AĞIZ DİŞ SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE KULLANILAN ALETLER VE ÖZELLİKLERİ Dt AĞIZ DİŞ SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE KULLANILAN ALETLER VE ÖZELLİKLERİ Dt.Veysel Oğuzhan ALTIN Çanakkale Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi E.K.K Hekimi
DİŞ HEKİMLİĞİ HİZMET ALANLARI Oral Diagnoz ve Radyoloji Periodontoloji Tedavi (Endodonti-Konservatif Diş Tedavisi) Ortodonti Ağız Diş ve Çene Cerrahisi(Oral İmplantoloji-Ortognatik Cerrahi) Pedodonti Protez
ORAL DİAGNOZ Ayna Sond Periodontal Sond Presel
DİŞ HEKİMLİĞİ RADYOLOJİSİNDE KULLANILAN ALETLER Periapikal Röntgen Cihazı Panoromik Röntgen Cihazı Film Tutucuları Banyo Tankları Banyo Solüsyonları RVG
PERİODONTOLOJİ Diş Taşları Diş Eti Operasyonları Derin Küretaj Flap ve Papil Operasyonları İmplantoloji
ULTRASONİK KAZIYICILAR (CAVİTRON)
KRETUAR UÇLARI-POLİSAJ İŞLEMİ
TEDAVİ ENDODONTİ Kök kanal tedavisinde tanı Giriş kavitesinin oluşturulması Kanal lokalizasyonu Kanal gidişinin saptanması Kanal preparasyonu Kanal boyunun saptanması Kanal irrigasyonu Kanal dolgusu
KANAL ENSTRÜMANLARI
KONSERVATİF DİŞ TEDAVİSİ
FREZLER
DİNAMİK EL ALETLERİ Piasemen Angludruva Mikromotor Airotor
HAVA SU TABANCASI- IŞINLI DOLGU CİHAZI
ORTODONTİ AĞIZ İÇİ AYGITLAR Hareketli apareyler Hareketli Fonksiyonel apareyler Sabit apareyler Sabit fonksiyonel apareyler
AĞIZ DIŞI AYGITLAR Çenelik (Chincap) Gemlik (Headgear) Ters Gemlik (Reverse Headgear)
AĞIZ DİŞ ÇENE CERRAHİSİ ORTOGNATİK CERRAHİ
ORAL İMPLANTOLOJİ
CERRAHİ İMPLANT SETİ İMPLANT EL ALETİ SETİ
DAVYE VE ELAVATÖRLER
PEDODONTİ (Çocuk Diş Hekimliği) YER TUTUCULAR
PROTEZ Sabit Protezler Hareketli Protezler İmplant üstü protezler
KRON SÖKÜCÜ
Diş Hekimliğinde kullanılan tüm alet,malzeme ve cihazlar infeksiyon oluşturma risklerine göre genel olarak 3 grupta sınıflandırılır; Kritik aletler Yarı kritik aletler Kritik olmayan aletler
1.KRİTİK ALETLER Periodontal veya cerrahi küretler Sond Kemik Keskileri Cerrahi Frezler Kanal Eğeleri Davye ve Elevatörler
2.YARI KRİTİK ALETLER Ayna Ölçü Kaşıkları Amalgam Fulvarı
3.KRİTİK OLMAYAN ALETLER Röntgen Başlıkları Reflektör Kolu Fotöy Kenarlıkları Steteskop,Tansiyon aleti manşeti Pulse oksimetresi
DİŞ ÜNİTİ Reflektör Kreşuar Bardak Doldurucu Tablet Çalışma Düzeneği (iç kısım)
AĞIZ DİŞ SAĞLIĞI MERKEZLERİNDE «ENFEKSİYON KONTROL» UYGULAMALARI
ADSM’LERDE TEHDİTLER Direkt İndirekt yollarla enfeksiyonun taşınmasına ve hastalıklara yol açarlar.
1-HAVA YOLU İLE BULAŞAN TEHDİTLER Havalandırma ve iklimlendirme yoluyla, Diş ünitlerinin hava tabancası yoluyla, Diş üniti ekipmanlarının basınç-devir ile çalışması esnasında oluşup,aerosol zerrecikleri
2-KULLANIM VE BEKLEME ALAN YÜZEYLERİ İLE BULAŞAN TEHDİTLER Bekleme ve oturma /klinik koltukalrı, Kapı kolları, Hasta hekim teması ile olan kontaminasyon Radyolojik tetkik alanlarındaki kontaminasyon, Bilgisayar,klavye,masa vb.alanlardaki (temas) kontaminasyon Tıbbi cihaz ve aletlerin kontaminasyonu
Aeratör başlıkları avuç içine alınarak sırasıyla nemlisilme-spreyleme işlemleri uygulanır ve başlıklar haznelere yerleştirilir. Her hastadan sonra aeratör başlık yerleştirme tablasının dezenfeksiyonu nemli silme yöntemi ile yapılır
Her hastadan sonra reflektör ve kolu nemli silme yöntemi ile dezenfekte edillir. Her hastadan sonra kreşuar ve hasta koltuğu dezenfekte edilir
3-KULLANILAN SU VE SIVILAR İLE BULAŞAN TEHDİTLER Aeratör çalışması esnasında püskürtme ile bulaşma Lavabo ve kreşuar yüzeyi ile bulaşma Kullanım suyu,çeşme ve wc ile bulaşma Diş üniti su püskürtme tabancası ile bulaşma
DİŞ ÜNİT SULARINDAKİ MİKROORGANİZMALAR Legionella , pneumophila Micobacterium tuberkulosis Staf.Aureus ve Gr(-) koklar NONinvaziv girişimlerde içme suyu kalitesinde İnvaziv girişimlerde mutlaka tam steril su veya serum kullanılmalıdır.
SIVILARDA ENFEKSİYON KONTROLÜ Şebeke suyu klor düzeyi ve bakteriyolojik takip, Su filtre ve arındırma sistemleri kurulması Kimyasaalların suya salınımını sağlayan cihazlar (dozatron uygulaması/Biyofilm tabakası için) Aeratör başlıklarında temiz kafa sistemi olması
GÜVENLİ VE TEMİZ ÇALIŞMA ORTAMI OLUŞTURMA Klinik ortamları özel alanlar olmalı Az kişinin girip çıkması sağlanmalı Havalandırma yapılmalı (filtre edilmiş taze hava) Yeni başvuran hasta için bir önceki başvuranın kan ve vücut salgılarının bulaşma olasılığı olabilecek her yer temizlenmeli ,dezenfekte edilmelidir.
KİM ??? (LER ) RİSK ALTINDA ? Sağlık Personeli Temizlik elemanları Sağlık hizmeti almak için başvuran kişiler Aynı risk altındadır.
ADSM’LERDE ENFEKSİYON KONTROLÜ Hasta hekim kontaminasyonuna maruz tüm yüzeyler dezenfekte edilmelidir. Her hastada kullanılacak aletler yeni paket açılmalıdır. Rubber Dam ve yüksek çekişli aspiratör sistemleri Koruyucu bariyerler tek kullanımlık tercih edilmelidir. Personel eğitimlerine önem verilmelidir.
Kirli suyun dönüşünü engelleyen valf sistemleri Lavabo ve kreşuar yüzeylerinde biyofilm tabakası oluşmasını engelleyen önlemler Su depo ve girişlerine bakteriyel filtre uygulamaları Atık yönetimi uygulama çalışmaları Sulara antimikrobiyal dezenfeksiyon uygulamaları Diş protezleri üzerine dezenfeksiyon uygulamaları çok önem taşımaktadır.
ADSM’LERDE ENFEKSİYON KONTROLÜ UYGULAMALARI İyi bilinmeli Eksiksiz uygulanmalı Ölçülebilir ve sürdürülebilir olmalı Tüm personel tarafından benimsenmeli
KİŞİSEL KORUYUCU KULLANIMI; ÖNLÜK GİYME-GÖZLÜK
KRİTİK MALZEMELER – YÜKSEK RİSKLİ dir. Sterilizasyon şarttır. YARI KRİTİK –ORTA RİSKLİ dir. Dezenfeksiyonunda ;gluteraldehit,hidrojen peroksit, etil alkol ve klor çözeltileri kullanılır. KRİTİK OLMAYAN MALZEMELER Sağlam deri ile temas eden malzemelerdir.
KLİNİK/MSÜ DÖNGÜ Kullanılan bütün araç gereç işlemden hemen sonra küvete atılmalı, kapağı kapalı tutulmalıdır.
MSÜ ALANLARI Kirli alan Temiz alan Steril alan Destek alan a:Çamaşır ve tekstil hazırlama alanı b:El yıkama lavaboları ve yerleri
DEKONTAMİNASYON (ÖN TEMİZLİK) Dezenfeksiyon ve sterilizasyon öncesinde, fiziksel veya kimyasal yöntemlerle bir yüzey veya malzemeden organik madde ve patojenleri uzaklaştırılarak ,personelin aletlere elle temas edebilmesi açısından güvenli hale getirme işlemidir.
YIKAMA Genel manada kullanılan tüm malzeme üzerleri örtülecek şekilde %0,5’lik klor solüsyonu içinde 10 dk.veya dekontaminasyon sıvısında (Perfektan Endo;%3 oranında) 10 dakika bekletilir.
YIKAMA Dekontaminasyon sonrası mutlaka yıkama yapılmalıdır. Yıkama işlemi otomatik yıkama-dezenfeksiyon makineleri,ultrasonik temizleyiciler veya elde yapılabilir. Durulama suyu 80-86 C olmalı,son durulamada demineralize su kullanılmalıdır. Temizlenemeyen hiçbir malzeme steril edilemez.
ULTRASONİK TEMİZLEME-YIKAMA Kullanım Yerleri Kan,tükrük,doku parçaları gibi organik kirliliklerin yanında Ölçü kaşıkları,siman camları ve spatüllerde biriken aljinat dahil tüm organik kirlerin temizlenmesinde kullanılır.
Kirli aletler sepet ile Ultrasonik Cihaz içine konur.3-10 dk.Dental temizleme Solüsyonunda 45 C.ısıda bekletilir. ÖNEMLİ : İyi seçilmiş fonksiyonel bir temizleme solüsyonunda Kazıma ve Fırçalama gerekmez
MSÜ ‘DE DENTAL Cerrahi ve el aletlerinin temizlenmesi zaman alıcı ve yoğun işgücü gerektirir. Bu sebepten kazıma-fırçalama gerektiren kirli malzemelerde ,alet dekontaminasyon ve temizlenmesi esnasında ,çalışmayı kolaylaştıracak işgücü ve süreci kısaltan solüsyonlar tercih edilmelidir. Bakım ve yenileme solüsyonu Günlük temizleme solüsyonu
STERİLİZASYON Araç/gereçlerin,bakteriyel endosporlar dahil tüm mikroorganizmalardan (bakteriler,virüsler,mantarlar ve parazitler) arındırılması işlemidir.
BUHARLI ISI İLE YAPILAN STERİLİZASYON Buhar Sterilizasyon Uygulama Sıcaklık ve Süreleri : 134 C’de 3-3,5 dakika (ön vakumlu otoklavlarda) 121 C’de 15 dakika (ön vakumlu otoklavlarda) 121 C’de 30 dakika (vakumsuz otoklavlarda)
BUHARLI ISI İLE YAPILAN STERİLİZASYON DAC ile STERİLİZASYON Piyasemen Aeratör Angludruva Mikromotor Başlıkları DAC cihazı 134 C’de 3 dk. Yıkama-kurutma-yağlama döngüsü 13 dk.dır. Kimyasa ve biyolojik indikatör ile kontrolü yapılır.
TEŞEKKÜRLER