TÜRKVET KAYIT SİSTEMİNDEKİ AKSAKLIKLAR ve ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Dr. Ahmet ÖZDEMİR Hayvan Sağ.Şb.Md.V. KONYA-2010

Bilindiği gibi, Sığır Cinsi Hayvanların Tanımlanması, Tescili ve İzlenmesi Yönetmeliği’’ ne göre en eski kayıt sistemi olan Vetbis Kayıt Sisteminden bu yana, üçüncü nesil Türkvet Kayıt sistemini kullanmaktayız.

Buradaki esas amaç, hayvanların sağlıklı bir şekilde kayıt altına alınarak, yurdumuza kaçak yollarla giren ve başta Şap, Sığır Vebası olmak üzere, ciddi hayvan hastalıklarını yayan ve ülke ekonomisine zarar veren kaçak hayvan girişini engellemektir.

Ülkemizdeki sığır cinsi hayvanların ulusal bir veri tabanında kayıt altına alınarak izlenmesi ve istatistiki bilgiler ışığında sağlıklı veriler elde edilmesi önemlidir. Hayvan kaçakçılığı ile ülkemiz hayvancılığını tehdit eden bulaşıcı hastalıkların önlenmesi, ancak sağlıklı tutulan kayıtlar ve sahada bu verilerin uygulanması ile mümkün olabilir.

Türkvet Kayıt Sistemine, Avrupa Birliği’ nin de istemiş olduğu kriterler eklenmiştir. Ancak ülkemizin sosyal, kültürel ve coğrafik yapısıyla pek bağdaşmayan bazı uygulamalar, sahada çalışan elemanlar kadar, yetiştiricilerimizi de olumsuz olarak etkilemiştir.

Özellikle buzağı küpeleme yaşının 20 günlüğe çekilmesi, kışın yolları haftalarca kapalı kalan ve ulaşımında güçlükler çekilen yerleşim yerlerindeki hayvanların çoğunun küpesiz kalmasına sebep olabilecektir. Avrupa Birliği ülkelerinde yetiştiriciler kendi hayvanlarının küpelerini takıp, kayıtlarını yapabildiklerinden, onlarda böyle bir sorun yaşanmamaktadır.

Vetbis Kayıt Sistemi ve bir önceki Türkvet Kayıt Sistemi, yapı olarak yetersiz, yavaş ve ihtiyaca cevap vermediği için; İlimizin de katkılarıyla yeni baştan şu anki Türkvet kayıt Sistemi oluşturulmuştur. Burada esas amaç, her şeyden önce menüleriyle, raporlarıyla ve hızıyla, bir kayıt sisteminden ne bekleniyorsa, bunların oluşturulmasıydı.

Menüler, ekranlar güzel oluşturulmuş, ancak hız konusunda bir gelişme kaydedilememiştir. Raporlar, analiz çalışmalarında da çalışıldığı gibi istenildiği şekilde yapılamamış ve eksik kalmıştır. Örnek verecek olursak, aslında çok basit olarak düzenlenebileceği halde, İl ve İlçelerdeki toplam işletme ve hayvan sayıları pratik olarak alınamamaktadır.

Ben, burada Sistemin en önemli zamanlarda çalışmıyor olmasından değil de, bunun sebebiyet vereceği zararlarından bahsetmek istiyorum. Küpesiz ve pasaportsuz hayvan kesilmesini çok büyük ölçüde engellemişken, sistemin aksamaları yüzünden bu kurallar delinmiş ve hatta sisteme bakılamadığı için ne olduğu bilinemeyen hayvanların pasaportsuz olarak sevkleri yapılmıştır.

Genelgelere göre, sevki yapılacak hayvanlar sistemde öncelikle canlı olarak ve o ilde kayıtlı olması gerekirken; sisteme bakılamadığı için başka illerde olan, ölü veya kayıt girilmemiş hayvanlar maalesef çoğu illerimiz tarafından sevk edilmiştir. Esas sorun da bundan sonra başlamaktadır. Pasaportlarını almaya gelen yetiştiriciler, hayvanlar hakkında işlem yapılamadığı için pasaportlarını alamamaktadır.

Genel olarak Türkvet Kayıt Sistemindeki aksaklıkları ve çözüm önerilerimizi sıralayacak olursak: 1-Sistemin ani ve süresiz (ne zaman düzeleceği belli olmayan) devre dışı kalmasının önüne geçilmelidir. Sistem devre dışı kalacaksa (bakım veya zorunlu sebeplerle) bu durum ilan edilmeli ve sistemin bakımından sorumlu kişiler kesinlikle belirlenmelidir.

2-Sistem bu haliyle artık kullanımı herkesçe bilinen (kullanıcı, yetiştirici ve 3. Kişi yada kurumlarca) bir sistem halindedir. Ancak özellikle köklü değişimlerden kaçınılmalı ve sistemin HIZ sorunu çözülmelidir. 3-Sistemin en önemli ayağı nakil ve pasaport basımıdır. Bu arayüz ve raporlamalarda var olan (yoğunluk nedeniyle-kurban öncesi vb.) yavaşlık için önlem alınmalıdır.

4-Sistemin sağladığı çoğu rapor güncel değildir ve yanlış sonuçlar vermektedir.(Özellikle istatistik raporlamaları) Bu düzeltilmelidir. (Doğum,ölüm istatistiği vb.) 5-Herhangi bir idari birimdeki (örneğin: A ilçemizdeki ya da A İlçemizin B köyündeki) işletme sayıları kolaylıkla ve detaylı (küçükbaş, büyükbaş işl. 5-10 baş sığırı olan vb.) alınamamaktadır. Bu konuda gerekli raporlama sağlanmalıdır ve önemlidir.

6-KKKS kayıt sistemi TÜRKVET ile bağlantılı çalışmaktadır 6-KKKS kayıt sistemi TÜRKVET ile bağlantılı çalışmaktadır. TÜRKVET’ e kaydedilmiş KÜÇÜKBAŞ işletmeleri KKKS’ de hala görünmemektedir. Bu işletmelerin görünmesi sağlanmalı ve veritabanlarında sorun oluşturmayacaksa, TÜRKVET sisteminde işletmeye ait BÜYÜKBAŞ, KÜÇÜKBAŞ, ARILI KOVAN, KANATLI Vb. kayıtlı hayvan varlıklarının dökümü anlık olarak rahatlıkla alınabilmelidir.

7-İşletmelerin hangi tarihte kayıt altına alındığını görebilmek için İşletme Tescil Belgesi çıkartmak gerekmektedir. Oysa, işletmelerin detay bilgileri arasına böyle bir bilgi konulması çok önemlidir. 8-İl Hayvan sayıları güncel olarak alınabilmekte; ancak ilçelerin hayvan sayısı bir rapor ile elde edilememektedir. İşletme Tipi’ ne göre Karma işletme B.Baş işletmeleri ayrı ayrı raporlandıktan sonra bunlar toplanarak sayı elde edilmektedir.

9-Geçmiş dönemde küpelenmiş ve çeşitli nedenler ile Türkvet’ te kaydı olmayan hayvanlar özellikle e-ıslaha kayıtlı mavi sertifikalı hayvanlar sorun olmaktadır. Kaydı olmayan hayvanların kayıt girişleri için İl Sistem sorumlularına yetki verilmelidir ( Kuralları belirlendikten sonra).

Koyun Keçi Kayıt Sistemi için 10-Koyun Keçi Kayıt Sistemi’ ne erişim için Türkvet kullanıcı kaydı yapılması gerekmektedir. Türkvet’ teki her kullanıcı serbest veya işletme veterineri Koyun Keçi Kayıt Sisteminde her türlü işlem yapabilmektedir. Koyun Keçi Kayıt Sistemi için MUTLAKA ROL TAYİNİ Acilen yapılmalıdır.

Unutulmamalıdır ki, gerçek ve sağlıklı bilgilere ulaşabilmek, yine tutulacak sağlıklı kayıtlarla mümkün olacaktır.

Çalışmalarınızda Başarılar Dilerim.