EROZYON

EROZYON Sevcan Çataltepe Okan Cihan Sırma Özlem Boy Halime Dikici Özgehan Mutlu

Büyük İskender nehirlerin arasındaki kara ya da toprak anlamında “Mesopotamia” fırat ve dicle arasında Verimli ay ya da hilal

Bir zamanlar çok verimli arazilere sahip olan Mezopotamya, Dicle ve Fırat nehirlerince sulanıyordu. Milattan 2000 yıl önce büyük şehirlere ve karmaşık bir medeniyete destek veren büyük bir sulama sistemi kurulmuştu. Fakat vadilerin etrafındaki yamaç arazilerde ormanların kesilmesi nehirlerin erozyon döküntüleri nedeniyle taşkın yapmalarına ve sulama kanallarının dolmasına neden olmuştur. Bugün Mezopotamya’nın büyük bir kısmı hareketli kumullardan oluşan bir çöl halindedir.

Bugünkü Suriye, bir zamanlar büyük verimliliğe sahip arazilerden oluşan zengin kırmızı-kahverengi topraklarla kaplı eğimli arazilerde gerek şehirler ve gerekse gemiler için kerestenin sağlandığı yoğun ormanları olan bir ülke imiş. Ancak arazilerin temizlenerek tarıma açılması ve yüzden fazla şehrin gelişmesi birkaç yüzyıl içinde erozyonla üst toprağın uzaklaştırılmasına ve eski şehir kalıntılarının verimsiz alt katmanın biraz üstünde kalmasına neden olmuştur. Bu sahadan bir zamanlar Roma'ya çok büyük miktarlarda şarap ve zeytinyağı ihraç edilirken bugün ıssız bir hale gelmiştir. Aynı olay medeniyetin doğuya kayması ile Çin ve batı tarafında ise Avrupa ve Amerika'da da yaşanmıştır.

Toprak Erozyonu Tanımı Sıçrama Erozyonu Parçalanma Taşınım Yüzey Erozyonu Parmak Erozyonu Erozyon; Toprakların, doğal yada dış kuvvetlerin etkisiyle, oluştukları yerlerden aşındırılıp taşınması ve başka yerlerde biriktirilmesi olarak tanımlanabilen bir olaydır.

Toprak Bozunması (Degradasyonu) Aşırı bozuşmuş alanlar Bozuşmuş alanlar Bozuşmamış alanlar Bitki örtüsüz alanlar Toprak Bozunması (Degradasyonu)

Dünya’da jeolojik rüzgar ve su erozyonuna duyarlı olan alanlar Özellikle rüzgar erozyonuna duyarlı alanlar Özellikle su erozyonuna duyarlı alanlar

Erozyon Erozyon, toprak kümelerinin parçalanması, su ve rüzgar gibi etmenlerle taşınması ve sonuç olarak, ait oldukları yerlerden farklı ortamlarda birikmesi olayıdır. Toprak erozyonu, toprak kümelerinin bireysel veya taşınabilir partiküllere parçalanması ve bunların su ve hava akımları ile taşınmasını içeren iki aşamalı bir prosestir. Toprak parçacıklarının taşınması için yeterli enerji kalmadığında, üçüncü aşama çökelme oluşur. Yağmur damlası vuruş etkisi ile parçalanma Çökelme Yüzey akış ile taşınım

Su Erozyonunun Aşamaları Parçalanma Taşınım Birikme Su Erozyonunun Aşamaları

Erozyon Hızlandırılmış erozyonun görsel tanıları Toprak sütunları Farklı kömürleşme ve odunlaşma seviyeleri Kök taçları Küçük teraslar Çukur kesimlerde oluşan kil birikintileri Parmak ve oyuntu oluşumu Alüvyal koniler

Bir Eğim Boyunca Su Erozyonu Şekilleri Sıçrama Yüzey Parmak & Oyuntu Akarsu kenar erozyonu

TOPRAK EROZYONUNUN ÜÇ ANA ŞEKLİ Yüzey Parmak Oyuntu

Erozyon Yüzey Erozyonu

Yüzey ve Parmak Erozyonu

Erozyon Parmak Erozyonu

Erozyon Oyuntu Erozyonu

Erozyonun Zararları Erozyon Bitki örtüsünün yok olması, erozyonun yanı sıra toprak kayması, taşkın ve çığ felaketlerini artırır. Verimsizleşen ve yok olan tarım arazileri üzerinde yaşayanları besleyemez duruma gelip, kırsal kesimden kentlere doğru göçü arttırarak, büyük ekonomik ve toplumsal sorunlara yol açar. Meraların yok olması hayvancılığın gerilemesine neden olurken, gelirin azalması ve iş olanağının daralması sonucunu doğurur. Bitki örtüsünün yok olması, erozyonun yanı sıra toprak kayması, taşkın ve çığ felaketlerini artırır. Erozyon sonucu taşınan verimli topraklar, baraj göllerini doldurarak, ekonomik ömürlerini kısaltır.

Yeşil örtü ve toprağın elden gitmesi ile ortaya çıkan iklim değişikliği ve bozulan ekolojik denge sonucunda, vahim boyutlarda doğal varlık kaybedilerek ekonomik zarara uğratır. Kaybedilen toprak örtüsünün yeniden oluşması için binlerce yıl gerekir. Bitki örtüsü ve toprağın olmadığı bir yüzey, kar ve yağmur sularını ememediğinden, doğal su kaynakları düzenli ve sürekli olarak beslenemez.

TÜRKİYE EROZYON HARİTASI

Türkiye'de Erozyon Erozyon Türkiye kara yüzeyinin %90'ında çeşitli şiddetlerde erozyon cereyan etmektedir. Arazinin %63'ü çok şiddetli ve şiddetli, %20'si ise orta şiddetli, % 7'si ise hafif şiddetli erozyonla karşı karşıyadır. Ülke genelinde yaklaşık 67 milyon hektarlık bir arazide toprak giderek yok olmaktadır. Erozyon büyük ölçüde tarım alanlarında yaşanmaktadır.

Erozyon İşlenen tarım alanların %75'inde (yaklaşık 20 milyon Ha) yoğun erozyon görülmektedir. Türkiye tarım alanlarının ancak 5.0 milyon hektarlık bölümünde erozyon yoktur. Su ve rüzgar erozyonu tüm ülke topraklarının %86.5'inde cereyan etmekte, rüzgar erozyonu 506 bin hektarlık bir yayılımla daha çok kural iklime sahip olan Konya ve dolaylarında görülmektedir.

Fırat Nehri, yılda 108 milyon ton, Erozyon Türkiye'de akarsularla birlikte alandan taşınan toprak, ABD'nin 7, Avrupa'nın 17 ve Afrika'nın 22 katı daha fazla düzeydedir. Fırat Nehri, yılda 108 milyon ton, Yeşil Irmak 55 milyon ton toprak taşımaktadır. Her yıl Keban barajı'na 32 milyon, Kara Kaya Barajı'na 31 milyon ton toprak birikmektedir.

Erozyonla yılda 90 milyon ton bitki besin maddesi toprak birlikte yitirilmektedir. Her yıl tarım alanlarından 500 milyon ton, tüm ülke yüzeyinden 1,4 milyar ton verimli üst toprak, erozyonla kaybedilmektedir. Kaybedilen bu topraklar, 25 cm kalınlığında, yaklaşık 400 bin hektar genişliğinde bir araziye eşdeğerdir.

Amaç dışı arazi kullanımı, hatalı tarım teknikleri, Erozyon Amaç dışı arazi kullanımı, hatalı tarım teknikleri, kent, sanayi, ulaşım ve benzeri yatırımların yanlış konumlanması süreci ise erozyonun hızını arttırdı. Afet nitelikli erozyon yetmezmiş gibi, tarım arazileri, özellikle de verimli tarım arazileri, tarım dışı kullanımlarla açık bir saldırı ve talanla karşı karşıya.

1978-1996 yıllarında amaç dışı tarım toprağı %33 artmış ve betonlaşarak elden çıkan verimli tarım toprağı 600 bin hektara, yani verimli alanların yaklaşık onda birine yaklaşmıştır.