İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. Faiz Riski Yönetimi ve VOB Sözleşmelerinin Kullanımı Ağustos
2 FAİZİN ÖZELLİKLERİ Faiz parayı belirli bir dönem için kullanmanın ücretidir. Sözleşme faizi genelikle yapılan işlemin başında o anki spot faiz seviyesi dikkate alınarak belirlenir. İkincil piyasada faizlerin daha sonra değişmesi işlem faizini genellikle etkilemez. Faizler piyasadaki paranın arz ve talebine göre değişir.
3 FAİZ RİSKİ NEDİR Faiz riski bir faiz anlaşmasına girildikten sonra veya girilmeden önce ikincil piyasada faizleri aşağıya veya yukarıya değişmesidir. Faiz riskinin yönetimi işletmelerin devamlılığı açısından önemli bir kriterdir. Vadeli işlem sözleşmeleri faiz riskinin yönetiminde önemli bir araçtır.
4 Faiz sözleşmeleri hacim olarak dünyadaki diğer organize borsalarda işlem gören sözleşmeler arasında en büyük bir paya sahiptir. 2004 verilerine göre bütün finansal vadeli işlem sözleşmelerindeki toplam işlem hacmi 832 trilyon dolar olarak gerçekleşirken, faiz sözleşmelerindeki işlem hacmi 783 trilyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Türkiye’deki Tahvil Bono piyasasında günlük ortalama 3 milyar YTL’lik bir hacim gerçekleşirken, VOB’daki faiz sözleşmeleri yatırımcılara ve kurumlara çok önemli fırsatlar sunmaktadır. GLOBAL PİYASALARDA FAİZ SÖZLEŞMELERİ
5 VOB’DA FAİZ SÖZLEŞMELERİ 91-günlük faiz sözleşmesi 91 gün Bugün 11 Ekim 11 Ocak 365-günlük faiz sözleşmesi 365 gün Bugün 18 Ekim 18 Ekim
6 FAİZ SÖZLEŞMELERİ İLE NE YAPILABİLİR Korunma Amaçlı İşlemler Spekülatif (Öngörü) Amaçlı İşlemler Getiri Yükseltici İşlemler Arbitraj İşlemleri
7 KORUNMA AMAÇLI İŞLEMLER İleri bir tarihte faizin ne olacaği bugünden belli değil. İleri bir tarihte borç alacak için risk faizin yükselmesidir. Korunma amaçli olarak faizler yükseldiğinde kazançlı çıkılacak bir işlem yapılmalıdır. Çözüm: VOB’da Faiz Sözleşmesi satılmalıdır. İleri bir tarihte borç verecek için risk faizin düşmesidir. Korunma amaçlı olarak faizler düştüğünde kazançlı çıkılacak bir işlem yapılmalıdır. Çözüm: VOB’da Faiz Sözleşmesi alınmalıdır
8 SPEKÜLATİF (ÖNGÖRÜ) AMAÇLI İŞLEMLER Faizlerde yükseliş bekleniyorsa VOB’da faiz sözleşmeleri satılır. Faizlerde düşüş bekleniyorsa VOB’da faiz sözleşmeleri alınır. Spot piyasaya göre çok daha az sermaye koymak yeterli olacaktir. “Açığa satış” mümkündür.
9 GETİRİ YÜKSELTİCİ İŞLEMLER Alternatif 1: 3 aylık bir bono satın alınır Alternatif 2: 6 aylık bir bono satın alınır ve 3 ay sonra valörlu 3 aylık bir faiz sözleşmesi satılır. 6 aylık bono AL 91-günlük faiz sözleşmesi SAT Alternatif 1: 3 aylık bir bono satın alınır Alternatif 2: 15 aylık bir bono satın alınır ve 3 ay sonra valörlu 12 aylık bir faiz sözleşmesi satılır. 15 aylık bono AL 365-günlük faiz sözleşmesi SAT
10 FAİZ SÖZLEŞMELERİNİN GELECEĞİ Vadeli faiz sözleşmeleri faiz yönetimi için önemli bir araçtır. Faiz sözleşmelerindeki işlemler önümüzdeki dönemde geometrik olarak büyüyecektir. Yatırımcıların faiz riskini yönetim konusunda Banka ve Aracı Kurumlardan yardım almalarını tavsiye ediyoruz.
İŞ YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. İş Kuleleri Kule-2 Kat Levent İstanbul Tel: (0212) Faks: (0212) – Fener Kalamış Cad. Tibaş-Belvü Sitesi A2 Blok D 3 Fenerbahçe İstanbul Tel: (0216) Faks: (0216) GENEL MÜDÜRLÜK KALAMIŞ ŞUBESİ ANKARA ŞUBESİ Tahran Cad. No 3/8 Kavaklıdere Ankara Tel: (0312) Faks: (0312) İZMİR ŞUBESİ Talatpaşa Bulvarı No 27 Kat 2 Alsancak İzmir Tel: (0232) Faks: (0232) Zheltoksan St. The Regent Almaty Oda 108 Almaata Kazakistan Tel: (+73272) Faks: (+73272) ALMAATA İRTİBAT BÜROSU