SPORCU SAĞLIK MUAYENELERİ Doç. Dr. Mehmet ÜNAL mhmt_unal@yahoo.com Sporcu Eğitim, Sağlık ve Araştırma Merkezi (İstanbul SESAM)

Sporcu sağlık muayeneleri;. - sporcuda var olan, Sporcu sağlık muayeneleri; - sporcuda var olan, - ya da gelişebilecek hastalıkları önceden tespit etmek, - gerekli önlemleri almak, - tedavilerini sağlamak, - hatta bazen sportif aktiviteyi değiştirmek amacıyla yapılmaktadır.

Sporcu sağlık muayenelerinde esas amaç koruyucu hekimliktir.

Egzersiz vücudun karşılaştığı en büyük strestir. Maksimal egzersiz esnasında kan akımı 20-25 kat artar. Kalp Debisi 4-7 kat artar.

*Metabolizmadaki 8 kat artış, kalp debisini 4 kat artırır.

Sporcu Sağlık Muayeneleri; * Primer amaçlar, * Sekonder amaçlar,

Primer amaçlar;. - Sağlığı sınırlayan patolojileri tespit etmek, Primer amaçlar; - Sağlığı sınırlayan patolojileri tespit etmek, - Sakatlıklara ortam hazırlayan predispozan faktörleri tespit etmek, - Kanuni ve sağlık sigortaları için gerekli tetkikleri yaptırmak,

Segonder amaçlar;. - Genel sağlık kontrolü, Segonder amaçlar; - Genel sağlık kontrolü, - Performansın değerlendirilmesi, - Bireysel antrenman düzenlenmesi,

Sağlık Muayenesi;. - Ofiste yapılması, Sağlık Muayenesi; - Ofiste yapılması, - Sağlık merkezlerinde yapılması,

Ofiste Yapılan Sağlık Muayeneleri; Avantajları; - Hasta-hekim ilişkisi, - Durumu takipte kolaylık, - Kişisel problemleri danışma fırsatı,

Dezavantajları; - Her branştan doktor yok, - Randevü süresi kısıtlı, - Spor hekimliği problemlerine ilgi ve bilgi çeşitli, -Maliyet yüksek, -Sporcu ile ilgili personelle iletişim zayıf,

Sağlık Merkezlerinde Yapılan Sağlık muayeneleri; Avantajları; - Uzman personel, - Maliyet ucuz, - Efektif, - Sporcularla ilgilenen personelle iletişim iyi, -Performans testi fırsatı,

Dezavantajları; - Gürültülü, - Acele ve çabuk, - Bireysellik yok, - Tespit edilen problemleri takip zor, - Sporcunun ailesi ile temas zayıf,

Sporcu sağlık muayeneleri hangi sıklıkta yapılmalıdır?

Sporcu Muayenesi;. 1- Anamnez,. 2- Fizik Muayene, Sporcu Muayenesi; 1- Anamnez, 2- Fizik Muayene, 3- Laboratuar Testleri,

1- Anamnez;. Hastanın kimliği,. Şikayeti,. Hikayesi,. Özgeçmişi, 1- Anamnez; * Hastanın kimliği, * Şikayeti, * Hikayesi, * Özgeçmişi, * Soy geçmişi, * Sosyal durum, * Alışkanlıklar, * Kullandığı ilaçlar, * Beden fonksiyonları, * Sistemlerin sorgulanması,

Sistemlerin sorgulanmasında hangi sistemler üzerinde özellikle durulmalıdır?

Kardiyovasküler sistem,. Solunum sistemi,. Kas-iskelet sistemi, * Kardiyovasküler sistem, * Solunum sistemi, * Kas-iskelet sistemi, * Nörolojik sistem,

Kardiyovasküler sistemle ilgili mutlaka sorulması gereken sorular neler olmalıdır?

Bayılma,. Egzersiz yaparken bayılma, * Bayılma, * Egzersiz yaparken bayılma, * Egzersizle gelen göğüs ağrısı, baş dönmesi, bulantı hissi, * Erken yorulma, * Çarpıntı hikayesi, * Hipertansiyon hikayesi, * Kalpte üfürüm hikayesi, * Aile Anamnezi,

Solunum sistemiyle ilgili mutlaka sorulması gereken sorular neler olmalıdır?

* Nefes darlığı var mı?, * Egzersiz esnasında ya da sonrasında zor nefes alma veya wheezing var mı?, * Egzersiz esnasında ya da sonrasında artan öksürük şikayeti var mı?,

Nörolojik sistemle ilgili mutlaka sorulması gereken sorular neler olmalıdır?

Kafa travması geçirip geçirmediği, * Kafa travması geçirip geçirmediği, * Travma esnasında bilinç kaybı, oryantasyon kusuru oldu mu?, * Brakial pleksus yaralanması oldu mu?, * Parezi, parestezi geçirdi mi?, * Tekrarlayan baş ağrıları var mı?, * Felç geçirdi mi? * Hipotermi, hipertermi ile ilgili bir problem yaşadı mı?

Kas-iskelet sistemiyle ilgili mutlaka sorulması gereken sorular neler olmalıdır?

Fraktür,. Dislokasyon,. Subluksasyon,. Sprain,. Strain,. Tendinit, * Fraktür, * Dislokasyon, * Subluksasyon, * Sprain, * Strain, * Tendinit, * Herhangi bir brace, splint ya da kolluk kullandı mı?

Bayan sporcular için; - Aşırı kilo oynamaları, - Menüstrüel siklus bozuklukları, - Beslenme yetersizlikleri, - Anoreksi, - stres fraktürleri,

Fizik Muayane: * inspekiyon, * palpasyon, * perküsyon, * oskültasyon,

2- Fizik Muayene;. Genel durum muayenesi,. Kardiyovasküler sistem, 2- Fizik Muayene; * Genel durum muayenesi, * Kardiyovasküler sistem, * Solunum sistemi, * Sindirim sistemi, * Üro-genital sistem, * Lokomotor sistem, * Sinir sistemi, * K.B.B., * Göz, * Deri Hastalıkları, * Diş ve Ağız sağlığı,

Genel durum muayenesi;. Boy,. Kilo, beslenme durumu,. Vücut yapısı, Genel durum muayenesi; * Boy, * Kilo, beslenme durumu, * Vücut yapısı, * Vücut ölçüleri, * Postür, * Anormal hareketler, * Yürüyüş, * Konuşma bozuklukları, * Baş, yüz, boyun muayenesi, * Ateş,

Kardiyovasküler sistem;. Kalp sesleri,. Nabız,. Tansiyon,. Siyanoz, Kardiyovasküler sistem; * Kalp sesleri, * Nabız, * Tansiyon, * Siyanoz, * Arterlerin incelenmesi, * Venöz damar patolojileri,

Solunum sistemi;. Göğüs yapısı,. Solunum tipi,. Solunum sayısı, Solunum sistemi; * Göğüs yapısı, * Solunum tipi, * Solunum sayısı, * Solunum sesleri,

Sindirim sistemi;. Karında hassasiyet,. Organomegali,. Herniler, Sindirim sistemi; * Karında hassasiyet, * Organomegali, * Herniler, * Batında kitle, * Assit, * Rektal tuşe,

Üro-genital sistem;. Dizüri,. Poliüri,. Pollaküri,. Noktüri,. Oligüri, Üro-genital sistem; * Dizüri, * Poliüri, * Pollaküri, * Noktüri, * Oligüri, * Hematüri, * İmpotans, * İnmemiş testis, * Hidrosel, * Herni,

Lokomotor sistem;. Bütün eklemlerde ROM,. Kas gücü tespiti ve yapısı, Lokomotor sistem; * Bütün eklemlerde ROM, * Kas gücü tespiti ve yapısı, * Atrofiler, * Hipertrofiler, * Ekstremite farklılıkları,

Nörolojik Muayene (I);. Bilinç – normal, açık,. - somnolan,. - stupor, Nörolojik Muayene (I); * Bilinç – normal, açık, - somnolan, - stupor, - koma, * Hareket – aktif hareketler, - pasif hareketler, - ardışık hareketler, - düzenli hareketler, * Duyu – yüzeysel duyu, - derin duyu, - kortikal duyu,

Nörolojik Muayene (II); * Refleksler –kornea, pupilla, - yumuşak damak, - karın derisi, - kramester, - kemik-veter, - patolojik refleksler, * Trofik bozukluklar, * Denge bozuklukları, * Yürüme bozuklukları, * Konuşma bozuklukları,

3- Laboratuar Testleri:. - Tam kan,. - Tam idrar,. - Gaita,. - EKG, 3- Laboratuar Testleri: - Tam kan, - Tam idrar, - Gaita, - EKG, - Torax grafisi, - Solunum fonksiyon testleri, - Efor testi, - Metabolik test, - EKO, - İzokinetik testler, - BT, MR,

Kimlerin spor yapmasına müsaade edelim?

Hangi sporları yapabilirler?

Spor Branşları;. - Temas olan- tam temas. - sınırlı temas Spor Branşları; - Temas olan- tam temas - sınırlı temas - Temas olmayan

Tam temas olanlar;. Boks,. Futbol,. Amerikan futbolu, Tam temas olanlar; * Boks, * Futbol, * Amerikan futbolu, * Hokey (buz, çim), * Güreş, * Tekvando * Karate, * Rodeo,

Sınırlı temas olanlar;. Basketbol,. Voleybol,. Yüksek atlama, Sınırlı temas olanlar; * Basketbol, * Voleybol, * Yüksek atlama, * Bisiklet, * Cimnastik, * Binicilik, * Kayak, * Hentbol, Squash * Baseball

Temas olmayanlar;. Aerobik dans,. Yüzme,. Atletizm, Temas olmayanlar; * Aerobik dans, * Yüzme, * Atletizm, * Tenis, Masa tenisi, * Eskrim, * Okçuluk, * Atıcılık, * Golf,

Sakatlıklar Sonrası Müsabakalara İzin Verme (I): Problem:. Tam T: Sakatlıklar Sonrası Müsabakalara İzin Verme (I): Problem: Tam T: Sınırlı T: Temas yok - akut inf.lar - - - - miyokarditler - - - - hipertansiyon: * hafif + + + * orta * * * * ağır * * * - konj. kalp hast. ≠ ≠ ≠ - WPW: ≠ ≠ ≠ - mitral valv. Pro. * * *

Sakatlıklar Sonrası Müsabakalara İzin Verme (II): Problem:. Tam T: Sakatlıklar Sonrası Müsabakalara İzin Verme (II): Problem: Tam T: Sınırlı T: Temas yok - bir gözün yok: - - + - göz fonk. kaybı: * * * - gelişimde bel. ger. - + + - kanamaya meğil: - * + - diyabet: + + + - hepatomegali: - - + - splemomegali: - - + - ingunal herni: + + + - bir böbrek yok: - + + - renal hast. - - *

Sakatlıklar Sonrası Müsabakalara İzin Verme (III): Problem:. Tam T: Sakatlıklar Sonrası Müsabakalara İzin Verme (III): Problem: Tam T: Sınırlı T: Temas yok - kas-iskelet s. * * * - kafa trav. * * * - spinal trav. - * * - craniotomi: * * * - konvülsif hastalıklar: * iyi kont. + + + * kont. Zayıf - - +

Sakatlıklar Sonrası Müsabakalara İzin Verme (III): Problem:. Tam T: Sakatlıklar Sonrası Müsabakalara İzin Verme (III): Problem: Tam T: Sınırlı T: Temas yok - bir over yok + + + - ciddi pul. Yet. - - - - astım + + + - inmemiş testis kor. Kor. + - bir testis yok kor. kor. + - hidrosel kor. Kor. + - deri hast. * * *

Sporcu Sağlık Muayene Formu;

ORTHO  SPORTS SPOR SAKATLIKLAR, FİZİK TEDAVİ ve REHABİLİTASYON MERKEZİ   SPORCUNUN Adı Soyadı: ................................. Baba Adı: ........................ Doğum Tarihi:....../......../..... Spor Dalı: ................................... Tarih: ........./........./.......... Telefon : ..................... Adres: ................................................................................................................................................   ANAMNEZ Şikayeti: ..................................................................................................................................... Özgeçmişi: ................................................................................................................................ Soygeçmişi: ............................................................................................................................... Alışkanlıkları: Sigara: .................. Alkol: .................. İlaç: ................... Diğer: ..........................   BOY: ..................... KİLO: ................... T.A.: ........................... NABIZ: ................................   FİZİK MUAYENE: ...................................................................................................................... .................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................   Yağsız Vücut Ağırlığı: % Yağ Değeri: Yağ Miktarı:   KAN DEĞERLERİ: LÖKOSİT FORMÜLÜ(%): Hb % gr : Çomak: Monosit : Hct % : Parçalı: Eozinofil : Eritrosit (mm3) : Lenfosit: Bazofil : Lökosit (mm3) :   İSTİRAHAT EKG: .................................................................................................................. ECO : ....................................................................................................................................................   SOLUNUM PARAMETRELERİ: FVC : ...................... FEV %25-75: ............................. MVV: ..................... FEV1 : ...................... FEF %50: ............................. IC: ..................... FEV1/FVC : ................ PEF: .............................   EFOR TESTİ: Uygulanan Protokol: ...................... İstirahat HR: ................................... Max. HR: .......................... Rec. 3. dak. HR: ..................... İstirahat TA: ................................... Max. TA: ........................... Rec. 3. dak. TA: ..................... Yüklemede Hedeflenen Nabzın Yüzdesi : ................................ Endurance Time: ................. Yükleme EKG’sinde Özellik : .....................................................................................................   METABOLİK TEST: WİNGATE TESTİ: Max VO2 : ............................................... Peak Power : .................................... Anaerobik - HR: .................. Mean Power : .................................... Eşik Değerdeki - % O2 : .............. Minimum Power : .................................... - VO2: ............. Total Work : .................................... - RQ: ............. Fatique İndex : ....................................   Yükleme Öncesi Laktik Asit : ................... Yükleme Sonrası Laktik Asit: ................. Yükleme Öncesi Amonyak : .................... Yükleme Sonrası Amonyak : .................   YORUM: ............................................................................................................ DOKTOR ........................................................................................................................... imza

SAĞLIK RAPORU Adı Soyadı. :. Doğum Tarihi. :. /. /. Baba Adı. : SAĞLIK RAPORU Adı Soyadı : ..................... Doğum Tarihi :....../......../...... Baba Adı : ..................... Telefon : ..................... Kan Grubu :………………. Spor Dalı : ..................... Adres :............................................................................ ………………………………………………………..  Tarih : ....../....../......... Spor yapmasında sakınca VARDIR/YOKTUR. DOKTOR İmza

SPORCU SAĞLIK MUAYENESİ   SPORCUNUN Adı Soyadı: ................................. Baba Adı: ........................ Doğum Tarihi:....../......../..... Spor Dalı: ................................... Tarihi: ........./........./.......... Telefon : ..................... Adres : .................................................................................................................................   ANAMNEZ Şikayeti: ..................................................................................................................................... Özgeçmişi: ................................................................................................................................ Soygeçmişi: ............................................................................................................................... Alışkanlıkları: Sigara: .................. Alkol: .................. İlaç: ................... Diğer: ..........................   BOY: ..................... KİLO: ................... T.A.: ........................... NABIZ: ................................  KAN DEĞERLERİ: Hb % gr: Hct % : Eritrosit (mm3) : Lökosit (mm3): FİZİK MUAYENE: KARDİYOVASKÜLER SİSTEM: İSTİRAHAT EKG: .................................................................................................................. ECO : .......................................................................................................................................... EFOR TESTİ: Uygulanan Protokol: ...................... Yüklemede Hedeflenen Nabzın Yüzdesi : ....................... Endurance Time: ................. Yükleme EKG’sinde Özellik : ....................................... SOLUNUM SİSTEMİ VE SOLUNUM PARAMETRELERİ: FVC: ...................... FEV %25-75: ......................... MVV: ................ FEV1: ...................... FEF %50: ......................... IC: ..................... FEV1/FVC: ................ PEF: ........................ GASTROİNTESTİNAL SİSTEM: NÖROLOJİ: LOKOMOTOR SİSTEM: ÜROGENİTAL SİSTEM: GÖZ: KBB: CİLT:  AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI:   YORUM: . Spor yapmasında sakınca YOKTUR/VARDIR. DOKTOR imza

SPORCU SAĞLIK MUAYENESİ   SPORCUNUN Adı Soyadı: ................................. Baba Adı: ........................ Doğum Tarihi:....../......../..... Spor Dalı: ................................... Tarihi: ........./........./.......... Telefon : ..................... Adres : .................................................................................................................................   ANAMNEZ Şikayeti: .................................................................................................................................... Özgeçmişi: ................................................................................................................................ Soygeçmişi: ............................................................................................................................... BOY: ..................... KİLO: ................... T.A.: ........................... NABIZ: .............................   KAN BİYOKİMYASI: FİZİK MUAYENE: KARDİYOVASKÜLER SİSTEM: SOLUNUM SİSTEMİ : GASTROİNTESTİNAL SİSTEM: NÖROLOJİ: LOKOMOTOR SİSTEM: ÜROGENİTAL SİSTEM: GÖZ: KBB: CİLT:  AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI: YORUM: . Spor yapmasında sakınca YOKTUR/VARDIR. KARDİYOLOJİ DAHİLİYE GENEL CERRAHİ ORTOPEDİ imza imza imza imza BAŞHEKİM imza

SPORCU SAĞLIK BELGESİ Federasyon lisans no :. Tarih: ……. /…. /…. T. C SPORCU SAĞLIK BELGESİ   Federasyon lisans no : Tarih: ……../…../….. T.C. Kimlik No : Adı Soyadı : Resim Doğum yeri ve tarihi : Spor dalı : Spor Kulübü : Sağlık Güvencesi : Telefon : Adres : Spora başlama yaşı (Düzenli antrenmanlara haftada 2-3 kezden fazla başlama yaşı) Daha önce veya şu anda yaptığı spor dalları : ……………………………………………………………………………………………....  Aile öyküsü (Aile bireylerinde veya yakın akrabalarınızda olan hastalıkları belirtiniz.) ………………………………………………………………………………………… Özgeçmiş : (Daha önce geçirdiğiniz hastalık ve sakatlıkları belirtiniz.) ………………………………………………………………………………… Aşağıdaki soruları cevaplayınız. : Mevcut bir hastalığınız var mı?.................................................................................... Kalp hastalığı veya ailende kalpten ani ölen var mı?.................................................. Hastanede yatmanızı gerektirecek bir sağlık sorununuz oldu mu?.............................. Trafik kazası-kafa travması geçirdiniz mi?................................................................... Alerjiniz var mı?......................................................................................................... Halen kullandınız ilaçlar nelerdir?............................................................................. Spor yaparken herhangi bir şikayetiniz var mı?.......................................................... Spor yaralanması geçirdiniz mi? ……………………………………………………. Alışkanlıklar : Uyku sorununuz var mı? Evet ( ) Hayır ( ) Takip ettiğiniz özel bir diyet var mı? Evet ( ) Hayır ( ) Alkol…………..Sigara………….…diğer……..……(Kullanım sıklığı ve miktarı) Yukarıdaki bilgiler tarafımdan doldurulmuş ve doğrudur.   İMZA (Sporcu kendisi veya reşit değilse velisi)

Tarih :……/…. /……. Protokol No :……………… Tarih :……/…../…….   Protokol No :……………….     SPORCU MUAYENE FORMU     Boy uzunluğu (cm):……….Vücut Ağırlığı (kg) :………Dominant taraf (el/ayak)……… Kan Basıncı (mmHg) : …………Nabız Hızı :……………   Fiziki Muayene: Genel Görünüm:…………………………………………………………………………… Baş-Boyun : ……………………………………………………………………………… K.V.S. : ……………………………………………………………………………… Solunum Sistemi : ………………………………………………………………………… Sindirim sistemi : …………………………………………………………………………. Kas-İskelet sistemi : ………………………………………………………………………. Deri : ……………………………………………………………………… Ürogenital sistem muayenesi : …………………………………………………………… Nörolojik muayene : …………………………………………………………………….. Psikiyatrik muayene : ……………………………………………………………………… Ağız ve Diş sorgulaması : ………………………………………………………………… ÖNEMLİ BULGULAR : ……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………   LİSANS MUAYENESİ VİZESİ   a) …………………..(Spor dalı) antreman ve müsabakalarına girmesinde sağlık açısında bir engel yoktur.. b) Yapılan muayenede ………………………………………………saptandığından ileri tetkik ve tedavi için bir sağlık kuruluşunda değerlendirilmesi ve Sağlık Kurulu Raporu aldıktan sonra antrenman ve müsabakalara katılması uygundur.   Not: Sağlık Kurulu Raporu bu belgeye eklenecektir. TARİH : …../…../…….   SAĞLIK KURUMU HEKİMİN ADI SOYADI DİPLOMA NO (Kaşe-İmza)

Sporcunun muayenesi mutlaka yapılmalıdır!

TEŞEKKÜRLER