T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracat Genel Müdürlüğü ENDONEZYA CUMHURİYETİ TARAFINDAN ÜLKEMİZ MENŞELİ “BUĞDAY UNU” İTHALATINA KARŞI AÇILMASI MUHTEMEL ANTİ-DAMPİNG SORUŞTURMASI Pazara Giriş ve Uluslararası İlişkiler Dairesi Başkanlığı 11.11.2008

DAMPİNG’İN TANIMI Damping: Bir malın dış pazarda, iç pazardaki satış fiyatından daha düşük bir fiyatla satılması yoluyla ortaya çıkan fiyat farklılaşması. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Anti-Damping Anlaşması yasaklamıyor ancak karşı önlem alınabileceğini belirtiyor. Anti–Damping Anlaşması m.2.1: “..bir ülkeden başka bir ülkeye ihraç edilen bir ürünün ihraç fiyatı, normal ticari işlemler içinde, ihracatçı ülkede tüketime konu benzer ürünün karşılaştırılabilir fiyatından daha düşük olduğunda, sözkonusu ürünün dampingli olduğu, yani bir başka ülkenin pazarına normal değerinden daha düşük bir fiyatla sokulduğu kabul edilir..”

TEMEL KAVRAMLAR Dampinge Karşı Önlem Alınabilmesi İçin Gereken 3 Temel Unsur: Dampingin Mevcudiyeti Yerli Üretim Dalı Üzerinde Zarar Nedensellik Bağı Dampingin mevcudiyeti tek başına anti-damping önlemi alınması için yeterli değildir. Bir zararın oluşması ve bu zararın mevcut damping ile illiyet bağının bulunması gerekir. Bu bağlamda açılan bir soruşturma sonucunda önlem almak mümkündür.

DAMPİNGİN MEVCUDİYETİ Damping olup olmadığının anlaşılmasında 3 temel kavram: NORMAL DEĞER İHRAÇ FİYATI FİYAT KARŞILAŞTIRMASI

NORMAL DEĞER İhracatçı ülke veya menşe ülkede tüketime konu olan benzer mal için normal ticari işlemler çerçevesinde bağımsız alıcılar tarafından fiilen ödenmiş veya ödenmesi gereken karşılaştırılabilir fiyat. 3 Farklı Yöntem İhracatçı ülke iç piyasasında normal ticari işlemler içerisindeki fiyat Oluşturulmuş normal değer İhracatçının uygun üçüncü bir ülkeye ihraç fiyatı

İHRACATÇI ÜLKENİN İÇ SATIŞ FİYATLARI Normal Değer’in belirlenmesinde ihracatçı ülkenin iç satış fiyatlarının baz alınabilmesi için; İç satışların varlığı İç satışların temsil edebilirliği (%5 testi) (Kural: Benzer ürünün iç piyasa satış miktarı ithalatçı ülkeye ihracat miktarının en az %5’i ise temsil edilebilir. Değil ise diğer faktörler.) Satışların normal ticari işlemler içerisinde yapılması Satışların uygun bir karşılaştırmaya imkan vermesi

% 5 TESTİ (İç Satışların Temsil Edilebilirliği)

NORMAL TİCARİ İŞLEM Normal ticari işlem sayılmayan durumlar Maliyetin altında satışlar Birim üretim maliyeti + SG&İ > Satış fiyatı Maliyet altı satışların uzun bir döneme yayılmış olması (en az 6 ay) Maliyet altı satışların büyük miktarlarda olması (toplam satış miktarının %20’den fazlasını oluşturması) Satış fiyatlarının makul bir süre içinde maliyetleri karşılamaması İlişkili taraflar arasındaki satış işlemleri Taraflar arasında ortaklık veya telafi edici bir düzenleme bulunması halinde; aradaki işlemler ancak söz konusu ilişkiden etkilenmemişse dikkate alınır.

Ağ. Ort. Iç Satış Fiyatı> Ağ. Ort. Maliyet Maliyet altı satışlar miktarı %20’den fazla ise: Sadece karlı satışlar Maliyet altı satış miktarı %20’den az ise: Bütün iç piyasa satışları Ağ. Ort. İç Satış Fiyatı< Ağ. Ort. Maliyet Oluşturulmuş Normal Değer 3. Ülke İhraç Fiyatı

ÖRNEK: Önemli Miktarda Maliyet Altı Satış İhracat 2000 birim @ 100 YTL. İç Satışların Maliyeti İç Satışlar 130 YTL. 75 birim @ 170 YTL. 25 birim @ 100 YTL. Ortalama İç Satış 100 birim @ 152,5 YTL. %5 Testi Tamam. Ağ. Ort. Iç Satış Fiyatı> Ağ. Ort. Maliyet Maliyet altı satışlar %20’den fazla olduğu için dikkate alınmaz. Normal değer için yalnız karlı olan işlemler dikkate alınır. Normal Değer: 170 TL. % 20’nin altında olsaydı 152,5 olacaktı.

Ağ. Ort. İç Satış Fiyatı< Ağ. Ort. Maliyet İse (Normal Ticari İşlem İçerisinde Değil) Oluşturulmuş Normal Değer Menşe ülkedeki üretim maliyetine idari giderler, satış giderleri, genel giderler ve kar için makul bir meblağ ilave edilerek bulunan tutar. (COM + SG&A + Kar Marjı) 3. Ülke İhraç Fiyatı Piyasa Ekonomisi Uygulamayan Ülkeler İçin Normal Değer: Emsal ülke (analogue country)

İHRAÇ FİYATI (export price) İhraç amacıyla satılan mal için fiilen ödenmiş olan veya ödenmesi gereken fiyat. İhraç Fiyatının Belirlenmesinde İki Olasılık: Gerçekleşmiş İhraç Fiyatı Ödenmiş ihraç fiyatı Ödenebilir ihraç fiyatı (fatura edilmiş ancak ödenmemiş, fatura edilmemiş ancak yüklenmiş, sözleşme imzalanmış fakat gereği yapılmamış v.b.) Oluşturulmuş İhraç Fiyatı (İthal ürünlerin bağımsız bir alıcıya ilk kez yeniden satıldığı fiyat. İthalatçı firmanın bağımsız müşteriye satış fiyatından ithalat esnasında ödenen gümrük vergileri, gümrükleme masrafları , satış giderleri , idare giderleri ve genel giderler ve kar düşülmektedir.) İhraç fiyatının olmaması veya İhracatçı ile ithalatçı veya üçüncü bir taraf arasında ortaklık veya telafi edici bir düzenleme bulunması nedeniyle ihraç fiyatının güvenilir olmaması

NORMAL DEĞER ile İHRAÇ FİYATININ KARŞILAŞTIRILMASI İLKELER: Adil Karşılaştırma. Bu karşılaştırmanın aynı aşamada, normal olarak fabrika çıkış aşamasında (ex-factory level) ve yapılan satışlar için mümkün olduğu ölçüde aynı zamanda yapılması gerekmektedir. Ayrıca, satış şartları ve koşullarında, vergilendirmede, ticari aşamalarda, miktarlarda, fiziksel özelliklerdeki farklılıklar da dahil olmak üzere, fiyatların karşılaştırılmasını etkileyen değişiklikler her seferinde gerektiği gibi dikkate alınacağı; bağımlı alıcılara satışlarda, gümrük vergileri ve diğer vergiler de dahil olmak üzere, ithalat ile yeniden satış arasındaki sürede yapılan masraflar ve tahakkuk eden karlar da dikkate alınacağı hükme bağlanmıştır. Normal değer ve ihraç fiyatı aynı karşılaştırılabilir bazda olmalıdır. Değilse fiyat karşılaştırılmasını etkileyen farklılıklar için gerekli ayarlamalar yapılmalıdır.  

FİYATLARIN FABRİKA ÇIKIŞ AŞAMASINA GETİRİLMESİ İÇİN AYARLAMALAR

Normal değer - İhraç Fiyatı ________________________ DAMPİNG MARJI Damping Marjı = Damping miktarının ithalatçı ülkenin sınırında CIF ihraç fiyatının %’si olarak ifadesidir. Normal değer - İhraç Fiyatı ________________________ CIF İhraç Fiyatı Damping Marjı =

DAMPİNG MARJI (II) İhraç fiyatı farklı alıcılar, bölgeler veya dönemler için önemli ölçüde değişmiyor ve bu yöntem damping miktarını tam olarak yansıtıyor ise damping marjı: Ağırlıklı Ortalama Normal Değer İle Ağırlıklı Ortalama İhraç Fiyatının Karşılaştırılması ya da İşlem Bazında Normal Değer ile İşlem Bazında İhraç Fiyatının Karşılaştırılması yoluyla elde edilir. Aksi takdirde; Ağırlıklı Ortalama Normal Değer İle İşlem Bazında İhraç Fiyatının Karşılaştırılmasıyla bulunur. Eğer damping marjı % 2’den az çıkarsa – “de minimis” kuralı geçerlidir. Yani vergi uygulanmaz.

Gerçekleşmiş İhraç Fiyatı FİYAT KARŞILAŞTIRMASI (Price Comparison) İHRAÇ FİYATI (Export Price) NORMAL DEĞER (Normal Value) -İhracatçı Ülkenin İç Satış Fiyatları Oluşturulmuş Normal Değer İhracatçının Uygun Üçüncü Bir Ülkeye İhraç Fiyatı Gerçekleşmiş İhraç Fiyatı Oluşturulmuş İhraç Fiyatı

YERLİ ÜRETİM DALI ÜZERİNDE ZARAR Damping’in haksız rekabet yaratmasının arkasında yatan neden. Kümülasyon – Zararı Toplu Olarak Değerlendirme (% 2’nin üstünde, ihmal edilemeyecek ithalat ve rekabet koşulları) 3 Biçimde ortaya çıkabilir Üretim Dalına Yönelik Maddi Zarar Üretim Dalına Yönelik Maddi Zarar Tehdidi Bir Üretim Dalının Kurulmasının Geciktirilmesi Dampingli ithalatın miktarında artış, fiyat baskısının oluşması veya fiyat artışlarının önlenmesi. Maliyet sabitken fiyatların düşmesi. Yerli üreticilerin satışlarında, karlarında, çıktılarında, pazar paylarında, üretimde, istihdamda, ücretlerde, büyümede vs. olumsuz etkiler oluşması.

BİR ANTİ-DAMPİNG SORUŞTURMASININ AÇILMASI, YÜRÜTÜLMESİ ve SONUÇLARI Soruşturmanın Başlatılabilmesi İçin 2 Yol: 1.Yerli sanayi tarafından ya da yerli sanayi adına ilgili mercilere yazılı başvuru (damping, zarar ve nedensellik bağına ilişkin delilleri içermek zorunda) 2.Re’sen Soruşturma Başlatılması – Uygulamada ülkeler pek başvurmuyor. Küçük parçalara bölünmüş sanayiler söz konusu olduğunda veya başvuru hazırlanmasının zaman alacağı durumlarda, yerli üretim dalının zarar görmemesi için.

BİR ANTİ-DAMPİNG SORUŞTURMASININ AÇILMASI, YÜRÜTÜLMESİ ve SONUÇLARI (II) Başvurunun Desteklenmesi – Başvurunun “yerli sanayi tarafından veya yerli sanayi” adına yapılmış sayılabilmesi için 2 kriter bulunmaktadır: Başvuruya açıkça destek veren, yani başvuruda bulunan yerli üreticilerin üretimi, ilgili üründe yurtiçi toplam üretiminin % 25’inden fazla olmalıdır. (Temel koşul) Başvurunun, toplu halde üretimleri üretim dalının başvuruya destek veren veya karşı çıkan kısmı tarafından üretilen benzer ürünün toplam üretiminin yüzde 50'sinden fazlasını oluşturan yerli üreticiler tarafından desteklenmesi gerekir. (Karşı çıkan üreticiler mevcut ise, başvuruyu yapan üreticilerin toplam üretimi karşı çıkan üreticilerin toplam üretiminden fazla olmalı)

BİR ANTİ-DAMPİNG SORUŞTURMASININ AÇILMASI, YÜRÜTÜLMESİ ve SONUÇLARI (III) Başvurunun Gizli Tutulması – Ancak uygun şekilde belgelenmiş bir başvuru alındıktan sonra ve soruşturmayı resmen başlatmadan önce, ilgili ihracatçı ülkenin hükümetinin bu durumdan haberdar edilmesi gerekmektedir. (m.5.5) Soruşturma Başlatılması – Ürünleri bu soruşturmaya konu olan ülke veya ülkeler ve bu konuda menfaati olduğu bilinen ilgili diğer taraflar bu durumdan haberdar edilir ve bu konuda ilan yapılır. Damping soruşturması ile ilgili işlemlerin yapılıyor olması fiili ithalat yapılmasını engellemeyecektir.

BİR ANTİ-DAMPİNG SORUŞTURMASININ AÇILMASI, YÜRÜTÜLMESİ ve SONUÇLARI (IV) Yeterli Delil Yetkililerce; damping marjının çok düşük olduğu "de minimis” (% 2) veya gerçek veya olası dampingli ithalat hacminin veya zararın ihmal edilebilecek düzeyde olduğu tesbit edildiğinde soruşturma derhal kapatılacaktır. (İthalatçı Üyenin benzer ürün ithalatının yüzde 3'ünden azını bireysel olarak gerçekleştiren ülkeler toplu olarak İthalatçı Üyenin benzer ürün ithalatının yüzde 7'sinden fazlasını gerçekleştirmediği sürece, belirli bir ülkeden yapılan dampingli ithalat hacminin ithalatçı Üye'nin benzer ürün ithalatının yüzde 3'ünden az olduğu tesbit edildiği takdirde, dampingli ithalat hacminin normal olarak ihmal edilebilecek düzeyde olduğu kabul edilecektir.)

BİR ANTİ-DAMPİNG SORUŞTURMASININ AÇILMASI, YÜRÜTÜLMESİ ve SONUÇLARI (V) Bir damping soruşturmasında kullanılan soru formlarının gönderildiği ihracatçılara veya yabancı üreticilere cevap vermeleri için en az 30 günlük bir süre tanınacaktır. (7 günlük de posta süresi var. Toplam 37 gün) (Süre uzatma talebinde bulunulabilir) Soruşturmaya tabi ülkedeki ilgili ihracatçı üreticilere gönderilen soru formlarında genel hatlarıyla, şirketin tanıtılması ve damping belirlemelerine esas teşkil edecek işlem bazında ihracat fiyatları, iç piyasa satış fiyatları, ayarlamalar, üretim maliyeti ve üçüncü ülkelerle ihracat fiyatları ile ilgili detaylı bilgi talep edilmektedir. Soruşturma açıldıktan sonra 1 yıl içerisinde sonlandırılacaktır. Soruşturma, başladıktan sonra hiçbir şekilde (özel durumlar dahil) 18 aydan uzun süremez. Yerinde İnceleme Ziyaretleri Soruşturma Esnasında ya da Sonucunda Yetkililer Tarafından Verilebilecek 3 Ana Karar: GEÇİCİ ÖNLEM FİYAT TAAHHÜDÜ NİHAİ ÖNLEM

Mevcut En İyi Bilgiler (Best Information Available) BİR ANTİ-DAMPİNG SORUŞTURMASININ AÇILMASI, YÜRÜTÜLMESİ ve SONUÇLARI (VI) Mevcut En İyi Bilgiler (Best Information Available) İlgili herhangi bir tarafın makul bir süre içinde gerekli bilgileri vermeyi reddettiği veya bu bilgileri başka şekillerde vermediği veya soruşturmayı engellediği durumlarda, mevcut gerçekler esas alınarak olumlu veya olumsuz ön ve nihai belirlemeler yapılabilir. Yayımlanmış fiyat listeleri, resmi ithalat istatistikleri, diğer taraflardan elde edilen bilgiler ve gümrük iadeleri Ancak, ilgili herhangi bir tarafın işbirliği yapmaması ve bu nedenle ilgili bilgilerin yetkili mercilere verilmemesi halinde, bu durum ilgili tarafın işbirliği yaptığı duruma kıyasla, sözkonusu tarafın daha az lehine olan bir sonuca yol açabilir.

GEÇİCİ ÖNLEMLER (provisional measures) Geçici Önlemler İçin Gerekli Koşullar İlan yapılmış olması ve ilgili taraflara bilgi vermeleri ve görüş bildirmeleri için yeterince fırsat tanınmış olması gerekir. Damping ve bunun sonucunda üretim dalına verilen zarar konusunda olumlu bir ön belirleme yapılmış olması gerekir.  İlgili mercilerin, soruşturma esnasında herhangi bir zarara sebebiyet verilmemesi için bu önlemlerin gerekli olduğuna hükmetmesi gerekir. 60 Gün 4 – 9 Ay

NİHAİ AD VERGİLERİ (definitive ad duties) İthalatçı üye yetkilileri bu kararı almaya yetkilidir. Verginin damping marjından düşük olması arzu edilir. (lesser duty rule) Vergi tutarı damping marjını aşamaz. Muhtelif aşamalarda genel duyurular “Yeniden gözden geçirme soruşturması” sonucunda ya da “gün batımı kuralı” (5 sene) uyarınca kendiliğinden kalkması mümkündür Geriye Yönelik Uygulama – 90 gün

GÖZDEN GEÇİRME SORUŞTURMASI ve GÜN BATIMI KURALI (sunset review) Gözden Geçirme Soruşturması: Makul bir sürenin geçmiş olması gerekiyor. (1 yıl) Gün Batımı Kuralı: Başvuruda bulunulmazsa önlem 5 yıl sonra ortadan kalkıyor. (dampingin ya da zararın devam etmesi veya yeniden meydana gelmesi hususu)

FİYAT TAAHHÜTLERİ (price undertakings) Firmalar tarafından ya da ithalatçı ülke yetkilileri tarafından önerilebilir. (Fiyatları yeniden gözden geçirmek veya dampingli ihracata son vermeyi taahhüt etmek şeklinde olabilir) Dampinge veya zarar ilişkin bir ön belirleme yapılmış olması lazım.

DİĞER HUSUSLAR DTÖ Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması İstişare, Panel ve Temyiz Avukatlık/Danışmanlık Hizmeti Harcamalarının Desteklenmesi Hakkında Yönerge

MEVCUT SORUŞTURMA Kasım 2006 – AB, Avustralya, Sri Lanka ve Türkiye BISNIS INDONESIA - Başvuru Ekim Ortası Avustralya ve Sri Lanka Endonezya Buğday Unu Üreticileri Birliği (APTINDO) tarafından, Sri Bogna, Pangan Mas ve PT Estern Pearl firmaları adına - % 57 oranında marj ÇHC, Hindistan ve ABD (% 9.5 - % 11.44), BAE (% 14.85) 2006 yılı – 143 Milyon Dolar ithalat Avustralya (% 36), Sri Lanka (% 31), Türkiye (% 9), Belçika (% 9.5) ve BAE (% 6)

MEVCUT SORUŞTURMA (II) İhracatımız - ABD Doları 2006 2007 2008 (ilk 9 ay) Endonezya (B.U) 15.704.025 47.254.465 99.123.256 Endonezya (Toplam) 84.948.899 173.735.534 242.422.120 Dünya (B.U.) 272.849.665 424.485.702 479.121.369 Endonezya/Dünya (B.U) 5,8% 11,1% 20,7% B.U / Toplam (Endonezya) 18,5% 27,2% 40,9%

MEVCUT SORUŞTURMA (III) % 5 Gümrük Vergisi Şubat 2008’de % 0 – geçici olarak Endonezya Buğday Unu Tüketimi Noodle ( % 50), Fırıncılık (% 25), Bisküvi (% 15) ve Diğer (% 10)

TEŞEKKÜRLER 11.11.2008