HİPOKSİ VE HİPERVENTİLASYON
HİPOKSİ Hipoksi, genel anlamda kanda, hücrelerde ve dokularda oksijen eksikliğine bağlı gelişen fonksiyon bozukluğudur.
HİPOKSİ Havacılıkta yetersiz oksijen solunmasıyla ortaya çıkan, genellikle akut bir sendromdur.
HİPOKSİNİN SINIFLANDIRILMASI Hipoksik hipoksi Hipemik hipoksi Stagnant hipoksi Histotoksik hipoksi
1. HİPOKSİK HİPOKSİ Solunan havadaki oksijenin azalmasıyla ortaya çıkar. (Düşük atmosferik basınç, oksijen teçhizatında bozukluk, azalmış pulmoner ventilasyon, pnömoni, hava yollarının kapanması, temiz kanın venöz kanla karışması, vs.)
Kan hücrelerinin oksijen taşıma kapasitesindeki azalma sonucu gelişir. 2. HİPEMİK HİPOKSİ Kan hücrelerinin oksijen taşıma kapasitesindeki azalma sonucu gelişir. (Anemiler, bazı ilaçlar, CO.)
veya kanın kalp seviyesinin altındaki dokularda göllenmesi ile olur. 3. STAGNANT HİPOKSİ Kan akımının azalması veya kanın kalp seviyesinin altındaki dokularda göllenmesi ile olur. (Şok, donma, kalp yetmezliği, çevre ısısı artışı, devamlı basınçlı solunum, +G kuvvetleri, vs.)
4. HİSTOTOKSİK HİPOKSİ Vücut dokularının oksijen kullanımı toksik nedenlerle engellendiğinde oluşur. (Alkol, siyanid, CO, narkotikler)
OBJEKTİF BELİRTİLER Hiperventilasyon Siyanoz Yargı zayıflığı Zihinsel ve fiziksel işlev bozuklukları Bilinç kaybı
28.000 feet irtifada, hipoksi sonucu oluşan aynı kişiye ait el yazısı deformasyonu
SUBJEKTİF BELİRTİLER Hava açlığı Huzursuzluk Yorgunluk Şaşkınlık Karıncalanma Uyuşma Öfori Bulantı Baş ağrısı Baş dönmesi Görme ve işitme bozukluğu Sıcak-soğuk basması
HİPOKSİNİN SAFHALARI : 0 - 10.000 feet FARK EDİLMEYEN TELAFİ ZORLUK KRİTİK : 0 - 10.000 feet : 10.000 - 15.000 feet : 15.000 - 20.000 feet : 20.000 - 23.000 feet
HİPOKSİYİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER İRTİFA TIRMANIŞ ORANI İRTİFADA KALMA SÜRESİ ÇEVRE ISISI FİZİKSEL AKTİVİTE KİŞİSEL FAKTÖRLER SELF - IMPOSED STRESLER
FAYDALANILABİLİR BİLİNÇ ZAMANI Oksijen ikmalinin kesilmesinden veya fakir oksijen ortamına maruz kalınmasından, kullanılabilir zihinsel ve motor fonksiyonların kaybolmasına kadar geçen zamandır. ( TUC : Time of Useful Consciousness )
FAYDALANILABİLİR BİLİNÇ ZAMANI 18.000 Ft. 22.000 Ft. 26.000 Ft. 28.000 Ft. 30.000 Ft. 35.000 Ft. 40.000 Ft. 43.000 Ft. & üzeri 20 - 30 dk. 10 dk. 3 - 5 dk. 2.5 - 3 dk. 1 - 2 dk. 30 - 60 sn. 15 - 20 sn. 9 - 12 sn.
HİPERVENTİLASYON Solunum sayı ve derinliğinin anormal biçimde artmasıdır. Belirtileri : Karıncalanma Kas kasılması İşitme ve görme bozukluğu Hava açlığı Şaşkınlık ve / veya bayılma hissi
HİPOKSİ HİPERVENTİLASYON Baş dönmesi Uyuşma Karıncalanma Baygınlık Sıcaklık - soğukluk hissi Görme azalması Siyanoz Kas koordinasyon bozukluğu Öfori Konfüzyon Baş dönmesi Uyuşma Karıncalanma Baygınlık Sıcaklık - soğukluk hissi Görme azalması Tremor Tetani
TEDAVİ Hipoksi ve hiperventilasyonun tedavisi aynıdır. Oksijen sisteminin kontrolü, Oksijen regülatörü Emergency % 100 O2 Normal solunum düzeninin korunması, 10.000 feet’in altına alçalma.