İHRACATA DÖNÜK ÜRETİM STRATEJİSİ ve GİTES

Dünyada Hammadde/Girdi Tedarik Stratejileri AB, ABD, Japonya, Güney Kore ve Çin, hammadde/girdi tedarik stratejileri ile küresel ekonomiye yön veriyor... Dünyanın önde gelen gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomileri girdi tedariki konusunda çalışmalar yürütmekte ve kendi ulusal girdi tedarik stratejilerini geliştirip uygulamaktadır. AB Komisyon bildirimi, Mayıs 2009’da kabul edilerek uygulamaya konan “AB Hammadde Stratejisi” ile AB’nin sürdürülebilir üretim ve çevre dostu ürünlere geçişinde, ithalatında yüksek ölçüde dışarıya bağımlı olduğu stratejik ürünlere sürekli erişimin sağlanması amaçlanmaktadır. AB Hammadde İnsiyatifine ek olarak, Almanya, Alman Emtia Ajansını kurmuş (DERA) ve kendi hammadde stratejisini yürütmektedir. ABD, ulusal savunması, endüstrisi ya da zaruri sivil ihtiyaçları için vazgeçilmez olan ve yurt içi kaynaklarda yetersiz miktar veya derecede bulunduğu bilinen maden cevherleri ve mineral maddelerin geliştirilmesi, çıkarılması, işlenmesi ve kullanımı konusunda teknolojik ve ekonomik araştırmalar yürütmekte, stratejik öneme haiz olduğu tespit edilen madenler stoklanmaktadır. Güçlü bir ekonomiye ve kendi topraklarında kıt kaynaklara sahip bir ada ülkesi olan Japonya, petrol, doğal gaz, kömür, uranyum ve nadir elementler gibi ülke ekonomisi için hayati önem taşıyan kaynakların güvenilir ve sürdürülebilir tedarikinin güvence altına almasına katkıda bulunacak projeleri ve projeleri üstlenecek japon firmalarını desteklemektedir. Güney Kore’de 1970’lerden beri uygulamakta olduğu hammadde stratejisi kapsamında, yurt dışında bulunan madenlerin araştırılmasına yönelik yatırımlar hükümet tarafından desteklenmektedir. T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

ÇİN’İN MADENCİLİK YATIRIMLARI Çin, yurt içinde korumacı, yurt dışında ise agresif bir girdi tedarik stratejisi izlemektedir. Strateji kapsamında; maden arama, çıkarma ve işleme faaliyetlerine yönelik yurt içi yatırımların artırılması; çeşitli araçlarla nadir elementler gibi kilit öneme sahip hammaddelere ihracat kısıtlamaları ve yasakları getirilmesi; yabancıların yurt içi madenlere yapacakları yatırımların; yasaklar, şeffaf olmayan prosedür ve yasal düzenlemelerle önlenmesi hedeflenmektedir. Çin, yurt içine yönelik uyguladığı hammadde stratejisinin aksine uluslararası alanda hammadde kaynaklarının satın alınması konusunda proaktif bir politika izlemektedir. Bu amaçla, devlet şirketleri ve özel sektör firmaları yurtdışında hammadde rezervlerini satın alma yönünde yönlendirilmekte ve teşvik edilmektedir. Kaynak: Beijing Axis Analysis T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

Tarım Dışı Hammadde Fiyatları Bütün bu stratejilerin temel hedefi, hızla artan talep baskısı altında fiyatları gün geçtikçe yükselmekte olan hammadde ve girdilere tahrif edilmemiş fiyatlardan sürdürülebilir erişimin güvence altına alınması, bu suretle maliyetlerin düşürülmesi ve rekabetçiliğin artırılmasıdır. 2000’li yıllar boyunca emtia fiyatlarında sert yükselişler oldu. Birçok emtia fiyatı 10 yıl önceki fiyatının 4-5 katına ulaşmış durumdadır. 2008’de krizin etkisiyle 3.000 dolarlar seviyesine kadar gerileyen katot bakır 2010 yılı ortasında 10.000 doların üzerine kadar çıkmıştır. (Katot Bakır-8.400, Demir cevheri-~150, alüminyum-2200) Kaynak: UNCTAD Demir cevheri, Alüminyum, Bakır, Nikel, Kurşun, Çinko, Kalay, Altın ve Gümüş T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

İHRACATA DÖNÜK ÜRETİM STRATEJİSİ Hedef: 2023’te dünya ticaretinden aldığımız payın artırılması ve ihracatın 500 milyar dolara çıkarılması. Amaç: İhracat-üretim-yatırım-istihdamı etkileyen politikaların birbirini destekleyecek şekilde etkileşimli olarak kullanılması. Kapsam: İmalat sanayii ve hizmet üretim potansiyelinin ihracat odaklı değerlendirilmesi, sürdürülebilir ihracat artışı sağlanması, ihracatta katma değeri yüksek ve teknoloji yoğun sektörlere geçilmesi. Kurul: 12 Mayıs 2010 tarihli Başbakanlık Genelgesi (2010/12) ile “İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu” kurulmuştur. Türkiye ise, ulusal girdi tedarik stratejisi çalışmalarını 12 Mayıs 2010 tarihli Başbakanlık Genelgesi (2010/12) ile kurulan ve Bakanlar Kurulu’nun yeni yapısı paralelinde 6 Eylül 2011 tarihli 28046 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Başbakanlık Genelgesi (2011/11) ile üyeleri güncellenen İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu platformunda yürütmektedir. T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

İHRACATA DÖNÜK ÜRETİM STRATEJİSİ Başkanı: Ekonomi Bakanı Katılımcılar: Ekonomi Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı ile Hazine Müsteşarlığı, T.C. Merkez Bankası, Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı, TOBB ve TİM Başkanları, Türkiye İhracat Kredi Bankası Genel Müdürü. İhtiyaç halinde, Kurul Başkanı tarafından davet edilecek diğer kurum ve kuruluş temsilcileri Kurul Ekonomi Bakanı başkanlığında toplanmakta, Kurul’da ilgili bakanlıklar, kurum ve kuruluşlar en üst seviyedeki yetkilileri düzeyinde temsil edilmektedir. Kurul toplantılarının ana gündem maddelerinden birini Bakanlığımız tarafından yürütülmekte olan “Girdi Tedarik Stratejisi (GİTES)” çalışması teşkil etmektedir. T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

Girdi Tedarik Stratejisi GİTES- Amaç Girdi Tedarik Stratejisi Tüm tedarik zincirinde tedarik sürekliliği ve güvenliği ile ihracatta sürdürülebilir küresel rekabet gücü artışının sağlanması, daha fazla katma değerin Türkiye’de bırakılması, ara malı ithalat bağımlılığının azaltılması hedeflenmektedir. T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

ARA MALI İTHALATININ SEKTÖRLERE** GÖRE DAĞILIMI (2011) GİTES - Yöntem Sektörel çalışma grupları kuruldu. ARA MALI İTHALATININ SEKTÖRLERE** GÖRE DAĞILIMI (2011) DEMİR-ÇELİK ve MADENCİLİK* % 28,3 OTOMOTİV ve MAKİNA KİMYASALLAR TARIM TEKSTİL % 17,7 % 21,4 % 8,8 % 8,6 İlk önce bir durum tespiti yapılması ve önemli girdilerin tanımlanması amacıyla bir veri tabanı oluşturulmuştur. Sonrasında Bakanlığımız bünyesinde oluşturulan sektörel çalışma grupları stratejiye ilişkin bir ön rapor hazırlamış ve bu rapor Kurul’un 12 temmuz 2010 tarihli ilk toplantısında gündeme getirilmiştir. Ön raporu müteakip sektörel bazlı çalışmalara başlanmış, enerji dışı ara malı ithalatı sektörler itibariyle girdi tedariki perspektifinden incelemeye alınmıştır. (Toplam %84,8, 2010 yılında %86,7) * Mineral yakıtlar ve yağlar (bitümenli taşkömürü ve antrasit hariç) dahil edilmemiştir. ** DTÖ SITC Sektörel Sınıflaması baz alınmıştır. T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

DTM Ön Çalışma Raporları GİTES - YÖNTEM Eylem Planı Kurul Toplantısı Çalıştay Sektör Görüşmeleri DTM Ön Çalışma Raporları Sektör bazlı çalışmalarda sektörlerin önde gelen (üretici/ihracatçı/ithalatçı) firmaları ile detaylı görüşmeler yapılmış, bu görüşmelerden çıkan sonuçlar analiz edilerek Kurul gündemine taşınmıştır. Ayrıca ortaya çıkan sorunlar ve çözüm önerileri üzerine ilgili tüm aktörlerin katıldığı bir dizi çalıştay ve toplantı düzenlenmiştir. GİTES çalışmaları çerçevesinde; Demir-çelik ve demir dışı metaller sektöründen toplam 27 firma (11 tanesi ile firma tesislerinde, 16 firma ile telekonferans yöntemiyle) ile, Otomotiv sanayiinden, ana ve yan sanayi olmak üzere toplam 27 firma (6 Ana sanayi, 21 yan sanayi) ile, Makine sanayii ile ilgili olarak ise toplam 38 firma (29 tanesi üretim tesisleri, 9 tanesi telekonferans) ile, Kimya sanayi ile ilgili olarak, toplam 31 firma ve STK (sektörün önde gelen STK’ları ile 14 toplantı, 10 firma ile kendi tesislerinde, 7 firma ile yüzyüze toplantı) ile ziyaret ve telekonferanslar ve toplantılar gerçekleştirerek saha çalışmaları yürütülmüştür. Çalışmalar boyunca toplam 123 firma ile görüşme gerçekleştirilmiştir. T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

Demir-Çelik ve Demir Dışı Metaller GİTES - Sektörler Demir-Çelik ve Demir Dışı Metaller Otomotiv Makine Kimya Tekstil ve Deri Tarım Gelinen aşama itibariyle sektörel çalışmalar tamamlanmış, tüm sektörleri ilgilendiren Yatay Eylem Planı ve her bir sektör için Sektörel Eylem Planları hazırlanmıştır. 26 Ocak 2012 tarihinde gerçekleştirilen Kurul’un 7nci toplantısında Eylem Planları Kurul üyelerinin görüş ve değerlendirmelerine sunulmuştur. Eylemlerde sorumlu ve ilgili kuruluş olarak yer alan kurum ve kuruluşların eylem planlarına ilişkin görüş ve değerlendirmelerini Bakanlığımıza iletmelerini müteakip eylem planlarına nihai hali verilecektir. Eylem planlarının, EKK ve sonrasında YPK gündemine taşınıp, dinamik ulusal bir strateji belgesi olarak resmiyet kazanmasının ardından, 2012 yılı içinde uygulamaya geçilmeye başlanması hedeflenmektedir. T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

DEMİR-ÇELİK HURDA DEMİR CEVHERİ KOKLAŞABİLİR KÖMÜR VE ANTRASİT FERRO ALYAJLAR ELEKTROD VE REFRAKTER T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

ENERJİ YATIRIMLARI !!! ENERJİ YATIRIMLARI 3,7 milyar $ + + + = FERRO ALYAJLAR ELEKTROD ALÜMİNYUM BAKIR 3,7 milyar $ + + + = 700 mln $ 198 mln $ 2,4 mlr $ 400 mln $ Öte yandan demir dışı metallerden; enerji yoğun üretim gerektirmesi nedeniyle kurulu kapasitenin ülke ihtiyacının ancak %10’unu karşılayabildiği birincil alüminyumda 2010 yılında 1,8 milyar dolarlık (2011-2,4 milyar dolar) ithalat gerçekleştirilmiş, keza aynı yıl cari fiyatlarla yaklaşık 750 milyon dolar tutan bakır konsantresi de enerji yüksek üretim kapasitesindeki açık nedeniyle işlenemeden ihraç edilmiştir. Yalnız demir çelik ve demir dışı metaller sektöründe enerji maliyetleri nedeniyle ülkemizde üretimi bulunmayan ya da kıt olan girdilerin yıllık toplam ithalatı 3-4 milyar dolar arasında seyretmektedir.. ENERJİ YATIRIMLARI !!! T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

YURTDIŞINDA GİRDİ TEDARİK YATIRIMI YURTDIŞINDA YATIRIM 2023 YILINDA 500 MİLYAR DOLARLIK İHRACAT HEDEFİYLE İLK ON EKONOMİ ARASINA GİRME HEDEFİ KOYAN ÜLKEMİZDE…….. YURTDIŞINDA GİRDİ TEDARİK YATIRIMI Öte yandan, diğer önemli bir tespit de yurt içinde üretimi hiç bulunmaması yahut yeterli seviyede olmaması nedeniyle, yurt dışı tedarik zorunluluğu bulunan ve bu niteliğinin “fiili imkansızlık” nedeniyle kısa-orta vadede değişmesinin mümkün olmadığı görülen kritik girdilerde yurtdışı yatırım ihtiyacına ilişkindir. Yapılacak yurtdışı yatırımlar, uzun vadeli tedarik güvenliğinin teminin yanında, maliyette etkinlik de sağlayacaktır. T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

Soğutma Cihazlarında Kullanılan Kompresörler MAKİNA Soğutma Cihazlarında Kullanılan Kompresörler GİRDİ TEDARİK ZİNCİRİ Bakır cevheri Bakır Konsantresi Blister Bakır Hurda Kok. Kömür Demir Cevh. Demir-Çelik Ürünleri Ferro-Alyajlar Pik/Sfero Pik Anot-Katot Bakır Boksit Alumina Külçe (İngot) Bakır Ürün Aluminyum Ürün Demir-çelik ve demir dışı metaller sektörünün girdi tedariğinin etkinleştirilmesi yalnız bu sektörler için değil, demir-çelik ve demir dışı metal ürünlerini kullanan sektörler açısından da önemlidir. Örneğin, makina sektörünün ana girdisi demir-çelik ürünleridir. Makine sektöründe en fazla açık verdiğimiz ürünlerin başında soğutucularda kullanılan kompresörler gelmektedir (açık 400 milyon dolar). 2011’de açık 506 milyon dolar. Ülkemiz Çin’den sonra dünyanın en büyük ev tipi buzdolabı ihracatçısıdır ve 2010 yılında yaklaşık 675 milyon dolarlık (2011-483 milyon dolar) buzdolabı ihraç etmiştir. Kompresör buzdolabının bir numaralı maliyet kalemidir. Buzdolabında en büyük rakibimiz Çin’dir ve ülkemizde üretilen kompresörler Çin komresör fiyatlarını tutturamadığı için ihraç edilen buzdolaplarımızın önemli bir kısmında Çin kompresörleri kullanılmaktadır. Çin bunu nasıl başarıyor konusu yıllardır süregelen bir tartışma.. Malum.. Ancak, rakamlar gösteriyor ki çin bunu mucizevi formülerle başarmıyor. Gerek Çin’in gerek Kore’nin başarısının altında esasen az önce belirttiğim tarzda yürüttüğü proaktif girdi tedarik stratejisinin önemli rol oynadığını değerlendiriyoruz. Kompresörün girdi bileşenlerine baktığımızda, kompresör maliyetlerinin yarısından fazlasını yalnız demir-çelik ve demir dışı metal ürünleri teşkil ettiği görülmektedir. T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

GİTES ve DOĞRUDAN YABANCI YATIRIMLAR YARATILAMAYAN VEYA YETERSİZ ÜRETİM KAPASİTESİ KATMA DEĞERİ YÜKSEK ARAMALI İTHALATI KÜRESEL FİRMALARIN ÖLÇEK AVANTAJI ÖLÇEK VEYA TEKNOLOJİ YETERSİZLİĞİ DOĞRUDAN YABANCI YATIRIM İHTİYACI GİTES çalışmaları kapsamında ön plana çıkan ara mallarının üretimine dönük ve/veya teknoloji transferi sağlayacak yabancı yatırımların ülkemize çekilmesine ilişkin ürün bazlı özel projeler geliştirilmesi önem arz etmektedir. T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI 15 15

ELEKTRONİK EN AZ BİR ENDÜSTRİYEL ELEKTRONİK MARKASI 2023 YILINDA 10 DÜNYA MARKASI… EN AZ BİR ENDÜSTRİYEL ELEKTRONİK MARKASI Sivil-Askerî Sanayi İşbirliğinin Artırılması ve Ortak Projelerin Teşviki OTEP Bünyesinde Çalışma Grubu Kuruldu Elektronik aksam ve parçalar, makina sanayiinin demir çelikten sonra iki numaralı maliyet kalemidir. Bu malzemeleri, makina müşterilerinin talepleri doğrultusunda büyük çapta küresel markalar tedarik etmektedir. Öte yandan, elektroniğin ağırlığı tüm sektörlerde olduğu gibi makine sektöründe de yıllar itibarıyla hızla artmaktadır. Bu açıdan, 2023 yılında dünya sıralamasında yer alan bir Türk endüstri elektroniği markası oluşturulması stratejinin asli hedefidir. T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI 16 16

OTOMOTİV SANAYİİ 5.000 civarında parça grubu Temel Girdiler Motor ve Aktarma Organları Metal Sac Plastik Kauçuk Elektronik ve Gömülü Yazılım Ar-Ge ve Test Merkezleri Lojistik altyapı Diğerleri 1 milyon adedin üzerinde üretim yapan Türk otomotiv sanayi, dünyada ilk 15 ülke arasında yer almaktadır. Beş bin civarında parça içeren otomotiv sanayi girdilerini beş ana grup altında birleştirebiliriz: “motor ve aktarma organları”, “metal, sac”, “plastik ve enjeksiyon kalıpçılık”, “kauçuk”, “elektronik ve gömülü yazılım”. Ayrıca “ar-ge ve test merkezleri” ile “lojistik altyapı” ihtiyaçları da çalışmalarımıza dâhil edilmiştir. Metal ve sac konusunda karşılaşılan sorunlar, vasıflı metal, pik ve döküm üretiminde kapasite ve kalitede sıkıntı yaşandığı, rekabetçi fiyat ve termin sorunlarıdır. - Plastik ürünleri, kauçuk ve sentetik kauçukda da; otomotiv sanayi ithalata bağımlıdır. Kauçukta, sektörün tüm hammadde ihtiyacı ithalat yoluyla karşılanmaktadır. 2010 yılında doğal ve sentetik kauçuk ithalatı 1 milyar dolar (2011’de 1,6 milyar dolar) seviyesinde gerçekleşmiştir. Öte yandan, hammaddede dışa bağımlılık, tedarik güvenliği ve sürekliliği açısından risk oluşturmakta ve nihai ürünlerin üretimini engelleyebilmektedir. Bunun yanında, ülkemizde petrokimya üretiminde ortaya çıkan ve kauçuk üretiminde hammadde olarak kullanılan C3, C4 gibi kimyasallar ülkemizde üretim tesisi olmadığı için düşük katma değerli olarak ihraç edilmektedir. Bugün dünyanın önemli kauçuk kullanıcısı olan global firmaların doğal kauçuk üreten ülkelerde, plantasyonlara yatırım yaparak hammadde tedariğinde sürekliliği sağlama yönünde stratejiler geliştirdikleri bilinmektedir. T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

MOTOR ve AKTARMA ORGANLARI Otomotiv sanayi ürünleri ara malı ithalatının %50’sinden fazlası Ana maliyet unsurlarından biri En düşük yerlileşme oranı Türkiye’nin Motor ve Aktarma Organları* Dış Ticaret Dengesi Milyon Dolar Otomotiv teknolojisinde katma değerin yaratıldığı en önemli bileşen olan motor ve aktarma organlarında Türkiye’de yetkinliğin ve üretimin artırılması otomotiv sanayinde olduğu kadar, alt bileşenler itibariyle makine gibi diğer sanayiler için de önem arz etmektedir. *HS:8407, 8408, 840991, 840999, 841330, 842123, 842131, 8511, 870840, 870850 T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

OTOMOTİV SANAYİİ Araç değerinde %30-35’lik pay ELEKTRONİK ve GÖMÜLÜ YAZILIM Araç değerinde %30-35’lik pay Önümüzdeki 10 yılda %40-70’lik pay tahmini İnovasyonda %80’lik pay tahmini Motor ve Aktarma Organları Elektroniği Güvenlik Sistemleri Eğlence ve Bilgi Sistemleri Gövde, Şase ve Araç İçi Sistemler Elektronik ve gömülü yazılım, sektör üretiminde günümüz itibariyle maliyet içinde yüzde 30-35 civarında bir pay alan, kısa sürede bu payını yüzde 70’ler seviyesine çıkarması beklenen çok önemli bir girdi kalemidir. Sanayi için ağırlığı giderek artan bu girdinin ithalat kaynaklı karşılanması, üzerinde durulması gereken diğer bir önemli husustur. Bu bağımlılık katma değerin önemli bir kısmının Türkiye dışında kalmasını ifade etmektedir. Kaynak: FTF 2010 BMW Group T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

KİMYA SANAYİİ NAFTA Motorin PETRO-KİMYA RAFİNAJ (-863 milyon dolar) BENZİN Kükürt Giderme Oktan Yükseltme Polipropilen Polietilen PVC ACN, MEG,PTA NAFTA (-863 milyon dolar) Motorin ETİLEN (Nafta Parçalama) Petrokimya ve plastik sanayinin ana hammaddelerinde ihtiyacın büyük bölümü ithalat yoluyla karşılanmaktadır. Petrokimya sanayii ürünlerinde hızla aratan ülkemiz talebinin karşılanabilmesi açısından mevcut üretimin artırılması ve halihazırda yurtiçinde üretimi olmayan ürünler için de gerekli yatırımların bir an önce devreye sokulabilmesi önem arz etmektedir Ülkemiz petrokimya ürünlerinde yıllık yaklaşık 6 milyar dolarlık dış ticaret açığı vermektedir. PETRO-KİMYA RAFİNAJ T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

Katma Değer Zincirinde İthalat Bağımlılığı Monomer üretimi yetersiz, polimerlerde ise dışa bağımlıyız… MONOMER POLİMER POLİPROPİLEN (% 91) NAFTA (% 80) PROPİLEN ETİLEN VCM 1.861 $/ton 1.624 $/ton HAM PETROL 930 $/ton % 15 800 $/ton % 74 POLİETİLEN (% 70) % 16 1.303 $/ton 1.708 $/ton % 40 % 31 % 60 PVC (% 84) 1.240 $/ton Ham petrolden nihai plastik ürünlere kadar üretim zincirinde en büyük katma değer monomer üretiminde sağlanmaktadır. Sektör için tedarik güvenliğini sağlayacak ve yurt içi katma değeri artırmaya yönelik nafta, monomer ve polimer üretimine dönük entegre rafineri ve petrokimya yatırımları yapılması büyük önem taşımaktadır. STİREN (% 100) % 28 971 $/ton 1.492 $/ton % 34 POLİSTİREN (% 100) 1.994 $/ton Not: 2011 yılının 6 aylık dönemine ilişkin birim fiyatlar kullanılarak hesaplanmıştır. Kaynak: Ekonomi Bakanlığı T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI

PAMUK İPLİK DERİ TEKSTİL Pamuk üretimi, sosyal ve ekonomik etkileri dikkate alındığında bütün dünyada tarım ekonomisi içerisinde ayrıcalıklı ve özel bir konuma sahip bulunmaktadır. Pamuk birçok endüstri için önemli bir girdi niteliğinde olup, lifi ile tekstil sanayii, çekirdeği (çiğiti) ile bitkisel yağ sanayi, kapçık ve küspesi ile yem sanayii, linteri ile selüloz sanayiinin hammaddesini oluşturmaktadır. Buna ilaveten pamuk dünyada soya fasulyesinden sonra ikinci önemli bitkisel yağ kaynağıdır. Pamuğun tekstil sektöründeki alternatifi polyesterdir. Tarımda pamuğa alternatif olarak yetiştirilen tarım ürünleri ise mısır, buğday, soya fasülyesi, pirinç, kanola ve şeker pancarıdır.

ÜLKEMİZİN TARIM SEKTÖRÜ DIŞ TİCARET DENGESİ (YILLIK) Milyar $ Dış ticaret fazlası verilen tarım sektörüne dönük çalışmalar kapsamında, optimum işletme büyüklüklerine sahip daha rekabetçi tarımsal işletmelerin kurulması için Organize Tarım İşletmeleri modeli, başta soya fasulyesi olmak üzere yağlı tohum üretiminin artırılabilmesi, yağlı tohum tesislerinin modernizasyonu ve hayvancılığın desteklenmesi öne çıkan politika önerilerinden bazılarıdır. Kaynak: TUİK T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI 23 23

TARIM SEKTÖRÜ İTHALATIMIZDA İLK 10 ÜRÜN (MİLYON $) (YILLIK)   2010 2011 GENEL DİR ALTILI ALTILI ADI Bin Ton Değer Pay (%) 1 120100 SOYA FASULYESİ 1.756 742 10 13 1.298 687 6 31 2 151211 HAM AYÇİÇEK YAĞI 224 271 4 171 470 629 582 22 3 120600 AYÇİÇEĞİ TOHUMU 649 350 5 11 906 590 18 010290 SIĞIR (DAMIZLIK OLMAYAN) 54 208 136 556 020120 SIĞIR ETİ 46 229 110 506 151190 PALM YAĞI 410 318 80 429 454 168 7 210690 DİĞER GIDA MÜST. 259 327 8 010210 SIGIR (DAMIZLIK) 9 66 40 293 240120 TÜTÜN 43 267 91 292 92 180100 KAKAO DANE VE KIRIKLARI 68 231 34 78 275 49,0 LİSTE TOPLAMI 2.941 404 4.609 945 GENEL TOPLAM 7.683 100 1.775 10.961 100,0 2.641 Kaynak: TÜİK T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI 24 24 24

TARIM Çiğ Sütün Değerlendirilmesine Yönelik Destekleme Hayvancılık Stratejisi Tarımsal Destekleme Politikası Soya Fasulyesi Stratejik Ürünlerde Tedarik Güvenliğinin Sağlanması Kanatlı Sektörü Sulu Tarım Yapılabilen Arazilerin Genişletilmesi Organize Tarım İşletmeleri Modeli Bölgesel Kalkınma Projelerinin Hayata Geçirilmesi İzlenebilirlik T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI 25

GİTES-CARİ İŞLEMLER DENGESİ Cari açık tasarruf açığından ve üretimin ithalat bağımlılığından kaynaklanan yapısal bir sorundur. Üretimin ithalat bağımlılığı bir kader değildir. İyi tasarlanmış, doğru politikalarla değiştirilebilir bir sonuçtur. Cari açığın kalıcı olarak azaltılması için asıl olarak reel ekonomiye yönelik politikaların teşkili zorunludur. Para ve maliye politikaları bu politikaları destekler nitelikte tasarlanmalıdır. İhracat odaklı mal ve hizmet üretim yapısının değiştirilmesi, mal ve hizmetler ticaretinde dengeli bir yapının oluşturulması gerekmektedir. Ekonomimizde, yatırım-üretim-ihracat zincirinde atılacak doğru adımlarla sağlanabilecek kazanımlar önemli ve öncelikli hale gelmiştir. Birbiriyle stratejik ilişki içerisinde bulunan alanlarda, ilgili kurumlar arasında iyi bir işbirliğinin sağlanması gerekmektedir. T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI 26

GİTES GİTES, Sanayi Sektör Stratejileri Eylem Planlarına Girmiştir. GİTES ve Sektör Stratejileri Arasında Bütünlük ve Eşgüdüm Sağlanmaktadır. Yatırım Teşvik Politikaları GİTES Sonuçları da Dikkate Alınarak Yeniden Şekillendirilmektedir. GİTES, Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi çalışmalarına dahil edilmiştir. 2023 İhracat Stratejisine GİTES Sonuçları Yansıtılmıştır. GİTES Ulusal Bilim, Teknoloji ve Yenilik Stratejisi çalışmalarında (Sektör Önceliklendirme Grubu Toplantıları) T. C. EKONOMİ BAKANLIĞI