M. Özgür Bozçağa

 Gıda ürünleri – önemli bir gelir kaynağı  Hedef: ◦ Ticaretin artırılması ◦ İnsan, Hayvan ve Bitki Sağlığının sağlanması  Sınırlardan geçişin engellenmesi için tedbirler ◦ Sağlık (Sanitary) – İnsan ve Hayvan ◦ Bitki Sağlığı (Phytosanitary)

 Tarifeler 70 ve 80lerde  Tarife dışı engeller  Uruguay Turu – 1995 ◦ SBS Anlaşması ◦ Tarım Anlaşması ◦ TBT Anlaşması ◦ Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması  SBS Anlaşmasında amaç ◦ Meşru sağlık koruma haklarını sağlamak ◦ SBS tedbirlerinin gereksiz ve keyfi olmasını engellemek

 İnsan ve Hayvan sağlığının korunması: ◦ Gıda ve yemlerde  Katkılar  Toksinler  Zararlılar, haşereler ve mikroorganizmalar  İnsan sağlığının korunması ◦ Hayvanlarından gelecek hastalıklara karşı – Kuş gribi  Hayvan ve bitki sağlığının korunması ◦ Zararlılar, haşereler ve mikroorganizmalar  Tüm ülkenin sağlığının korunması

 Bilimsel Doğrulama ve Risk Değerlendirmesi  Uyumlaştırma  Bölgeselleştirme  Geçici Tedbirler  Şeffaflık  SBS Komitesi  Özel Ticaret Konuları (Specific Trade Concerns – STC)  Gelişmekte Olan Ülkeler

 Anlaşmazlık Çözümü  Davalar ◦ Hormon Davası ◦ GDO Davası ◦ Türkiye - Ekvador Muz Davası

 SBS Sağlığın korunması tedbirleri ◦ Sınırlı ◦ Bilimsel doğrulama zorunluluğu ◦ Panel’e giden konular  TTE SBS tedbirleri ile ilgili teknik gereklilikler ◦ Paketleme şekilleri, boyutları ◦ İçerik etiketlemeleri ◦ Uygulama alanı geniş ve bilimsel kanıt zorunluluğu yok

 Gıda Güvenliğine İlişkin Beyaz Kitap  Tarladan Tabağa Yaklaşımı (Farm to Fork) ◦ HACCP – İzlenebilirlik  Kalıntı ve Zararlıların Engellenmesi ◦ Maksimum Kalıntı Seviyesi  İlaç Kalıntıları  Aflatoxin

 GSYİH’nin 11%’i, İstihdamın 30%’u  Toplam üretimin yaklaşık 4%’ü ihraç ediliyor  İhracatın %58’i AB ülkelerine.  AB’nin ithalatında 4. sırada  AB ülkelerine yapılan ihracatın 71%’i taze meyve sebze.

 AB – Türkiye Mevzuat Uyumu ◦ Türkiye – Gelişmekte olan Ülke ◦ AB - Gelişmiş Ülke  Aflatoksin MKS Şikayeti ◦ 1998 yılında ◦ Yeni aflatoksin seviyeleri uluslararası standartlara uygun değil ◦ Türkiye destek veriyor  İhraç edilen ürünlerde gümrük kontrolleri

 SPS Bildirim Sistemi’nin tam işlememesi  Tarım Bakanlığı’ndaki ilgili kurumlar arası uyumsuzluk  Yetersiz uzmanlaşma ve SPS Komitesi eksikliği  Türkiye’nin ‘Kontrol Belgesi’  AB ile GBOK’ta ele alınan konular  AB ile mevzuat uyumsuzluğu

 SPS Komitesi’ne aktif katılım  Teknik Yardım talebi  Devlet ve özel sektörün SBS konusunda bilgilendirilmesi  AB ile mevzuat uyumu  GBOK’ta tarım ürünleri konularının daha yoğun görüşülmesi  Türkiye’nin AB sınırlarındaki kapasitenin geliştirilmesi