KÜRESEL BILINÇ_YÖNETIM 1. Küresel bilince sahip yönetim anlayışı 2. Küresel bilinç: dünyada yapılan çalışmalardan örnekler 3. Küresel bilinç: TERAKKİ VAKFI OKULLARINDA YAPILAN ÇALIŞMALAR 4. Küresel bilinç: TERAKKİ VAKFI OKULLARINDA yapılacak çalışmalara dair öneriler OGYE_23 ŞUBAT 2011

1. Küresel bilince sahip yönetim anlayışı tüm makaleler com OGYE_23 ŞUBAT 2011

“Okyanusu geçmekte olan bir gemi üzerinde en fazla kimin kontrolü vardır? OGYE_23 ŞUBAT 2011 GENEL OLARAK AKLA GELEN ILK YANıT KAPTANDıR SONRA BUNU MAKINE DAIRESININ ŞEFI VE DÜMENCI IZLEMEKTEDIR. HEPSI YANLıŞTıR. DR. DEMING’IN YANITI ISE; “GEMININ TASARIMCISIDIR. ÇÜNKÜ GEMI, TASARIMININ IZIN VERDIĞINDEN DAHA IYISINI YAPAMAZ”. DR.EDWARDS DEMING

Dicle üniversitesinden Abidin Dagli’nin “küreselleşme karşisinda türk eğitim sistemi” adlı araştırmasında belirtildigine göre; Robit aille, Lafleur ve Archer, küreselleşmede eğitimi; sürekli öğrenmeyi, bilgiyi bilmeyi, bilgili olmayi, bilgiyi üretmeyi, bilgi ile yaşamayı sağlayan bir süreç olarak ileri sürmektedir. Küreselleşme sürecindeki eğitim yöneticisi ise “birey-toplum- çevre” uyumunu gözeten, güven ilkesini benimseyen kişidir. Geleceğin Yöneticisinin ilkeleri ise koruma, insanlık, sorumluluk, ilimlilik, ihtiyatlik, çeşitlilik ve vatandaşlik ilkesidir (Doğan, 2002:95). OGYE_23 ŞUBAT 2011

ankara üniversitesi eğitim fakultesi dergisinin 2004 yilinda yayinlanan refik balay’in “küreselleşme, bilgi toplumu ve eğitim” isimli araştirmasinda, okul yöneticisini yüksek düzeyde stratejik planlama kapasitesine sahip olmalI, olay ve ilişkilerin ardindaki büyük resmi görebilmelidir. Okullarin, genis bir öğrenci kesiminin ve toplumun ihtiyaclarını karşilayabilecek program ve hizmetleri sunabilmesini sağlamalidir. Okullarin, hayat boyu eğitimin bir parcasi olmasini sağlamalidir Ulusal program çerçevelerinin okulun özerk yapisini her koşulda azaltmadiğinin bilincinde olmalidir. Toplumun, okularininin karar alma süreçlerine, geçmişe göre daha aktif bir katilim göstermelerini sağlamalidir. Okulların amaç ve ürünlerine daha çok vurgu yapilacağini bilmeli, eğitim düzeyi oldukça yüksek bir toplumda öğrencilere en iyiyi sunmanin toplumun temel söylemi ve ilgisi haline geleceğini unutmamalidir. (Balci 001,114); OGYE_23 ŞUBAT 2011

Okul yöneticilerinin değişimi anlayabilmeleri ve yönetebilmeleri gerekmektedir. destekleyici bir Okul yöneticisi, çalişanlarini motive etmeli, destekleyici bir kültür yaratmalı, ortak grup vizyonu geliştirmeli, etkin eğitim programları geliştirmeli, olumlu bir öğrenme çevresi oluşturmali, yüksek performansa özendirmeli, sonuçlardan öncelikle sorumlu biri olarak insan kaynaklarini en etkili biçimde kullanabilmelidir (Smith ve Pıele, 1997, 3-4). Çok kültürlü bir yapida hiyerarşik karar alma yerine, okul yöneticilerinin, çeşitli birey ve gruplara danişarak fikir birliğine ulaşmaları beklenmektedir OGYE_23 ŞUBAT 2011

Bilgiyi yönetme, sezgiyi kullanma, ikna etme ve sürekli öğrenme becerilerine sahip olmak okul yöneticisinin diğer önemli özelliklerin arasinda yer almaktadir. (numanoğlu 1999) Okul yöneticisi, hareketli bir çevre ve yüksek değişim ortaminda, amaçlari kontrol edebilen, güçlü sezgiye sahip olan kişi olarak öne çıkmalidir (Biçer, 1999) Yeni süreçte okul yöneticilerinden, çalışanlarını belli hedefler doğrultusunda harekete geçirmeleri beklenmektedir. OGYE_23 ŞUBAT 2011

Artık okul yöneticisinin rollerinin, dar anlamda belli yeniliklerin uygulanmasını etkilemekten, okulda değişmeye liderlik etmeye doğru değiştiği görülmektedir. Bu, bir anlamda yönetim ve liderliğin farkidir. Liderlik, misyon, güç işe odaklanma; yönetim ise planlari desenleyip gerçekleştirmek, işleri yaptirmak ve insanlarla etkili biçimde çalişmaktir. Liderlik, bir vizyonu aktarma, ortak sahipliği başarma ve gelişimci planlama ile ilgilenirken; yönetici, kaynak sorunlari ile ilgilenir ve eşgüdümlü çalışma için çaba harcar (Balcı, 2001, 116). OGYE_23 ŞUBAT 2011

Değişim sürecinde okul liderleri, vizyon geliştirme ve bunu herkesle paylaşma görev ve sorumluluğu üstlenecektir. Vizyon, gelecekte ulaşmayı çok istediğimiz bir durumun, varmak istediğimiz noktanin resmidir. Vizyon, birlikte geleceğin resmini çizmek ve resmin birlikte çizildiğini hissettirmektir. Marshall Sashkin de, vizyon sahibi liderlerin birlikte çalişmayi olanakli kilan kapsamli bir davraniş repertuarina sahip olduklarini; bu liderlerin, temel konulara odaklanarak, etkili iletişim kurarak, değişime uyum sağlayarak, kendilerine ve başka insanlara dönük saygılarini geliştirerek makul/ölçülü riskler alarak okul vizyonunun gerçekleşmesini sağlayan bir çevre yarattiklarini ileri sürmektedir (Lashway, 1997, 135). OGYE_23 ŞUBAT 2011

Dr.Deming 1.Düzey: Ben kendim yaparım anlayışı 2.Düzey: Sana ne söylüyorsam onu yap anlayışı 3.Düzey: Amaçlara göre yönetim anlayışı 4.Düzey: Ekip halinde ve kaynakları kullanarak ortak bir amacı gerçekleştirmeye çalışmak anlayışı Dördüncü düzeyde ki liderler; a. Organizasyonel değişimi gerçekleştirebilirler b. Ebeveyn, öğrenci ve öğretmenlere destek vererek çalışabilirler c. Okulları korku gücü ile değil, 4.düzeydeki yönetim anlayışı ile çalıştırırlar OGYE_23 ŞUBAT 2011

NEREDEYİZDURUM ANALİZİ Plan ve Programlar SWOT Analizi NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ MİSYON VE İLKELER Kuruluşun var oluş gerekçesi Temel İlkeler VİZYONArzu edilen gelecek AMAÇLAR VE HEDEFLER Orta vadede ulaşılacak amaçlar Spesifik, somut ve ölçülebilir hedefler GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERE NASIL ULAŞABİLİRİZ STRATEJİLER Amaç ve hedeflere ulaşma yöntemleri FAALİYETLER VE PROJELER Detaylı iş planları Maliyetlendirme Performans programı Bütçeleme BAŞARIMIZI NASIL İZLER VE DEĞERLENDİRİRİZ? İZLEME Raporlama Karşılaştırma PERFORMANS ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Geri Besleme Ölçme yöntemlerinin belirlenmesi Performans göstergeleri Uygulamaya yönelik ilerleme ve sonuçların değerlendirilmesi STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ OGYE_23 ŞUBAT 2011

Eğitim, ekonomik, toplumsal ve kültürel hayattan doğrudan etkilenen ve etkileyen bir süreçtir. Dolaysıyla okulların dönüşebilme ve etkileyebilme gücü, insan kaynaklarının niteliği ve liderlik gücünün yeterliliğine bağlı olarak değişecektir. YÖNETİM Kopyalama ve var olan durumu sürdürme üzerine yoğunlaşır. İşleri doğru yapar. Etkinlik üzerinedir. Nasıl sorusunun üzerinde durur. Sistemler, denetimler, süreçler, politikalar ve yapı üzerinde yoğunlaşır. LİDERLİK Yenilik ve başlatma ile ilgili her şeydir. Yaratıcı, uyum sağlayıcı ve çeviktir. Ufuk çizgisine bakar. Doğru işleri yapar. Doğru işleri yapmak sözlü bir hedef, bir yönelim, bir amaç, bir vizyon, bir düş, bir yol, bir erişim çağrıştırır. Etkililiktir. “NE” ve “NEDEN” sorularının cevapları üzerinde durur. Güven ve insanlar üzerine yoğunlaşır. (Shelton, 1997) OGYE_23 ŞUBAT 2011

Gordon ve Schneider okul yöneticilerinin rollerinin literatüre dayalı olarak altı boyutta olduğunu ifade etmişlerdir. 1. Yönetici 2. Öğretim lideri 3. Disiplin edici 4. İnsan ilişkilerinde aracı 5. Değerlendirmeci 6. Uyuşmazlıklarda arabulucu OGYE_23 ŞUBAT 2011

Johnson ve Synder (Aktaran: Şisman, 2002: s.140) etkili okul liderliği, Okulun amaçlarını belirleme Okul kadrosunun performansını belirleme Okulun öğretim kadrosunun bireysel performansını sağlama Okul kadrosunun geliştirilmesini sağlama İş grupları yada iş takımları geliştirme Kalite kontrol etkinlikleri Öğretim programı Kaynak geliştirme Değerlendirme OGYE_23 ŞUBAT 2011

Klopf ve diğerlerine göre (1982. Aktaran:Balcı, 2002:s.118) etkili yönetici, öğrencinin her yönden gelişmesine; bilişsel, duygusal, psikomotor, sosyal ve estetik yönden imkan veren optimum bir öğrenme çevresini sağlayabilen kişidir. Balcı ise; okul yöneticisinin okula yön vermede stratejik bir konumda olduğunu, okul yöneticilerinin kritik öneminin olduğunu söyler. “İyi bir okulda, iyi bir yönetici vardır” der. OGYE_23 ŞUBAT 2011

Etkili okul ile ilgili yapılmış bazı araştırma sonuçlarında bu okulların yöneticilerinin sahip oldukları bazı özellikler şöyle sıralanmıştır. (Neufeld ve diğerlerinden, Aktaran: Şişman, 2002: s:141, Şişman 2002: s , Edmnons, Aktaran: Güngör, 2001: s.30) Bir eğitim ve öğretim lideridir. Okul hakkında bir vizyon ve misyona sahiptir. Okulun amaç, vizyon ve misyonunun okul toplumunu oluşturan bütün üyeler tarafından paylaşılmasını sağlar. Öğrenme felsefesini açıklar. Açık okul kurallar belirler ve uygular. Okul ve sınıfta geçen zamanın etkili bir biçimde kullanılmasını sağlar. Okulun en önemli işlevinin öğrenmeyi sağlamak olduğunu herkese açıklar. Öğretim ve öğrenme için gerekli her türlü kaynakları sağlar, gerekli ortamları hazırlar. Program geliştirme üzerinde yoğunlaşır. Okul programlarının oluşturulmasında öğretmenlerle işbirliği içinde çalışır. Okul programlarının oluşturulmasında öğrencilerin beklentilerinden hareketle temel becerilerin kazandırılması üzerine yoğunlaşır. Okul programlarının değerlendirilmesi ve gelişmesine öncülük eder. Okulda işbirliğine dayalı bir çalışma ve öğrenme kültürü oluşmasını sağlar. Okulda diğerlerinin yeterliliğine inanır, güvenir ve yetki devreder. Okulla ilgili her tür bilgi ve başarının paylaşılmasını sağlar. Başkalarının ödüllendirilmesini, tanınmasını ve bilinmesini sağlar. OGYE_23 ŞUBAT 2011

Okul için öncelikler belirler ve öğretmenleri karar sürecine katar. Öğretim kadrosuna inanır ve güvenir, destekler. Kadronun mesleki yönden geliştirilmesine dönük çalışmalar gerçekleştirir. Öğretmenlerden yüksek düzeyde beklentileri olup bunu kendilerine iletir. Öğretmenlerin zamanlarını mümkün olduğunca öğretime ayırmalarını sağlar. Çalışanları özendirme becerisi: astlarında varolan yetenekleri ortaya çıkarma, örgüt amaçları doğrultusunda çalışma arzusu uyandırma Personele ilgi gösterme, değer verme Öğrenci başarısı hakkında yüksek beklentilere sahip olup bu beklentileri okulun tüm üyelerine iletir. Öğrenci gelişim ve başarısının sık değerlendirilmesini sağlar Öğrencileri okul çalışmalarına katar ve sorumluluk verir. Üst yönetimin desteğine sahiptir. Toplumun ve okul yönetim kurulunun desteğine sahiptir. Okul çevresinin ve ailelerin okula destek ve katılımını sağlar. Diğerleri için iyi bir rol ve davranış modeli olur OGYE_23 ŞUBAT 2011

Kültür: dış görünüm, davranış, dil kullanımı ve genel kültür, güven ve saygı Güçlü yazılı, sözlü iletişim ve ikna yeteneğine sahiptir. Duruma göre liderlik stili belirler. Temsil yeteneğine sahiptir. Zamanını gözleyerek, inceleyerek ve öğreterek harcar. Yönetsel beceri Akademik yeterlilik Mesleki bilgi İdealler ve mesleki azim İleriyi görebilme Bürokrasiyi kırma Bilgi yayma Tutarlı bir bütünlük Kültür yaratma Okul toplumu ve çevresini memnun eden kişidir. OGYE_23 ŞUBAT 2011

Avrupa topluluğunun küreselleşme alanindaki etkinliklerinin hedefleri şunlardir (tezcan, 2002;58) 1. Özellikle üye ülkelerin dillerinin öğretilmesi ve yayginlaştirilmasi yoluyla eğitim alanında Avrupa sınırlarının genişletilmesi, 2. Diplomaların ve eğitim sürelerinin karşilikli olarak taninmasini teşvik etmek suretiyle, öğrenci ve öğretmenlerin hareketliliğine destek sağlamak, 3. Eğitim kurumları arasında işbirliğini geliştirmek, 4. Üye ülkelerin eğitim sistemlerine ilişkin ortak sorunlarda bilgi ve deneyim değişimini geliştirmek, 5. Öğrenci değişiminin geliştirilmesini teşvik etmek. Küreselleşme ve AB sürecinde ekonomik, politik, kültürel faktörler ve gelişen teknolojilerin bileşik etkisiyle eğitimde hareketlilik kavramı ön plana çikmaktadir. Gerek iç hareketlilik gerekse diş hareketlilik anlaminda ulusal ve uluslar arası çalişmaların geliştirilmesi bir ihtiyaçtir.

2. Küresel bilinç: dünyada yapılan çalışmalardan örnekler küresel bilinçle yönetilen ve IB aday kategorisindeki bu lisede öğrenciler 12 dönemi 12 ayri ülkeye seyahat ederek ve yerinde öğrenerek tamamliyor ve her bir öğrenci ipad,iphone,mac pro dizüstü bilgisayarlarla donatiliyor. Avusturalyada yüzme, stockholmde sanat ve tarih öğreniyorlar. Ayrica dünyadaki okullar arasinda çeşitli web tabanli ve öğrenci değişim programi içeren pek çok organizasyon ve projeler vardir OGYE_23 ŞUBAT 2011

3. Küresel bİlİnç: TERAKKİ VAKFI OKULLARINDA YAPILAN ÇALIŞMALAR Yönetici Eğitimleri_TODER “Comenius” projeleri “IB” ön hazırlıkları “MUN” çalışmaları Uluslar arası yarışmalar Uluslar arası proje yarışmaları Uluslararası Medea Awards tarafından düzenlenen yarışmada; Bilişim Teknolojileri Bölümü Microsoft Üstün Öğretmen (Microsoft award for outstanding teachers) kategorisindeki “ runner-up” ödülünü ve Medya ödülleri 2010 (MEDEA Awards 2010) “Highly Commended –yüksek derecede önerilen” OGYE_23 ŞUBAT 2011

4. Küresel bilinç: TERAKKİ VAKFI OKULLARINDA YAPILACAK ÇALIŞMALARA dair öneriler 1. Öğrenme ve bilinçlendirmenin her yönde olması 2. Bilgi teknolojisi gelişmeli Okulun her yerinde wireless ağı 3. Farklı fikir, din ve kültürlere saygı 4. Yazılı olmayan mesajlar 5. İletişimin güçlendirilmesi, özel günlerde tebrikleşme, küçük hediyeler a. öğretmenler günü b. bayramlar 4. Okul içinde Uluslar arası hava yaratılması a. eğitim ve öğretim b. mutfak ayda bir gün, yerel ve dünya mutfağının örnekleri bayram ve kandil günlerinde helva noel kurabiyesi, yılbaşı mönüsü OGYE_23 ŞUBAT 2011

KAYNAKÇA Abidin Dağlı (2007) küreselleşme karşisinda türk eğitim sistemi, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp eğitim fakültesi dergisi, 9, 1-13 W.Edward Deming, (Ekim 1998). Deming İlkelerini Uygulayarak Sınıflarda Öğrenmenin İyileştirilmesi. İstanbul: Kalder Kalite Derneği. Çeviren: Prof.Dr.Gönül Yenersoy Ercan Eroğlu, Demet Erden (2006). Okulda Performans Yönetim Modeli. T.C. MEB Eğitim Araştırma ve Geliştirme Dairesi. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Ercan Eroğlu, Murat İbiş, Didem Demirkaya, Ümit Terzi. (2002).Planlı Okul Gelişim Modeli. T.C. MEB Eğitim Araştırma ve Geliştirme Dairesi. Ankara. 4. Baski Refik Balay, (2004) küreselleşme, bilgi toplumu ve eğitim, Ankara Üniversitesi eğitim bilimleri fakültesi dergisi Cilt:37, sayi 2, OGYE_23 ŞUBAT 2011