SERMAYE( KAYNAK) MALİYETİ İşletmenin yatırım kararlarında kaynaklarını sermaye maliyeti üstünde karlılığı olan yatırım projelerine ayırdıkları sürece firmalarının değerini ( veya hisse senetlerinin değerini) en yüksek düzeye ulaşma amacına ulaşabilirler. Kaynak maliyeti işletmenin sermaye yapısının optimal olup olmadığını belirlemede bir ölçüdür.

SERMAYE( KAYNAK) MALİYETİ İşletmeler farklı zamanlarda farklı sermaye yapısı seçenekleriyle karşı karşıya bulunurlar. Bu seçenekler arasındaki seçimlerinde sermyae maliyeti bir ölçü olarak değerlendirilir. İşletmelerin yabancı kaynak/ öz kaynak oranları zaman içerisinde değişim gösterir. Sermaye yapısında ortaya çıkan değişiklikler sermaye(kaynak) maliyetini etkiler.

SERMAYE( KAYNAK) MALİYETİ İşletmelerde kaynaklar; Yabancı kaynak Öz kaynaklar olmak üzere iki türdür. YABANCI KAYNAKLAR ÖZ KAYNAKLAR Banka Kredileri Yeni Pay Senedi İhracı Tahvil ihracı Dağıtılmamış Karlar Amortisman

YABANCI KAYNAĞIN MALİYETİ Yabancı kaynak maliyeti, kaynağın firmaya sağladığı para girişi ile bunun gelecek dönemlerde faiz ve anapara taksiti olarak işletmeye getireceği para çıkışına eşitleyen faiz veya iskonto oranıdır. Yabancı kaynak maliyeti vergiden önce ve vergiden sonra olarak hesaplanır. Yabancı kaynağa ödenen faizler gider olarak yazıldığı için vergi matrahından düşüldüğünden vergi tasarrufu sağlar.

YABANCI KAYNAĞIN MALİYETİ Yabancı kaynağın vergiden önceki maliyeti vergiden sonraki maliyetinden daha yüksektir. VERGİDEN ÖNCEKİ MALİYET = İd VERGİDEN SONRAKİ MALİYET İi= İd ( 1-t ) İd = %70 ( yabancı kaynağın vergiden önceki maliyeti) t= %40 İi= 0,70 ( 1- 0.40) = 0.42

YABANCI KAYNAĞIN MALİYETİ Karlı olmayan ve vergi muafiyeti bulunan işletmlerde yabancı kaynak maliyeti vergiden önceki maliyet olan İd’ dir. İşletmelerde her zaman belirli bir tutarda yabancı kaynak bulundurulacağı için her zaman işletmenin finasman yapısında sabit yer tutacaktır bu maliyette aşağıdaki formülle hesaplanır.

YABANCI KAYNAĞIN MALİYETİ Ct İt = ( 1-t) Io Ct= Gelecek bütün dönemler için geçerli olacak yıllık faiz giderleri Io = Yabancı kaynağın firmaya sağladığı para girişi ( dönemler itibariyle sabit kaldığı kabul edilmektedir)

YABANCI KAYNAĞIN MALİYETİ SEÇENEKLER: 1. Banka kredisinin faizi vadesinin sonunda ödenecek 2. Banka kredisinin faizi vadesinin başında ödenmesi 3. Banka kredisinin faizi ve banka giderleri vadesinin başında ödenmesi 4. Banka kredisi için teminat alınarak kredinin ödenmesi,

YABANCI KAYNAĞIN MALİYETİ TAHVİL İHRAÇ MALİYETİ Tahvil, başabaşın altında ya da üstünde çıkarılmış ise ve tahvillerin tamamı belirli bir vadenin sonunda itfa edilecek ise, tahvil maliyetinin hesaplanması aşağıdaki formül yardımıyla yapılır. Ct P Ib= + ( 1+ib)t ( 1+ ib) n

YABANCI KAYNAĞIN MALİYETİ Ib=Tahvil çıkarılmasının işletmeye sağladığı nakit girişi Ct = Yıllık faiz ödemeleri P= Tahvillerin nominal değerleri ib=Tahvil çıkarılmasıyla sağlanan fonların maliyeti t = n= Tahvilin süresi

YENİ PAY SENEDİ ÇIKARILMASININ MALİYETİ İşletmenin yeni pay senedi çıkarması yoluyla sağladığı kaynakların en az yüzde kaç kar sağlayan yatırım veya yatırımlara ayrılması gerektiği diğer bir deyişle yeni pay senedi çıkarmanın şirkete maliyetinin ne olacağının saptanması gerekir. D İe = +g Po (1-b)

YENİ PAY SENEDİ ÇIKARILMASININ MALİYETİ İe = Yeni pay senedi çıkarmanın maliyeti D= Ortaklara dağıtılan kar payı tutarı Po (1-b)= Pay senedi çıkarma giderlerinin, yeni çıkarılan pay senetleri tutarına oranı

YENİ PAY SENEDİ ÇIKARILMASININ MALİYETİ Şirketin hisse senetlerinin piyasa değeri 10.000 YTL’sı, hisse başına 0,30 kar beklentisi, yeni çıkarılan her 1.000 YTL nominal değerli hisse senedi senedi için 50 ykr gider yapılacaktır. %12 artış görüleceği tahmin edilmesi durumunda yeni pay senedi çıkarmanın maliyeti nedir? İe= (3.000 / 10.000 ( 1- 0,05) + 0.12 = %43,5

DAĞTILMAMIŞ KARLARIN MALİYETİ Dağıtılmamış karların maliyeti fırsat maliyetidir. Ortakların yoksun kaldıkları kar payıdır. Karın otofinansman olarak bünyede tutulmasının nedeni;elde edilen karın dağıtılması durumunda ortakların alternatif kullanım alanlarından sağlamayı bekledikleri gelirden daha yüksek olmasıdır. Dağıtılmamış karların maliyeti; işletme ortaklarının sermaye payları üzerinden almayı bekledikleri karlılık oranına eşittir.

DAĞTILMAMIŞ KARLARIN MALİYETİ Ortaklar tarafından Kar Payı Tutarı Beklenen istenen veya Asgari = + Kar Payı Kar Oranı Hisse Senedi Artış Oranı Piyasa Fiyatı Şirket hisse başına 4.000 YTL kazanmakta, 3.000 YTL temettü ödemekte , hisse senetlerinin piyasa değeri 10.000 YTL’sı, geçmiş yıllarda karda ve temettü ödemelerinde %10 artış görülmüştür. Dağıtılmamış karların maliyeti nedir? DKM= (3.000 / 10.000)+ 0.10 = 0.40

AMORTİSMANLARIN MALİYETİ Teknoloji yoğun olan ve karlı işletmelerde amortismanlar önemli birer fon kaynağıdır. Ayrılan maortismanların maliyeti işletmelerin ortalama sermaye maliyetine yaklaşık maliyetidir. Bu fonlar; Ortaklara dağıtılmada ya da borç ödemede, Yeni yatırımların finansmanında kullanabılır.

AMORTİSMANLARIN MALİYETİ İşletme ortalama sermaye maliyeti üstünde kar sağlayacak şekilde yarıtımlarda kullanbiliyorsa, dağıtmıyarak işletmede tutmak akılcı olur. Amortismanlar ortalama sermaye maliyetinin hesabında ayrı bir bir öğe olarak dikkate alınmaz.