Düzensiz İş Akdi ile Çalışanlara Yönelik Örgütlenme ve Toplu İş Sözleşmesi Faaliyetleri ALTİŞVEREN VE DÜZENSİZ İSTİHDAM TÜRKİYE ULUSAL KONFERANSI 31 Ocak & 1 Şubat 2008 The Green Park Bostancı Oteli İstanbul Celil ÇOBAN, FNV Bondgenoten

FNV Bondgenoten Sendikası kimdir ? FNV Bondgenoten :  Hollanda’da sanayi ve ticaret işkollarında faaliyet gösteren en büyük işçi sendikasıdır.  Halihazırda işçiyi temsil etmektedir.  Temel hedef ve amacı, üyelerinin çalışma ve koşullarındaki hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmektir.

FNV Bondgenoten Sendikası’nın Faaliyet Gösterdiği İşkolları  Tarım  Hizmet sektörü  Düzensiz İş Akdi ile Çalışanlar  Ticaret  Sanayi  Bilgi ve İletişim Teknolojileri  Metal  Taşımacılık  Sosyal Güvenlik Ödeneği Alanlar ve Emeklilier

FNV Bondgenoten Sendikası ve Düzensiz İş Akdi İle Çalışanlar

Hollanda’da Düzensiz İş Akdi ile Çalışanların Genel Durumu (1)  Hollanda’da yılda kişi yapısal olarak Düzensiz İş Akdi ile çalışma statüsüne geçmektedir. Geçtiğimiz yıllarda yaklaşık kişi Düzensiz İş Akdi ile çalışmakta idi. Bu tip çalışanlardan bir kısmının yılda sadece bir kaç saat çalışmaktığı rapor ediliyor.  Hollanda’da dolayında Özel İstihdam Bürosu faaliyet göstermektedir. % 75’inin yasalara uygun faaliyet göstermediği belirtiliyor. Tüm büroların yalnızca 1200 tanesinin sertifikası bulunuyor.

Hollanda’da Düzensiz İş Akdi ile Çalışanların Genel Durumu (2)  ABU İşverenler Sendikası Özel İstihdam bürolarını bünyesinde bulundurdan bir örgüt ve 300 üyesi var bulunuyor. Bunlar arasında Randstad, Adecco, Vedior gibi çokuluslu şirketler de yer alıyor. Temsil ettikleri şirketler bu tür çalışanların % 70’ini istihdam ediyor.  NBBU İşverenler Sendikası’nın ise 500 tane üyesi var. Daha çok küçük büroları temsil etmekte olup, %10’u temsil etmektedir.

Hollanda’da Düzensiz İş Akdi ile Çalışanların Genel Durumu (3)  De Stichting Naleving CAO (DSNC), Hollanda’da toplu sözleşmeleri kontrol eden kurumdur.  Bu kurum, yolsuzluk yapan 66 tane Özel İstihdam Bürosu’na 2007 yılında 2 milyon Avro ceza kesti.  Hollanda’da son yıllarda Doğu Avrupa ülkelerinden (mesela Polonya’dan) Özel İstihdam Büroları aracılığıyla işçi getirilip çalıştırılmaktadır.

Polonya : Hollanda için yeni bir istihdam kaynağı ! Kaynak : CBS

Düzensiz İş Akdi İle Çalışanlar için Toplu İş Sözleşmesi  FNV Bondgenoten Sendikası içerisinde, ülke düzeyinde, iki tane üst düzeyde yönetici Düzensiz İş Akdi ile Çalışanlar ve Toplu Sözleşmelerinden sorumludur. İşverenler Sendikaları ABU ve NBBU ile müzakereler yürütülür. Yanı sıra, büyük çokuluslu Özel İstihdam şirketleri ile görüşmeler gerçekleştirilir. Bu sektöderde görevli bulunan işyeri temsilcilerine rehberlik hizmeti verilir. Sektördeki gönüllü kadroları yönlendirilir.  Sendikada görevli her yönetici kendi görev alanında bulunan işkolu ve bölgelerde düzensiz iş akdi ile çalışanlarla ilgilenir.

Toplu sözleşme süreci nasıl gerçekleştiriliyor ? (1)  İlk önce üyelerle birlikte anket çalışması yapılır.  Ülke genelinde üyeler ve gönüllü kadrolarla toplantılar düzenlenir.  FNV Bondgenoten Sendikası’nın belirlenmiş politikaları çerçevesinde ve üyelerin istekleri doğrultusunda, sözleşme teklifleri düzenlenir.  Bir kaç defa işverenlerlede müzakere yapılır. Her müzakereden sonra üyelere bildiriler gönderilir. Gerektiğinde büyük şirketlerde eylem yapılır.

Toplu sözleşme süreci nasıl gerçekleştiriliyor ? (2)  Yapılan prensip anlaşması üyelere yazılı olarak sunulur.  Eğer üyeler bu anlaşmayı onaylarsa, böylece bir toplu iş sözleşmesi bağıtlanmış olur.  İmzalanan Toplu İş Sözleşmesi, İlgili Bakan’a, ülke geneline teşmil edilmesi için sunulur.

Düzensiz İş Akdi ile çalışanlar açısından toplu sözleşme sürecinde önemli olan faktörler nelerdir ?  Düzensiz İş akdi ile çalışanlar için uygulanacak iş sözleşmesi.  Ücret ve diğer sosyal ödenekler.  Yıllık izin ve diğer izinler (ücretli ve ücretsiz).  Mesleki Eğitim.  Hastalık.  Emeklilik.

Yasal Durum / Kademeli Sistem KademeAB C ABU işverenler sendikası 78 hafta 1½ yıl 104 hafta (asgarisiz 8 sözleşme) 2 yıl Ara verme süresi NBBU işverenler sendikası 130 hafta 2 ½ yıl 52 hafta (asgarisiz 4 sözleşme ) 1 yıl Ara verme süresi

Ücret ve Diğer Sosyal Ödenekler Kalifiye elemanlar Birinci günden itibaren geçici işe alan şirketin toplu sözleşmesine göre ücret ödemesi yapιlιr. Kalifiye olmayan elemanlar Ücret ABU sözleşmesine göre ( itibaren saatte asgari 8.24 avro). 26 haftadan sonra elemanları işe alan şirketin toplu iş sözleşmesine göre ücret ödenmesi gerekir. Daha önce olabilir (bunun için sadece NBBU- bürosuna kayıtlı olma şartı aranır).

Geçici İstihdam Yapan Şirketlerin Ücret Uygulamaları  Ücret, çalışma süresine göre belirlenir.  İzin günleri dahil ve diğer iş süresi kısaltma, hükümleri saat ücretini etkiler.  Vardiye ödenekleri, çalışma saatlerini kaydırma sistemi ve düzensiz çalışma farkı ödenir.  Ücret zammı.  Belirli aralıklarla yapılan ücret zamları.  Gider ödenekleri.

Kalifiye Elemanlar  Geçici işe alan şirketin toplu iş şözleşmesine göre ücret ödenir.  Bazı sektörlerde çalışma süresi kısıtlıdır. Örnek : İnşaat sektöründe 1 yıl.

İzin Süreleri  Yıllık 24 gündür.  Her 3 ayda 6 gün.  Ayda 2 gün.

Maluliyet  A Kademesi  Düzensiz İş Akdi ile çalışanlar için geçerli olan şartlar meridir.  Maluliyet durumunda, son kazanılan ücretin %91’i ödenir (%70 hastalık kasası + %21 işveren payı).  1 gün bekleme süresi (işçinin kendi cebinden).  B/C Kademesi  Ücretin %91’I işveren tarafından ödenir.  1 gün bekleme süresi (işçinin kendi cebinden).

Mesleki Eğitim  Şirket başı bütçe oranı, ücret giderleri toplamının % 1.02’si.  Her düzensiz iş akdi ile çalışanın mesleki eğitim hakkı vardır.  İşverenler için mali yardımları tanıtım amaçlı danışmanlık masası bulunmaktadır.

Emeklilik  A Kademesi  Mevcut emekilik priminin % 2.6’sı işverenler tarafından ödenir.  B Kademesi  Yeni Emeklilik Yasası prim düzenlemesine göre bu rakam %7.2’dir. %4.8 işverene ait. %2.4 işçiye ait.

Neler yapılabilir ve yapılmalı ?  Vedior, Randstad, Adecco gibi büyük çokuluslu Özel İstihdam şirketlerine karşı güç koyabilmek için işbirliği yaparak yeni sendikal stratejiler geliştirilmek durumundadır.  Bunu yaparken değişik ülke sendikalarının güç ve uzmanlıkları bir araya getirilmelidir.  ICEM’in Küresel Düzensiz İstihdam Projesi’ne aktif katılım ile büyük bir kampanyaya dönüştürmek gerekmektedir.

SON OLARAK DİKKATİNİZ İÇİN ÇOK ÇOK TEŞEKKÜRLER