SPORDA ŞİDDETİN NEDENLERİ VE YASAL DÜZENLEMELER NİHAT MIZRAK
‘’İhtiyaç ve tehlike içinde olmadığı halde kendi türüne saldıran tek canlı insandır.’’
ŞİDDETİN NEDENLERİ
Okullarda spor kültürünün gerekli şekilde verilmeyişi
Yöneticilerin, teknik direktörlerin,antrenörlerin, sporcuların ve seyircilerin oyun kurallarını yeterince bilmemeleri
Teknik direktör ve kulüp yöneticilerin müsabaka öncesinde gerginlik ve saldırganlık yaratacak açıklamalarda bulunmaları
Hakemlerin taraflı davranmamalarına rağmen futbolcunun kafasında taraflı davrandığı düşüncesinin yer alması
Amigoların seyircileri yanlış ve olumsuz yönlendirilmesi
Spor medyasının bilinçsiz abartılı yada maksatlı yayınları vermesi ,doğru ve yeterli haber vermemesi
Güvenlik tedbirlerinin yetersiz olması,
Eğitim,kültür ve ekonomik yönden istenilen düzeyde olmayan anti sosyal kişilik bunalımı olan gençlerin saldırganlığı ve şiddeti doğrudan veya dolaylı yoldan meydana getirmesi
Müsabakalarda rakipleri ırk,kültür yada dini kökenleri nedeniyle aşağılamak
YASAL DÜZENLEMELER
Sporda şiddetin önlenmesine ilişkin örnek düzenlemeler İNGİLTERE, İSVİÇRE, İTALYA, FRANSA, ALMANYA, YUNANİSTAN, LİTVANYA, POLONYA, PORTEKİZ, SIRBİSTAN, KARADAĞ ve UKRAYNA mevzuatları
15 Nisan 1989 HİLLSBORUUGH faciası,96 Liverpool taraftarlarının ezilerek ölmesinden sonra bir rapor düzenlenmiştir.Bu raporda şiddetin önlenmesi için dört temel nokta belirtilmiştir.
Stadyumların fiziki şartlarının düzeltilmesi: ‘’İnsanlara nasıl muamele ederseniz öyle karşılık görürsünüz, şayet siz hayvan muamelesi yapıp onları bir kafese tıkarsanız hayvanca karşılık görürsünüz,siz medeni davranırsanız medeni karşılık görürsünüz’’ özdeyişiyle İngiltere’deki stadyumların yenilenmesi yada yeni stadyumların yapılmasına başlanmıştır.
2. Ağır cezaları ön gören yasal düzenlemeler yapılması: İngiltere’de 1985 yılından bu yana dokuz kanun çıkarılmış ve İngiliz gazetelerinde ‘’hükümet,eşkıyalara sert uygulamalarda bulunuyor,,şeklinde başlıklar atılmıştır.
3.Holiganların takip ve tespitindeki sistemin etkinleştirilmesi: Kamera ve bilet sistemleri değiştirilmiş ve polis teşkilatında spor güvenlik birimi oluşturularak,kulüp polisi uygulamasına başlanmıştır.
4.Eğitim. Aile içinde başlayan,okulda devam eden ve taraftar dernekleri vasıtasıyla taraftarlara kadar ulaşan etkin bir şiddete karşı eğitim çalışması başlatılmıştır.
Rapor sonrasında alınan radikal önlemler ve yasal düzenlemeler neticesinde: 39 kişinim öldüğü 29 Mayıs 1985 Heysel Faciasının yaşandığı 1984_1985 sezonu öncesinde 17.500.000 seyircide 27.500 tutuklama varken bu sayı önlemler sonrası 29.000.578 seyircide 2.985 tutuklamaya gerilemiştir.
Somut olarak 25 yıl önce 100 bin seyirciden 40 kişi tutuklanırken 2000 li yıllarda 12 kişiye gerilemiştir.
İSTATİSTİKLER
FANATİKLERİN YILLARA GÖRE DAĞILIMI 2004: 297 2005: 653 2006: 748 2007: 1158 2008: 930 TOPLAM: 3786
FANATİKLERİN BRANŞLARA GÖRE DAĞILIMI HETBOL: %0 BOKS : %0 VOLEYBOL: %2 BASKETBOL: %4 FUTBOL : %93 DİĞER : %1
FANATİKLERİN TAHRİK OLDUĞUNU BELİRTTİĞİ GRUPLAR SİYASİLER: %4 HAKEMLER: %6 TARAFTAR DER.: %7 AMİGOLAR: %11 KULÜP YÖN.: %21 MEDYA : %35
FANATİKLERİN TAHSİL DURUMLARI ÜNİVERSİTE: %18 ORTAOKUL : %18 İLKOKUL :%22 LİSE :%42
YENİ YASADAKİ CEZLAR
MALA ZARAR VERME SUÇU: 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU’NUN 151. MADDESİNDE DÜZENLENMİŞTİR.SUÇUN BASİT HALİ İÇİN DÖRT AYDAN 3 YILA KADAR HAPİS VEYA ADLİ PARA CEZASI ÖNGÖRÜLMÜŞTÜR.
HAKARET: 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU’NUN 125. MADDESİNDE DÜZENLENMİŞTİR. SUÇUN BASİT HALİ İÇİN DÖRT AYDAN 3 YILA KADAR HAPİS VEYA ADLİ PARA CEZASI ÖNGÖRÜLMÜŞTÜR.
KASTEN YARALAMA: 5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU’NUN 86. MADDESİNDE DÜZENLENMİŞTİR. SUÇUN BASİT HALİ İÇİN 1 YILDAN 3 YILA KADAR HAPİS VEYA ADLİ PARA CEZASI ÖNGÖRÜLMÜŞTÜR.
YASANIN ASIL AMACI
Bu kanunun asıl amacı ;müsabaka öncesinde, esnasında veya sonrasında spor alanları ile bunların çevresinde,taraftarların sürekli veya geçici olarak gruplar halinde bulundukları yer ve mekanlarda veya müsabakanın yapılacağı yere gidiş ve geliş güzergahlarında şiddet ve düzensizliğin önlenmesidir.
EMNİYET GENEL MÜDÜRLÜĞÜ BÜNYESİNDE MERKEZİ SPOR BİRİMİ,İL VE İLÇE EMNİYET MÜDÜRLÜKLERİ VEYA JANDARMA KOMTANLIKLARINDA SPOR BİRİMİ KURULARAK UZMANLAŞMIŞ KOLLUK TEŞKİLATI OLUŞTURULUYOR.
İL VE İLÇE SPOR GÜVENLİK KURULLARININ OLUŞTURULMASI
Bilet satışları elektronik sistem üzerinden ve üzerinde kişilerin adı ,soyadı,fotoğrafı ve vatandaşlık numarası bulunan kimlik kartları aracılığıyla yapılacaktır.
Saha güvenliğinde genel kolluk kuvvetleri ile özel güvenlik kuvvetleri birlikte görev yapacaktır.
Her kulüp için bir kolluk görevlisinin,kulüp polisi olarak görevlendirilmesi ve görevlendirilen kulüp polisinin deplasman maçlarında da kulüplerle birlikte bulunması hususları yeni tasarıda düzenlenmiştir.
Seyirden yasaklanan kişi takımının müsabakasının yapılacağı gün müsabaka başlangıç saatinde ve bir saat sonra bulunduğu yere en yakın karakola başvuracaktır.
Seyirden yasaklanan kişilerin taraftarı bulunduğu takımın ve A MİLLİ takımın yurt dışında katıldığı müsabakalara gitmesini engellemek için pasaportunu en yakın karakola beş gün önceden teslim edeceklerdir.