ÇOCUK VE GENÇLERİMİZİN RİSKTEN KORUNMASI Korhan ÖZDEMİR

Niçin Çocuk ve Gençlerin Riskten Korunması ile ilgili Sunu Çalışması Yapılmıştır?

Son zamanlarda çocuklarımız ve gençlerimiz açısından zararlı madde kullanımı, suç, şiddet, intihar, sapkın gruplara katılım gibi risklerin giderek ciddi boyutlara ulaştığı görülmüş, yapılan bir çok bilimsel çalışmada olumsuz sonuçlar gözlenmiştir

Bu durum eğitim kurumlarımızda, çocuk ve gençlerimizin sağlıklı gelişimlerini destekleyecek ve onlar açısından söz konusu riskleri olabildiğinde azaltacak tedbirlerin alınmasını zorunlu kılmaktadır.

Yasal Dayanaklar

T.C ANAYASASI T.C Anayasasının 58’inci maddesinin ikinci fıkrasında; “Devlet, gençleri alkol düşkünlüğünden, uyuşturucu maddelerden, suçluluk, kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan ve cehaletten korumak için gerekli tedbirleri alır” denilmektedir

MİLLİ EĞİTİM TEMEL KANUNU Milli Eğitim Temel Kanunu’nun ikinci maddesinin ikinci fıkrasında; “Türk milletinin bütün fertlerini, beden, zihin, ahlak ve duygu bakımından dengeli kişiler olarak yetiştirmek” Türk Milli Eğitiminin genel amaçları arasında yer almaktadır.

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI OKUL-AİLE BİRLİĞİ YÖNETMELİĞİ Okul-Aile Birliği Yönetmeliğinin 26’ncı maddesinde; “Öğrencilerin disipline ve toplum düzenine uyum sağlamaları için okul müdürlüğü ve velilerle iş birliği yapmak, öğrencide bulunması istenmeyen israf, gösteriş ve devlet malını hor kullanma gibi kötü davranışları önleyici tedbirler almak.”

İLKÖĞRETİM, LİSE VE DENGİ OKULAR EĞİTİCİ ÇALIŞMALAR YÖNETMELİĞİ Eğitici Çalışmalar Yönetmeliğinin 63’üncü maddesinde; “Öğrencilerde yurtseverlik, şefkat, yardım ve yardımlaşma gibi insanlık duygularını geliştirmek, onların sosyal yönlerini kuvvetlendirmek, insan hayatını ve sağlığını korumak ve insanlık haysiyetine saygı sağlamak amacıyla okullarda Kızılay ve Yeşilay Haftası düzenlenir hükmü yer almaktadır.

Aynı yönetmeliğin 69’uncu maddesi ise; “Sağlık konularında öğrencileri aydınlatmak bölge ve okul sağlık problemlerinin çözümüne katkıda bulunmak üzere okullarımızda Sağlık Haftası ve Veremle Savaş Eğitim Haftası düzenlenir. Bu maksatla okul ve çevre imkanlarından yararlanmak suretiyle derslerde veya konferans, konuşma, şiir, kompozisyon, resim, fotoğraf, film vb. yollarla öğrenilenlerin aydınlatılmasına çalışılır” şeklinde düzenlenmiştir.

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI REHERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ Yönetmeliğin 12’nci maddesinin son fıkrasında; Örgün ve yaygın eğitimdeki rehberlik ve danışma hizmetlerinde sorunlara erken müdahale ve özellikle sorunun oluşmamasına yönelik gelişimsel, koruyucu yaklaşım esastır” denilmektedir.

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞININ 2003/91 NOLU GENELGESİ MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞININ 2003/91 NOLU GENELGESİ. Çocuk ve Gençlerimizin Risk Faktörlerinden Korunması ile ilgili olarak yapılması gereken iş ve işlemler açıklanmıştır.

ANNE BABA OLMANIN GEREĞİ Anne baba olarak kendi çocuğumuzu risk faktörlerinden korumak, kişisel gelişimlerini gerçekleştirmek görev ve sorumluluğumuz olduğu gibi tüm öğrenci ve çocuklarımızın da risk faktörlerine karşı bilgilendirilip korunmaları için gerekli çalışmaların yapmak biz yetişkinlerin görevi olmalıdır.

NİÇİN ÇOCUK VE GENÇLERİMİZİ RİSK FAKTÖRLERİNDEN KORUMAK İÇİN ÇALIŞMA YAPMAK GEREKİR?

İNSANLARIN GEREKSİNİMLERİ Fizyolojik İhtiyaçlar Güvenlik İhtiyacı Ait Olma ve Sevgi İhtiyacı (Başkalarıyla İlişki Kurma, Kabul Edilme ve Bir yere ait olma) Takdir Edilme ihtiyacı

Benlik Değeri Ben kimim sorusuna cevap arama süreci.

OKULLARIMIZDA NELER YAPILABİLİR?

1- AİLE EĞİTİMİ ÇALIŞMALARI Okullarımızda anne baba eğitimi çalışmalarına özel bir önem verilmelidir. Olağan veli toplantıları dışında anne babalara yönelik eğitim çalışmalarını içeren toplantılar yapılmalı, anne ve babalar çocuklarının gelişim özellikleri, iletişim, benlik saygısı, başarı ve başarı kültürünün kazandırılması, çocuk ve gençlerin karşılaşabileekleri risk faktörleri vb. konularında bilgilendirilmelidirler.

2- ÇOCUKLARA TEMEL YAŞAM BECERİLERİNİ KAZANDIRMA ÇALIŞMALARI Okullarımızda rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri çerçevesinde sınıf öğretmeni, sınıf rehber öğretmeni ve okul rehber öğretmenlerinin işbirliği ile temel yaşam becerilerini kazandırma çalışmalarına ağırlık verilmelidir.

Öğrencilerimizin önemli bir çoğunluğunun kendini ifade etme, hayır deme, sorun çözme gibi insanlar arası iletişim becerilerinde eksik olduğu görülmektedir.

İstismar edeci ve cezalandırıcı aile ortamlarında sokağa kaçan çocuk insanlarla iletişim kurma, kendini ifade etme becerilerini kazanamamıştır ya da kaybetmiştir. Sokakta öğrendikleri ile yaşamını sürdürmektedir.

Madde kullanımı, riskli cinsel ilişkiler, kendini kesme ya da kendine zarar verici davranışlar bu tür becerilerin eksikliği nedeniyle sıklıkla karşımıza bir sorun olarak çıkmaktadır.

Yaşam Becerileri arasında şunlar sayılabilir Öfke kontrolü. “Hayır” diyebilme becerisinin kazandırılması. Israrlara karşı koyabilme. Kendini ortaya koyabilme. İletişim becerileri. Sorun Çözme. Stresle başa çıkma. Kendini Tanıma.

Örneğin, hayır demeyi öğrenemeyen çocuk madde kullanan ardaşının madde teklifine ya da okuldan-evden kaçma teklifine “hayır” demeyi başaramayacaktır. Sorun çözmeyi, öfkesini kontrol etmeyi öğrenemeyen çocuk kendine ve başkalarına zarar verecektir.

3-ÖĞRENCİLERİN BENLİK SAYGISINI ZEDELEMEYEN KABUL EDİCİ VE GELİŞTİRİCİ BİR SINIF VE OKUL KÜLTÜRÜ OLUŞTURMA

4- KARDEŞ SINIF UYGULAMASI

5- REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETLERİ SERVİSİ DAHİL TÜM ÖĞRETMENLERİN ÖĞRENCİLİRİNİ DİNLEMEYE VE SORUNLARINI PAYLAŞMAYA AÇIK OLDUKLARINI GÖSTERİR DAVRANIŞ SERGİLEMELERİ

6- OKULLARIMIZDA EĞİTİCİ KOL FAALİYETLERİNİN ETKİNLİĞİNİN ARTIRILMASI.

7- OKULLARIMIZDA ÖĞRENCİLERİMİZİN KENDİLERİNİ İFADE EDEBİLECEKLERİ KULÜP FAALİYETLERİNİN (Teknoloji Kulübü, Satranç Kulübü, Şiir Kulubü, Tiyatro Kulübü,Sosyal Etkinlikler Kulübü, Okul Gazetesi kulübü, El becerileri kulübü vb…) OLUŞTURULMASI

GÖREV VE SORUMLULUKLAR

Her şeyden önce okullarımızda meydana gelebilecek bir kriz durumuna müdahale edebilecek ve öncesi ve sonrasında çalışmalar yapacak bir birim oluşturulmalı ve birimdeki görevliler görev ve sorumluluklarını bilmelidirler.

PSİKOSOSYAL MÜDAHALE HİZMETLERİ OKUL EKİBİNİN OLUŞTURULMASI VE ETKİN BİR ŞEKİLDE ÇALIŞTIRILMASI

Psikososyal Müdahale Hizmetleri Okul Ekibi Kimlerden Oluşur? * Okul Müdürü ya da belirleyeceği bir Müdür Yardımcısı *Bir öğretmen *Bir Veli *Öğrenci Temsilcisi *Okul Psikolojik Danışmanı

Psikososyal Müdahale Hizmetleri Okul Ekibinin görev ve sorumlulukları Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 09.01.2003 tarih ve 0110 sayılı yazılarında belirtilmiştir.

KRİZE MÜDAHALE

Kriz Bağlantıları *Kanunun uygulanması *Tıbbi Müdahale *Rehberlik *Ana baba *Okul Kampüsü *Medya

Bir kriz olduğunda yapılacaklar *Yardım edin *Okulu güvenli bir hale getirecek adımlar atın *Olaylar hakkındabilgi toplayın - Kendi gözlemlerinizle -Polisten -Ana babalardan *Üç Öğenin gelişine hazır olun -Polis ve sağlık görevlileri -Medya -Ana babalar

Kriz durumunda cevaplanması gereken sorular *Okula yakın mı? *Zil saatlerini değiştirmek gerekiyor mu? *Şahitleri polis için bir yerde tutmak gerekiyor mu? *Medya nasıl idare edilecek? *Ana babalara verilecek bilgiler *Ana babalarla toplantı

Olaydan Sonraki İlk Gün Basın için belirgin parametreler oluşturun. Ağlayan öğrencilerin resimlerini vermeyin. Güvenliği artırın. Ana babalardan yararlanın.

“Acil Durum Yönetim Merkezi” Kurun *Polis, İtfaiye veya sağlık personeli için alan belirleyin. *Acil iletişim sistemi kurun. *Yaralılar, okula gelen ana babalar v.s için alanlar belirleyin. *Yolları acil durum araçları için açık tutun. *Kriz kutusundaki bilgiler veya araç gereçten yararlanın.

Kriz Kutusu *Tıbbi Malzemeler *Fenerler *Okulun Planı ve ana noktalar. *Görevlilerin telefonları ve görevleri. *Okuldaki gaz, elektrik sistemi, alarm sistemi, su sisteminin haritaları v.s

Kriz Sırasında Sırasında Okul Personelinin Rolleri

Okul Müdürünün Rolü *Müdahale Çalışmalarını Yönetme. *Görünür, ulaşılır, destekleyici ve görev verici olma. *Öğretmenlere derslerin ve sınavların ne kadarının daha ileri bir tarihe bırakılabileceği konusunda yönlendirme.

Okul Müdürünün Rolü *Merkez eğitimbirimleri (Milli Eğitim Müdürlüğü Psikososyal Hizmetleri İl Ekibi) ve etkilenen diğer okullarla bağlantı kurma. *Ölen veya yaralananların aileleri ile bağlantı kurma *Öğretmenlere ve öğrencilere cenaze töreni ile ilgili bilgiler verme. *Anma törenlerinin uygun bir şekilde yapılmasını takip etme

Okul Rehber Öğretmeninin Görevleri *Görünür ve Ulaşılır olma. *Bireysel ve Grupla Psikolojik Danışma Yapma. *Etkilenen diğer okullarla bağlantı kurma. *Ölen kişilerin sınıflarını belirleme ve sınıflarını ziyaret etme. *Öğretmenlere destek verme. *Etkilenen öğrencilerle ilgili kayıt tutma ve takip çalışmaları yapma.

Öğretmenlerin Rolü *Öğrencilere doğru bilgiler verme. *Öğrencilerle kayıpla başetmelerine yardımcı olabilecek sohbetler yapma. *Söylentileri yalanlama ve önleme. *Gereksiz detay vermeden sorulara cevap verme

Öğretmenlerin Rolü *Uygun tepki verme konusunda model olma. *Her türlü duygunun ifade edilmesine izin verme. *Psikolojik danışmaya ihtiyaç duyan öğrencileri belirleme. *Travmanın etkilerini azaltabilecek sanat, resim, yazma ve müzik gibi etkinlikler yapma.

Öğretmenlerin Rolü *Gerekirse ders müfredatını bir yana bırakma. *Cenaze töreni ile ilgili bilgiler verme. *Önleme ve güvenlik konularında “öğritelebilir an” fırsatından yararlanma.

Tatbikatlar planlamaları hayata geçirir.

KRİZ TATBİKATI PLANLAMA Yazılı senaryo ile işe başlayın. Öğrencileri güvenli alanlara taşımanın provasını yapın. - Tatbikat sonrakı personele yazılı ve sözlü geribildirimde bulunun Bölge polisi, itfaile ve diğer kurumlarla kooridnasyon kurun.

04.Mayıs.2004 ÇORUM