TÜRKTAY TÜM YÖNLERİYLE ATIK PANELİ Atık Yönetimi, Çevre ve Rekabet Hukuku 22.10.2014 Burak BÜYÜKKUŞOĞLU* Rekabet Başuzmanı Rekabet Kurumu *Bu sunuşta yer verilen görüşler Rekabet Kurumu açısından bağlayıcı değildir.

Atık ve Rekabet Hukuku Çevresel düzenlemeler ile rekabet düzenlemeleri arasında çelişki?? Çevresel düzenlemeler gibi rekabet düzenlemeleri de toplumsal refahı, tüketici refahını azaltmamak şartıyla artırma kaygısıyla, ekonomiye müdahale eder ve piyasa aksaklıklarını düzeltmeye gayret gösterir Bu çerçevede her iki politika tamamlayıcıdır. Rekabet Kurumu’nun sadece rekabeti gözeterek çevresel hedefleri bir kenara bırakmak gibi bir amacı bulunmamaktadır. İncelemelerde, düzenleme/uygulamanın rekabet üzerindeki etkisi değerlendirilmekte, - Rekabeti hiç sınırlamayan veya daha az sınırlayan alternatif seçeneklerin üretilmesi, - Aynı amaca ulaşmak için rekabeti daha az sınırlayıcı alternatifler varsa o alternatiflerin tercih edilmesi önemsenmektedir.

Rekabet Kurumu Temel Prensipler Anlaşmalar, kararlar, düzenlemeler hangi durumlarda Rekabet Kurumu’nun görev alanına girebilir? Piyasada faaliyet gösteren teşebbüslerin sayısı sınırlanıyor mu? Teşebbüslere tekelci haklar verilmesi, Teşebbüslere getirilen bölgesel sınırlamalar, Faaliyet için lisans, izin ya da benzeri bir onay alınması, Bazı teşebbüslerin faaliyetlerinin sınırlandırılması, Piyasaya giriş ve piyasadan çıkış maliyetlerinin artırılması.

Rekabet Kurumu Temel Prensipler 2. Teşebbüslerin rekabet edebilirliğini kısıtlıyor mu? Fiyatların piyasa koşullarında serbestçe belirlenmesinin doğrudan veya dolaylı olarak engellenmesi, Bazı teşebbüslerin avantajlı konuma geçmesi sağlayacak standartlar, Pazara yeni giren teşebbüsler ile pazarda yerleşik teşebbüsler arasında farklılık yaratacak düzenlemeler. 3. Teşebbüslerin rekabet etme güdüsünü azaltıyor mu? Teşebbüslere veya teşebbüs birliklerine düzenleme yapma yetkisi, Teşebbüslerin fiyat, maliyet satış ve üretim miktarı gibi bilgilerini açıklamalarına yönelik düzenlemeler, Belirli sektör veya teşebbüsler için getirilen çeşitli muafiyet veya istisnalarla, rekabet kurallarının uygulanmasının zayıflatılması.

Rekabet Kurumu Temel Prensipler Kolektif veya bireysel sistemlerle atığın toplanabilmesi “Kâr amacı gütmeyen” yerine “kâr amacı güden” anlayışı (Ambalaj Atık Kontrolü Yönetmelik Taslağı), Bedelsiz atık yükümlülüğü yerine fiyatlandırma (Ambalaj Atık Kontrolü Yönetmelik Taslağı, Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmelik Taslağı), Minimum yer büyüklüğü/ortaklık payı/faaliyet için temsil edilmesi gereken pazar payı gibi pazara giriş engellerini mümkün olduğunca düşük olması («Bir ara depolama tesisinin toplam alanının asgari 1000 m2 olması şartı» Atık Ara Depolama Tesisleri Tebliğ Taslağı») Pazara giriş-çıkış engellerinin düşük tutulması (Lisans devir yasağı-Atıkların Karayolu ile Taşınması Tebliğ Taslağı) Yetkilendirilmiş kuruluş/toplayıcı piyasalarında münhasırlık gibi düzenlemelerin yapılmaması (Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya Yönetmelik Taslağı)

Rekabet Kurumu Temel Prensipler Fiyatlara müdahale edilmemesi [Asgari fiyat vb.] ve fiyatların pazarda serbestçe oluşması (Çevre Ölçüm ve Analiz Laboratuvarları Yeterlilik Yönetmeliği Taslağı) Pazarı şeffaf hale getirebilecek ticari bilgilerin paylaşılmaması (Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi İzni ve Kısıtlanması Yönetmelik Taslağı) Rakip sistemlerin kurulmasının zorlaştırılmaması ve sisteme katılma ve sistemden çıkma koşullarının kolaylaştırılması (Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği Atık Yönetim İşletmesi Kararı, Ambalaj Atık Kontrolü Yönetmelik Taslağı, Çevko Kararı, Lasder Kararı) Rakipler arasında ayrımcı uygulamalar yapılmaması (Ambalaj Atık Kontrolü Yönetmelik Taslağı, Lasder Kararı)

Sonuç Rekabeti hiç sınırlamayan veya daha az sınırlayan alternatiflerin seçilmesi Kısıtlamaların zorunlu ve gerekli olduğunun gösterilmesi Aynı amaca ulaşmak için rekabeti daha az kısıtlayıcı alternatifler varsa o alternatiflerin tercih edilmesi Eğer kısıtlamalar zorunlu ve gerekli ise yukarıdaki temel prensipler dikkate alınmalı Rekabet Kurumu yalnızca katı bir rekabet perspektifinden bakmamakta, çevresel hedefleri önemsemektedir. Kurum her zaman tüm paydaşlarla diyaloğa açıktır.

bbuyukkusoglu@rekabet.gov.tr www.rekabet.gov.tr TEŞEKKÜRLER bbuyukkusoglu@rekabet.gov.tr www.rekabet.gov.tr