ÇOCUK YOĞUN BAKIM Yrd Doç Dr Yasin BULUT ADNAN MENDERES ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALAIKLARI ANABİLİM DALI

“Toplum, çocukların ihtiyaçlarını karşılamak konusunda, özel bir sorumluluğa sahiptir. Çocuklar, sağlık ve güvenliklerinin sağlanması konusunda erişkinlere bağlıdır ve toplumsal veya politik bir güce sahip değildir. Erişkinlerde olduğu gibi talebe göre hizmet sunulması veya piyasanın oluşması beklenemez. Çocuklara yönelik sağlık hizmetleri kamusal bir sorumlulukla ele alınmalı ve organize edilmelidir. …” A.B.D. INSTITUTE OF MEDICINE RAPORUNDAN

Sunum Planı Tanım Tarihçe TR de son durum Gerekçe Aydın da ÇYB

“Çocuk Yoğun Bakım” (ÇYB) Kritik hastalığı olan çocukların tedavisi ile ilgilenen bilim dalı Özel eğitilmiş Dr ve Hemşireler gerektirir. Her hastanede yapılamaz. Türkiye’de ihtiyacı olan tüm çocuklar yararlanabilmelidir.

1953 Danimarka--- Polio salgını--- çocukta trakeostomi Avrupa’daki polio salgınında kullanılan Demir Akciğerler, 1953 AVRUPA'NIN SON POLİO VAKASI. M. Minas. Patnos / Ağrı. 26.11.1998

Çocuk YB--1987 ABD-- yandal Tablo 1. Dünyadaki ilk çocuk yoğun bakım üniteleri Yıl Kurum 1955 Goteborg Çocuk Hastanesi, Goteborg, İsveç 1963 Aziz Vincent de Paul Hastanesi, Paris, Fransa 1963 Kraliyet Çocuk Hastanesi, Melbourne, Avustralya 1964 Liverpool Çocuk Hastanesi, Liverpool, İngiltere 1967 Philadelphia Çocuk Hastanesi, Philadelphia, A.B.D. Çocuk YB--1987 ABD-- yandal Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (Pediatri) ihtisası için asistanların yapmak zorunda olduğu 4 yandal rotasyonundan birisi

TÜRKİYE de Durum 1990’lara kadar belirgin bir örgütlenme yok. İlk Pediatrik YBÜ 1994 İstanbul Tıp Fakültesi eğitim almış bir sorumlu hekimin bulunduğu, Çocuk Acil Servis içinde kurulmuştur. Ülkemizdeki ünitelerin % 48’i 2000-2004 yılları arasında açılmıştır

23.000.000 53.000/YIL 1/35 bin çocuk (III. Seviye çocuk YB yatağı) ihtiyaç var.

TÜRKİYE’DE ÇOCUK YB YATAK SAYISI II. Basamak 124 III. Basamak 118 Toplam 232 Hedef:658 426 YB yatağına ihtiyaç var.

18 İl de ÜNİVERSİTE 4 İl de SB

TÜRKİYE’DE ÇOCUK YB YATAK SAYISI II. Basamak 124 III. Basamak 118 Toplam 232 İhtiyaç:658 426 – 6 = 420 YB yatağına ihtiyaç kalacak.

YOĞUN BAKIM NEDEN ÖNEMLİ GEREKLİ

Çocuk YB ünitesi &Çocuk Ölüm Hızı Çocuk YB üniteleri çocuk ölüm hızını %50 Bu açıdan <5 yaş çocuk ölüm hızı >30/1.000 ülkelerde koruyucu sağlık hizmetleri 20-30/1.000 prognozu iyi olan çocuklara YB <20/1.000 ihtiyacı olan tüm çocuklara YB hizmetleri sağlanması önerilmektedir

Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırma (TNSA) 2012 <5 yaş çocuk ölümlerinin % 54’ü YENİDOĞAN dönemi (0-1 ay) % 46’sı yenidoğan dönemi sonrasında (1 ay-5 yaş arası) Son on yılda ülkemizde <5 yaş çocuk ölüm hızı >30/1.000 11/1.000 (Dünya 51/1000, Avrupa 13/1000, Üst gelir gr ülkeler 6/1000) Çocuk ölüm hızının daha da düşürülebilmesi için çocuk YB hizmetlerine daha fazla ağırlık verilmelidir.

Birçok merkezde YB gereksinimi olan çocuklar; Çocuk servisi içinde Tek bir odadan oluşan altyapısı yetersiz ünitelerde Çocuklar konusunda özel eğitimi olmayan erişkin YB ünitelerinde izlenmektedir.

Çocukların erişkinlerle birlikte karma YBÜde bakılması veya gerekli tüm donanıma sahip olmayan küçük ünitelere yatırılması yerine tam donanımlı büyük referans merkezleri nde tedavi edilmesinin mortaliteyi azalttığı tekrar tekrar gösterilmiştir.

Bazı Çocuk Yoğun Bakım Ünitelerinde ise Ventilatör, Balon-maske, Laringoskop, Defibrilatör vb. en temel cihaz ve donanımlar bile eksiktir!!!

Bir çok merkezde çocuk YB uzmanı ve hemşiresi olmadan tedaviler yapılmaktadır. Çocuk YB uzmanı sayısı yetersiz ve ciddi bir hemşire açığı vardır.

ÇOCUK YB UZMANI İHTİYACI Türkiye’de Şu anki Çocuk Yoğun Bakım üniteleri için 90; Uzun vadede en az 165- 370 çocuk YB uzmanına ihtiyaç vardır.

ÇOCUK YB HEMŞİRESİ İHTİYACI Çocuk YB üniteleri için 490; uzun vadede 1850 Uzman hemşireye ihtiyaç vardır. YB ünitelerinde hemşire:hasta oranı 1:2 hastane idarelerini bağlayıcı olacak şekilde uygulanmalıdır.

NELER YAPILMALIDIR

1. “Bölgesel Merkez” sistemi (‘Regionalization’) uygulanmalıdır. 2. Çocuk YB transport sistemi kurulmalıdır. 3. YB yataklarının bloke olmasını azaltmak amacıyla kronik bakıma ihtiyacı olan çocuk hastaların evde bakılması için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır. 4. Çocuk YB uzmanı ve hemşiresi açığı kapatılmalıdır. 5.Yetersiz YB olanakları olan üniteler desteklenmelidir.