SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLANMASI

ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI AMAÇ Solunum ve dolaşım yetmezliğini erken dönemde tanıyarak tedaviye olanak sağlamak. ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI ÖĞRENİM HEDEFLERİ Solunumun yeterliliğinin değerlendirilmesinde kullanılacak öğeleri sayabilmek, Solunum sıkıntısını ve solunum yetmezliğini tanımlayabilmek, Solunum sıkıntısı ve yetmezliğinin nedenlerini sayabilmek, Şoku ve tiplerini tanımlayabilmek. ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

SOLUNUMUN DEĞERLENDİRİLMESİ

SOLUNUM YETERLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Solunum hızı Solunum sesleri Bilinç düzeyi Deri ve ağız mukozasının rengi değerlendirilmelidir. ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

Çocuklarda İstirahatteki Normal Solunum Sayısı (solunum/dak) Yaş Ortalama En düşük- En yüksek değer Yenidoğan 40 30-50 1-12 ay 30 20-40 1-4 yaş 25 20-30 5-8 yaş 22 20-25 8 yaş üstü 16 12-20 ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI Solunum Hızı Hızlı soluma (Takipne) Yavaş soluma (Bradipne) Solunumun olmaması (Apne) ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI Solunum Sesleri Hırıltı : Üst solunum yolu ile ilgili, Hışıltı : Alt solunum yolu ile ilgili, İnleme : Akciğer dokusu ile ilgili sorunlarda duyulur. ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI Bilinç Düzeyi Kanda oksijenin giderek azalması Öncelikle huzursuzluğa neden olur, Daha sonra uykuya eğilimden komaya kadar değişen bilinç bozukluklarına neden olabilir. ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

Deri ve Ağız Mukozasının Rengi Soluk Siyanotik Hemoglobini çok düşük çocuklarda merkezi siyanoz görülmeyebilir, Merkezi siyanozun görülebilmesi için deri kapillerlerinde indirgenmiş hemoglobin miktarının 5 g/dl’nin üstünde olması gereklidir. ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI SOLUNUM SIKINTISI Takipne, Taşikardi, Burun kanadı solunumu, Yardımcı solunum kaslarının solunuma katılması İnspirasyonda interkostal, subkostal ve suprasternal çekilmeler. ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI Solunum yetmezliği, yetersiz oksijenizasyon ile kendini gösteren klinik bir durumudur. Solunum yetmezliğine neden olan durumlar: Akciğerlerden Göğüs kafesinden, Solunum merkezinden kaynaklanabilir. ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI Solunum sıkıntısı bulgularına ek olarak Bilinç düzeyinde azalma, Kas tonusunda azalma Merkezi siyanoz varlığı “SOLUNUM YETMEZLİĞİ” ne işaret eder. ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI Solunumun Durma Riski Artmış solunum hızı ve çabası ile birlikte azalmış solunum sesleri Kalp atım hızında azalma (bradikardi) Sözlü-ağrılı uyarıya yanıtın azalması ve bilinç bozukluğu Kas tonusunda azalma Siyanoz ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

DOLAŞIMIN DEĞERLENDİRİLMESİ

DOLAŞIM YETERLİLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Kalp hızı Kan basıncı Sistemik dolaşım Nabız Deri Bilinç İdrar debisi ile değerlendirilir. ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

Çocuklarda İstirahatteki Normal Kalp Hızı Değerleri (atım/dak) Yaş Ortalama En düşük- En yüksek değer Yenidoğan 130 90-180 1-12 ay 80-160 1-4 yaş 110 80-140 5-8 yaş 100 70-120 8 yaş üstü 90 70-110 ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

Çocuklarda İstirahatteki Sistolik Kan Basıncı Değerleri (mmHg) Yaş Ortalama En düşük- En yüksek değer Yenidoğan 75 60-90 1-12 ay 90 70-110 1-4 yaş 90+(2xyaş) 75-110 5-8 yaş 85-115 8 yaş üstü 110 90-120 ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

Hipotansiyon Sınırları Yaş Hipotansiyon sınırı Yenidoğan (0-28 gün <60 1-12 ay <70 1-10 yaş <70+ (2 x yaş) >10 yaş <90

SİSTEMİK DOLAŞIMIN DEĞERLENDİRİLMESİ 1. NABIZ Nabız dolgunluğu (nabzın gücü), atım hacmi ve nabız basıncı ile ilişkilidir. Merkezi nabızların kaybı çok hızlı tedavi gerektirir ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

SİSTEMİK DOLAŞIMIN DEĞERLENDİRİLMESİ 2. DERİ Derideki kan dolaşımının azalması şokun erken belirtisi olabilir. Azalmış deri kan dolaşımının göstergeleri: Derinin alacalı, soğuk ve soluk olması, Kapiller geri doluş zamanının uzaması (>2sn) Çevresel siyanozdur. ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

SİSTEMİK DOLAŞIMIN DEĞERLENDİRİLMESİ 3. BİLİNÇ Bilinç düzeyi aşağıdaki bulgularla değerlendirilir (USAY): Uyanıklılık durumu, Sesli uyarana yanıt, Ağrılı uyarana yanıt, Yanıtsızlık. ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

SİSTEMİK DOLAŞIMIN DEĞERLENDİRİLMESİ 4. İDRAR DEBİSİ Normal idrar debisi 1-2 ml/kg/saat’tir. Kötü böbrek dolaşımının veya hipovoleminin göstergesi: Çocuklarda 1ml/kg/saat’ten Adolesanlarda 30 ml/saat’ten az idrar çıkışı. ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

ŞOK

ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI Şok, dokuların yetersiz dolaşımı nedeniyle, hücre yaşamı ve işlevi için gerekli maddeler ve oksijenin yeterince sağlanamadığı klinik bir durumdur. ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI ŞOK SINIFLAMASI Nedene göre; Hipovolemik, Kardiyojenik, Dağılımsal Fizyolojik duruma göre: Kompanze Dekompanze ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

ŞOK SINIFLAMASI (Nedene göre) Hipovolemik şok; Damar içinde dolaşan sıvı hacminin yetersizliği söz konusudur. Sıklıkla kanama ve dehidratasyona bağlı olarak meydana gelir. Şokun en sık görülen tipidir. ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

ŞOK SINIFLAMASI (Nedene göre) Kardiyojenik şok; Kalp kası işlev bozukluğu sonucunda oluşur. Damar içi hacim yeterli veya artmıştır, Fakat kalp kası işlev bozukluğu nedeniyle atım hacmi ve kalp debisi azalmıştır.

ŞOK SINIFLAMASI (Nedene göre) Dağılımsal şok; Dolaşan kan haciminin uygunsuz dağılımı ile kendini gösterir. Sepsis veya anaflaksi nedeniyle gelişebilir. Özgün olarak yüksek kalp debisi vardır Septik şok, sepsiste sıvı uygulanmasına rağmen hipotansiyonun devam ettiği veya kan basıncının yalnızca ilaç desteği ile normal sınırlarda sürdürülebildiği durumdur. ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

ŞOK SINIFLAMASI (Fizyolojik) Kompanze şok; Kan basıncı normal sınırlar içerisinde olup yetersiz doku dolaşımı nedeniyle yaşamsal ihtiyaçların karşılanamadığı durumdur. Dekompanze şok; Şokun belirtilerine kan basıncı düşüklüğünün de eklenmesidir. ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI

SONUÇ Solunum ve dolaşımın değerlendirilmesi sonucunda çocuğun fizyolojik durumu şöyle tanımlanabilir; Dengede, Solunum sıkıntısı var Solunum yetmezliğinde, Şokta, Kompanze Dekompanze

BÖLÜM SONU DEĞERLENDİRMESİ ÇİLYAD, SOLUNUM YETMEZLİĞİ VE ŞOKUN TANIMLAMNASI