HEAD START PROJESİ

Head start,Amerika Birleşik Devletlerinde federal hükümet tarafından düşük gelir düzeyine sahip aileler üzerinde başlatılmış bir projedir.Head Start Proje’sinin temel amacı,düşük gelir düzeyine sahip ailelerden gelen çocuklara sosyal ve eğitimsel fırsatlar sağlayarak yoksulluğun olumsuz etkilerinin engellenmesidir.

Amerika’da erken çocukluk gelişimi ve eğitimine yönelik çalışmalar özellikle de 2.Dünya Savaşı’nın sonunda yaygınlaşmaya başladı.Savaş süresince erkekler savaşırken,kadınlar da çalışmışlar,savaşın bitiminden sonra ise kadınlar evlerine dönmek istememişlerdir.İşte o dönemde ABD’de ilk resmi okul öncesi eğitim başladı.Head Start Projesinin kurucusu Marian Wright Edelman’dır.Kendisi aynı zamanda Children Defense Fund’un da kurucu başkanıdır.

Head Start Projesi’nin çocukların üzerinde uzun süreli etkileri olduğu bilimsel araştırmalarla kanıtlanmıştır.Yapılan araştırmalarda proje kapsamında eğitim alan çocukların evde,okulda ve toplumda başarılı yeterli bireyler oldukları saptanmıştır.Bu şekilde Head Start projesi temel amacı olan yoksulluğun jenerasyon halkasını kırmayı başarmış,etkilerinin kuşaktan kuşağa aktarılmasını engelleyebilmiş bir yaklaşım olarak büyük değer taşımaktadır.

HEAD START PROJESİ’NİN GENEL AMAÇLARI Çocuğun fiziksel ve sağlıkla ilgili becerilerini geliştirmek Çocuğun sosyal ve duygusal sağlığının gelişimine yardımcı olan iç denetimini,merakını,doğallığını ve kendine güvenini teşvik etmek Kavramsal ve sözel becerilerinin eğitimi ile çocuğun bilişsel gelişimini desteklemek ve becerilerini zenginleştirmek Çocuğun o andaki ve gelecekteki öğrenme çabaları ve tüm gelişimi için güven yaratan başarı beklentisini oluşturmak Çocuk ve ebeveyne,aile ilişkileri ve diğer kişilerle ilişkilerinde kullanacağı sevgi ve destek gibi sosyal becerileri kazandırmak Çocukta ve ailede değerli ve itibarlı oldukları duygusunu yaratmak

HEAD START PROJESİNİN BÖLÜMLERİ Head start projesi dört bölümden oluşur.

EĞİTİM SAĞLIK EBEBEYN KATILIMI SOSYAL HİZMETLER

EĞİTİM Head start eğitim programları her çocuğun bireysel ihtiyaçlarını karşılamak üzere hazırlanmıştır.Program hazırlanırken aynı zamanda toplumun kültürel ve etnik özellikleri de dikkate alınmıştır.Ulusal bir Head Start müfredatı yoktur.Bu müfredat uygulayıcı grupların insiyatifine ayrıca çocukların ve ailelerin ihtiyaçlarına göre belirlenir.Head Start Programı’na çalışan personel,çocuk gelişimi ve okul öncesi alanında hizmet içi eğitimlere katılmaktadır.

SAĞLIK Head Start sağlık problemlerini erken teşhis etmenin üzerinde de durmuştur.Çocukların sağlıklı olmaları için ruh sağlığı,diş ve vücut sağlığı ve beslenmeyi içeren zorunlu sağlık programları hazırlamıştır.Ayrıca beslenme uzmanları programda çocuklar için beslenmeyle ilgili çeşitli etkinlikler hazırlamakta ve ebeveynleri de dengeli beslenme,sağlıklı yiyecek seçimi vb. konularda aydınlatmaktadırlar.

EBEVEYN KATILIMI Head Start Projesinin bir kısmını Ana-Baba katılım programı oluşturmaktadır.

Programın Hedefleri; Çocuğun gelişim ve eğitiminde birincil role sahip olan ebeveyni destekleyen ve geliştiren,planlanmış yaşantı ve etkinlikleri sunmak Ebeveynleri,çocuğun gelişiminden sorumlu,çocuğun birincil eğitimcisi,Head Start Programının ve toplumun bir unsuru olarak tanıyan bir program geliştirmek Ebeveynlerin eğitimin planlanmasında karar verici bir kişi olarak doğrudan katılımını sağlamak

Ebeveynlerin sınıftaki ve sınıf dışındaki program etkinliklerine gönüllü gözlemci ya da ücretli çalışan olarak katılımını sağlamak Ebeveynlerin gelişimine yardımcı olan etkinlikler için olanak sağlamak Head Start personeli ile iş birliği içinde ebeveynlerin kendi çocuğu ile çalışma fırsatlarını sağlamaktır.

Head Start Projesinde ebeveyn katılımının en önemli unsurlarından birisi model almadır.Head Start Programında ebeveynleri ücretli yardımcı ya da öğretmen rolünde görmek çok yaygındır.Proje eğitime katılan ebeveynlere iş ve meslek edinme imkanları sağlamıştır.Head Start personelinin % 30’u daha önce programa katılan ya da halen devam etmekte olan ebeveynlerden oluşmaktadır.Bu uygulamanın aileye ekonomik destek sağlamasının yanı sıra aileyi çocuk konusunda bilinçlendirmek gibi bir faydası da vardır.

SOSYAL HİZMETLER Head Start Programının bir parçası olan sosyal hizmetler ailelere çeşitli alanlarda yardımcı olmak amacıyla kurulmuş kuruluşlardır.Bu kuruluşlarda çalışan personel ailelere ihtiyaçlarını nereden nasıl karşılayacakları konusunda da bilgi verirler.

PERSONELİN EĞİTİMİ Head Start programı’na her düzeyden ve her aladan personel alınmaktadır.Çocuk Gelişimi Derneği konunun uzmanı olan ya da olmayan tüm çalışanlarına üniversitelerde çocuk gelişimi alanında eğitim görmeleri veya erken Çocukluk Eğitimi ile ilgili

Kurslara katılmaları için fırsat tanımaktadır Kurslara katılmaları için fırsat tanımaktadır.Bu kurslardan veya üniversitelerden mezun olanlar sadece Head Start programlarında değil aynı zamanda gündüz bakım evlerinde ve çeşitli okul öncesi programlarında da çalışmaktadır.

HEAD START PROGRAMLARI KURUM MERKEZLİ HEAD START PROGRAMI

Kurum merkezli Head Start Programının genel amacı çocuğun sosyal,duygusal,zihinsel ,fiziksel yönden kapasitesinin maksimum düzeye çıkarmaktadır.Bu amaca erişmek için de çeşitli uyarıcıların olduğu bir ortam hazırlanmış ve bu ortamda çocuğun deneyim kazanması ve deneyimler yoluyla ilerlemesi gözlenmiştir.

EV MERKEZLİ HEAD START PROGRAMI

Head Start ebeveyni çocuğun gelişimini etkileyen birinci faktör evi ise çocuğun ilk uyarıcı ortamı olarak görmektedir.Ev merkezli programlarda kurum merkezli programlarda olduğu gibi beslenme ,sağlık,psikolojik ve sosyal hizmetler vardır ve bu hizmetlerin bazıları beslenme sağlık gibi ailenin evine kadar ulaşmaktadır.Ev merkezli programlarda da çocuğun tüm gelişim alanlarında aileye yardım edilebilmektedir.Ç.ocuğun gelişimini destekleyecek araç gereçler sağlanır.Eğitimci haftada bir veya gerekirse iki kez eve gider aileye yardımcı kartlar, etkinlikler bırakır.

GÖÇMEN AİLE PROGRAMLARI

Göçmen çocukların ikamet ettikleri yerlerde onların gelişimini desteklemek amaçlı eğitim büroları kurulmuştur.Bu bürolar ile iletişim kurarak Göçmen Eğitim Kimliği ve İstihdam Programları oluşturulmuştur.Bu programların amacı göçmen çocukların kimlik ve kayıtlarını tutmak,göçmen öğrenci kayıt transfer sistemi ve yerel eğitim programları geliştirmektir.

ERKEN HEAD START PROGRAMI

Erken Head Start 1995 yılından itibaren küçük yaş da bebeği olan düşük gelirli aileler ile hamile kadınlar için programlar sunan toplum kaynaklı federal bir kuruluştur.Hamilelik öncesi bakım ve sağlıklı hamileliğin desteklenmesi ,küçük çocukların gelişiminin zenginleştirilmesi ve sağlıklı ailelerin topluma hazırlanması bu kuruluşun görevleri arasındadır.