KAMU MALİ YÖNETİMİ VE KONTROL KANUNU KAPSAMINDA BÜTÇE Doç. Dr. İsmail CERİTLİ Başkan

Kamu Mali Yönetimi ve Bütçe Analitik Bütçe Sistemi ve Uygulaması Uygulamaya İlişkin Önemli Hususlar Yatırım Programı ve Uygulamaları Performans Programı ve Performans Esaslı Bütçeleme

KAMU MALİ YÖNETİMİ ve BÜTÇE Kamu kaynaklarının tanımlanmış standartlara uygun olarak etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını sağlayacak yasal ve yönetsel sistem ve süreçlerden oluşan bütündür. Strateji Geliştirme Başkanlığı

KAMU MALİ YÖNETİMİ ve BÜTÇE Kamu Maliyesi Gelirlerin toplanması, Harcamaların yapılması, Açıkların finansmanı, Kamunun varlıkları ve borçları ile diğer yükümlülüklerinin yönetimini kapsamaktadır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

KAMU MALİ YÖNETİMİ ve BÜTÇE Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Sisteminin Genel Yapısı BAKAN ÜST YÖNETİCİ Mali Hizmetler Birimi (SGB) Muhasebe Birimi İç Denetim Birimi Harcama Birimi Ön Mali Kontrol Alanı İç Denetim İç Kontrol Alanı Strateji Geliştirme Başkanlığı

KAMU MALİ YÖNETİMİ ve BÜTÇE 5018 Sayılı Kanunda Bütçe “Belirli bir dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bunların uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belge” Strateji Geliştirme Başkanlığı

KAMU MALİ YÖNETİMİ ve BÜTÇE 5018 Sayılı Kanunda Bütçe Türleri DÜZ . VE DEN KUR B BELEDİYE BÜTÇESİ İL ÖZEL İDARE BÜT. MAHALLİ İDARE BİR. B. GENEL BÜTÇE ÖZEL BÜTÇE GENEL YÖNETİM MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇESİ SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BÜTÇESİ MAHALLİ İDARELER Strateji Geliştirme Başkanlığı

KAMU MALİ YÖNETİMİ ve BÜTÇE Genel Bütçe Devlet Tüzel kişiliğine dâhil olan ve kanuna ekli (I) sayılı cetvelde yer alan kamu idareleri bütçesidir. (Çevre ve Orman Bakanlığı ile Devlet Meteoroloji Genel Müdürlüğü genel bütçeli kuruluştur.) Özel Bütçe Bir bakanlığa bağlı veya ilgili olarak kamu hizmeti yürütmek üzere kurulan, gelir tahsis edilen, bu gelirden harcama yapma yetkisi verilen, kuruluş ve çalışma esasları özel kanunla düzenlenen ve kanuna ekli (II) sayılı cetvelde yer alan kamu idarelerinin bütçeleridir. (ÖÇK ve OGM özel bütçeli kuruluştur.) Strateji Geliştirme Başkanlığı

KAMU MALİ YÖNETİMİ ve BÜTÇE Bütçe İlkeleri 1 Bütçelerin hazırlanması ve uygulanmasında, makroekonomik istikrarla birlikte sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak esastır. Kamu idarelerine bütçeyle verilen harcama yetkisi, kanunlarla düzenlenen görev ve hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla kullanılır. Bütçeler, kalkınma planı ve programlarda yer alan politika, hedef ve önceliklere uygun şekilde, idarelerin stratejik planları ile performans ölçütlerine ve fayda-maliyet analizine göre hazırlanır, uygulanır ve kontrol edilir. Bütçeler stratejik planlar dikkate alınarak izleyen iki yılın bütçe tahminleriyle birlikte görüşülür ve değerlendirilir. Bütçe, kamu işlemlerinin kapsamlı ve saydam bir şekilde görünmesini sağlar. Strateji Geliştirme Başkanlığı

KAMU MALİ YÖNETİMİ ve BÜTÇE Bütçe İlkeleri 2 Tüm gelir ve giderler gayri safi olarak bütçelerde gösterilir. Belirli gelirlerin belirli giderlere tahsis edilmemesi esastır. Bütçelerde gelir ve gider denkliğinin sağlanması esastır. Bütçeler, ait olduğu yıl başlamadan önce Türkiye Büyük Millet Meclisi veya yetkili organlarca kabul edilmedikçe veya onaylamadıkça uygulanamaz. Bütçelerde, bütçeyi ilgilendirmeyen hususlara yer verilmez. Strateji Geliştirme Başkanlığı

KAMU MALİ YÖNETİMİ ve BÜTÇE Bütçe İlkeleri 3 Bütçeler kurumsal, işlevsel ve ekonomik sonuçlarının görülmesini sağlayacak şekilde Maliye Bakanlığınca uluslararası standartlara uygun olarak belirlenen sınıflandırmaya tabi tutularak hazırlanır ve uygulanır. Bütçe gelir ve gider tahminleri ile uygulama sonuçlarının raporlanmasında açıklık, doğruluk ve mali saydamlık esas alınır.. Kamu hizmetleri, bütçelere konulacak ödeneklerle, mevzuatta belirlenmiş yöntem, ilke ve amaçlara uygun olarak gerçekleştirilir. Bütçelerde, ödenekler belirli amaçları gerçekleştirmek üzere tahsis edilir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

KAMU MALİ YÖNETİMİ ve BÜTÇE Orta Vadeli Bütçeleme Sistemi 5018 sayılı Kanun ile kamu mali yönetiminde orta vadeli bütçe sistemine geçilmektedir. Orta vadeli bütçeleme sisteminin ana unsurları aşağıda belirtildiği şekildedir. Makro düzeyde hazırlanacak: Orta vadeli program (3 yıllık) Orta vadeli mali plan (3 Yıllık) Kamu idaresi düzeyinde hazırlanacak: Stratejik plan (5 yıllık) Performans programı (3 yıllık perspektifle yıllık) Çok yıllı bütçe (3 yıllık) Strateji Geliştirme Başkanlığı

KAMU MALİ YÖNETİMİ ve BÜTÇE Orta Vadeli Program (2009-2011) 5018 Sayılı Kanunun 16 ıncı maddesi uyarınca DPT Müsteşarlığınca kalkınma planları, stratejik planlar ve genel ekonomik şartların gerekleri doğrultusunda makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri de kapsayacak şekilde hazırlanan orta vadeli programı Bakanlar Kurulunun Mayıs ayının sonuna kadar toplanarak kabul etmesi ve Resmi Gazetede yayımlanmasıyla başlar. Strateji Geliştirme Başkanlığı

KAMU MALİ YÖNETİMİ ve BÜTÇE Orta Vadeli Mali Plan (2009-2011) İdarelerin ödenek teklif tavanlarını içeren ve Maliye Bakanlığınca hazırlanan orta vadeli mali plan Haziran ayının on beşine kadar Yüksek Planlama Kurulu tarafından karara bağlanır ve Resmi Gazetede yayımlanır. Orta vadeli mali planda; Üç yıllık toplam gelir ve gider tahminleri, Açık ve borçlanma hedefleri, Merkezi yönetim kapsamındaki idarelerin yıllık ödenek teklif tavanları, yer alır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

KAMU MALİ YÖNETİMİ ve BÜTÇE Bütçe Hazırlık Süreci Mayıs * DPT Müsteşarlığınca hazırlanan Orta Vadeli Programın Bakanlar Kurulu tarafından onaylayarak Resmi Gazetede yayımlanması (Mayıs ayı sonuna kadar) Haziran * Maliye Bakanlığınca hazırlanan Orta Vadeli Mali Planın Yüksek Planlama Kurulu tarafından karara bağlanarak Resmi Gazetede yayımlanması (Haziran ayının 15 ine kadar) * Maliye Bakanlığınca hazırlanan Bütçe Çağrısı ve Bütçe Hazırlama Rehberinin Resmi Gazetede yayımlanması (Haziran ayı sonuna kadar) * DPT Müsteşarlığınca hazırlanan Yatırım Genelgesi ve eki Yatırım Programı Hazırlama Rehberinin Resmi Gazetede yayımlanması (Haziran ayı sonuna kadar) Temmuz * Teklif performans programları ile bütçe tekliflerinin Maliye Bakanlığına sunulması * Yatırım tekliflerinin DPT Müsteşarlığına sunulması Ağustos * Maliye Bakanlığı ve DPT Müsteşarlığı ile tekliflerin görüşülmesi Eylül Ekim * Makroekonomik göstergeler ve bütçe büyüklüklerinin Yüksek Planlama Kurulunda görüşülmesi (en geç ekim ayının ilk haftası) * Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Tasarısının TBMM ye sunulması (en geç 17 Ekim) * Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmeleri (en fazla 55 gün) Kasım-Aralık * Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmeleri (devamı) * Genel Kurul Görüşmeleri * Merkezi Yönetim Bütçe Kanunun oylanması ve kabulü * Cumhurbaşkanınca onaylanması * Resmi Gazetede yayımlanması (Aralık ayı sonuna kadar)

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Analitik Bütçe Sınıflandırması 1- Kurumsal Sınıflandırma 2- Fonksiyonel Sınıflandırma 3- Finansman Tipi Sınıflandırma 4- Ekonomik Sınıflandırma KURUMSAL FONKSİYONEL FİN EKONOMİK I II III IV 00 Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Kurumsal Sınıflandırma Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Fonksiyonel Sınıflandırma Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Finansman Tipi Sınıflandırma 1- Genel Bütçeli İdareler 2- Özel Bütçeli İdareler 3- Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar 4- Sosyal Güvenlik Kurumları 5- Mahalli İdareler 6- Özel Ödenekler 7- Dış Proje Kredileri 8- Bağış ve Yardımlar Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Ekonomik Sınıflandırma Gelirlerin Harcama ve borç vermenin Finansmanın (gelir-gider farkı) Sınıflandırması olmak üzere 3 bölümden oluşmaktadır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Harcama ve Borç Vermenin Sınıflandırılması Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Kurumsal Sınıflandırmanın Her Dört Düzeyini, Fonksiyonel Sınıflandırmanın Dört Düzeyini, Finansman Tipi Sınıflandırmayı, Ekonomik Sınıflandırmanın İlk İki Düzeyini, İçerecek şekilde kanunlaşacak ve uygulanacaktır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Bütçe Hazırlama Düzeyi (TL) KURUMSAL FONK. FİN EKONOMİK AÇIKLAMALAR ÖDENEK I II III IV 22 ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI 1.267.094.900 02 ÖZEL KALEM MÜDÜRLÜĞÜ 2.297.700 05 ÇEVRE KORUMA HİZMETLERİ 4 Doğal ortamın ve bio çeşitliliğin kor. 00 2.136.300 1 Genel Bütçeli İdareler 01 PERSONEL GİDERLERİ 1.494.000 MEMURLAR 1.394.000 Temel Maaşlar 470.000 2 Zamlar ve Tazminatlar 840.000 3 Ödenekler 13.000 Sosyal Haklar 25.000 5 Ek Çalışma Karşılıkları 45.000 Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Bütçe Kanununda Belirlenen Asgari Değerler 2009 Yılı Değerleri Ekonomik sınıflandırmada, her bir alım için; 1- Menkul mal alımlarında 15.000. TL ye kadar, 2- Gayri maddi hak alımlarında 11.000. TL ye kadar, 3- Menkul malların bakım ve onarımlarında 15.000. TL ye kadar, 4- Gayrimenkullerin bakım ve onarımlarında 36.000. TL ye kadar, olan tutarlar “(03) Mal ve Hizmet Alım Giderleri” tertibinden ödenir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Bütçe Uygulaması BAKANLIKLAR (ve diğer idareler) Mali Hizmetleri Birimi (SGB) Harcama Birimleri TAŞRA BİRİMİ BÜMKO Muhasebe Yetkilisi MALİYE BAKANLIĞI Ödenek Talebi Ödenek Gönderme Belgesi Harcama Programı Vize Edilen Program Ödeme Emri Belgesi Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Bütçe Uygulaması 1 1-Serbest Bırakma 2-Ayrıntılı Harcama Programı (AHP) Hazırlanması ve Onaylanması 3-Ödeneklerin Kullanılması 4-Kamu Yatırım Projeleri 5-Yüklenmeye Girişilmesi 6-Ertesi Yıla Geçen Yüklenme 7-Gelecek Yıla Yaygın Yüklenme 8-Bütçeden Yardım Yapılması Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Bütçe Uygulaması 2 9- ÖDENEK İŞLEMLERİ Ödenek Gönderme Tenkis Ödenek Aktarma Ödenek Ekleme Özel Nitelikli Ödenekler Yedek ödenek Örtülü ödenek 10-Bütçe Kesin Hesabının Hazırlanması 11-Faaliyet Raporları Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Yüklenmeye Girişilmesi 1 Usulüne uygun olarak düzenlenmiş sözleşme esaslarına veya kanun hükmüne dayanılarak iş yaptırılması, mal ve hizmet alınması karşılığında geleceğe yönelik bir ödeme yükümlülüğüne girilmesidir.(5018 S.Kanun madde 26) Bütçede yeterli ödeneği bulunmayan işler için yüklenmeye girişilemeyecek, Yüklenme süresi mali yılla sınırlıdır, Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Yüklenmeye Girişilmesi 2 Harcama yetkililerinin, tahsis edecekleri ödenekler dahilinde yüklenmelere girişilebilecek, Yüklenmeye girişilen tutara ait ödenekler saklı tutulacak, Başka iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması için kullanılamayacaktır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Ertesi Yıla Geçen Yüklenme 1 Yılbaşlarında bazı hizmetlerin kesintiye uğramaması için nitelik itibariyle aşağıda belirtilen iş ve hizmetler için belirli şartlar altında ertesi yıla geçen yüklenmelere girişilebilecektir. Yiyecek, yakacak, akaryakıt ve madeni yağ ihtiyaçları, Temini ve korunması güç olan ilaç, aşı, serum ve tıbbi sarf malzemeleri, Süreli yayın alımı, taşıma, koruma ve güvenlik, temizlik ve yemek hizmetleri, Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Ertesi Yıla Geçen Yüklenme 2 Taşıtların mali sorumluluk sigortası, Makine-teçhizat, bilgisayar ve haberleşme sistemlerinin bakım işleri; her türlü onarım işleri ile elektronik bilgi erişim hizmetleri. Bu iş ve hizmetlerde ertesi yıla geçen yüklenmelere girişilebilmesi için her iş itibariyle; Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Ertesi Yıla Geçen Yüklenme 3 İzleyen yılın Haziran ayının geçilmemesi, Bütçede ön görülen ödeneklerin % 50 sinin aşılmaması, Yüklenme süresinin on iki ayı aşmaması, İlgili üst yöneticiden onay alınması, gerekmektedir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Gelecek Yıllara Yaygın Yüklenmeler 1 İdarelerin yatırım programında yer alan bir mali yıl içinde tamamlanması mümkün olmayan yatırım projeleri için gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişilebilir. (5018 S.K. Md.28) Yatırım projelerinin yanı sıra bazı cari harcamalar için de gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişilebilir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Gelecek Yıllara Yaygın Yüklenmeler 2 Satın alma suretiyle edinilmesi ekonomik olmayan; Her türlü makine-teçhizat, cihazlar ve taşıtlar ile yangınla mücadele amacıyla hava ve deniz araçlarının kiralanması, Orman ağaçlandırma ve amenajman işleri için gelecek yıllara yaygın yüklenmeye girişilebilir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Gelecek Yıllara Yaygın Yüklenmeler 3 Bu şekilde yüklenmelere girişilebilmesi için; Yılı bütçe ödeneğinin bulunması, Yüklenme süresinin üç yılı geçmemesi, Üst yöneticiden onay alınması, Maliye Bakanlığından uygun görüş alınması, şartlarının sağlanması gerekmektedir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Ödenek Aktarma 1 2009 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununda; Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile özel bütçeli idareler, aktarma yapılacak tertipteki ödeneğin % 20’si kadar kendi bütçeleri içinde ödenek aktarması yapabilirler (Madde 10/2) Aktarılan ödenek miktarı, hiçbir şekilde eklenen tertibin başlangıç ödeneğinin % 20’sini geçmeyecektir. Ancak yatırım programında yer alan projeler arası aktarmada ise bu oran % 100 olarak uygulanır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Ödenek Aktarma 2 Aktarma işleminin yapılabilmesi için aktarılacak ödeneğin, işlem yapıldığı tarih itibariyle kullanılabilir (Serbest, ödenek gönderme belgesine bağlanmamış, ön ödeme yapılmamış) durumda olması gerekmektedir. İdareler bu şekilde yapılacak ödenek aktarmalarını bir hafta içerisinde Maliye Bakanlığına bildirmekle yükümlüdürler. Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Ödenek Aktarma 3 03- Mal ve Hizmet Alım Giderleri 05- Cari Transferler 06- Sermaye Giderleri 07- Sermaye Transferleri Arasında aktarma yapılmaması esastır. Ancak zorunlu hallerde bu nitelikteki aktarma işlemlerinin tamamı Maliye Bakanlığınca sonuçlandırılacaktır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

ANALİTİK BÜTÇE SİSTEMİ VE UYGULAMASI Ödenek Aktarma 4 Personel giderleri tertiplerinden, Aktarma yapılmış tertiplerden, Yedek ödenekten aktarma yapılmış olan tertiplerden aktarma yapılamaz. Strateji Geliştirme Başkanlığı

UYGULAMAYA İLİŞKİN ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR Uygulamaya İlişkin Önemli Açıklamalar 1 Geçen yıldan kalan ve ödenmeyen tutarlar, cari yıl bütçesinin ilgili tertiplerinden ödenecektir. İhale işlemlerinde bütçelerin ilgili tertiplerinde yer alan başlangıç ödenekleri dikkate alınarak taahhüde girişilebilecektir. Ancak, şartname ve sözleşmelere Ayrıntılı Harcama Programındaki ödenek dağılımına göre harcama yapılacağına ilişkin hüküm konulacaktır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

UYGULAMAYA İLİŞKİN ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR Uygulamaya İlişkin Önemli Açıklamalar 2 03.4.2.01 Beyiye aidatları ile 03.4.2.04 Mahkeme ve Harç Giderleri ödeme belgesi aranmaksızın Muhasebe yetkilileri tarafından ödenir ve gerekli ödenek Maliye Bakanlığı’nın ilgili tertibinden talep edilir. (Bütçe Kanunu (E) cetveli Mad. 49) Başkanlığımızca mal alımı, hizmet alımı ve yapım işlerine ilişkin ayrı ayrı hazırlanan ve tüm merkez ve taşra birimlerimize bildirilen % 10 luk doğrudan temin limitleri kesinlikle aşılmayacaktır. Çok acil ve zorunlu durumlarda Bakanlığımız Strateji Geliştirme Başkanlığından mevcut doğrudan temin limitinin yükseltilmesi için talepte bulunulacaktır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

UYGULAMAYA İLİŞKİN ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR Uygulamaya İlişkin Önemli Açıklamalar 4 2009 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi Kanununa ekli (T) işaretli cetvelde yer alan taşıtlar, ancak çok acil ve zorunlu hallere münhasır olmak kaydıyla ilgili Bakanlığın teklifi üzerine BKK ile edinilebilir. (Madde: 9 ) Vakıf, dernek, sandık, banka, birlik, firma, şahıs ve benzeri kuruluş ve kişilere ait olup 237 sayılı Kanun kapsamında bulunan tüm kurum ve kuruluşlarca kullanılan taşıtların giderleri için kurum bütçelerinden hiçbir şekilde ödeme yapılamaz. (Madde: 9 ) Harcama birimlerinin; cari, transfer ve yatırım proje tekliflerini mutlaka bütçe hazırlık döneminin başladığı Temmuz ayından önce Strateji Geliştirme Başkanlığına iletmeleri gerekmektedir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

UYGULAMAYA İLİŞKİN ÖNEMLİ AÇIKLAMALAR Uygulamaya İlişkin Önemli Açıklamalar 5 Kamu zararı oluşturmamakla birlikte bütçelere, ayrıntılı harcama programlarına, serbest bırakma oranlarına aykırı olarak veya ödenek gönderme belgelerindeki ödenek miktarını aşan harcama talimatı veren harcama yetkililerine, her türlü aylık, ödenek, zam ve tazminat dahil yapılan bir aylık net ödemeler toplamının iki katı tutarına kadar para cezası verileceği 5018 sayılı Kanunun 70 inci maddesinde belirtilerek ödenek üstü harcama yasaklanmıştır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

YATIRIM PROGRAMI VE UYGULAMALARI Yatırım Programı 1 2009 Yılı Yatırım Programı 15.1.2009 Tarih ve 27111 Mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bu kapsamda Bakanlığımız 2009 Yılı Yatırım İş Programı, Bakanlık Makamının 11.02.2008 Tarih ve 2 sayılı olurları ile 01.01.2009 tarihinden itibaren uygulamaya konulması uygun görülmüş olup, tüm merkez ve taşra birimlerimize gönderilmiştir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

YATIRIM PROGRAMI VE UYGULAMALARI Yatırım Programı 2 Yatırım programında yatırım ödeneklerinin; İdareler ve projeler itibariyle dağılımı, Sektör ve idareler itibariyle; Etüd-proje işleri, Devam eden projeler, Yeni projeler olarak tasnif edilirler. Strateji Geliştirme Başkanlığı

YATIRIM PROGRAMI VE UYGULAMALARI Yatırım Programı 3 Tasnif edilen projelerin; Yeri, Karakteristiği, Başlama ve bitiş tarihi, Proje tutarı, Yıl sonu tahmini harcama tutarı, Yeni yılda tahsis edilen kaynak miktarı, bilgilerine yer verilmektedir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

YATIRIM PROGRAMI VE UYGULAMALARI Kamu Yatırım Projeleri Fayda-Maliyet veya maliyet-etkinlik analizleri ile çevre analizleri içerecek şekilde yapılabilirlik etüdü bulunmayan ve DPT Müsteşarlığı tarafından incelenerek yapılabilirliği onaylanmamış projeler yatırım programında yer alamaz. Strateji Geliştirme Başkanlığı

YATIRIM PROGRAMI VE ÖDENEKLERİ 2009 Yılı Yatırım Programı Dağılımı (TL) Strateji Geliştirme Başkanlığı

YATIRIM PROGRAMI VE UYGULAMALARI Yatırım Uygulamaları 1 2009 Yılı Yatırım Programına ek yatırım cetvellerinde yer alan projeler dışında herhangi bir projeye harcama yapılamaz. 2009 yılında başlanabilmesi için proje ve işin 2009 yılı yatırım ödeneği, proje maliyetinin yüzde onundan az olamaz. Bu oranın altında kalan proje ve işler için gerektiğinde projeler “2009 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar” esasları doğrultusunda, yatırım ödenekleri içinde kalmak şartıyla revize edilebilir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

YATIRIM PROGRAMI VE UYGULAMALARI Yatırım Uygulamaları 2 İdareler, yatırım programında yer alan ödenekleri ilgili Bakanın onayı ile İl Özel İdarelerine aktarabilirler. Bu ödenekler tahsis amacı dışında kullanılamaz. İş ilgili İl Özel İdarelerinin tabi olduğu usul ve esaslara göre sonuçlandırılır. İl Özel İdareleri bütçe imkanları ölçüsünde bu yatırımlara kendi bütçesinden ödenek aktarabilir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

YATIRIM PROGRAMI VE UYGULAMALARI Yatırım Uygulamaları 3 Yılı içerisinde bitecek yatırım proje ödemelerinin yıl sonu hesapları kapatılmadan önce kesinlikle ödenmesi gerekmektedir. Çünkü bütçe yılı içinde kullanılamayan ödenekler iptal edilmektedir. 2009 Yılı Yatırım Programına ek yatırım cetvellerinde yıl içinde yapılması zorunlu değişiklikler için 18.10.2008 tarih ve 27028 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “2009 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar” da yer alan usullere uyulur. Strateji Geliştirme Başkanlığı

YATIRIM PROGRAMI VE UYGULAMALARI Yatırımları Hızlandırma Ödeneği 2009 Yılı Yatırım Programının uygulama durumuna göre gerektiğinde öncelikli sektörlerde yer alan yatırımların hızlandırılması veya yılı içinde gelişen şartlara göre öncelikli sektör ve alt sektörlerde yer alan ve programa yeni alınması gereken projelere ödenek tahsisi ve ödeneklerin artırılmasında kullanılmak üzere genel ve özel bütçeli idarelerin projelerine ilişkin mevcut veya yeni açılacak tertiplere Maliye Bakanlığı’nın ilgili tertibinden aktarma yapmaya Maliye Bakanı yetkilidir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

YATIRIM PROGRAMI VE UYGULAMALARI Programa Proje Alınması Maliyeti 50 milyon TL. ye kadar olanlar veya 50 milyon TL harcama ile yılı içinde tamamlanacak olanlar DPT Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanın onayıyla; Maliyeti 50-250 milyon TL. arası olanlar Yüksek Planlama Kurulunca; 250 milyon TL. nin üzerindekiler ise Bakanlar Kurulunca karara bağlanır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

YATIRIM PROGRAMI VE UYGULAMALARI Programdan Proje Çıkarılması Yatırım Programdan proje çıkarılması ile ilgili taleplerden maliyeti 50 milyon TL.’ye kadar olanlar Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu Bakan, 50 milyon TL.’nin üzerinde olanlar Yüksek Planlama Kurulu tarafından tarafından sonuçlandırılır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

Performans Programı ve Performans Esaslı Bütçeleme Strateji Geliştirme Başkanlığı

Strateji Geliştirme Başkanlığı PERFORMANS PROGRAMI Performans Programı Bir mali yılda kamu idaresinin stratejik planı doğrultusunda; Yürütmesi gereken faaliyetleri, bu faaliyetlerin kaynak ihtiyacını, performans hedef ve göstergelerini içeren, idare bütçesinin ve idare faaliyet raporlarının hazırlanmasına dayanak oluşturan programdır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

PERFORMANS PROGRAMININ HAZIRLANMASI Performans Programının Hazırlanması 1 Detaylı bir ön çalışma ve değerlendirme gerektirir. Hedef ve göstergelerin doğru ve tam olarak oluşturulması, mali yıl sonunda hazırlanacak faaliyet raporu ile performans değerlendirmesine temel oluşturduğundan önemli bir aşamadır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

PERFORMANS PROGRAMININ HAZIRLANMASI Performans Programının Hazırlanması 2 Gösterilecek dikkat ve özen performans esaslı bütçeleme sisteminin sağlıklı işleyişini ve kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanımını sağlar. Faaliyet sonuçları üzerine yapılacak performans değerlendirmesi kadar, program hazırlığında yapılacak ön değerlendirmeler de büyük önem arz eder. Strateji Geliştirme Başkanlığı

PERFORMANS PROGRAMLARI Harcama birimleri ve idare düzeyinde hazırlanır. İdare performans programı, birim performans programlarında yer alan bilgiler de dikkate alınarak oluşturulur. Strateji Geliştirme Başkanlığı

PERFORMANS PROGRAMININ ŞEKLİ VE KAPSAMI Performans Programının Şekli ve Kapsamı Bakanın Sunuşu İdare performans programına ilişkin bir değerlendirmede bulunur. Üst Yöneticinin Sunuşu Performans programında yer alan hedeflere ilişkin özet bir sunuş yapar. Birim performans programlarında yer alır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

Strateji Geliştirme Başkanlığı GENEL BİLGİLER Misyon ve Vizyon Kamu idareleri, idare performans programlarında, stratejik planlarında belirlemiş oldukları misyon ve vizyonlarına bu başlık altında yer verilir. Birim performans programlarında ise harcama birimleri idare misyon ve vizyonundan hareketle kendi misyon ve vizyonunu belirleyebilir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER Tarihçe İdarelerinin kuruluşundan performans programının hazırlandığı tarihe kadar geçirdiği önemli evrelere, teşkilat yapısındaki önemli değişikliklere kısaca yer verilmelidir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER Mevzuat İdarenin/harcama biriminin mevzuatına ilişkin bilgiler, mevzuat türü, adı, numarası yayımlanmışsa Resmi Gazete ve numarası ve benzeri bilgileri içerecek şekilde tablolaştırılarak programa eklenir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER Teşkilat Yapısı İdarenin organizasyon şemasına, organizasyon yapısının etkin olup, olmadığına ilişkin değerlendirmelere, organizasyon yapısında düşünülen değişikliklere, üst yönetici ve yardımcıları ile birim performans programı düzenleyen yöneticilerin öz geçmişlerine yer verilir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER Yönetim ve İç Kontrol Sistemi İdarenin/harcama biriminin,Atama, satın alma , ihale gibi karar alma süreçleri, Yetki ve sorumluluk yapısına ilişkin bilgiler ile Mali yönetim, harcama öncesi kontrol ve iç denetim sistemine ilişkin bilgilere yer verilir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER Bilişim Sistemi İdarenin/harcama biriminin bilişim sisteminin faaliyetlere katkısı, karşılaşılan sorunlar, program döneminde sistemde planlanan değişiklikler, birim bilişim sistemleri ile uyumu, bilgi paylaşımına ilişkin bilgiler ile e-devlet uygulamalarına yer verilir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER İnsan Kaynakları İdarenin/harcama biriminin Mevcut insan kaynakları, İstihdam şekli ve politikası, Hizmet sınıfları, kadro unvanları, benzeri bilgilere yer verilir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER Fiziki Kaynaklar Hizmet binası, lojman, taşıt aracı, iş makineleri, telefon, faks, bilgisayar, yazıcı ve benzeri varlıklara ilişkin bilgilere ve fiziki kaynakların elde edilmesi ve kullanımı hususunda izlenecek politikalara yer verilir. Fiziki kaynaklara ilişkin bilgiler tablolaştırılarak eklenir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

TEMEL POLİTİKA VE ÖNCELİKLER Hükümet Programında, kalkınma plan ve programlarında ve stratejik planda idareye ilişkin öngörülen temel politikalar ve önceliklere kısaca yer verilir. Ayrıca AB’ne uyum sürecinde idarece yapılması gereken çalışmalarda kısaca açıklanır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER Faaliyetleri İlişkin Bilgi ve Değerlendirmeler İdarenin/harcama biriminin program döneminde yürüteceği faaliyet ve projelerin tanımı, hangi amaçla yürütüleceği ve uygulama stratejilerine ilişkin özet bilgiler yer alır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

Strateji Geliştirme Başkanlığı PERFORMANS BİLGİLERİ Öncelikli Stratejik Amaç ve Hedefler Stratejik planda yer alan stratejik amaç ve hedeflerden o yıl için öncelik verilenler gerekçeleri ile birlikte belirtilir. Harcama birimleri ise sadece kendi faaliyetleri ile ilgili önceliklere yer verirler. Strateji Geliştirme Başkanlığı

Strateji Geliştirme Başkanlığı PERFORMANS BİLGİLERİ Önceki Yıllar Hedefleri ve Sapmalar İdarenin yıllık performans programı, geçmiş yıllar gerçekleşmeleri ile geleceğe yönelik beklentilere dayanılarak hazırlanır. Önceki yıllar hedeflerinde meydana gelen sapmalar nedenleriyle birlikte belirtilerek program dönemi performans hedeflerine yansımaları açıklanır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

Strateji Geliştirme Başkanlığı PERFORMANS TABLOSU Performans Tablosu 1 İlgili yıla ait performans hedeflerine, bu hedeflerin ilgili olduğu stratejik amaçlara, performans hedefine ne kadar ulaşıldığını değerlendirmek üzere belirlenmiş olan performans göstergelerine, daha önceki yıllarda gerçekleşen performans gösterge seviyelerine, faaliyet ve projeler ile kaynak ihtiyacına yer verilecektir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

PERFORMANS HEDEFLERİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR Performans Tablosu 2 Performans tablosunda; Performans hedeflerinin düzeylerini belirleyen unsurlar, Önemli içsel ve dışsal faktörler, Faaliyet ve projelerin performans hedefleri ile bağlantısı, Uygulama stratejileri, Göstergelerin hedefleri açıklama kabiliyeti, Performans tablosuna dayanak oluşturan tahmin ve beklentiler, İdarece gerekli görülen diğer hususlara yer verilir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

PERFORMANS VERİLERİNİN KAYNAKLARI VE GÜVENİLİRLİĞİ Performans Verilerinin Kaynakları ve Güvenilirliği Verilerin güvenilir olması önemlidir. Verilerin güvenirliliği ise, doğrudan kaynakların güvenirliliği ile ilgilidir. Bu başlık altında performans hedef ve gösterge verilerinin kaynaklarına, elde edilmesine ve güvenilirliğine ilişkin bilgilere yer verilir. “Performans Verileri Değerlendirme Tablosu” düzenlenerek programa eklenir. Strateji Geliştirme Başkanlığı

Strateji Geliştirme Başkanlığı BÜTÇE BİLGİLERİ Bütçe Bilgileri Bu bölümde, kaynak ihtiyacı belirleme çalışmaları sırasında faaliyet ve proje itibariyle tespit edilen ödenek ihtiyacı bilgileri yer alır. Strateji Geliştirme Başkanlığı

PERFORMAN ESASLI BÜTÇELEME Performans Esaslı Bütçeleme 1 İdarenin ana fonksiyonlarını, bu fonksiyonların yerine getirilmesi sonucunda gerçekleştirilecek idare amaç ve hedeflerini belirleyen, Kaynakların bu amaç ve hedefler doğrultusunda tahsisini ve kullanılmasını sağlayan, Performans ölçümü yaparak ulaşılmak istenen hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığını değerlendiren ve sonuçları raporlayan sistemdir. Strateji Geliştirme Başkanlığı 77

PERFORMANS ESASLI BÜTÇELEME Performans Esaslı Bütçeleme 2 5018 sayılı Kanunun 9 ncu maddesi stratejik planlama kavramıyla birlikte performans esaslı bütçeleme kavramına da yer vermiştir. Kamu idareleri bütçelerini stratejik planlarında yer alan misyon, vizyon, stratejik amaç ve hedefleri ile uyumlu bir şekilde performans esasına dayalı olarak hazırlayacaklardır. Strateji Geliştirme Başkanlığı 78

PERFORMANS ESASLI BÜTÇELEME MODELİ Performans Esaslı Bütçeleme Modeli Stratejik Plan Performans Programı Bütçe Uygulama Performans Değerlendirmesi Faaliyet Raporu Performans Denetimi Strateji Geliştirme Başkanlığı 79

PERFORMAN ESASLI BÜTÇE Performans Esaslı Bütçe Kuruluşların programları çerçevesinde belirlenen amaç ve hedeflerine göre kaynak tahsislerinin yapıldığı ve arzu edilen sonuçlara ulaşılıp ulaşılamadığının ölçüldüğü bütçeleme sistemidir. KURULUŞ ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI Stratejik Amaç 2 Çevreyi Korumak, İyileştirmek ve Her Türlü Çevre Kirliliğini Önlemek Performans H.2.4 Ulusal Atık Planı Oluşturmak ve Sürekliliğini Sağlamak ÖNCEKİ YIL CARİ YIL SONRAKİ YIL Cari Sermaye Transferler TOPLAM XXX TL Strateji Geliştirme Başkanlığı 80

PERFORMANS YÖNETİMİ VE BÜTÇELEME Yönetim Kavramı Stratejik Planlama Performans Yönetimi Yönetim-Bütçe İlişkisi Bütçe Türleri Strateji Geliştirme Başkanlığı 81

Strateji Geliştirme Başkanlığı YÖNETİM VE İŞLEVLERİ Yönetim ve İşlevleri Yönetim Bir yada daha fazla insan yada kurumun bir hedefe ulaşabilmesi için yönlendirilmesi ve kontrol edilmesidir. İşlevler Planlama Organize etme Yönlendirme Koordine etme Kontrol etme Strateji Geliştirme Başkanlığı 82

Strateji Geliştirme Başkanlığı YÖNETİMİN KAYNAKLARI Yönetimin Kaynakları İnsan Kaynakları Doğal Kaynaklar Teknolojik Kaynaklar Mali Kaynaklar Strateji Geliştirme Başkanlığı 83

Strateji Geliştirme Başkanlığı PERFORMANS YÖNETİMİ Performans Yönetimi Önceden belirlenmiş hedeflere ulaşmada kaydedilen başarının ölçüldüğü ve değerlendirildiği süreci ve bu süreçte yer alan tüm eylemlerden oluşur. Strateji Geliştirme Başkanlığı 84

Strateji Geliştirme Başkanlığı PERFORMANS ÖLÇÜMÜ Performans Ölçümü Faaliyet ve projelerin sonuçlarının, özellikle de önceden belirlenmiş hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığı açısından izlenmesi ve raporlanmasıdır. Strateji Geliştirme Başkanlığı 85

PERFORMANS ÖLÇÜMÜNÜN GEREĞİ 1- Ölçemediğiniz şeyi yönetemezsiniz. 2- Sonuçları tespit edemezseniz başarı ile başarısızlığı birbirinden ayıramazsınız. 3- Başarıyı tespit edemezseniz ödüllendirmeyi yapamazsınız. 4- Başarıyı ödüllendiremediğiniz taktirde, başarısızlığı ödüllendiriyorsunuz demektir. 5- Başarısızlık tespit edilemezse sorun giderilemez. 6- Yapılanların sonuçlarını sunabiliyorsanız destek bulursunuz. Strateji Geliştirme Başkanlığı 86

ETKİLİ PERFORMANS ÖLÇÜM SİSTEMİ Amaç açık olmalı Önceliklere odaklanmalı Uyumlu olmalı Dengeli olmalı Değişebilir olmalı Sağlıklı ve net göstergelere dayanmalı Strateji Geliştirme Başkanlığı 87

PERFORMANS ÖLÇÜM SİSTEMİNİN İŞLEMESİ Performans Ölçüm Sisteminin İşletilmesi Sadece ilgili bilgiler raporlanmalı Faaliyetler üzerinde durulmalı Ölçümler yönetim tarafından kullanılmalı Hedef seçilmeli Çalışanlar hedefleri sahiplenmeli Ölçütler yetki ve sorumluluklarla uyumlu olmalı Kısa ile uzun dönem hedefleri arasında denge kurulmalı Veriler gerçekçi ve tutarlı olmalı Strateji Geliştirme Başkanlığı 88

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Tanımlı Ölçülebilir Ulaşılabilir İlgili Zamanlı Karşılaştırılabilir Gerçekçi ve Tutarlı Strateji Geliştirme Başkanlığı 89

PERFORMANS GÖSTERGELERİ Kuruluşun stratejik performansını değerlendirmek amacıyla kullanılan mali ya da olmayan ölçütlerdir. Bu göstergelerin belirlenebilmesi için gereken şartlar: İş süreçleri önceden belirlenmiş olmalı Performans hedefleri açıkça belirlenmiş olmalı Sonuçlara ilişkin nicel ve nitel ölçütler bulunmalı ve bunlar hedefler ile karşılaştırılabilir olmalı Süreçlerdeki yada kaynaklardaki sapma ve değişmeleri gösteren bilgi sistemi bulunmalı Strateji Geliştirme Başkanlığı 90

Strateji Geliştirme Başkanlığı YÖNETİM VE BÜTÇE Yönetim ve Bütçe İHTİYAÇLAR > KAYNAKLAR Ekonomik Verimli Etkili Bütçe= Planlanan gelir ve harcamalar TÜRLERİ: Kişisel Bütçe Şirket Bütçesi Kamu Bütçesi Strateji Geliştirme Başkanlığı 91

Strateji Geliştirme Başkanlığı KAMU BÜTÇESİ Kamu Bütçesi Kamu kurum ve kuruluşlarının bir sonraki dönemdeki gelir ve gider tahminlerini gösteren ve genellikle bir kamu metni olarak parlamentolar tarafından onaylanan belge. Strateji Geliştirme Başkanlığı 92

Strateji Geliştirme Başkanlığı BEKLENTİLER Beklentiler Etkili kaynak dağılımı ve kullanımının sağlanması, Mali saydamlığın sağlanması, Topluma sağlanan hizmetlerde kalite memnuniyetin artırılması Hedeflere dayalı yönetim anlayışının yerleştirilmesi, Bütçe hazırlama, uygulama ve denetim süreçlerinin güçlendirilmesi Strateji Geliştirme Başkanlığı 93

BAKANLIĞIMIZ 2009 YILI BÜTÇESİ (TL) Strateji Geliştirme Başkanlığı

Teşekkür ederiz