Ordu Ar-Ge Harcamalarının Ordunun Milli Gelirden Aldığı Paya Oranının Savunma Sanayi Patentlerine Etkileri Yrd. Doç. Dr. Özgür Uysal (Akdeniz Üniversitesi) Prof. Dr. Recep Kök (Dokuz Eylül Üniversitesi)

Sunum Planı  Giriş  Ekonomik Gelişme, ÜSİ ve Ar-Ge  Savunma Sanayi  Ordu-Üniversite-Sanayi İşbirliğine Yönelik Bir Uygulama  Sonuç

Giriş  Temel Kurumlar: Ordu  Milli Teknolojik Güç. Devletin bekasını sağlayan ve savunma hizmetini yürüten kurum Üniversiteler  Bilgi üreten ve geliştiren kurumlar Sanayi  Ekonominin üretim motoru  Araştırma Soruları: Savunma sanayi patent gelişiminin temel belirleyenleri nelerdir? Ordu-Üniversite-Sanayi işbirliği çerçevesinde Ordu Ar-Ge ve Üniversite Ar-Ge harcamalarının savunma sanayi patent gelişime etkileri nasıldır?  Amaç: Orduyu içine alan özgün bir işbirliği modeli geliştirmek Ekonomik gelişmede ordu, üniversiteler ve sanayi arasındaki karşılıklı etkileşimin ve işbirliğinin rolünü ortaya koymak Bilgi ekonomisinin somutlaşmış göstergesi olan S.S. patent üretiminin temel belirleyenlerini analiz etmek

Ekonomik Gelişme, ÜSİ ve Ar-Ge  Ekonomik Gelişme  sosyal olaylar tek bir neden-sonuç ilişkisi ??  karşılıklı etkileşim  Kurumlararası İşbirliği (ağ mantığı, holistik yö.)  Üniversite Sanayi İşbirliği  yoğun Ar-Ge  yenilik  teknolojik yayılma  Ek. Gelişme

Savunma Sanayi  Ordunun Ekonomi İçindeki Yeri: üretim, istihdam, sanayileşme, dış ticaret, katma değer yaratma, yenilik, teknoloji…  Savunma Teknolojilerinin Sürükleyici Güç Özelliği: tekn. altyapının gelişimi  Savunma Sanayinin Özellikleri: İleri tekn., yüksek kalite st., sınırlı alıcı, siyasî etkiler, tic. hacmi az sayıda ülke tekelinde…  Dışa Bağımlılık: tekn. üretiminde derinlik için azaltılmalı  Nitelikli Patent Üretimi

Ordu-Üniversite-Sanayi İşbirliği  İşbirliği sayesinde ekonomik gelişmenin niteliği ve hızı artar.  İşbirliğinden doğan sinerji ekonomiye daha büyük katma değer yaratır.  Ordu  Savunma Sanayi  Nitelikli Patent  Ar-Ge  Üniversite

Ampirik Uygulama  Temel Hipotez o Ordu-üniversite-sanayi işbirliğinden doğan patent artış hızı teknolojik yayılma etkisi yaratmaktadır.  Türev Hipotezler o Ordu-üniversite-sanayi işbirliğine bağlı olarak artan katma değer ekonomide itici bir güçtür. o Patent artışında üniversite Ar-Ge harcamalarının etkisi yadsınamaz.  Yöntem: ekonometrik model  NATO ülkeler grubu  panel veri veriler: OECD, EPO, 1470 veri

Ampirik Uygulama  Modelin Tanımı ve Temel Değişkenleri: P i,t = α i,t + β 1i M i,t + β 2i U i,t + β 3i T i,t + ε i,t ( i = 1,…,15, t =1997,…,2010)  P i,t = %   M i,t = ordu odaklı Ar-Ge payı (ordu tekn. ilerleme) yapısal kaynak tahsisi dğ. orduya ayrılan kaynaklar ne ölçüde Ar-Ge’ye yönlendiriliyor. (+)  U i,t = (+)  T i,t = max=en ileri tekn. sahip ülke. Ülkeler arası refah farkları (-)

Uygulama Sonuçları PAT = M + 0,359225U - 15,25142T O-Ü-S işbirliğinden doğan patent üretimindeki gelişmenin temel dinamikleri belirlenmiştir. DeğişkenKatsayı Standard Hata t-istatistiği Anlamlılık Düzeyi Sabit Katsayı (α) Ordu Ar-Ge Harcamaları (M t ) 0, Üniversite Ar-Ge Harcamaları (U t ) 0, Teknoloji Açığı (T t ) -15, , R2R Akaike Bilgi K Adj- R Schwarz Kriteri Hannan-Quinn K Olasılık (F İstatistiği) Durbin-Watson

Sonuç ve Değerlendirme M i,t değişkeninin paydası (ordu bütçesinin veya harcamalarının GSYİH içindeki payı) gittikçe azalıyorken, payı (ordu Ar-Ge’sinin toplam içindeki payı) artıyorsa, ekonominin bütününde O-Ü-S niteliksel işbirliği sayesinde oluşan patentlerin oranı artıyor demektir. Bu durumun doğrulandığı görülmüştür. Toplam Ar-Ge harcamaları içinde Üniversite Ar- Ge harcamalarının payındaki artış, O-Ü-S niteliksel işbirliği sayesinde oluşan patentlerin oranında bir artışa neden olmaktadır.

Sonuç ve Değerlendirme M i,t ve P i,t arasındaki ilişki T i,t ile de açıklanabilir. Zengin ülkeler Ar-Ge’ye daha çok kaynak ayırır. Yüksek tekn.  daha fazla zenginlik gerektirir. Tekn. açığı kapatmadan ve ülke içinde zenginlik yaratmadan patent ve y.tekn. yaratmak çok zor! Ekonominin itici gücü, kendi içinde katma değer yaratma gücüdür. Hipotezler kabul.

Sonuç ve Değerlendirme Ordu  Sanayileşmeyi geliştiren ve sürükleyen, katma değer ve istihdam yaratan bir kurum, ekonomiye dolaylı olarak bir dinamizm kazandırır. Orduya ayrılan kaynaklar güvenlik öğesine dayalı sosyal maliyet unsuru olmasının yanında ekonomik sisteme artı bir katma değer yaratmakta ve sistemin sürükleyici gücü olmaktadır. OÜSİ askeri harcamalardan kaynaklanan sosyal maliyeti kapatan artı bir değer yaratır.