“Sakarya’nın Rekabet Gücünün Belirlenmesi ve Geliştirilmesi” Y. Doç.Dr. Mehmet BARCA Tel: 346 03 33/ 139 mbarca@sakarya.edu.tr www.sesam.sakarya.edu.tr 27 Mayıs 2003

Projenin Amacı Sakarya’nın bölgesel, ulusal ve uluslararası düzeyde rekabet gücünü belirlemek... Proje çerçevesinde Sakarya’nın kısa, orta ve uzun dönemde sorunlarının tespiti... Sakarya’nın sorunlarına yönelik analitik çözüm önerileri ortaya koymak; kısa orta ve uzun vadeli politikaları belirlemek...

Projenin Genel Çerçevesi -1 Sakarya İçin Bir Gelişme Modeli Oluşturmak Üzere; 1.Şehrin Vizyon-Misyon ve Stratejisinin Belirlenmesi: Sakarya’nın gelecekte nerede olması gerektiği ve bunu nasıl başaracağına dair bir yol haritasının belirlenmesi 2.Sektör Analizlerinin Yapılması: Şehrin mevcut ve potansiyeli dikkate alındığında hangi sektörlerde öne çıkacağının belirlenmesi; 3.Şehrin FÜTZ (Fırsat, Üstünlük, Tehdit, Zayıflık) Analizi: Şehrin performansının benzeri ölçekte başarılı illerle karşılaştırılması

Projenin Genel Çerçevesi -2 4.Şehrin Politik, Ekonomik, Sosyolojik, Teknolojik (PEST) Analizi: Şehrin refahını etkileyen söz konusu faktörlerin kapsamlı incelenmesi 5.Şehrin Dışsal ve İçsel Faktör Donanımı profilinin çıkarılması: Sakarya’nın kaynak zenginliğinin ortaya çıkarılması 6.Şehrin Temel Yetkinliklerinin belirlenmesi: Sakaryalıların başkalarından daha iyi neleri yaptığı ve yapabileceğinin belirlenmesi

Projenin Organizasyonu Üst Kurul (Vali, Büyükşehir Belediye Başkanı, Rektör, ATSO Başkanı) Yürütme Kurulu (Prof.Dr.Engin YILDIRIM, Doç.Dr.Recai COŞKUN, Y.Doç.Dr.Remzi ALTUNIŞIK, Y.Doç.Dr.Mehmet BARCA, Mehmet SOLGUN, Abdurrahman ÇAKAR, Büyükşehir Belediyesi, ATSO, SAGİAD,Gazeteciler Cemiyeti Bşk) Çalışma Grupları

Çalışma Grupları Eğitim,Gençlik ve Spor İnsan Sermayesi ve İstihdamı Sağlık ve Sosyal Güvenlik Turizm Tarım ve Hayvancılık Sanayi, Yatırım, Ticaret ve Finans Serbest Bölge Ulaşım Bilim ve Teknoloji Sosyo-kültürel Yapı Kentleşme Çevre Doğal Afet Yönetimi Yeniden Yapılanmada Avrupa Boyutu

Eğitim,Gençlik ve Spor Üniversite Milli Eğitim İl Müdürlüğü Özel Okul ve Dershane Temsilcisi Büyükşehir Belediyesi Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü İlgili Sivil Toplum Temsilcisi Gazeteciler Cemiyeti Temsilcisi

İnsan Sermayesi ve İstihdam Üniversite Büyükşehir Belediyesi Türkiye İş Kurumu ATSO SESOB Bölge Çalışma Müdürlüğü Türk İş Bölge Temsilciliği İlgili Sivil Toplum Temsilcisi Gazeteciler Cemiyeti Temsilcisi

Sağlık ve Sosyal Güvenlik Üniversite Büyükşehir Belediyesi Sağlık İl Müdürlüğü Özel Hastane Temsilcisi Tabipler Odası İlgili Sivil Toplum Temsilcisi Gazeteciler Cemiyeti Temsilcisi

Turizm Üniversite Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü Büyükşehir Belediyesi İlgili Sivil Toplum Temsilcisi Gazeteciler Cemiyeti Temsilcisi

Tarım ve Hayvancılık Üniversite Büyükşehir Belediyesi Tarım İl Müdürlüğü Kooperatif Temsilcisi Borsa Ziraat Odası İlgili Sivil Toplum Temsilcisi Gazeteciler Cemiyeti Temsilcisi

Sanayi,Yatırım,Ticaret ve Finans Üniversite Büyükşehir Belediyesi ATSO SESOB Borsa İlgili Sivil Toplum Temsilcisi Gazeteciler Cemiyeti Temsilcisi Gümrük Müdürlüğü Serbest Bölge Koordinatörü

Ulaşım Üniversite Büyükşehir Belediyesi İlgili Sivil Toplum Temsilcisi TÜVASAŞ Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü Adapazarı Gar Müdürlüğü Trafik İl Müdürlüğü Karasu Liman Başkanlığı Karayolları 17. Şube şefliği Gazeteciler Cemiyeti Temsilcisi

Bilim ve Teknoloji Üniversite Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü ATSO TSE Büyükşehir Belediyesi KOSGEB İlgili Sivil Toplum Temsilcisi Gazeteciler Cemiyeti Temsilcisi

Sosyo-Kültürel Yapı Üniversite Büyükşehir Belediyesi Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü İlgili Sivil Toplum Temsilcisi Gazeteciler Cemiyeti Temsilcisi

Kentleşme Üniversite Büyükşehir Belediyesi Nüfus İl Müdürlüğü Bayındırlık ve İskan İl Müdürlüğü İlgili Sivil Toplum Temsilcisi Gazeteciler Cemiyeti Temsilcisi

Çevre Üniversite Büyükşehir Belediyesi Çevre ve Orman İl Müdürlüğü İlgili Sivil Toplum Temsilcisi Gazeteciler Cemiyeti Temsilcisi Tapu Sicil İl Müdürlüğü Kadastro İl Müdürlüğü

Afet Yönetimi Üniversite Büyükşehir Belediyesi Sivil Savunma İl Müdürlüğü Bayındırlık ve İskan İl Müdürlüğü Arama ve Kurtarma Birlik Müdürlüğü İlgili Sivil Toplum Temsilcisi Gazeteciler Cemiyeti Temsilcisi

Yeniden Yapılanmada Avrupa Boyutu Üniversite Büyükşehir Belediyesi ATSO İlgili Sivil Toplum Temsilcisi Gazeteciler Cemiyeti Temsilcisi

SOSYAL POLİTİKA VE SOSYAL HİZMETLER Üniversite Büyükşehir Belediyesi Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı Müftülük Emniyet Müdürlüğü İlgili Sivil Toplum Temsilcisi Gazeteciler Cemiyeti Temsilcisi

DOĞAL YAPI VE KAYNAKLAR Üniversite Büyükşehir Belediyesi İlgili Sivil Toplum Temsilcisi Gazeteciler Cemiyeti Temsilcisi

Komisyonların Cevap Arayacağı Temel Sorular 1 Niçin Sakarya Marmara Bölgesinin en düşük gelirli illerinden birisidir ve bunun aşılması için neler yapılması önerilebilir? Sakarya benzeri ölçekteki ve komşu illere göre hangi yönleri ile üstündür? Sakarya benzeri ölçekteki komşu illere göre hangi yönleri ile zayıftır? Komisyonunuzun çalışma alanı esas alındığında, Sakarya Türkiye ve Bölge ortalamasının neresinde ve neden yer almaktadır? Bu konumunun iyileştirilmesi için neler yapılmalıdır?

Komisyonların Cevap Arayacağı Temel Sorular 2 Gelecekteki muhtemel değişimler esas alındığında, komisyonunuzun çalışma alanında şehir için ne tür fırsatların ortaya çıkacağını bekliyorsunuz? Gelecekteki muhtemel değişimler esas alındığında, komisyonunuzun çalışma alanında şehir için ne tür tehditlerin ortaya çıkacağını bekliyorsunuz? Her komisyon kendi çalışma alanında Sakarya’yı avantajlı duruma getirmek için neler yapılması gerektiğini (alan stratejisi) önermektedir?

Örnek Sorular 1 Sakarya’da faaliyet gösteren 600 civarında mobilya ve mobilya ilişkili üretici olmasına rağmen, neden İnegöl gibi bu sektörde rekabet avantajı elde eden bir konuma gelemedi? Neden İstikbal gibi bir işletme bunlar arasından çıkmadı? Ulusal ve uluslar arası ölçekte rekabet edecek bir mobilya sektörü ve mobilya işletmeleri nasıl geliştirilebilir? Bazı iller kentlerinin birer sembolü olan ortak yatırımlar gerçekleştirerek (YİMPAŞ, ANTBİRLİK) kaderlerini değiştirmek için önemli adımlar attılar; bu Sakarya’da niçin olmadı? Olabilir mi? Nasıl?

Örnek Sorular 2 Turizm açısından bakıldığında, niçin Safranbolu bir cazibe merkezi oldu da Taraklı olamadı? Taraklı ne yapılırsa bir cazibe merkezi olabilir? Türkiye’de pamuk endüstrisinin başarısı Sakarya’da fındık endüstrisi için örnek olabilir mi?

Örnek Sorular 3 Niçin Sapanca Abant gibi veya Kartepe Kartalkaya gibi meşhur olamadı? Bunun için ne yapılmalı? Aydın ve Denizli gibi iller üniversiteye giriş sınavında Türkiye birinciliğine oynarken Sakarya niçin uzun süredir 50. sıralarda kalıyor? Ön sıralara gelebilmek için ne tür bir eğitim stratejimiz olmalı?

Örnek Sorular 4 Sakarya’da Toyota, Otokar, Otoyol, Hyundai, Tırsan gibi büyük otomotiv işletmeleri olmasına rağmen, otomotiv yan sanayi niçin geri? Bursa bu alanda nasıl öne geçebildi? Biz bu geri kalmışlığı nasıl bir rekabet üstünlüğüne dönüştürebiliriz? Rekabet üstünlüğü elde etmek için ihtisas Organize Sanayi Bölgeleri nasıl geliştirilebilir?

ŞEHRİN MASTER STRATEJİSİ İl olarak hangi alanda öne çıkacağını, uzmanlaşacağını ve ben bu işte varım diyeceğini, Yerel sorunlar ile bunlara yönelik analitik çözüm önerilerini ve hedeflerini, Kısa, orta ve uzun dönemli ilin ve ana sektörlerin bölgesel, ulusal ve uluslar arası alanda rekabet içinde olacağı alanlarını, hedeflerini, gereksinimlerini ve önceliklerini tartışıp değerlendirmesini yapmak

Sakarya’nın Ekonomik Durumu Kişi Başına Düşen Gelirin Komşu İllerle Karşılaştırılması Kocaeli 7556$ Bolu 5687$ İstanbul 4150$ Bilecik 3521$ Türkiye Ortalaması: 3010$ Sakarya 2941$

Sektörel Karşılaştırma Türkiye Ort Sakarya Sıralama Gıda 0.43 0.19 58. Tekstil 0.82 0.74 25. Orman Ür. 0.83 0.70 15. Kimya ve Petrol 0.60 0.35 26. Taş Toprak 0.73 0.79 22. Metal Eşya 0.68 0.58 20 İmalat Sanayi 0.68 0.58 45.

Sektörel Karşılaştırma Türkiye’de Kağıt ve Basım sanayiinde işgücü verimliliği en yüksek il Sakarya’dır (2000 yılı). Tarımsal üretimde 67 il içinde Sakarya 34. Sıradadır (2001yılı) Tarımsal alan verimliliğinde 73 il içinde Sakarya 7. Sıradadır.

Sektörel Karşılaştırma Tarımsal işgücü verimliliğinde 28.; imalat sanayi işgücü verimliliğinde 26. sıradadır. DPT’nin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasında (1996) Sakarya 76 il içerisinde 27. sıradadır. UNDP’nin “insani gelişme endeksi” değerlerine göre Sakarya 73 il içinde 7. sıradadır.

HEDEFLERİMİZ Ulusal ve yerel karar süreçlerinde yer alan resmi ve sivil kurumlara, şehrin değişik açılardan planlamasını yaparken yararlanabilecekleri bir yol haritası sunmak Avrupa Yatırım Bankası, Dünya Bankası ve İslam Kalkınma Örgütü gibi kurumlara bir proje olarak sunmak “Üst Kurulun” aynı zamanda bir “Takip kurulu”na dönüşerek projenin hayata geçirilmesi sağlamak

Yöntem Anket çalışmaları Mülakatlar Literatür değerleme DPT, Hazine, MPM, DİE, Dış Ticaret vb. Benzeri ölçekteki ve komşu illerin yerinde incelenmesi Tartışma sempozyumları Arama Konferansları

Takvim Proje Süresi : 2 yıl Ön Proje : 5 ay (29 Ekim 2003’de Yapılacak Olan “Türkiye Sorunlarına Çözüm Konferansı”na sunulmak üzere)

İlk Beş Aylık Program Çalışma gruplarının kurulması ve her grubun kendi alanına ilişkin ihtisas raporlarının hazırlaması Raporların değerlendirilmesi ve genel rapora dönüştürülmesi 29 Ekim 2003’te Ankara’da yapılacak olan konferansta raporun sunulması

Çalışma Planı Yürütme Kurulu üyeleri her hafta toplanır Çalışma grubu üyeleri iki haftalık periyotlar ile toplanır Yürütme Kurulu ile çalışma grubu başkanları iki haftalık periyotlar ile toplanır

Çalışma Planı Çalışma grupları Yürütme Kuruluna her ay ara raporu sunar: Ara Rapor: 1 Temmuz 2003 Ara Rapor: 1 Ağustos 2003 Ara Rapor: 1 Eylül 2003 NİHAİ RAPOR: 1 Ekim 2003

Çalışma gruplarının oluşturulması toplantısı Bundan Sonraki Adım Çalışma gruplarının oluşturulması toplantısı Tarih :27 Mayıs 2003 Saat :13:30 Yer :Çalışma Grup Başkanları tarafından gösterilecek

Projenin Bütçesi 5 Aylık ÖN PROJE için tahmini bütçe: 30 milyar 2 Yıllık NİHAİ PROJE için ayrıntılı bütçesi beş ay sonra belirlenecek

Katkıda Bulunacak Kuruluşlar Valilik 5 Milyar(Ayni yardım) BüyükşehirBld. 5 Milyar(Ayni yardım) ATSO 10 Milyar(Nakit) SESOB 2 Milyar(Nakit) SAGİAD 3 Milyar(Nakit) Ziraat Odası 2 Milyar (Nakit) Ticaret Borsası 5 Milyar (Nakit)

ZAMANINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM Y. Doç. Dr. Mehmet BARCA Tel: 346 03 33/ 139 mbarca@sakarya.edu.tr www.sesam.sakarya.edu.tr