RABDOMİYOLİZ Dr.Kerim ACAR Tepecik Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Acil Tıp Kliniği Asistan Eğitim Programı Ekim 2010

Kaynaklar

Hedefler Rabdomiyoliz nedir? Etiyolojisinde neler var? Tanıda hangi test kullanılır? Tedavisi nasıl düzenlenir?

Patofizyoloji Kas fibrilleri içindeki potansiyel toksik hücresel içeriğin sistemik dolaşıma girmesi En yaygın biçimi myozit kalsiyum hemostazinin ve Na-K ATPaz pompasının bozulması Hücresel içerik; myoglobin, CK, aldolaz, LDH, ürik asit, potasyum ve fosfat

Patofizyoloji ABY ‘lerin % 8-15 nedeni rabdomyoliz Mortalite % 5

Etiyoloji

Etiyoloji Metabolik myopatiler; Genetik defekte bağlı olarak karbonhidrat ve lipidler enerji metaboliti olarak kullanılamazlar. Glikoliz , glikojenoliz ve yağ asidi oksidasyonu bozuk Rabdomyolizli hastaların %23-47 sinde enzim defekti

Etiyoloji Travma ve kompresyon; Trafik kazaları Deprem (Crush İnjury) İmmobilizasyon Büyük ve uzamış cerrahiler

Etiyoloji Exertion; Egzersizler(maraton) Status epilepticus Distoni Korea Psikoz Tetanus

Etiyoloji Yüksek voltajlı elektrik akımları; Yıldırım çarpması

Etiyoloji Sıcak ve soğuk yaralanmaları; Yanıklar Nöroleptik malign sendrom Malign hipertermi Hipotermi

Etiyoloji İlaçlar ve toksinler; Etanol (iskelet kas membranına direkt toksik) Kokain (vasospazma bağlı kas iskemisi ve İV kokain daha etkili ) LSD , MDMA (ecstasy), amfetamin Antihiperlipidemikler (simvastatin, lovastatin) Karbonmonoksid (CO) Biyolojik toksinler(yılan zehirleri, arı zehirleri ve mantar zehirleri)

Etiyoloji Enfeksiyonlar; İnfluenza A ve B(en sık virus) HIV Koksakivirus EBV Legionella (en sık bakteri) Salmonella Streptokok

Etiyoloji Elektrolit anormalikleri; Hipofosfatemi(membranda şiddetli ATP azalması) Hipokalemi Hipokalsemi

Klinik Myalji Halsizlik Kahverengi renkte idrar

Klinik Şiddetli olgularda Bulantı ve kusma Karın ağrısı Taşikardi Bilinç değişiklikleri

Tanı CK; En sensitif (%100) marker Kas hasar ve şiddetiyle korele artar 5000 nin üzerinde şiddetli kas hasarını gösterir Renal hasar ve morbidite derecesi ile korele değil ama 16.000 değerlerinin üzerinde ABY başlar 2-12 saatte artar, 24-72 saatte pik yapar

Tanı Myoglobin ; Plazma yarılanma ömrü 1-3 saat ve 6 saatte plazmadan temizlenir, bu yüzden kullanışlı değil 1.5 mg/dl üzerinde idrarda kahverengi renk yapar Dipstick testler hemoglobin , myoglobin ve eritrosit ayrımını yapamaz

Tanı Hiperkalemi(%20-40) Hiperfosfatemi Hipokalsemi Serum ve idrar üre/kreatinin PT, APTT ve INR (DIC)

Komplikasyonları Hipovolemi Hiperkalemi Hiperfosfatemi Metabolik asidoz Akut böbrek yetmezliği DİC

Komplikasyonları ABY En ciddi komplikasyon Rabdomyolizli hastaların %10 ununda 24-48 saat sonra görülür Hipovolemi, asidoz ve asidüri, tubuler obstrüksiyon, myoblobinin nefrotoksik etkilerine bağlı gelişir.

Komplikasyonları

Tedavi Sıvı replasmanı Agresif Serum fizyolojik tedavisi 2.5 ml/kg/h SF infüzyonu(500 ml/h emedicine) Hedef idrar çıkışı saatte 200-300 ml/h olacak şekilde

Tedavi Mannitol Osmotik diüretik Renal vasodilatör İntravasküler volüm artırıcı %20’lik solüsyondan 1gr/kg IV 30 dk.da gidecek 5gr/h IV infüzyon ve günde 120 gr. Max.

Tedavi İdrar alkalizasyonu İdrar pH:6,5 ve üzeri olacak şekilde 44 mEq(4 amp) sodyum bikarbonat 1 Lt 0.45 SF içinde 100cc /h

Tedavi Hiperkalemi için tedavisi düzenlenmeli Koagülopati varsa trombosit , kvit. ve TDP verilmeli

Unutma Önce rabdomiyoliz olabileceğini düşün! Etiyolojisinde birçok neden olabileceğini unutma Tedavisi kolay ve uygulanabilir