Küresel Raporlama Girişimi (GRI)

İçerik Raporlama Şirketlerden sosyal ve çevresel bağlamda benimsedikleri tutuma ilişkin şeffaf ve dürüst bir şekilde rapor vermeleri istenmektedir. Danimarka, Fransa ve BK, raporlamaya ilişkin mevzuat çıkaran ülkeler arasında yer almaktadır. AB düzeyinde, finansal olmayan bilgilerin açıklanmasına yönelik bir düzenleme yapılması şu anda Avrupa Parlamentosunda tartışılmaktadır.

BM İş Dünyası ve İnsan Hakları Rehber İlkeleri’nde şu ifadeler yer almaktadır: «etkilenen paydaşlar tarafından veya bu paydaşlar adına birtakım endişeler dile getirildiği takdirde, işletmeler bu hususlara dair bilgi vermeye (insan hakları üzerindeki etkilerini nasıl ele aldıkları konusunda) hazırlıklı olmalıdırlar. Faaliyet alanları insan hakları için ciddi ölçüde tehdit oluşturan işletmeler bu konuyu nasıl ele aldıklarına ilişkin resmi olarak rapor vermelidir. Hazırlanan rapor: İşletmenin insan hakları üzerindeki etkilerini yansıtacak ve hedef kitleler tarafından ulaşılabilecek bir biçimde ve sıklıkta sunulmalıdır; Bir işletmenin insan hakları üzerindeki etkisine karşı verdiği yanıtın ne derece yeterli olduğunun değerlendirilmesine imkan tanıyacak kadar bilgi sunmalıdır; Etkilenen paydaşlar ve personel ya da ticari gizliliğin yasal gereksinimleri için tehlike arz etmemelidir.”

Düzenlemelerin yanı sıra, şirketlerden farklı nedenlerden ötürü sürdürülebilirlik raporu sunmaları talep edilmektedir: KSS açısından şeffaf olmak müşteriler, çalışanlar ve yerel halk arasında güven ortamı oluşturulmasını ve şirketlerin güvenilirliğinin arttırılmasını sağlar. Bu durum şirketler için önem arz etmektedir, çünkü: Güven, mevcut müşterilerle kurulmuş olan bağların güçlenmesini sağlar, B2C (işletmeden tüketiciye) ve B2B (işletmeden işletmeye) iş ilişkilerinde yeni müşterilerin kazanılmasına yardımcı olur. Güven, şirketin toplumdaki kabul edilebilirliğini arttırır ve çatışmaların yapıcı ve başarılı bir şekilde çözülebilmesi için temel oluşturur. Güven sayesinde şirketler en başarılı kişileri bünyesine çeker ve çalışanlarının kalıcı olmasını sağlar. Ayrıca, şeffaflığın dahili bir etkisi de vardır. Şeffaflık sayesinde, iş riskleri tespit edilir ve iş süreçleri en iyi duruma getirilir. Finansal piyasada bir şirketin sosyal ve çevresel performansı, günümüzde çok daha önemli bir hale gelmiştir. Finansal piyasa katılımcıları, özellikle de sürdürülebilirlik fonları, şirketlerden sosyal ve çevresel etkileri konusunda şeffaf olmalarını talep etmektedir.

KSS ve KSS raporlamasının faydaları şirketten şirkete farklılık göstermektedir ve her şirket için ayrı ayrı ele alınmalıdır. İşletmelerin durumu genelleştirilmiş bulgularla incelenemez. Şirketler büyüklüklerine, bulundukları sektöre ve farklı hedef grupların bireysel ihtiyaçlarına bağlı olarak, sosyal sorumlulukları konusunda çeşitli şeffaflık ilkeleri benimsemektedir. KSS’de benimsenen şeffaflık ilkesi, KSS’nin kendisi kadar karmaşık bir husustur.

Ancak şirketler şunları da göz önünde bulundurmalıdır: Herhangi bir AB mevzuatının veya ulusal mevzuatın yanı sıra bir sürdürülebilirlik raporunun hazırlanması da çok önemli bir karardır ve şirketler hazırlayacakları raporda tüm etkileri göz önünde bulundurmak durumundadır. Dikkat çekilmesi gereken unsurlar şunlardır: Sürdürülebilirlik raporlamasının ertelenmesi ya da durdurulması çok sayıda sorunu beraberinde getirecektir. Raporlamaya başlamış bir şirket bu faaliyeti aksattığı takdirde, şirketin itibarı zarar görecektir. Sürdürülebilirlik raporu hazırlamak bir defaya mahsus bir durum değil, devam edecek olan bir yükümlülüğün başlangıcıdır.

Sürdürülebilirlik raporlaması yapacak kurumların, hakkında rapor hazırlayacağı bir konu olması gerekir. Şirket sosyal sorumluluklarını yerine getirmezse neler olur? Şirketin çevre üzerindeki etkileri kötüye giderse neler olur? Bir şirketin kamuoyuna açıklamak/raporlamak istemediği sorunlu alanlar var mı? Sürdürülebilirlik raporlaması ile şirketler, kendilerini eleştirilere açık hale getirmektedir. Bu, hem rapordaki verilerin veya gerçeklerin saptırılması hem de raporun kalitesi açısından geçerli bir durumdur. Şirketler, sürdürülebilirlik raporlamaları yeterince anlamlı olmadığı için sıklıkla eleştirilere maruz kalmaktadır.  

Şirketler şeffaf olabilmek için çok sayıda yönteme başvurmaktadır KOBİ’lerin resmi bir iletişim kurmasına gerek yoktur. Bilgiler, doğrudan irtibata geçilerek gayri resmi bir biçimde aktarılır. B2B’de ve finansal piyasada (SRI), belli başlı sorular yanıtlanarak şeffaflık sağlanır. B2C’de şirketler paketlemede, etiket üzerinde ya da müşteriyle doğrudan iletişimde herhangi bir mecburiyetleri olmamasına karşın ilave bilgiler sunarlar. Paydaş çalıştayları, dahili iletişim kanalları, internet sitesi ve sürdürülebilirlik raporlamaları

GRI nedir veya kimdir? GRI, sürdürülebilirlik raporlamasına yönelik ilkeler geliştiren çok paydaşlı bağımsız bir girişimdir (İlkelerin ilk versiyonu 2000’de, ikinci versiyonu 2002’de, üçündü versiyonu 2006’da ve dördüncü versiyonu 2014’te yayınlanmıştır) GRI ilkeleri, raporlama ilkelerinin yanı sıra sürdürülebilirlik raporlaması için de özel bir içerik sunmaktadır. GRI ilk olarak CERES (Çevreye Karşı Sorumlu Ekonomiler Koalisyonu) ve UNEP (Birleşmiş Milletler Çevre Programı) tarafından Boston’da kurulmuştur. GRI Sekretaryası 2002’de Amsterdam’a taşınmıştır. 2012’de GRI veri tabanında kullanılan veya başvurulan 2932 adet Sürdürülebilirlik Raporlaması mevcut idi.

GRI çerçevesi ücretsizdir. GRI’nın Sektör Ekleri de mevcuttur -Sürdürülebilirlik Raporlaması İlkeleri’nin aşağıdaki sektörlere özel hazırlanmış farklı versiyonları vardır: Havalimanı İşletmeleri İnşaat Etkinlik Organizatörleri Finansal Hizmetler Gıda İşleme Medya Maden ve Metalürji STK’lar Petrol ve Gaz

Rapor İçeriğini Belirlemeye Yönelik Prensipler Kurum, paydaşlarının kimler olduğunu belirlemeli ve paydaşların makul beklentilerine ve çıkarlarına ne şekilde yanıt verdiğini açıklamalıdır. Rapor, kurumun performansını geniş kapsamlı bir sürdürebilirlik çerçevesinde sunmalıdır. Bir raporda yer alan bilgiler: Kurumun önemli ekonomik, sosyal ve çevresel etkilerini veya Paydaşların değerlendirmeleri ve kararları üzerinde ciddi etkisi olabilecek konuları kapsamalıdır. Öncelikli konuların kapsamı ve sınırları, kurumun başlıca ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerinin yansıtılması için yeterli olmalı ve paydaşlara kurumun raporlama periyodundaki performansını değerlendirme olanağı sunmalıdır.  

Rapor Kalitesini Sağlamaya Yönelik GRI Prensipleri Rapor, kurumun genel performansının gerekçeli olarak değerlendirilmesine imkan sağlayacak şekilde kurum performansının hem olumlu hem de olumsuz unsurlarını yansıtmalıdır.   Kurum, konuları ve bilgileri tutarlı bir şekilde seçmeli, toplamalı ve rapor etmelidir. Raporlanan bilgiler, paydaşların kurumun performansında zaman içinde ortaya çıkan değişiklikleri analiz etmesine olanak tanımalı ve diğer kurumlarla göreceli analiz yapılmasına elverişli olmalıdır. Raporlanan bilgiler, paydaşların rapor hazırlayan kurumun performansını değerlendirmesi için yeterince doğru ve detaylı olmalıdır. .

Kurum düzenli bir zaman çizelgesine bağlı olarak rapor vermelidir, böylelikle paydaşların bilinçli kararlar alabilmeleri için gereken bilgiler zamanında hazır olacaktır. Kurum, bilgileri raporu kullanan paydaşlar için anlaşılabilir ve erişilebilir bir şekilde sunmalıdır. Kurum, raporun hazırlanmasında kullanılan bilgileri ve süreçleri incelemeye tabi olabilecek ve bilgilerin kaliteli ve öncelikli olmasını sağlayacak şekilde toplamalı, kaydetmeli, derlemeli, analiz etmeli ve açıklamalıdır.

İşgücü Uygulamaları ve İnsana Yakışır İş GRI İlkelerinin Kategorileri ve Unsurlar Kategori Ekonomi Unsurlar Ekonomik Performans Piyasadaki Konum Dolaylı Ekonomik Etkiler Satın Alma Uygulamaları   Çevresel Malzemeler Enerji Su Biyoçeşitlilik Emisyonlar Sıvı ve Katı Atıklar Ürün ve Hizmetler Uyum Ulaştırma Genel Çevresel Tedarikçi Değerlendirmesi Çevre Şikayet Mekanizmaları Kategori: Sosyal Alt kategori İşgücü Uygulamaları ve İnsana Yakışır İş İnsan Hakları Unsurlar: İşgücü İşgücü/Yönetim İlişkileri İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitim ve Öğretim Çeşitlilik ve Fırsat Eşitliği Kadın ve Erkekler için Eşit Ücret İşgücü Uygulamalarına Yönelik Tedarikçi Değerlendirmesi İşgücü Uygulamalarına Yönelik Şikayet Mekanizmaları Yatırım Ayrımcılık Yapmama Örgütlenme Özgürlüğü ve Toplu Sözleşme Çocuk İşçiliğinin Kaldırılması Zorla ve Zorunlu Tutarak Çalıştırmanın Önlenmesi Güvenlik Uygulamaları Yerli Hakları Değerlendirme İnsan Haklarına Yönelik Tedarikçi Değerlendirmesi İnsan Haklarına Yönelik Şikayet Mekanizmaları Toplum Ürün Sorumluluğu Aspects: Yerel Halk Yolsuzluk Kamu Politikası Rekabeti Kısıtlayan Davranış Toplum Üzerindeki Etkilere Yönelik Tedarikçi Değerlendirmesi Toplum Üzerindeki Etkilere Yönelik Şikayet Mekanizmaları Müşteri Sağlığı ve Güvenliği Ürün ve Hizmet Etiketlemesi Pazarlama İletişimi Müşterinin Kişisel Gizliliği