ELAZIĞ TİCARET ve FİNANS SEKTÖRÜ Eylül 2014

Global Ticaret Türkiye Ticaret Sektörü Elazığ ve Ticaret-Finans

Yüksek gelirli ülkelerin ithalat taleplerindeki değişim global ticaretin büyüme hızını düşürmüştür. (*) Worldbank Gelişmekte olan ülkeler Yüksek Gelirli Ülkeler Dünya Yüksek gelirli ülkelerin talepleri ağırlıkla yatırım ürünleri olan ithal ürünlerden yerel ürünlere kaymış ve bunun sonucu olarak global ticaretin büyümesi olumsuz etkilenmiştir ilk çeyreğindeki %13.9 büyüme, 2013 son çeyreğinde %4.1 olarak gerçekleşmiştir. Yüksek gelirli ülkelerin taleplerindeki değişim, gelişmekte olan ülkelerin kendi aralarındaki ticaret yönelmelerine neden olmuş (South –South), gelişmekte olan ülkelerin kendi aralarındaki ticaret toplam ticaretlerinin %50’sine ulaşmıştır.

İhracat performansı bölgelere göre farklı davranış sergilemiştir yılında olduğu gibi 2013 yılında da bölgelerin ihracat performansında iniş çıkışlar olmuştur. Bölgeler arasında sürekli ve anlamlı artış gösteren tek bölge, Doğu Asya ve Pasific (EAP) bölgesi olmuştur. ECA: Avrupa ve Orta Asya, LAC: Latin America ve Karayip, EAP: Doğu Asya ve Pacific, MENA: Ortadoğu ve Kuzey Afrika, SAR: Güney Asya, SSA Sub –Sahra Afrikası (*) Worldbank

Global Değer Zinciri ticareti (GVC*), toplam ticarete göre daha hızlı azalmaktadır. * GVC: Ayakkabı, elektronik eşya ve motorlu araç ve parçalarını kapsayan ürün grubu. Toplam global ticaretin %20’si 2013 ilk çeyreğinde toplam global ticaret %2 oranında artarken, GVC %0,6 azalmıştır. Tüm Ürünler - Ortalama GVC (*) ITC Q1 08 Q1 09 Q1 10 Q1 11 Q1 12 Q1 13

Global ticaretin aşamalı olarak 2016’ya doğru güçlenmesi beklenmektedir. 1990’larda GDP büyüme hızının yaklaşık iki katı düzeyindeki global ticaret büyüme hızı, 2013’de GDP büyüme hızı ile aynı düzeye gelmiştir. 2013’de %3,1 olan büyüme oranının 2016’da % 5,1’ e çıkması beklenmektedir.

Geçtiğimiz 5 yılda, faktoring sektörü yıllık yaklaşık % 15’lik büyüme ile hacmi iki katına çıkarmıştır. Gelişmekte olan ülkelerdeki tedarikçilerin, gelişmiş ülkelerdeki ithalatçıların zorlamasıyla açık hesap ticaretin artışını getirmiştir. Sınır ötesi faktoringin akreditife iyi bir alternatif olması ile büyüme sağlamıştır. Çin, sınır ötesi faktoringin büyümesinde önemli rol oynamıştır. Yerel faktoring (milyar Euro) Sınır ötesi faktoring (milyar Euro) 5 yılda toplam %13 büyümüştür. (*) ICC Private sector development perspective 5 yılda toplam %25 büyümüştür.

Aralık 2013 tarihinde imzalanan, ‘Bali Paketi’ dünya ticaretindeki sınırlamaların kaldırılmasını öngörüyor. Dünya Ticaret Örgütünün 2013 Aralık ayında imzaladığı Bali Paketi üyesi olan 159 ülke tarafından imzalandı. Bali Paketi ile; Bürokrasinin kademeli olarak küçültülmesi hedefleniyor Sanayi ülkelerinin başka ülkeler için uyguladığı ithalat gümrüklerinin ve kendi ürünlerine uyguladığı tarım sübvansiyonlarının da azaltılması hedefleniyor Ticaretin kolaylaştırılması Teknolojik ilerlemelerden yararlanılarak, gümrük işlemlerininhızlandırılması Ticaretin önünde bürokratik engellerin kaldırılması Yolsuzluklarla daha etkin mücadele edilmesi Az gelişmiş ülkelerin gümrük standartlarını uygulayabilmeleri amacıyla destek sağlanması Eleman yetiştirilmesinin desteklenmesi Anlaşmanın tüm dünya ekonomisi genelinde 400 milyar dolar ile 1 trilyon dolar arasında bir kar sağlaması bekleniyor Anlaşma ile gelişmekte olan ülkelerin yılda yaklaşık 325 milyar dolar tasarruf etmeleri ve gelişmiş ülkelerin masraflarının %10 civarında düşeceği tahmin ediliyor. Dünya ticaretindeki gelişmenin 2020 yılında ülkelere getirmesi beklenen kazanç

Global Ticaret Türkiye Ticaret Sektörü Elazığ ve Ticaret-Finans

9 Türkiye’nin 2014 yılı ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre ithalatı azalırken, ihracatında bir miktar artış görülmektedir.

AB ülkelerinin Türkiye dış ticaretindeki payı düşerken, İslam İşbirliği Teşkilatı, Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinin payı artmıştır Avrupa Birliği (AB27)56,648,046,046,346,238,8 İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)13,124,728,028,627,736,2 Ortadoğu ve Kuzey Afrika (ODKA)13,123,726,126,625,734,0 Kara sınırı olan Ülkeler5,310,814,2 14,718, Avrupa Birliği (AB27)49,836,840,138,937,837,0 İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)7,310,99,512,013,013,4 Ortadoğu ve Kuzey Afrika (ODKA)6,28,36,68,79,910,4 Kara sınırı olan Ülkeler4,46,24,66,57,78,0 Ülke Gruplarının Türkiye’nin Toplam İhracatı İçindeki Payları (%) Ülke Gruplarının Türkiye’nin Toplam İthalatı İçindeki Payları (%) (*) TUİK

2013 yılında, ithal girdilere rekabetçi fiyatlarla ulaşılamaması, ihracatın önündeki en önemli engeli oluşturmuştur.

GöstergeSıra / 158DeğerBu kriterdeki En iyi PerformansDeğer Yerel Piyasalara Erişim345,17 Yabancı Piyasalara Erişim802,3Kamboçya5,3 Gümrük işlemlerindeki verimlilik ve şeffaflık444,9Singapur6,3 Ulaşım altyapısının kalite ve uygunluğu264,5Birleşik Arap Emirlikleri6,5 Ulaşım servislerinin kalite ve uygunluğu364,7Singapur5,7 Bilgi ve iletişim Teknolojilerinin kullanımı ve uygunluğu753,8İsveç6,5 Operasyon ortamı564,3Hong Kong5,8 Küresel Ticaretin Kolaylaştırılması (WEF) 2014 Raporu’na göre Türkiye 158 ülke arasında 46.sırada yer almaktadır. (*) WEF

185 ülkenin iş yapma kolaylığı bakımından incelendiği Doing Business (DB) sıralamasına göre Türkiye 2014 yılında 2 sıra ilerleyerek 69. sıraya yerleşmiştir. 13 ÜLKE Singapur111 Hong Kong222 Yeni Zelanda333 ABD444 Danimarka555 Malezya18126 Güney Kore887 Gürcistan1698 Norveç669 İngiltere7710 Avustralya Finlandiya11 12 İzlanda91413 İsveç İrlanda1015 Türkiye71 69 (*) Doing Business Raporları Gürcistan, 2005 yılından bu yana; 35 kurumsal ve düzenleyici reform gerçekleştirmiştir. DB tarafından ölçülen tüm kriterlerde gelişme kaydetmiştir. Bölgesinde en çok gelişme gösteren 5 ülkeden en fazla gelişme göstereni olmuştur. (Diğerleri; Çin, Polonya, Kolombiya, Ruanda) Malezya sırlamada en büyük ilerlemeyi gerçekleştirmiştir yılında 18. sıradan 2014 yılında 6. sıraya ilerlemiştir.

Türkiye, ülkelerin kalkınma aşamalarında ‘yenilikçilik çekişli’ ülke kategorisine geçiş evresindedir. 14 Türkiye, ikinci aşama olan etkinlik çekişli ülke kategorisinden üçüncü aşama olan yenilikçilik çekişli ülke kategorisine geçiş evresinde olan ülkeler kapsamındadır. Türkiye, aynı aşamada yer alan ülkelerle kıyaslandığında, pazar büyüklüğünde önemli bir ayrım göstermektedir. Söz konusu ülkelere kıyasla daha büyük bir iç ve dış pazara sahip olan Türkiye’nin bunu avantaja çevirmesi önemlidir. Diğer tüm alt endekslerde genelde ortalamaya yakın puanlara sahip olan Türkiye, işgücü piyasası etkinliği ve yüksek eğitim ve öğretim alt endekslerindeki performansı aynı gruptaki ülkelere göre zayıftır. Rusya, Brezilya ve Polonya gibi 20 ülkenin daha bulunduğu bu ara aşamada, söz konusu ülkelerin ortak özellik olarak en zayıf olduğu alt endeksin yenilikçilik, en başarılı oldukları alt endeksin ise sağlık ve temel eğitim olduğu görülmektedir. ÜLKELERİN KALKINMA AŞAMALARI (*) The Global Competitiveness Report , Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Rapor Özeti

Finansal Piyasa Gelişim Alt Endeksinde 2013 yılına kadar olumlu olan gelişme 2014 yılında kısmen gerilemiştir FİNANSAL PİYASA GELİŞİM Finansal Hizmetlerin Mevcudiyeti Finansal Hizmetlerin Karşılanabilirliği Yerel Hisse Senedi Piyasası Aracılığı ile Finansman Fonlara Erişim Kolaylığı Risk Sermayesinin Mevcudiyeti Bankaların İstikrarlılığı Menkul Kıymetler Borsası Düzenlemeleri Yasal Haklar Endeksi (En iyi) (*) The Global Competitiveness Report Raporda, Amerikan Merkez Bankası’nın (FED) 2014 yılıyla beraber tahvil alım programını azaltmaya başlayacağını duyurmasının etkileri gelişmekte olan ekonomilerde görülmeye başlamış, oynak sermaye akışlarının Türkiye, Brezilya, Çin gibi gelişmekte olan ekonomileri yakından etkileyeceği belirtilmiştir

2018 yılında Girişimcilik ve KOBİ’lere ilişkin gelişmelerin hızının artması hedeflenmektedir Yeni Kurulan Şirket Sayısı (Bin) Küçük İşletmeler ve Orta Ölçekli İşletmelerin Tüm İşletmeler İçindeki Oranı (%) 1 1,72,4 2 3,04,0 OSB’lerde Faaliyet Gösteren İşletme Sayısı Tamamlanan OSB Sayısı KOBİ’lerin İhracat Miktarı (Milyar Dolar) İhracat Yapan KOBİ Sayısı (Bin) KOBİ’lerin Ar-Ge Harcamalarındaki Payı (%)10,0 3 14,9 2 17,020,0 TGB’lerde Faaliyet Gösteren Girişim Sayısı Kaynak: 2006 ve 2012 verileri TÜİK, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve TOBB’a aittir ve 2018 veridir. 10.Kalkınma Planı tahminleridir. 1 –KOBİ: kişi çalıştıran işletmeleri kapsar yılı verisidir 3- Kalkınma Bakanlığı tahminidir

Türkiye, ticaret ve hizmet sektörü ciro endeksi, 2009 düşüşünün ardından hızlı yükselişe geçmiştir. (*) TUİK Ticaret ve Hizmet Ciro Endeksi (2010 =100) 2009 daralması öncesi, perakende endeksi daha öndeyken, 2009 sonrasında toptan – perakende ticaret arasında faz farkı kalmamıştır. Ciro Endeksi (2010 =100)

Global Ticaret Türkiye Ticaret Sektörü Elazığ ve Ticaret-Finans

İHRACATÇI FİRMALARIN İLLERE GÖRE DAĞILIMI (*) - BİN DOLAR OCAK-TEMMUZ İL ADI İHRACATCI FİRMA SAYISIİHRACAT DEĞERİ % DEĞ. BÖLGELER GENEL TOPLAM ,1 1 İSTANBUL ,2MARMARA 2 İZMİR ,2EGE 3 BURSA ,3MARMARA 4 KOCAELİ ,9MARMARA 5 ANKARA ,9İÇ ANADOLU 6 GAZİANTEP ,4GÜNEYDOĞU ANADOLU 7 DENİZLİ ,6EGE 8 SAKARYA ,5MARMARA 9 HATAY ,3AKDENİZ 10 ADANA ,7AKDENİZ 11 MANİSA ,3EGE 12 KAYSERİ ,1İÇ ANADOLU 13 MERSİN ,9AKDENİZ 14 KONYA ,4İÇ ANADOLU 15 TRABZON ,2KARADENİZ 16 ANTALYA ,9AKDENİZ 17 TEKİRDAĞ ,9MARMARA 18 ESKİŞEHİR ,6İÇ ANADOLU 19 KAHRAMANMARAŞ ,4AKDENİZ 20 MARDİN ,8GÜNEYDOĞU ANADOLU 21 ŞIRNAK ,6GÜNEYDOĞU ANADOLU 22 AYDIN ,3EGE 23 BALIKESİR ,7MARMARA 24 HAKKARİ ,3DOĞU ANADOLU 25 SAMSUN ,1KARADENİZ 26 ZONGULDAK ,9KARADENİZ 27 AFYONKARAHİSAR ,3EGE 28 YALOVA ,9MARMARA 29 KIRKLARELİ ,3MARMARA 30 MUĞLA ,3EGE 31 RİZE ,6KARADENİZ 32 KARAMAN ,6İÇ ANADOLU 33 KARABÜK ,4KARADENİZ 34 DİYARBAKIR ,1GÜNEYDOĞU ANADOLU 35 MALATYA ,6DOĞU ANADOLU 36 UŞAK ,2EGE 37 ÇORUM ,8KARADENİZ 38 ELAZIĞ ,2D. ANADOLU 39 ADIYAMAN ,7GÜNEYDOĞU ANADOLU 40 ŞANLIURFA ,2GÜNEYDOĞU ANADOLU Elazığ 2014 Ocak –Temmuz dönemindeki ihracatı ile Türkiye’de 38. il olmuş ve toplam ihracattaki payı %0,16 düzeyinde gerçekleşmiştir. Elazığ, 2014 Ocak- Temmuz döneminde ihracatta Türkiye’deki 38. il olurken, ithalatta 64. il olmuştur. Aynı dönemde ithalatçı firma sayısı azalırken ihracatcı firma sayısı artış göstermiştir.

Banka yoğunluğu açısından Elazığ, orta düzey iller arasında yer almaktadır. (*) BDDK Haziran 2014 itibarı ile Türkiye’de banka şubesi bulunmaktadır. Elazığ, şube sayısına göre sıralamada 81 il arasında 43. sırada yer almaktadır. Şube başına düşen kişi sayısının en az olduğu il kişi ile İstanbul, en ok olduğu il kişi ile Muş’tur. Elazığ’da kişiye 1 şube düşmektedir. Türkiye’de en az şubeye sahip il 10 şube ile Bayburt’tur. 10. Gaziantep (196) 23. Diyarbakır (106) Kümülatif Şube Sayısı

Bankalardaki toplam mevduat büyüklüğü açısından Elazığ 37. sırada yer almaktadır. (*) BDDK 2007 yılında 38. sırada yer alan Elazığ, geçen 7 yıl içerisinde sıralamada 1 seviye yükselerek 37. sırada yer almıştır. İstanbul, 428 milyar ile toplam ülke mevduatının %46’sını oluşturmaktadır. Son sırada 0,2 milyar ile Ardahan yer almaktadır. 17. Gaziantep (7) 24. Sivas (3,5) Kümülatif Mevduat (milyar TL)

döneminde mevduat artış oranları, 2007 yılı bazı düşük olan illerde daha fazla görülmektedir. (*) BDDK Elazığ’da mevduat anlamında değişim, ülke ortalaması seviyesindedir. İller 2014 yılı Mevduat Büyüklük Sıralamalarına Göre Dizilmişlerdir 2014 / 2007 Mevduat

Mevduat miktarları kişi başı değerlendirildiğinde, Elazığ 4200 TL ile 47. sırada yer almaktadır. (*) BDDK Kümülatif Mevduat (milyar TL) 1.Ankara (30.600) 2.İstanbul (30.200)

Toplam nakdi kredi büyüklüğü açısından Elazığ 36. sırada yer almaktadır. (*) BDDK 2007 yılında 39. sırada yer alan Elazığ, geçen 7 yıl içerisinde sıralamada 3 seviye yükselerek 36. sırada yer almıştır. İstanbul, 462 milyar ile toplam ülke mevduatının %40’ını oluşturmaktadır. Son sırada 0,4 milyar ile Bayburt yer almaktadır. 6. Gaziantep (27,2) 22. K.Maraş (8) Kümülatif N. Kredi (milyar TL)

döneminde nakdi kredi miktarı artışlarında 2007 bazının yüksek veya alçak olması fark oluşturmamaktadır. (*) BDDK Elazığ’da kredi anlamında değişim, ülke ortalamasının biraz üzerindedir. İller 2014 yılı Nakdi Kredi Büyüklük Sıralamalarına Göre Dizilmişlerdir 2014 / 2007 Nakdi Kredi

Nakdi kredi miktarları kişi başı değerlendirildiğinde, Elazığ TL ile 53. sırada yer almaktadır. (*) BDDK Kümülatif N. Kredi (milyar TL) 1.İstanbul (31.900) 2.Ankara (27.000)