KABLOLAR VE KONNEKTÖRLER BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİ VE PROGRAMLAMA BÖLÜMÜ BİLG 121 AĞ TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ KABLOLAR VE KONNEKTÖRLER Öğr. Gör. Mustafa SARIÖZ

Kablo ve Konnektör Çeşitleri Kablo Türü Konnektör Türü Coaxial Cable (Koaksiyel Kablo) Thin(İnce) Koaksiyel BNC, BNC-T Thick(Kalın) Koaksiyel Twisted Pair Cable (Çift Burgulu Kablo) UTP RJ-45 STP Fiber Optic Cable (Fiber Optik Kablo) Tek Modlu ST, SC, MT-RJ Çok Modlu

Koaksiyel (Eş Eksenli) Kablo Koaksiyel kablo diğerlerine göre daha ucuz, hafif, esnek ve kablolaması daha kolaydır. Koaksiyel kablonun içindeki tel iletken verileri oluşturan elektronik sinyallerin taşınmasını sağlar. İç tel genellikle bakırdır.

Koaksiyel (Eş Eksenli) Kablonun Yapısı A: Koruyucu dış kılıf B: İletken örgü (vaya ince varak) C: Yalıtkan madde D: İç iletken

Koaksiyel Kablo Çeşitleri TİP EMPEDANS KULLANIM RG-8 50 Ohm 10BASE-5 (Kalın-Thicknet) - 500 m RG-58 10BASE-2* (İnce-Thinnet) - 185 m RG-59 75 Ohm Kablo TV RG-6 Anten kablosu

Koaksiyel Kablo Çeşitleri Thin (thinnet)- İnce Thinnet (ince) koaksiyel kablo .25 inç genişliğindedir. Yaygın olarak kullanılır. Verileri sağlıklı olarak 185 metre uzağa iletebilirler. Thinnet koaksiyel kablolar RG-58 standardı olarak değişik biçimde üretilmektedir. Thick (thicknet)-Kalın Thicknet ise daha kalın bir koaksiyel kablodur. Thicknet kablolar 0.5 inç kalınlığındadır. Bu nedenler thicknet kablolar daha uzun mesafe veri iletiminde kullanılırlar. 500 m mesafe için kullanılan thicknet koaksiyel kablolar tipik olarak thinnet networkler için bir backbone oluşturmada kullanılır.

Koaksiyel Kablo Konnektörleri BNC (British Naval Connector) konnektör Eşeksenli kablolarda kullanılır BNC T konnektör 10Base2 sistemlerde kullanılır İki kablo ucunu ve ethernet kartını bağlamak için kullanılır. BNC barrel konnektör İki kabloyu birleştirmek için kullanılır.

Koaksiyel Kablo Konnektörleri Eşeksenli kablolar BNC konnektörleri ile sonlandırılır ve bilgisayar arkasındaki aktarım aygıta takılacak T- şeklindeki bağlayıcılara takılırlar. Kablo sonunda 10Base5 ise 75, 10Base2 ise 50 Ohm’luk sonlandırıcı (Terminator) takılır.

Koaksiyel Kablonun Bus Topolojide Kullanımı Doğrusal topolojide kablo olarak Koaksiyel kablo; konnektör olarak da BNC konnektör, BNC T konnektörler kullanılır.

Koaksiyel Kablonun Bus Topolojide Kullanımı

Bükümlü Çift (Twisted Pair) Kablolar Büklümlü çift bakır kablolar LAN uygulamasında yoğun olarak kullanılan kablo türüdür. Büklümlü çift kabloların üretim şekli olarak, aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi her bir çift birbirine dolanır. Böylece elektriksel işaretin taşınması sırasında olabilecek parazitler her iki telde de benzer etkiyi bırakacağından, uç taraflarda parazitlerin etkisini yok etmek kolay olur. Büklümlü çift kabloların en başlıcaları UTPve STP, kablolardır.

Bükümlü Çift (Twisted Pair) Kablolar UTP (Unshield Twisted Pair ) İkişer ikişer birbirine dolanmış 4 çift kabloyu bir dış kılıf içerisine koymaktır.  LAN uygulamasında yaygın olarak kullanılır. STP (Shield Twisted Pair ) UTP kablonun üzerine koaksiyel kablodakine benzer bir dış iletken koruyucu tabaka koyularak üretilir. Böylece çok fazla manyetik gürültü olsa dahi, standardın garanti ettiği hızda iletişim sağlar. UTP kablolara göre biraz daha pahalıdır

UTP Kablo Çeşitleri UTP kablolar, belirli bir mesafe için üzerinden geçirebilecekleri veri miktarına göre kategorilere ayrılırlar. Bu kategoriler: Kategori 1 (CAT 1): 1985’te ortaya çıkmıştır. Telefon hatlarında kullanılır. Kategori 2 (CAT 2): 4 Mbps hızında veri transferi sağlar. Token- ring ağlarda ve bazı telefon sistemlerinde kullanılmıştır. Kategori 3 (CAT 3): 10 Mbps hızında veri transferi sağlar. Token-ring ağlarda ve 10BaseT sistemlerde kullanılmıştır ve bazı telefon sistemlerinde hala kullanılmaktadır. Kategori 4 (CAT 4): 16 Mbps hızında veri transferi sağlar. Token-ring ağlarda, 10BaseT ve 10BaseT4 sistemlerde kullanılmıştır.

UTP Kablo Çeşitleri Kategori 5 (CAT5 ve CAT5e): Yerel ağ bağlantıları için kullanılır. Günümüzde neredeyse tüm yerel ağ bağlantıları Kategori 5 UTP kablolarıyla yapılmaktadır. 100 metrelik mesafe aşılmadığı müddetçe 100 Mbps’lik veri aktarım kapasitesine sahiptir. Bu nedenle 100 Mbps hızını destekleyen Ethernet kartı ile çalışabilecek en uyumlu kablodur. Kategori 6 (CAT 6): Kategori 5 kablosuna göre daha üstün bir üretim tekniği kullanılarak üretilmiş olması nedeniyle, 1000 Mbps hızında veri iletimine imkan tanır. Gigabit Ethernet kartlarıyla birlikte kullanılır. Kategori 7 (CAT 7): Kategori 6 kablosuna göre daha üstün bir üretim tekniği kullanılarak üretilmiş olması nedeniyle, 1200 Mbps hızında veri iletimine imkan tanır. Gigabit Ethernet kartlarıyla birlikte kullanılır.

Çift Burgulu Kablo Konnektörleri Çift bükümlü kabloları sonlandırmak için RJ(Registered Jack) serisi konnektörler kullanılır. RJ serisinde onlarca konnektör çeşidi vardır. Bunların içinde en yaygın olanları; Telefon sistemlerinde kullanılan Kategori 2 (Cat2) kabloları sonlandıran RJ-12 UTP ile STP kabloların sonlandırılmasında kullanılan RJ-45 konnektörleridir.

Fiber Optik Kablolar 2 Km’ye kadar uzayabilen geniş alanlarda, elektriksel sinyallerden etkilenmeden yüksek kapasiteli iletişim ortamı sağlamada kullanılır. Gelen elektriksel sinyalleri ışık sinyallerine çevirir. Işık fiber optik kabloda dengeli bir şekilde yol alır ve buna mod denir.

Fiber Optik Kablo İletimi Her bir fiberden tek yönlü haberleşme sağlanır. İki yönlü bir haberleşme için en az iki fiber gereklidir. Veya bir fiberde hem veri gönderimi hem de verinin alımını sağlayan iki ayrı yol olmalıdır. Simplex: İçerisinde sadece bir optik kablo var Duplex: İçerisinde 2 optik kablo var. LAN omurga kablosu olarak çok tercih edilmektedir. Multifiber: İçerisinde 2’den fazla optik kablo var.

Fiber Optik Kablo Çeşitleri Tek, Çok modlu ve çok modlu kademeli olmak üzere 3 çeşidi vardır. Tek Mod Fiberler (Single Mode Fiber- SMF) : Işığın tek bir modda ya da tek bir yolda ilerlemesine olanak tanırlar Düşük sinyal kayıplarının olduğu ve yüksek veri iletişim hızının gerektirdiği durumlarda kullanılırlar. Çoklu Mod Fiberler (Multi Mode Fiber- MMF) : Işığın birden fazla modunu ileten fiberlerdir. Işın çarpışmaları meydana gelebileceğinden kısa mesafeler için kullanılır.

Fiber Optik Kablo Çeşitleri

Fiber Optik Kablonun Avantajları Geniş band aralığı Düşük kayıp Elektromagnetik bağışıklık Güvenilirlik Hafiflik Küçük boyut

Fiber Optik Kablo Konnektörleri ST (Straight tip) SC (Subscriber tip) MT-RJ

Kablo – Konnektör Eşlemeleri Ethernet Adı Kablo Tipi Max. Veri Transfer Hızı Max. Veri Transfer Uzaklığı Açıklama 10Base5 Kalın Koaksiyel 10 Mbps 500 metre BNC, T 10Base2 İnce Koaksiyel 185 metre 10BaseT UTP 100 metre RJ-45 100BaseT 100 Mbps 1000BaseT 1000 Mbps RJ-45, CAT5 ve üstü 1000BaseTX (Gigabit Ethernet) 10BaseFL Fiber (multimode) 2000 metre Ağlar arası, Fiber optik hub ve NIC arası bağlantı 100BaseFX 100 Mbps Ethernet ağlarda 1000BaseSX 260 metre SC, PC ve hub arası bağlantı için tasarlanmıştır. 1000BaseLX Fiber (singlemode) 550 metre 1000BaseSX’in daha uzun mesafeler arası kullanması için, genellikle omurga olarak kullanılır.

Özet Thinnet coaxial (10Base2) kablo Thicknet coaxial (10Base5) kablo Twisted-pair (10Base-T) kablo Fiber-optik kablo Maliyeti Twisted-pair kablodan daha fazla Thinnet’den daha fazla Ucuz Pahalı Uzunluk 185 m 500 m 100 m 2 kilometre Kablolama kolaylığı Kablolaması kolay Kablolaması zor Tercih edilen kullanım alanları Güvenlik isteyen orta ve büyük network’lerde Thinnet network’leri birleştirmek için UTP küçük network’lerde STP Token Ring network’lerde Hız ve güvenlik gereken network’lerde

SORULAR?

Referanslar http://w3.gazi.edu.tr/~sirin/kaynaklar/ppt/Ag/Donanim_kablo.ppt http://www.bilgisayarogren.com/network4.doc http://www.1bilgi.com/bilgisayar/9147/buklumlu-cift-twisted-pair-utp- stp-ftp.html http://download.cizgi.com.tr/akademi/1262/bakir_kablolar.pdf