarında, Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi ve Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi dayanakları ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından ortak standart bir dil ve çerçeve oluşturmak amacı ile geliştirilen ve bireylerin işlevselliği, etkinlikleri, yaşama katılımı ve bu alanlardaki kısıtlılıklarının tanımlanmasını sağlayan çok kapsamlı uluslararası bir sınıflandırma sistemi olan Dünya Sağlık Örgütü İşlevsellik Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırması Çocuk ve Genç Versiyonu (International Classification of Functioning Disability and Health, Children and Youth Version-ICFCY) esas alınır.

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu   Çocukların-gençlerin özel gereksinimlerine ilişkin kişisel verilerin gizliliğinin korunması esastır. Çocuk-genç ve bakım veren kişi kişisel verilerin gizliliğinin korunması hakkına sahiptir. Bu hak, çocuk-genç ile ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, bunların düzeltilmesini talep etme ve amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenmeyi de kapsar.

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Çocukların-gençlerin özel gereksinimleri ile ilgili her türlü bilginin elde edilmesi, kodlanması, çeşitli disiplinler ve hizmetler açısından verilerin toplanması, kaydedilmesi ve karşılaştırılması, Özel gereksinimlerin karşılanması (örn: tedavisi, rehabilitasyonu, eğitimi) ile ilgili hizmetlerin değerlendirilmesi, planlanması

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu Çocukların-gençlerin özel gereksinimlerini belirleme, sınıflandırma, derecelendirme, belgeleme, uygulama ve diğer süreçlerde sözlü, yazılı, davranış ya da tutum olarak herhangi bir ayrımcılık ya da damgalama olmaması esastır.

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu ÇÖZGER SÜRECİ ÖZETİ-1 Başvuru: Aile ÇÖZGER Bilgi Formu ve çocuğun kimlik belgeleri ile ÇÖZGER vermeye yetkili hastaneye (izlenmekte olduğu veya ilk defa gitmiş olduğu) dilekçe ile başvurur. 2. Poliklinik değerlendirmesi: ÇÖZGER veren hastanede çocuk hekimi çocuğun ÇÖZGER için değerlendirmesi yapılır. Çocuk hekimi gereken tüm tetkik, danışım (ÇÖZGER Danışım/Tanı/Konsültasyon Formu) ve tanı bildiren raporlarını ister. Tetkik, danışım ve raporlar farklı kurumlardan da istenebilir. Çocuk-genç başvuruyu çocuk psikiyatrisi kliniğine/uzmanına yaptı ise, bu uzman kendi alanındaki değerlendirmeyi yapar ÇÖZGER'e kaydeder, diğer alanlarda gereksinimlerin olup olmadığının belirlenmesi için kurumdaki görevli çocuk hekiminden danışım ister.

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu ÇÖZGER SÜRECİ ÖZETİ-2 3. Raporun hazırlanması ÇÖZGER yönetmeliği EK 1 formuna uygun olarak elektronik ortamda( ESBS) doldurulur. ÇÖZGER kurulu Değerlendirmeyi yapan çocuk hekimi/çocuk psikiyatristi ve kurum içinde danışım istenen iki hekim (çocuk uzmanı, çocuk yan dal uzmanı, çocuk psikiyatristi, çocuk cerrahı, çocuk üroloğu, ortopedist, fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanı, göz hastalıkları uzmanı, KBB uzmanı olabilir) tarafından rapor imzalanarak tamamlanır.

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu ÇÖZGER EK-2 İLKELERİ Amaç: Bilimsel ve etik EK-2 geliştirmektir. Özel gereksinimlerin karşılanması ve gerekirse bunun için “pozitif ayrımcılık” esastır. Önleyici yaklaşımlar esastır. Çocukluk dönemi erişkinden farklı olarak genelde sağlıklı bir dönemdir. Kronik hastalıklar, özel gereksinim yaratan durumlar enderdir. Özel gereksinim erken karşılanırsa çocuk sıklıkla olumlu sonuç alınır, ek engeller önlenir, maliyet düşer.

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu YENİ EK-2 İLE GERÇEKLEŞECEKLER Özürlü/Engelli SKR ÇÖZGER % Özür oranı Gereksinim Olmayan alanlar Eklenecek Erişkin hekimi Çocukla ilgili hekim ...BİLİME VE HUKUKA UYGUN YENİ YÖNETMELİK…

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu ÇÖZGER “belirgin olarak artmış” tanımında aranan özellikler Bilimsel kurama uygun Geçerli, güvenilir, standart , objektif Kolay uygulanır, yaygınlaştırılabilir Bireyin hak kaybına yol açmaz Devlete ek mali yük getirmez Tüm yaşları kapsar Aileler tarafından anlaşılır Ailelerin itirazlarına karşı gerekçesi vardır

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu ÖSKR* ‘ DE HALEN BULUNAN ALANLAR Özel gereksinim alanları Hastalıkların hizmet sıklığı Bilişsel gelişim ÖSKR* ile aynı sıklıkta hizmet gereksinimi olacaktır. Cerrahi-yanıklar Çocuk ve genç psikiyatrisi Dermatoloji Dil-konuşma-iletişim gelişimi Endokrin sistemi Enfeksiyon hastalıkları Genitoüriner sistem Hareket gelişimi Hematoloji-onkoloji alanı İşitme Kalıtsal, doğmalık hastalıklar Kalp-dolaşım sistemi Nefroloji alanı Sindirim sistemi Sinir sistemi ÖSKR*’ DE YER ALMAYAN, YENİ EKLENEN YA DA KISTASLARI BELİRGİN DEĞİŞEN ALANLAR Özel gereksinim alanları Hastalıkların hizmet sıklığı Allerji-İmmünoloji alanı 1/100000 Görme 36/10000 Metabolizma alanı 5,1/10000 Romatoloji alanı 1/10000 Solunum sistemi 8,6/10000

T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu ÖSKR ORANLARI ve ÇÖZGER UYUMU

≥%50 özür oranı ve “ağır özürlü” ibaresi “Belirgin olarak artmış” T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu ÖSKR ORANLARI ve ÇÖZGER UYUMU HAKLAR VE HİZMETLER ÖSKR’DE ORAN EK SOSYAL KISTAS ÇÖZGER’DE GEREKSİNİM KİŞİ HAK KAYBI DEVLETE EK MALİYET Bakım ücreti ≥%50 özür oranı ve “ağır özürlü” ibaresi Düşkün olarak değerlendirilmesi Birey sayısına göre kendilerine düşen ortalama aylık geliri bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az olması “Belirgin olarak artmış” Yok Özürlü aylığı %40-%69 özür oranı ve başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede özürlü (özür oranı ≥%70) Kanunen bakmakla yükümlü kimsesi bulunmayan, Sosyal Güvenlik Kurumlarından her ne ad altında olursa olsun bir gelir ya da aylık hakkından yararlanmayan, Her türlü gelirleri toplamının aylık ortalaması, kanunla belirlenen muhtaçlık sınırının altında olan kişiler Ayrıca 18 yaşını tamamlamamış özürlü yakını bulunan ve yukarıdaki koşulları karşılayanlar, bakımın fiilen gerçekleşmesi ve aylık ortalama gelirinin kanunla belirlenen muhtaçlık sınırının altında olması Muhtaç aylığı ≥ %40 özürlü olmak Sosyal güvencesi olamamak, herhangi bir gelir ve aylığı bulunmamak, gelirlerinin muhtaç aylığı miktarını geçmemesi gerekmektedir.

ÖSKR ORANLARI ve ÇÖZGER UYUMU T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu ÖSKR ORANLARI ve ÇÖZGER UYUMU